TVP Kultura Środa, 22.06.2022 09:15 DWIE JOASIE Komedia, 88 min, Polska 1935 Reżyseria: Mieczysław Krawicz Scenariusz: Jan Fethke Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Muzyka: Władysław Eiger, Alfred Scher, Stanisław Szebego Aktorzy: Jadwiga Smosarska, Franciszek Brodniewicz, Ina Benita, Michał Znicz, Aleksander Zelwerowicz, Lucyna Szczepańska, Janina Janecka, Tadeusz Fijewski, Władysław Grabowski Oglądane po przeszło pół wieku przedwojenne komedie, mimo często prostych fabuł i niewyszukanych dowcipów, mają swoisty urok. Problemy w nich przedstawiane, snute intrygi, sceneria, kostiumy, sposób mówienia wzbudzają w nas uśmiech sympatii. Tak jest również w przypadku filmu Mieczysława Krawicza "Dwie Joasie". Reżyser należał do najpracowitszych twórców lat trzydziestych. W swoim dorobku ma m.in. filmy "Grzeszna miłość" zrealizowany wespół ze Zbigniewem Gniazdowskim, "Szlakiem hańby" (współautor - Alfred Niemirski), "Ułani, ułani, chłopcy malowani", "Każdemu wolno kochać" (współautor Janusz Warnecki), "Szpieg w masce", "Jadzia", "Jego wielka miłość" (współautorka Stanisława Perzanowska), "Dyplomatyczna żona" (współautor Carl Boese), "Niedorajda", "Skłamałam". "Dwie Joasie" to historia sympatycznej maszynistki Joasi, panny sumiennej i wzorowej pracownicy. Mimo tak wielu zalet bohaterka ciągle traci posadę. Nie znosi bowiem zalotów kolejnych szefów. Kiedy jest już zupełnie zdesperowana, wpada na szatański pomysł. Z powabnej panienki zmienia się w rozczochraną okularnicę sądząc, że w ten sposób pozbędzie się natrętnych adoratorów i zazna spokoju w pracy. Tymczasem role się odwracają i to właśnie Joasia zakochuje się w swoim szefie, mecenasie Robercie Rostalskim, który, niestety, ma już przyjaciółkę. Joasia postanawia pójść na Bal Mody, na którym członkiem jury jest mecenas. Pożycza szałową suknię i staje się sensacją balu. Jednogłośnie zostaje wybrana Królową Mody i podbija serce swojego szefa. 11:00 DOM - ODC. 13/25 - COŚ SIĘ KOŃCZY, COŚ SIĘ ZACZYNA Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Tomasz Mędrzak, Jan Englert, Bożena Dykiel, Zbigniew Buczkowski, Wirgiliusz Gryń, Leonard Andrzejewski, Helena Kowalczykowa, Jerzy Bończak i inni Jest rok 1968. W domu przy Złotej nowe porządki zaprowadza prymitywny dozorca Prokop. Zaszczuty przez niego doktor Kazanowicz wyskakuje przez okno. Podczas demonstracji po zdjęciu z afisza "Dziadów" do aresztu trafiają Gosia i Mietek, lecz zostają wypuszczeni przez Gienka Popiołka, kierującego akcją milicji. Łukasz Zbrożny, usunięty z uczelni za działalność polityczną, tego samego dnia dowiaduje się, że został ojcem. 12:30 SKRZYDŁA Film obyczajowy, 39 min, Polska, 1972 Reżyseria: Krzysztof Wojciechowski Scenariusz: Hanna Probulska, Krzysztof Wojciechowski Zdjęcia: Bogdan Dziworski Aktorzy: Piotr Kona, Joanna Ignaciuk, Maria Czekalska Trzynastoletni chłopiec, obdarzony wyjątkową fantazją, tworzy sobie własny, bogaty świat wyobraźni i przeżyć. 13:30 PRZEWODNIK PUTIFARA - ODC. 4 LONDYN, ZWIEŃCZENIE IMPERIUM (PUTIPHAR'S TRAVEL GUIDE A 19TH CENTURY GLOBE - TROTTER 4. LONDON, THE EMPIRE APEX) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sebastien Lafebvre, Stanislas Valroff Scenariusz: Helene Chevereau Petrus Putifar jest fikcyjnym podróżnikiem i autorem przewodników turystycznych. Odkrywa zabytki do odwiedzenia, muzea, ogrody, miejsca do zwiedzenia, spaceruje po miastach i dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Czwarty odcinek to wizyta w siedzibie Monarchii Brytyjskiej, zwieńczeniu imperium, mieście, które urzeka swoim pięknem. Pod koniec XIX wieku Wielka Brytania jest największym światowym mocarstwem. Londyńska giełda jest najważniejszą giełdą na świecie. Najmocniejszą walutą jest funt szterling. Gospodarka Wielkiej Brytanii osiągnęła apogeum. Królowa Wiktoria włada imperium obejmującym między innymi Anglię, Szkocję, Walię, Irlandię, Kanadę oraz Indie. Siedzibą królowej jest pałac Buckingham. W centrum Londynu znajdują się Hide Park i Kensington Garden, liczące razem 250 hektarów. To zielone płuca miasta, które wraz z innymi terenami zielonymi walczą ze smogiem. 14:35 WIECZÓR U ABDONA Film obyczajowy, 38 min, Polska, 1975 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Agnieszka Holland Scenariusz: Agnieszka Holland Zdjęcia: Antoni Wojtowicz Aktorzy: Marek Bargiełowski, Beata Tyszkiewicz, Michał Szwejlich, Michał Bajor, Krystyna Wachelko-Zaleska Opowieść o prowincjonalnym intelektualiście z małego kresowego miasteczka z początku lat dwudziestych, który kocha się w pięknej aptekarzowej. 15:20 CZARNY CHARAKTER Komedia, 14 min, Polska, 2019 Reżyseria: Kuba Gryżewski Scenariusz: Kuba Gryżewski Zdjęcia: Maciej Kwaśniewski Aktorzy: Krzysztof Tyniec, Milena Staszuk, Idris Ceesay, Jacek Knap Komedia o uprzedzeniach i rodzinnych niespodziankach. Stefan poznaje Janka, nowego partnera swojej córki Marty. Nie potrafi ukryć swojego rozczarowania. Najpierw unika kontaktu, potem, nie zważając na nic, postanawia wziąć sprawy we własne ręce. (źródło: filmpolski.pl) 15:40 KOMITET (KOMMITTEN / THE COMMITTEE) Film komediowy, 13 min, Norwegia/Szwecja, 2016 Reżyseria: Jenni Toivoniemi, Gunhild Enger Scenariusz: Gunhild Enger, Jenni Toivoniemi Aktorzy: Cecilia Milocco, Tapio Liinoja, Kristin Groven Holmboe Krótki film fabularny. Trzech delegatów ze Szwecji, Norwegii i Finlandii spotyka się w Laponii, aby wybrać dzieło sztuki, które ma zostać umieszczone w miejscu, gdzie zbiegają się granice trzech państw. Na członków komitetu czeka jednak niespodzianka, bo zamiast rzeźby, artysta, któremu zlecono projekt, prezentuje swoją oryginalną wizję nordyckiego tańca, a proces demokratycznego podejmowania decyzji stawia przed delegatami nie lada wyzwanie. (opis festiwalowy) 15:50 ZASADA PETERA (PETER’S PRINCIPLE) Film animowany, 5 min, Niemcy, 2007 Reżyseria: Jim Lacy, Kathrin Albers Scenariusz: Jim Lacy Krótki film animowany. Historia o krokodylu, myszce, kocie i słoniu. Zwierzęta starają się piąć się po szczeblach kariery, wcielając w życie teorie z poradników zarządzania. Które ze zwierząt zostanie nowym prezesem firmy? 16:05 PAPUSZA Dramat biograficzny, 125 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Krauze, Joanna Kos - Krauze Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Wojciech Staroń Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Sebastian Wesołowski, Leokadia Brzezińska, Paloma Mirga, Andrzej Walden, Antoni Pawlicki, Artur Steranko, Jowita Budnik, Zbigniew Waleryś "Niezwykła historia wyjątkowej kobiety, która miała odwagę być sobą" - reklamowali "Papuszę" na plakacie filmowym producenci. Podstawą scenariusza filmu stała się rzeczywista historia przejmujących losów tytułowej bohaterki, poetki cygańskiej, piszącej w języku romskim. Była pierwszą romską autorką, która sama spisała swoje wiersze oraz pierwszą, której twórczość tłumaczono na język polski i wydano w oficjalnym obiegu. Do opublikowania jej wierszy doszło dzięki zaangażowaniu Jerzego Ficowskiego, który odkrył talent Papuszy, oraz dzięki staraniom Juliana Tuwima. Wydany w 1956 r. tomik "Pieśni Papuszy" przyniósł poetce rozgłos. Fabuła "Papuszy" charakteryzuje się wielowarstwową strukturą, nie ma prostej, linearnej akcji, jest wielkim splotem życiowych doświadczeń, różnych spostrzeżeń, emocji i zachowań. Branżowa prasa zwracała uwagę na stronę wizualną i muzyczną filmu: na wspaniałe zdjęcia, świetne aktorstwo oraz utwory Pawluśkiewicza, genialnie podkreślające nastrój i wydźwięk opowieści. Film przedstawia wydarzenia rozgrywające się w ciągu kilkudziesięciu lat, ukazując kolejne etapy życia i twórczości romskiej poetki. Nigdy nie uczęszczała do szkoły, sama zadbała o to, by nauczyć się czytać i pisać. Odważyła się sprzeciwić tradycyjnej roli cygańskiej kobiety. I chociaż była samodzielna i wyzwolona, nie kwestionowała patriarchalnej władzy swego starszego o ponad dwadzieścia lat i niekochanego męża, harfiarza Dionizego Wajsa. W filmie jest on jedną z głównych postaci, podobnie jak znany tłumacz i pisarz Jerzy Ficowski, ukrywający się w taborze Wajsa przed bezpieką. Nagrody: 2013 Karlove Vary (MFF) Wyróżnienie Specjalne Jury; Gdynia - nagroda za drugoplanową rolę męską dla Zbigniewa Walerysia, Nagroda za charakteryzację, nagroda za muzykę dla Jana Kantego Pawluśkiewicza, Valladolid (MFF) - nagroda za reżyserię i za najlepszą rolę męską; 2014 MFF w Pune - nagroda dla najlepszego filmu; nagroda za reżyserię; Polska Nagroda Filmowa Orzeł w kategoriach: najlepsze zdjęcia dla Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia, najlepsza scenografia dla Anny Wunderlich, najlepsze kostiumy dla Barbary Sikorskiej - Bouffał, najlepsza muzyka dla J. K. Pawluśkiewicza. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - AWANTURA O BASIĘ - ODC. 3/12 - AWANTURA TRZECIA, CZYLI RZECZ O TEATRZE I NIEZWYKŁYM PSIE Serial dla dzieci, 27 min, Polska, 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Wykonawcy: Krzesimir Dębski, Katarzyna Kowalska Aktorzy: Agata Marciniak, Maria Kaniewska, Hanna Śleszyńska, Jan Jankowski, Marek Cichucki, Jarema Stępowski, Małgorzata Rożniatowska, Andrzej Szczepkowski, Ireneusz Dydliński, Piotr Fronczewski, Maria Gładkowska, Lech Ordon, Dorota Chotecka - Pazura, Teresa Czarnecka - Kostecka, Wojciech Kostecki Zdezorientowany pisarz Olszowski próbuje dowiedzieć się, w jaki sposób w jego domu znalazła się mała Basia. Udaje się więc do Szota, żądając od niego wyjaśnień. Aktor jednak uparcie twierdzi, że nic nie wie. Tymczasem dziewczynka zdołała już zadomowić się w kawalerskim mieszkaniu pisarza, rozkochać w sobie wszystkich mieszkańców kamienicy, łącznie ze służbą i psem. Po dłuższej nieobecności wraca do Warszawy panna Stasia Olszańska. Przeglądając zaległą korespondencję, znajduje list, w którym przyjaciółka informuje ją o swoim przyjeździe do stolicy. Jednocześnie Stasia odkrywa straszny telegram od doktora Budzisza, z wiadomością o osieroconej Basi. Panna Olszańska jest przerażona, nie wie, co się stało z dziewczynką. 19:25 SERIALOWA NOSTALGIA - AWANTURA O BASIĘ - ODC. 4/12 - AWANTURA CZWARTA, CZYLI RZECZ O SALOMONOWYM WYROKU Serial dla dzieci, 27 min, Polska, 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Wykonawcy: Krzesimir Dębski, Katarzyna Kowalska Aktorzy: Agata Marciniak, Maria Kaniewska, Piotr Fronczewski, Andrzej Szczepkowski, Maria Gładkowska, Jan Jankowski, Anna Seniuk, Hanna Śleszyńska, Marek Cichucki, Stanisława Celińska, Hanna Stankówna, Lech Ordon, Jarema Stępowski, Kazimierz Orzechowski, Kazimierz Tarnas W odpowiedzi na ogłoszenie o zaginięciu dziewczynki do domu babci Tańskiej przyjeżdżają kobiety z pociągu. Zjawia się również Budziszowa, która znajduje Walickiego w teatrze. Kiedy nieporozumienie zostaje wyjaśnione, kobiety ruszają na dom Olszowskiego, ale pisarz nie chce im oddać dziewczynki. Basia także nie chce opuścić wujcia. Sąd postanawia, że dziewczynka będzie mieszkała po miesiącu u każdej ze stron. 20:00 ŚWIADEK OSKARŻENIA - ODC. 2 (THE WITNESS FOR THE PROSECUTION) Serial kryminalny, 45 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Julian Jarrold Scenariusz: Sara Phelps Zdjęcia: Felix Wiedeman Muzyka: Paul Eglishby Aktorzy: Toby Jones, Kim Cattrall, Monica Dolan, Billy Howle John Mayhew nakłania znanego londyńskiego adwokata do obrony Leonarda. Adwokat liczy na zeznanie ukochanej oskarżonego, Romaine. Ku jego zaskoczeniu, dziewczyna zmienia jednak zeznania. Pogrąża Leonarda i staje się świadkiem oskarżenia. Wydaje się, że jego los jest już przesądzony. 21:00 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - MADE IN BANGLADESH (MADE IN BANGLADESH) Film fabularny kinowy, 90 min, Dania/Bangladesz/Portugalia/Francja, 2019 Reżyseria: Rubaiyat Hossain Scenariusz: Rubaiyat Hossain, Philippe Barrire Aktorzy: Rikita Nandini Shimu, Novera Rahman, Deepanwita Martin Shimu (Rikita Nandini Shimu) pracuje jako szwaczka w fabryce ubrań w Dhace. Swoją pracą utrzymuje nie tylko siebie, ale również swojego bezrobotnego męża. Zachowanie zarządców fabryki po pożarze, w którym ginie jedna z pracownic, motywuje Shimu do udziału w spotkaniu na temat praw pracowniczych. Wspierana przez lokalną działaczkę na rzecz praw kobiet, zaczyna organizować w fabryce związek zawodowy. Jednakże, napotyka opór na każdym kroku: zarządcy fabryki grożą jej na wszystkie sposoby, współpracownice nie chcą jej wspierać w strachu przed utratą pracy, a urzędnicy odwlekają formalności. 22:50 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - LIST Z MASANJIA (LETTER FROM MASANJIA) Film dokumentalny, 56 min, Kanada, 2018 Reżyseria: Leon Lee Historia chińskiego więźnia politycznego Suna Yi, przetrzymywanego i torturowanego w obozie pracy w Masanjia. Kiedy rozpaczliwy list SOS napisany przez Suna Yi pojawia się w zestawie dekoracji halloweenowych sprzedawanych w Oregonie, wywołuje łańcuch wydarzeń, który obnaża przerażające naruszenia praw człowieka i prowadzi do szeroko zakrojonej reformy rynku pracy w Chinach. [źródło: naekranie.pl] 24:00 LEKKIE OBYCZAJE - JAK URATOWAŁEM KANADĘ (GUIBORD S'EN VA - T - EN GUERRE (INTERNSHIP IN CANADA)) Satyra polityczna, 99 min, Kanada 2015 Scenariusz i reżyseria: Philippe Falardeau Aktorzy: Patrick Huard, Irdens Exantus, Suzanne Clement, Clemence Dufresne - Deslieres, Sonia Cordeau, Paul Doucet Steve Guibord, niezależny poseł o umiarkowanych poglądach z wielkiego okręgu w północnym Quebecu, niespodziewanie znajduje się w kłopotliwej sytuacji. Okazuje się, że to jego głos przesądzi o tym, czy kanadyjskie oddziały wojskowe wezmą udział w wojnie na Bliskim Wschodzie, czy też nie. Poseł musi dokonać właściwego wyboru, staje więc przed wyjątkowo trudnym zadaniem. Podróżuje po kraju, próbuje wybadać opinię publiczną, ocenić stanowisko różnych grup interesu, a także poznać zdanie kanadyjskiego premiera, ale debaty coraz bardziej wymykają się spod kontroli. Guibord nie może też liczyć na wsparcie rodziny, gdzie również występuje rozbieżność poglądów. Inaczej myśli jego żona Suzanne, właścicielka małego biznesu, a jeszcze inną wizję ma ich nastoletnia córka Lune. Nieoczekiwanie w podjęciu decyzji pomaga Guibordowi 22 - letni student Souverain Pascal z Haiti, który niedawno przybył z Port - au - Prince do Kanady i ma świeże spojrzenie na całą sytuację. Guibord był jedynym posłem, który odpowiedział na prośbę Pascala o pracę i zgodził się przyjąć go na staż. 01:55 SCENA KLASYCZNA - (22) ARS NOVA Koncert, 39 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca) W tym odcinku Sceny Klasycznej występuje Zespół Instrumentów Dawnych Ars Nova. Jest to jeden z prekursorów wykonawstwa muzyki dawnej w Polsce. Działa od 1981 roku. Na koncie ma 26 płyt CD, liczne nagrania radiowe, filmowe, spektakle teatralne. Zespół zagrał ok. 770 koncertów. W Scenie klasycznej zaprezentuje program zatytułowany "Z Wawelu na Kurpie" składający się z najpiękniejszych utworów polskiego Renesansu. Usłyszymy utwory najważniejszych kompozytorów i poetów XV - i XVI - wiecznej Polski: Mikołaja z Radomia, Wacława z Szamotuł, Mikołaja Gomółki, Jana Kochanowskiego, Cypriana Bazylika, Andrzeja Trzecieskiego, Krzysztofa Klabona, Stanisława Grochowskiego, Wojciecha Długoraja, Sebastiana Klonowica, anonimowych twórców pięknych tańców z Tabulatury Jana z Lublina. Ars Nova jako pierwszy zespół w historii nagrał wiele z nich. Zespół wykorzystuje popularne instrumenty epoki renesansu, te, które widzimy na licznych ilustracjach polskich i europejskich. Są to fidele, viola, harfa, flety, pomort, krzywuły, cornamuse (piszczałka z dudów). W programie znajdą się też dwie pieśni kurpiowskie, które wykona wybitna śpiewaczka ludowa z Kadzidła Apolonia Nowak. Artystka współpracuje z zespołem od 1992 roku. Śpiewa ona pieśni poznane od matki i babci oraz z zapisów Władysława Skierkowskiego (z jego prac korzystał Karol Szymanowski, pisząc Pieśni kurpiowskie). Płyta zespołu z tymi utworami Zaświeć niesiądzu była sukcesem, należącym do początków ruchu folkowego w Polsce. 03:20 KINO NOCNE - CÓRY SZCZĘŚCIA (CÓRY SZCZĘŚCIA) Dramat, 114 min, Polska/Węgry/Niemcy 1999 Reżyseria: Marta Meszaros Scenariusz: Marta Meszaros, Maciej Karpiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Olga Drozdowa, Masza Petraniuk, Jan Nowicki, Olaf Lubaszenko, Ewa Telega, Igor Czerniewicz, Ewa Dałkowska, Eliza Ryciak, Maria Wilczyńska, Beata Fudalej, Katarzyna Bargiełowska, Monika Niemczyk, Krzysztof Globisz, Jan Wieczorkowski, Łukasz Nowicki, Marcin Chochlew, Katarzyna Zielińska i inni W ciągu kilkudziesięciu lat swojej reżyserskiej kariery Marta Meszaros zyskała miano specjalistki od filmów o kobietach i polityce. Ona sama odżegnuje się jednak od przypisywanych jej politycznych zainteresowań. Społeczne przewroty i dziejowe burze ukazuje wyłącznie dlatego, że nie sposób ich oddzielić od losów filmowych bohaterek. Meszaros, jedna z wybitniejszych współczesnych reżyserek europejskich, jest córką znanego węgierskiego rzeźbiarza, który zginął w rosyjskim łagrze. Ukończyła wydział reżyserii w moskiewskim WGiK - u. Później, już na Węgrzech, realizowała filmy dokumentalne i popularnonaukowe. W fabule debiutowała w 1968 roku "Dziewczyną". Do najważniejszych jej dokonań należą: "Adopcja" (Złoty Niedźwiedź na MFF w Berlinie w 1975 r.), "Dziewięć miesięcy", "One dwie", "Jak to w domu", "Anna", "Dziennik dla moich dzieci" (Nagroda Specjalna Jury w Cannes w 1984 r.), "Dziennik dla moich ukochanych" (Srebrny Niedźwiedź w Berlinie w 1987 r. , nominacja do Oscara rok później), "Dziennik dla mojego ojca i matki", "Siódmy pokój" (1995, historia o życiu i śmierci błogosławionej Edyty Stein, uhonorowana wyróżnieniem OCIC na MFF w Wenecji w 1995 r.). W 2004 roku nakręciła dramat "Niepochowany", a pięć lat później powstał melodramat "Ostatni raport Anny". Główna bohaterka "Cór szczęścia" to Natasza, nauczycielka angielskiego w prowincjonalnym rosyjskim miasteczku. Jej mąż niedawno stracił pracę, więc kobieta musi samodzielnie utrzymywać czteroosobową rodzinę. Nietrudno zgadnąć, że ma z tym spore problemy. Za namową przyjaciółki Wiery postanawia zatem wyjechać do Polski "na handel". Zabiera ze sobą córkę Maszę i rusza w drogę. Po męczącej podróży docierają wreszcie do Warszawy. Już następnego dnia rozpoczynają sprzedaż przywiezionego towaru na Stadionie Dziesięciolecia. Mijają kolejne, pracowite dni. Nataszę zaczynają niepokoić coraz częstsze zniknięcia Wiery. Wkrótce dochodzi do tragedii. Wiera zostaje zamordowana. Policja rekwiruje towar Rosjanek. Natasza wraz z córką zostają wyrzucone z pensjonatu, w którym mieszkały i na dodatek nie mogą opuścić Polski aż do końca śledztwa. Zrozpaczona kobieta decyduje się skorzystać z nieobyczajnej propozycji znajomego Polaka. Tymczasem swój przyjazd do Warszawy zapowiada mąż Nataszy wraz z drugą córką.