TVP Historia Środa, 15.06.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 CZERWCA. ODC. 594 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1215 - Magna Charta Libertatum; 1752 - Benjamin Franklin skonstruował piorunochron; 1914 - urodził się Saul Steinberg, rysownik amerykański; 1958 - egzekucja premiera Węgier z 1956 roku - Imre Nagya; 07:00 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 23/24 Serial historyczno - sensacyjny, 55 min, Polska 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Muzyka: Andrzej Trzaskowski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Cezary Pazura, Olaf Lubaszenko, Jan Monczka, Tomasz Stockinger, Marta Klubowicz - Różycka, Janusz Bukowski, Miłogost Reczek, Jan Jankowski, Joanna Jankowska, Katarzyna Chrzanowska, Włodzimierz Adamski, Marek Lewandowski, Dariusz Jakubowski, Piotr Grabowski, Maciej Kozłowski, Stanisław Jaskułka, Włodzimierz Maciudziński, Maciej Orłoś, Beata Paluch, Ewa Sałacka, Alicja Jachiewicz, Danuta Kowalska, Hanna Wrycza - Polk, Magdalena Michalak, Małgorzata Wachecka, Maria Probosz, Agnieszka Robótka - Michalska i inni Rok 1938. Franz Relke otrzymuje wiadomość, że w polskiej prasie ukazały się sformułowania z tajnej instrukcji gauleitera Forstera dotyczące postępowania z Polakami w Gdańsku. Przeciek nastąpił w gdańskim oddziale NSDAP, którego szefem jest Willy Neumann. Z nim właśnie Franz ma współpracować, aby znaleźć agenta Polaków. Podejrzany jest Rutkowski, nierzucający się w oczy polski kolejarz mający rozległe kontakty wśród Niemców. Przez agenta NSDAP Geibla, pracującego dla Czarka, Rutkowski przekazuje Polakom informacje. Gestapowcy Neumanna zabijają kolejarza. Czarek otrzymuje wiadomość, że jego informator zginął na skutek zdrady Wernera, polskiego celnika będącego konfidentem gestapo. Postanawia "wrobić" Wernera we współpracę z Polakami i skierować na niego podejrzenia Neumanna. Polscy wywiadowcy podrzucają Wernerowi sfałszowane dokumenty. Neumann daje się nabrać na "zdradę" Wernera i razem ze swoimi ludźmi jedzie go aresztować. W mieszkaniu gestapowcy znajdują sfałszowane dokumenty, pieniądze oraz tajną instrukcję Forstera. Zaskoczony Werner wpada w pułapkę i w czasie ucieczki ginie. 08:05 PRZYRODNIK NA TROPIE - /12/ - PSZCZOŁA MIODNA Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Wykonawcy: Łukasz Bożycki (prowadzący) Są pracowite, pożyteczne i podobno niesamowicie zorganizowane. Aby zebrać jeden kilogram miodu pszczoły miodne, bo to o nich mowa w tym odcinku, muszą odwiedzić ponad 4 miliony kwiatów! O tym czy pszczoły są nam potrzebne, jak je rozpoznawać i czy to prawda, że nie gryzą, opowie niestrudzony badacz fauny i flory Łukasz Bożycki. 08:35 DOKTOR Z ŻEROMSKIEGO Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Izabela Pieczara, Tomasz Kamiński Scenariusz: Izabela Pieczara, Tomasz Kamiński Film dokumentalny o doktorze Stanisławie Kownackim (1915 - 1985), długoletnim ordynatorze oddziału zakaźnego szpitala im. Stefana Żeromskiego w Krakowie - Nowej Hucie. Był lekarzem słynącym z bezinteresowności i dobroci, zmarłym w opinii świętości. Dr Kownacki wprowadzał nowatorskie metody leczenia chorób zakaźnych, należy również do pionierów ruchu hospicyjnego w Polsce. O bohaterze filmu opowiadają członkowie jego rodziny oraz współpracownicy. 09:10 HISTORIA POLSKI - PIERWSZY TRANSPORT DO AUSCHWITZ. POST SCRIPTUM Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Zdjęcia: Sebastian Lewiński, Jeremi Grzywa 14 czerwca 1940 roku z Tarnowa wyruszył transport 728 polskich więźniów. Pod eskortą niemieckich żołnierzy przewieziono ich pociągiem do Auschwitz. Po dwóch tygodniach kwarantanny trafili do tworzonego w tamtym czasie obozu koncentracyjnego. Byli jego pierwszymi więźniami, brali udział w jego rozbudowie oraz przygotowaniach na przyjęcie kolejnych transportów. Wojnę przeżyło 325 więźniów z tego pierwszego transportu. Film opowiada o losach kilku z nich. 09:40 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Aktorzy: Tomasz Dedek, Artur Dziurman, Piotr Grabowski, Rafał Mohr, Dorota Chotecka, Anna Wesołowska, Andrzej Warcaba, Wojciech Leśniak, Robert Talarczyk, Antoni Gryzik, Bogdan Kalus Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 10:35 TYLE RADOŚCI Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2021 Reżyseria: Dagmara Drzazga Scenariusz: Dagmara Drzazga Zdjęcia: Bartosz Dominik Bohater to "biskup ubogich" - biskup Czesław Domin. Akcja Koza żywicielka, Fundacja Zaopatrzenia Wsi w Wodę, gospodarstwo rolnicze Carol, Fundacja Chlebidach, ośrodki dla niepełnosprawnych dzieci, Dom Aniołów Stróżów w Kołobrzegu, Bursa dla młodzieżyw Szczecinku, Przytulisko w Giezkowie, zbiórki dla biednych, kolonie, kuchnie polowe, akcja pralka dla wielodzietnych rodzin można by jeszcze długo wyliczać inicjatywy charytatywne i społeczne, które stworzył śp. ks. biskup Czesław Domin. Do tej listy trzeba dopisać koniecznie starania o reaktywację Caritas Polska (została rozwiązana w latach pięćdziesiątych) i kierowanie tą organizacją w latach 1990 - 1993, a więc w najtrudniejszym okresie tuż po transformacji ustrojowej. Biskup Domin był człowiekiem niezwykle skromnym, radosnym, pracowitym. Wielbicielem Mahatmy Gandhiego i Michała Archanioła. Biskup ubogich był wielkim czcicielem Bożego Miłosierdzia i Siostry Faustyny Kowalskiej. Postanowił o tym zaświadczyć w najprostszy i zarazem najtrudniejszy sposób, racując dla ludzi, którzy w komunistycznej Polsce stracili już wszelką nadzieję na godne i uczciwe życie. O tym przede wszystkim jest ten film. 12:15 WOJNA DOMOWA - ODC. 15/15 - SIŁA WYOBRAŹNI Serial komediowy, 39 min, Polska 1966 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Maria Zientarowa Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Alina Janowska, Jarema Stępowski, Hanka Bielicka, Wacław Jankowski, Krystyna Borowicz, Anna Jaraczówna, Bolesław Płotnicki, Bohdan Tomaszewski, Czesław Nowicki, Bohdan Łazuka, Marek Kondrat, Jan Koecher Paweł dowiaduje się, że jeden z jego szkolnych kolegów nie jest synem swoich rodziców, gdyż został wzięty z domu dziecka. Przejęty tym odkryciem, zaczyna spostrzegać to, czego dotychczas nie zauważał - że właściwie ani do matki, ani do ojca nie jest podobny. Może matka zdradziła ojca i rzeczywistym ojcem Pawła jest ktoś sławny? Einstein? Bohdan Tomaszewski? Wicherek? Bohdan Łazuka? Ale czy matka jest jego matką? Właściwie nic pewnego o sobie nie wie, nawet nie pamięta, o której godzinie się urodził. Z pomocą Anuli Paweł próbuje ustalić na podstawie grup krwi, czy jest dzieckiem swoich rodziców. Wracając widzi wychodzącą z mieszkania tajemniczą kobietę. Wyobraża sobie, że to jego matka - ta prawdziwa - której kiedyś Jankowscy ukradli wózek z niemowlakiem. Okazuje się jednak, że to tylko masażystka. Wreszcie podejmuje rozmowę z rodzicami, którzy przekonują go, że wszystko jest w porządku. Ojciec w jego wieku miał identyczne problemy i wątpliwości. 13:00 W POSZUKIWANIU WIKINGÓW - ODC. 3/3 (VIKINGS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Jon Eastman Najczęściej wyobrażamy sobie wikingów jako bandę spragnionych krwi piratów niszczących chrześcijańskie klasztory - i bez wahania można powiedzieć, że to prawda. Wikingowie nie brali jeńców, wyjątkowo okrutnie rozprawiali się z wrogami i sami uznawali się za najlepszych wojowników. W trzyodcinkowej serii BBC "W poszukiwaniu wikingów", podążając szlakiem prawdziwych wikingów, odkrywamy niezwykłą historię ludzi, którzy będąc na skraju upadku, zbudowali imperium obejmujące czwartą część globu. Skąd pochodzili? Jak naprawdę żyli? Co skłaniało ich do wyruszania na wyprawy kończące się często niesamowitymi odkryciami? W poszukiwaniu prawdy o krwawych wikingach wędrujemy od Islandii po Istambuł. 14:00 SAMOCHODY, KTÓRE PODBIŁY ŚWIAT - ODC. 1/4 (THE CARS THAT MADE THE WORLD) Film dokumentalny, 39 min, USA, 2020 Reżyseria: Ritesh Gupta Seria przybliża historie wizjonerów, którzy stworzyli i rozwinęli motoryzację. To niezwykle barwna podróż w czasie, podczas której widzowie zobaczą, jak największe nazwiska przemysłu samochodowego stały się legendarnymi markami, które pokochali wielbiciele motoryzacji. Dzięki rekonstrukcjom i nigdy wcześniej niepokazywanym archiwalnym materiałom filmowym, autorzy serii śledzą ścieżki kariery siedmiu postaci, które miały ogromny wpływ na rozwój motoryzacji: Henry ' ego Forda, Waltera Chryslera, braci Dodge, Williama Duranta, Lee Iacocca i Johna Deloreana. Chociaż to produkcja amerykańska, autorzy nie zapominają o genialnych konstruktorach i producentach aut z całego świata. 15:50 OBYWATEL ZAMEK - Z DZIEJÓW ODBUDOWY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2021 Reżyseria: Władysław Rybiński Scenariusz: Władysław Rybiński Zdjęcia: Paweł Rudowski W swojej długiej historii Zamek Królewski był wielokrotnie grabiony i dewastowany przez wojska szwedzkie, brandenburskie, niemieckie i rosyjskie. W okresie I wojny światowej był rezydencją niemieckiego generalnego gubernatora. W latach 1920 - 1922 siedzibą Naczelnika Państwa, w latach 1926 - 1939 był rezydencją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Spalony i ograbiony przez Niemców w 1939, niemal doszczętnie zniszczony w 1944. W 1965 roku ocalałe fragmenty zamku oraz budynek Biblioteki Królewskiej, pałac Pod Blachą i Arkady Kubickiego wpisano do rejestru zabytków. Rekonstrukcją zamku przeprowadzoną w latach 1971 - 1984 kierował Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. W 1979 roku w zamku utworzono muzeum. W 1980 Zamek Królewski wraz ze Starym Miastem został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W filmie o Zamku Królewskim i jego odbudowie opowiadają: dr hab. Piotr Majewski - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, prof. dr hab. Andrzej Rottermund, prof. dr hab. Wojciech Fałkowski, kustosz muzealny Bożena Radzio, oraz prof. dr hab. Elżbieta Jastrzębowska - archeolog, Polska Akademia Nauk. 16:55 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 24 (OST.) Serial historyczno-sensacyjny, 58 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Zdjęcia: Antoni Wojtowicz Aktorzy: Olaf Lubaszenko, Cezary Pazura, Jan Pęczek, Lech Łotocki, Sławomir Matczak, Stanisław Jaskułka, Marian Glinka, Miłogost Reczek, Piotr Krukowski, Jarosław Tyrański, Andrzej Jakubas, Grażyna Jakubecka, Krystyna Chmielewska, Iwona Słoczyńska, Zbigniew Buczkowski Rok 1939. W imieniu wywiadów polskiego i niemieckiego Czarek i Relke uzgadniają wymianę agentów. Polacy chcą wydostać Ewę i "Georga". Na prośbę Relkego Czarek wiezie go do matki, z którą nie widział się przez dwadzieścia lat. Widok syna wzrusza ją, ale nie chce go spotkać nigdy więcej. Ewa ma zaawansowaną gruźlicę. Jerzy już na granicy zostaje przez Polaków aresztowany jako podejrzany o współpracę z Abwehrą. Rozkaz ten wydano bez wiedzy Kalety i Czarka, pewnych niewinności Jerzego. Zbuntowany Czarek ma zostać zawieszony, ale pułkownik Kaleta grozi zwierzchnictwu swoją dymisją. Meldunki polskich wywiadowców są jednoznaczne: wojna jest przesądzona. Czarek rozdaje współpracownikom fałszywe paszporty, żegna się z rodzicami. Ma przydział do armii "Poznań" generała Kutrzeby. Gdy Schleswig-Holstein atakuje Westerplatte, Relke z Voraczkiem piją w Gdańsku szampana. Szpital zawiadamia Czarka o śmierci Ewy. Na Warszawę nadciąga pierwszy nalot. 18:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KEGRESSE ODC. 262 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 135 sztuk podwozi terenowych o niezwykłych właściwościach zakupiła we Francji armia II Rzeczpospolitej na początku lat 30. ubiegłego wieku. Mowa o pojazdach niezwykłych, bowiem świat zaszokowały możliwości radzenia sobie przez nie w bardzo trudnym terenie. Odniosły sukcesy w rajdach Paryż - Pekin, pokonując bezdroża Himalajów, wygrywały na piaskach Sahary. Patent Kegresse polegał na kombinacji przodu klasycznego samochodu osobowego z tylnym napędem gąsienicowym. Dodatkowo w przednim zderzaku umieszczono walec ułatwiający pokonywanie rowów. W naszej armii podwozia wykorzystano do budowy samochodów pancernych i holowników armat. Po kampanii wrześniowej Niemcy sporą cześć tych maszyn wywieźli do Norwegii i stamtąd jeden mocno zniszczony egzemplarz zdobył komandor Sebastian Draga. Obecnie pracuje przy jego rekonstrukcji. Złożymy widzom raport z przebiegu tych prac. Następnie ruszymy na południe, by zająć się wielką karierą małego miasteczka. Busko to jedno z najstarszych miast w Polsce. Dziś tętni życiem i jest miejscowością znaną. A jak było w przeszłości? Kolejnym miejscem, które odwiedzimy, będzie Sandomierz. Tu umówiliśmy się z nauczycielem historii, który wie, jak zaintrygować swoim przedmiotem młodych i najmłodszych. To naprawdę niezwykły pomysł edukacyjny, nakierowany na młodych ludzi niewidzących świata poza cyfrową rzeczywistością gier komputerowych. Stowarzyszenie Modelarzy Redukcyjnych, budujące wojenne dioramy, wpadło na pomysł namówienia ich do odtwarzania bitew Września 1939 roku - najpierw przez klejenie modeli sprzętu, poprzez studiowanie prac historyków wojskowości, po rozgrywanie w miniaturze konkretnych bitew, np. bitwy pod Mokrą. Tu zaczynają się młodzi ludzie czuć dowódcami i żołnierzami tamtego czasu. 19:10 HISTORIA POLSKI - EDWARD GIEREK - NIKT MNIE JUŻ O NIC NIE PYTAŁ Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2003 Reżyseria: Grażyna Ogrodowska, Leszek Furman Projekt budowy pomnika Edwarda Gierka oraz nadawanie jego imienia placom, ulicom i obiektom użyteczności publicznej są pretekstem do przyjrzenia się z perspektywy czasu osobie I sekretarza oraz realiom życia polityczno - społecznego lat 70. Bogate materiały archiwalne, m. in. kroniki filmowe z okresu propagandy sukcesu i spotkania przywódcy partii z robotnikami w zakładach pracy przywołują klimat epoki Gierka. Komentarzem do prezentowanych zdjęć są refleksje samego bohatera filmu zarejestrowane w 1996 roku przez Janusza Rolickiego w wywiadzie zatytułowanym "Spowiedź Edwarda Gierka". Stary już wówczas, schorowany człowiek opowiada o swojej roli w dziejach partii i kraju oraz o ideałach, w które wierzył i starał się realizować. Jego opinie uzupełnione są wypowiedziami historyka z Instytutu Studiów Politycznych PAN, działacza opozycji oraz ludzi, którzy osobiście znali I sekretarza. Ze wspomnień syna, prof. dr hab. Adama Gierka wyłania się mniej oficjalny, bardziej prywatny wizerunek tej nadal budzącej żywe emocje postaci. Poznajemy także motywy działania ludzi, którzy chcą uczcić pamięć Edwarda Gierka poprzez m. in. wzniesienie mu monumentu. "Gierek, to człowiek, który w powojennej historii kraju najwięcej uczynił dla Polski" - tłumaczy jeden z nich. Edward Gierek został mianowany I sekretarzem Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w grudniu 1970 roku i sprawował tę funkcję do września 1980 roku. W pierwszej połowie jego kadencji stopa życiowa społeczeństwa wzrosła o blisko pięćdziesiąt procent. Wielu Polaków dobrze pamięta tamten okres dobrobytu i człowiekowi, który był jego sprawcą są w stanie wiele wybaczyć, nawet braki w sklepach i kartki żywnościowe. 20:00 NORMANDIA. OSTATNI BOHATEROWIE DESANTU - ODC. 2/2 (THE LAST HEROES OF D - DAY) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Tim Dunn Jedną z dat, która zmieniła bieg historii, jest 6 czerwca 1944 - D - Day. Stawką była wolność świata zachodniego. W dwuczęściowej serii Dan Snow bada, jak dwa lata skrupulatnego planowania, szpiegowania i analizy milionów trójwymiarowych zdjęć lotniczych rozpoznawczych wpłynęło na ten dzień. D - Day to również opowieść o heroizmie, poświęceniu i determinacji i to jest być może ostatnia szansa, by usłyszeć niezwykłe świadectwa z pierwszej ręki tych, którzy ryzykowali życie, by uratować świat od nazistowskiej tyranii. Bezprecedensowy dostęp do tysięcy tajnych zdjęć szpiegowskich. 22:05 MŁODE WILKI Dramat sensacyjny, 95 min, Polska 1995 Reżyseria: Jarosław Żamojda Scenariusz: Jarosław Żamojda, Anna Komornicka - Zamachowska, Andrzej Kozłowski Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz, Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Robert Janson Aktorzy: Piotr Szwedes, Jarosław Jakimowicz - Kriegl, Alex Murphy, Jan Nowicki, Michelle Cleo Godsey, Zbigniew Suszyński, Agnieszka Czekańska, Marek Bargiełowski, Tomasz Preniasz, Paweł Deląg, Dariusz Kordek, Ewa Wiśniewska i inni "Mój film jest przeznaczony przede wszystkim dla młodzieżowej widowni. Bohaterami są młodzi chłopcy z maturalnej klasy, którzy uważają, że cały świat należy do nich" - tak scharakteryzował swój debiut Jarosław Żamojda. Debiut niezwykle udany, reżyser otrzymał zań nagrodę na XX Festiwalu w Gdyni. Główny bohater "Młodych wilków" musi zmierzyć się z pytaniami o sens i granice uczciwości, o konsekwencje filozofii "łatwego pieniądza", o moralne drogowskazy w świecie ośmieszonych i podeptanych wartości. Pytania te są zarazem paląco aktualne dla sporej części młodych Polaków, więcej - są być może kluczem do rozszyfrowania ich wrażliwości. Na konto Żamojdy zapisać trzeba, że potrafił to dostrzec i przełożyć na język filmu. "Biedrona", "Cichy" i "Cobra" to dziewiętnastoletni młodzieńcy, którzy mają wszystko, lecz chcą jeszcze więcej. Są przemytnikami pracującymi dla "Czarnego" - szefa szczecińskiego gangu przemytników. Niespodziewanie niejaki Chmielewski, najbogatszy człowiek w Szczecinie i były szef "Czarnego", rezygnuje z nielegalnych interesów. Kończą się dobre "układy" z celnikami. Chłopcy decydują się, że dalej będą sobie radzić sami. Aby nadal prowadzić "interesy", muszą jednak zatrudnić kogoś z "czystym" paszportem. Wybór pada na Roberta - klasowego prymusa. Robert poznaje córkę Chmielewskiego - Cleo, która po wieloletnim pobycie w USA przybywa do Polski, by poznać kraj, w którym się urodziła. Jej ojciec obawia się, że Cleo się dowie, jakie są źródła jego fortuny. Nie życzy sobie więc, by spotykała się z chłopcami z bandy. Tymczasem znajomość z Robertem przeradza się w miłość... 23:50 LAS KATYŃSKI (LAS KATYŃSKI) Film dokumentalny, 53 min, Polska/Francja, 1990 Reżyseria: Marcel Łoziński Scenariusz: Marcel Łoziński Zdjęcia: Jacek Petrycki, Andrzej Adamczak, Witold Stok Opracowanie muzyczne: Danuta Zankowska Ten dokument powstał z inspiracji Andrzeja Wajdy. Marcel Łoziński przypomina w nim o zbrodni dokonanej przez NKWD w Katyniu w 1940 roku. Opowiada o zamordowaniu kilku tysięcy polskich oficerów i policjantów internowanych w ZSRR we wrześniu 1939 roku. Odsłania próby ukrycia prawdy o tym zbrodniczym czynie, przypisywanym przez Rosjan Niemcom. Swoją opowieść buduje Łoziński z relacji ludzi, którzy przebywali w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, skąd Polaków wywieziono do lasów katyńskich na śmierć, oraz tych, którzy z tragedią zetknęli się bezpośrednio. Ich wypowiedzi wplata w obrazy podróży, a właściwie pielgrzymki grupy członków Rodziny Katyńskiej jadących wreszcie oddać swym bliskim - po półwieczu - ostatnią posługę. 00:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KEGRESSE ODC. 262 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 135 sztuk podwozi terenowych o niezwykłych właściwościach zakupiła we Francji armia II Rzeczpospolitej na początku lat 30. ubiegłego wieku. Mowa o pojazdach niezwykłych, bowiem świat zaszokowały możliwości radzenia sobie przez nie w bardzo trudnym terenie. Odniosły sukcesy w rajdach Paryż - Pekin, pokonując bezdroża Himalajów, wygrywały na piaskach Sahary. Patent Kegresse polegał na kombinacji przodu klasycznego samochodu osobowego z tylnym napędem gąsienicowym. Dodatkowo w przednim zderzaku umieszczono walec ułatwiający pokonywanie rowów. W naszej armii podwozia wykorzystano do budowy samochodów pancernych i holowników armat. Po kampanii wrześniowej Niemcy sporą cześć tych maszyn wywieźli do Norwegii i stamtąd jeden mocno zniszczony egzemplarz zdobył komandor Sebastian Draga. Obecnie pracuje przy jego rekonstrukcji. Złożymy widzom raport z przebiegu tych prac. Następnie ruszymy na południe, by zająć się wielką karierą małego miasteczka. Busko to jedno z najstarszych miast w Polsce. Dziś tętni życiem i jest miejscowością znaną. A jak było w przeszłości? Kolejnym miejscem, które odwiedzimy, będzie Sandomierz. Tu umówiliśmy się z nauczycielem historii, który wie, jak zaintrygować swoim przedmiotem młodych i najmłodszych. To naprawdę niezwykły pomysł edukacyjny, nakierowany na młodych ludzi niewidzących świata poza cyfrową rzeczywistością gier komputerowych. Stowarzyszenie Modelarzy Redukcyjnych, budujące wojenne dioramy, wpadło na pomysł namówienia ich do odtwarzania bitew Września 1939 roku - najpierw przez klejenie modeli sprzętu, poprzez studiowanie prac historyków wojskowości, po rozgrywanie w miniaturze konkretnych bitew, np. bitwy pod Mokrą. Tu zaczynają się młodzi ludzie czuć dowódcami i żołnierzami tamtego czasu. 01:25 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Aktorzy: Tomasz Dedek, Artur Dziurman, Piotr Grabowski, Rafał Mohr, Dorota Chotecka, Anna Wesołowska, Andrzej Warcaba, Wojciech Leśniak, Robert Talarczyk, Antoni Gryzik, Bogdan Kalus Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 02:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - CHURCHILL Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony polityce Wielkiej Brytanii w pierwszej fazie wojny. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.