TVP Kultura Sobota, 11.06.2022 07:30 SCENA MUZYCZNA - LALA CZAPLICKA I ORKIESTRA ADRIA Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Lala Czaplicka, Orkiestra Adria, Barbara Schabowska(Prowadzący) Lala Czaplicka i Orkiestra Adria w materiale z płyty "Szpilman", której wydanie upamiętnia 20. rocznicę śmierci legendarnego kompozytora. Interpretując piosenki Władysława Szpilmana muzycy nawiązują do brzmienia zespołów występujących w międzywojennych lokalach i teatrach rewiowych stolicy. 09:05 NIE MARNUJ JEDZENIA (FOOD FIGHTER) Film dokumentalny, 50 min, Australia, 2018 Reżyseria: Dan Goldberg Ronni Kahn przez lata prowadziła firmę organizującą imprezy i na co dzień obserwowała ogromne ilości zmarnowanego jedzenia. W 2004 roku założyła organizację OzHarvest zajmującą się odbieraniem nadwyżek żywności i przekazywaniem ich potrzebującym. Po 14 latach funkcjonowania OzHarvest działa w 8 australijskich miastach. Co tydzień przekazuje ponad 100 ton pełnowartościowego pożywienia do 1300 organizacji charytatywnych. Działania OzHarvest wymusiły na australijskim rządzie deklarację zmniejszenia skali marnowanego jedzenia o połowę w ciągu najbliższych 12 lat. Organizacja zajmuje się także edukacją konsumentów, a jej ostatni projekt to kampania Fight Food Waste". Powstający przez 2 lata dokument pokazuje pełną pasji Ronni Kahn w jej codziennej walce o ratowanie marnowanego jedzenia i karmienie potrzebujących już nie tylko w Australii, ale w Wielkiej Brytanii, Tajlandii i RPA. 10:10 TAMTE LATA, TAMTE DNI - EWA WIŚNIEWSKA Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Tym razem lata dzieciństwa oraz początki drogi zawodowej wspomina popularna aktorka, Ewa Wiśniewska, 10:50 SERIALOWA NOSTALGIA - DROGA - ODC. 6/6 - STAN WYJĄTKOWY Serial obyczajowy, 55 min, Polska 1973 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Wiesław Gołas, Elżbieta Jasińska, Celina Klimczak, Janusz Kłosiński, Aleksander Pociej, Maciej Damięcki, Zdzisław Kozień, Marta Ławińska, Zygmunt Malanowicz, Józef Nalberczak, Marian Opania i inni Marian Szyguła zostaje oddelegowany do udziału w akcji przeciwpożarowej. Zabiera ze sobą swego synka Michała, który dotychczas mieszkał z matką w innym mieście. Stopniowo między ojcem a synem rodzi się uczucie przywiązania i zaufania. Ta wątła na razie nić porozumienia pozwala Mariankowi mieć nadzieję, że jeszcze zdoła naprawić największy błąd swego życia i będzie kiedyś razem z synem, którego porzucił. 12:00 CZTERDZIESTOLATEK - ODC. 1/21 - TOAST, CZYLI BLIŻEJ NIŻ DALEJ Serial komediowy, 43 min, Polska 1974 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Krzysztof Teodor Toeplitz, Jerzy Gruza Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Irena Kwiatkowska, Roman Kłosowski, Leonard Pietraszak, Piotr Kąkolewski, Grażyna Woźniak, Wojciech Pokora, Wiesław Gołas, Kazimierz Rudzki, Hanna Orsztynowicz i inni "Złoty Ekran" dla Anny Seniuk za kreację aktorską (1976), "Srebrny Gwóźdź Sezonu" w VII Plebiscycie Popularności "Kuriera Polskiego" dla Andrzeja Kopiczyńskiego (1976), "Złoty Szczupak" - nagroda na I Festiwalu Polskich Filmów i Widowisk Telewizyjnych Olsztyn '77, nagroda zespołowa Przewodniczącego Radiokomitetu dla scenarzystów i odtwórców głównych ról (1975). Słowem, obfitość laurów i powszechny aplauz publiczności, nie tylko w Polsce (Francuzi nazywali Andrzeja Kopiczyńskiego polskim Davidem Nivenem). Jednoznacznie przychylne przyjęcie serialu przez telewidzów "równoważyły" krytyczne recenzje w prasie branżowej - filmowi zarzucano "ostentacyjną banalność myślową", "pomieszanie kabaretu z produkcyjniakiem", "niepokojąco bliskie sąsiedztwo z niechlubnymi produktami kultury masowej". Dostało się współscenarzystom, autorom znanym z publicznych bojów z umysłową szarzyzną, wszelkim zacofaniem, społecznym i artystycznym stereotypem - za to, że "złożyli broń". Przy powtórnej emisji serialu krytycy byli już łagodniejsi. Podkreślano, że scenariusz może być wzorem dobrego rzemiosła, aktorstwo jest pierwszej próby, a kpina z ówczesnych aspiracji Polaków, nadymania się i zapatrzenia na Europę dziś jest bardziej czytelna niż przed laty. Reżyser Jerzy Gruza, w rozmowie o "Czterdziestolatku - 20 lat później", powiedział: "Dla mnie Czterdziestolatek był Woody Allenem Polski lat 70. Idealista, pozbawiony sprytu, trochę fajtłapa, uczciwy i naiwny marzyciel. (...) Śmieszność czterdziestolatka polegała na tym, że wszystkie zalecenia"odgórne", nawet te absurdalne i propagandowe, traktował serio i próbował je realizować. Dlatego nieuchronnie wpadał na minę prawdziwego życia (...) Staraliśmy się, wraz z Krzysztofem Toeplitzem, nasycić scenariusz masą charakterystycznych epizodów, konkretów i szczegółów wziętych z tzw. życia. Na 300 stronach maszynopisu stworzyliśmy 145 postaci. Gdzie jeszcze znaleźć można taką galerię postaw i typów zachowań charakterystycznych dla naszych czasów?" Bohater serialu będzie pracował na trzech "sztandarowych" budowach warszawskich lat 70. - Trasy Łazienkowskiej (w pierwszej serii), Dworca Centralnego i Trasy Toruńskiej. Inżynier Stefan Karwowski, mąż pani magister Madzi, ojciec dwojga dzieci - Jagody i Marka, właściciel fiata 126p i typowego M - 4, jest tzw. przeciętnym człowiekiem. Kończy właśnie 40 lat. Pełen niepokoju, że zamknął się w jego życiu najważniejszy rozdział, zjawia się u kolegi - lekarza. Zaprzyjaźniony z rodziną Karwowskich doktor Karol Stelmach, ekspert w sprawach medycznych i erotycznych, udziela mu krzepiącej porady. W domu, przy urodzinowym stole, w towarzystwie żony i dzieci, bohater wspomina szkolne czasy i ludzi, którzy zapisali się w jego pamięci. 13:00 MECZ (MATCHEN / THE MATCH) Dramat, 15 min, Finlandia, 2018 Reżyseria: Pia Andell Scenariusz: Pia Andell Aktorzy: Nina Hukkinen, Milka Ahlroth Krótki film fabularny. Dwie kobiety w średnim wieku rozgrywają godzinny mecz na korcie tenisowym. Rozpoczyna się gra psychologiczna. 13:55 KOMEDIOWE LATO - MIŚ Komedia, 112 min, Polska, 1980 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Stanisław Tym Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Stanisław Tym, Barbara Burska, Christine Paul - Podlasky, Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Zenon Wiktorczyk, Janusz Zakrzeński, Wojciech Pokora Prezes klubu sportowego "Tęcza", Ryszard Ochódzki zwany Misiem, ma wyjechać do Londynu. Zostaje jednak zatrzymany, bo z jego paszportu wyrwano kilka kartek. Ochódzki podejrzewa żonę Irenę, która chciała uniemożliwić, a przynajmniej opóźnić jego wyjazd i dotrzeć do Londynu przed nim. Małżonkowie założyli bowiem przed laty konto w jednym z londyńskich banków. Odejście Ireny zmusiło ich do podzielenia posiadanych dóbr. Pieniędzmi zdeponowanymi za granicą żadne z nich nie chce się jednak dzielić z drugą stroną. Całą sumę zagarnie więc ten, kto pierwszy dotrze nad Tamizę. Ochódzki nie poddaje się jednak łatwo i usiłuje wszelkimi sposobami udaremnić plan małżonki, a jednocześnie zdobyć dla siebie inny paszport. Film powstał w przełomowym okresie najnowszej polskiej historii, kiedy nagle okazało się, że śmiać się można już niemal ze wszystkiego. Tym trudniej było więc wymyślić coś, co rozbawiłoby publiczność. Ale chociaż upadła większość wcześniejszych tabu, nieodmiennie groteskowa pozostała otaczająca nas rzeczywistość. Stanisław Bareja i Stanisław Tym (autor scenariusza) wymyślili więc nieco zawiłą historyjkę o Rysiu - Misiu rywalizującym zachłannie z eksmałżonką o grubą forsę zdeponowaną za granicą, ale opowiastka służy głównie jako pretekst do ukazania wielu nonsensów swojskiej codzienności przełomu lat 70. i 80. Są więc w filmie kpiny z nierozgarniętych milicjantów, przedrzeźnianie piosenkarzy z kołobrzeskich festiwali, szydzenie z imprez rozrywkowych dedykowanych "ludziom Do - Ro", groteskowe parodie urzędniczych rytuałów albo zachowań w placówkach zbiorowego żywienia, gdzie talerze przyśrubowane są do blatu stolika, a łyżki przykute doń wspólnym, przesuwającym się w rytm jedzenia łańcuchem. Na tle tego idiotycznego świata pojawia się problem tzw. tworzenia nowej tradycji. Sztuczność tego rodzaju zabiegów nieźle uosabia w "Misiu" noworodek nazwany pokracznie Tradycja. Kapitalna jest też scena uroczystego wręczania paszportu przy folklorystycznych hopsach. Ale to już problem nie na komedię i świadomi tego realizatorzy stawiają go w finale filmu całkiem serio, w tonacji podniosło - lirycznej, łącząc piosenkowy komentarz z wizyjną fantastyką. 16:30 RETRO KINO - IDIOTA (L'IDIOT) Dramat, 92 min, Francja, 1946 Reżyseria: Georges Lampin Scenariusz: Charles Spaak, Georges Raevsky Aktorzy: Grard Philipe, Jean Debucourt, Edwige Feuillre Adaptacja powieści Fiodora Dostojewskiego pod tym samym tytułem. Myszkin, młody rosyjski książę wraca ze Szwajcarii, z zakładu psychiatrycznego, do Petersburga, zdeterminowany, by szerzyć przyzwoitość i życzliwość w surowym i okrutnym świecie. Zaręcza się z niewinną młodą dziewczyną, próbując uratować w ten sposób inną kobietę przed nią samą, ale zazdrość i jego własna naiwność doprowadzą do niewyobrażalnej tragedii. 20:00 BILET DO KINA - JUDY (JUDY) Musical, biograficzny, 112 min, Wielka Brytania/USA 2019 Reżyseria: Rupert Goold Scenariusz: Tom Edge Aktorzy: Renee Zellweger, Jessie Buckley, Finn Wittrock, Michael Ganbon, Richard Cordery, Rufus Sewell, Darci Shaw, Bella Ramsey Złoty Glob i Oscar dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej Renee Zellweger, która odtwarza postać tytułowej bohaterki, Judy Garland. Główny wątek filmu skupia się na schyłkowym okresie kariery międzynarodowej gwiazdy, legendy amerykańskiego show - biznesu, aktorki, piosenkarki i tancerki. Obdarzona pięknym głosem Judy Graland zaczynała karierę jako cudowne dziecko Hollywoodu. W wieku 16 lat dostała główną rolę w produkcji MGM "Czarodziej z Oz", będącej adaptacją słynnej powieści dla dzieci. Odniosła wtedy wielki sukces, choć początkowo obawiano się, że 16 - letnia Judy za mało przekonywająco wypadnie w roli dwunastolatki. Z miejsca podbiła serca krytyków, publiczności, a Akademia Filmowa nagrodziła młodziutką gwiazdę Oscarem. Droga do sławy stanęła przed Judy Garland otworem. Nie dane jej było jednak długo cieszyć się szczęściem. Mimo sukcesów zawodowych, artystka przeżywa problemy osobiste, coraz częściej sięga po tabletki, co kończy się załamaniem nerwowym i leczeniem w szpitalu. Po kilkunastu latach współpracy, jej umowa z MGM zostaje formalnie zerwana. Kilkakrotnie wychodziła za mąż. W 1950 roku rozpada się jej kolejne małżeństwo z Vincente Minnellim, z którym ma słynną córkę Lizę Minnelli. Z małżeństwa z producentem Sidneyem Luftem przychodzi na świat córka Lorna, a potem jeszcze syn Joey. Największym pragnieniem Judy Garland jest zapewnienie finansowej przyszłości swoim dzieciom. Los jej sprzyja, otrzymuje jeszcze jedną życiową szansę. Ma propozycję występów w Londynie, gdzie nadal cieszy się ogromną popularnością i uchodzi za gwiazdę. W czerwcu 1969 roku Liza, Lorna i Joey telefonicznie składają matce życzenia urodzinowe. Wszyscy mają nadzieję, że wkrótce się zobaczą. Niespełna dwa tygodnie po urodzinach nadchodzi jednak z Londynu tragiczna wiadomość. 02:15 KINO NOCNE - W DÓŁ KOLOROWYM WZGÓRZEM Dramat obyczajowy, 114 min, Polska 2004 Scenariusz i reżyseria: Przemysław Wojcieszek Zdjęcia: Jolanta Dylewska Muzyka: Bartek Straburzyński Aktorzy: Dariusz Majchrzak, Aleksandra Popławska, Rafał Mackowiak, Przemysław Bluszcz, Jacek Borcuch, Marek Sitarski, Paweł Wolak, Teresa Sawicka, Michał Tarkowski, Barbara Kurzaj, Dominika Figurska, Krzysztof Dracz Dramat "W dół kolorowym wzgórzem" został uhonorowany nagrodą Prezydenta Gdyni dla Przemysława Bluszcza (znakomita rola Tadka) na gdyńskim festiwalu w 2004 r. oraz nagrodą za reżyserię. Obiecujący twórca młodszego pokolenia portretuje w filmach przede wszystkim swoich rówieśników, czerpiąc pomysły z własnych doświadczeń i obserwacji. W dramacie "W dół kolorowym wzgórzem" - podobnie jak w "Głośniej od bomb" - Wojcieszek jeszcze raz pokazał gorzki obraz prowincjonalnej Polski, młodych ludzi bez perspektyw, skazanych na beznadziejną, szarą egzystencję, ale mimo przeciwności losu nie poddających się. Bohaterowie marzą więc o lepszym życiu i mają nadzieję, że w końcu odniosą sukces, choć ich wiara jest wystawiana na ciężkie próby i okupiona cierpieniem. Opowieść, której bohaterem jest zwolniony z więzienia Rysiek, zaczyna się jak film drogi. Młody człowiek wraca do domu okazją, opowiadając przygodnemu kierowcy o swoim życiu. Spędził dwa lata w zakładzie karnym w Nysie za napad na hurtownię i pobicie strażnika. Trafił za kratki, biorąc całą winę na siebie. Nie zdradził wspólników, którzy uniknęli kary i cieszą się wolnością. Cierpiał za wszystkich, jednak tylko jeden z nich, Marek, odwiedzał go w więzieniu. Teraz Rysiek chce zacząć nowe życie. Jedzie do niewielkiego Wolimierza, gdzie ma po ojcu 20 - hektarowe gospodarstwo, i gdzie czeka na niego ukochana. Czy wszystko jednak wygląda tak różowo? Kierowca samochodu sugeruje, że gdyby mu się nie powiodło, może liczyć na pracę na budowie w Stargardzie. Rzeczywiście, chłopak będzie wkrótce potrzebował pomocy. Nie ma już do czego wracać. Majątek po zmarłych rodzicach przejął jego brat Jarek, który bez powodzenia szukał szczęścia w wielkim mieście. Praca we Wrocławiu okazała się wielkim niewypałem, wrócił więc na ojcowiznę i zajął całe gospodarstwo. Co gorsza, brat zabrał Ryśkowi nie tylko rodzinny majątek, ale także narzeczoną Agatę, z którą się ożenił. Podobno ojciec przed śmiercią zmienił zdanie i zapisał wszystko Jarkowi. Rysiek jedzie więc do domu tylko po to, by wyrównać rachunki z bratem. Rozczarowany i przybity niepowodzeniami chłopak odwiedza dawnego kompana Tadka, którego żona Dorota właśnie urodziła córkę Natalkę. Małżeństwo przeżywa głęboki kryzys, nie ma w nim miejsca na miłość, jest za to żal, rozczarowanie, pretensje i znudzenie sobą. Tadek oficjalnie prowadzi dobrze prosperujący biznes, ale tak naprawdę nadal zajmuje się ciemnymi interesami. Proponuje Ryśkowi pracę kierowcy, ale on nie wierzy w uczciwość kolegi i zdecydowanie odmawia. Ma inny pomysł na życie. Chce skończyć z kryminalną przeszłością, odzyskać dom i przede wszystkim odebrać bratu ukochaną Agatę. Czy dawni kompani pokrzyżują mu plany? 04:20 PAUL VERHOEVEN, FILMOWIEC PROWOKATOR (VERHOEVEN VERSUS VERHOEVEN) Film dokumentalny, 54 min, Niderlandy (Holandia)/Francja, 2016 Reżyseria: Elisabeth Van Zijll Langhout Scenariusz: Laurent Drancourt, Elisabeth Van Zijll Langhout Zdjęcia: Reinout Steenhuizen Dokumentalny portret Paula Verhoevena, reżysera m.in. "Nagiego instynktu", "Robocopa", "Człowieka widmo", "Elle".