TVP Kultura Czwartek, 23.06.2022 08:00 KSIĘGA PRZESTRZENI S.I - ODC. 3 "PIĘTRA KORPORACJI" Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Wykonawcy: Bogna Świątkowska (prowadzący), Natalia Paszkowska W tym odcinku cyklu prezentującego zagadnienia współczesnej architektury i urbanistyki w Polsce autorzy poddają analizie budynki biurowe. Czy architektura korporacyjna może być miastotwórcza? Czy biurowiec może stać się ikoną miasta? Schemat biurowca i możliwości odejścia od schematu. Sposoby na humanizację budynku biurowego. Biurowce dedykowane i biurowce na wynajem. Architektura wielkiego parku biurowego. Biurowiec w pierzei czyli dobra plomba. Do czego służy atrium? Osobowość korporacji zaklęta w formach architektonicznych. 08:35 PAPUSZA Dramat biograficzny, 125 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Krauze, Joanna Kos - Krauze Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Wojciech Staroń Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Sebastian Wesołowski, Leokadia Brzezińska, Paloma Mirga, Andrzej Walden, Antoni Pawlicki, Artur Steranko, Jowita Budnik, Zbigniew Waleryś "Niezwykła historia wyjątkowej kobiety, która miała odwagę być sobą" - reklamowali "Papuszę" na plakacie filmowym producenci. Podstawą scenariusza filmu stała się rzeczywista historia przejmujących losów tytułowej bohaterki, poetki cygańskiej, piszącej w języku romskim. Była pierwszą romską autorką, która sama spisała swoje wiersze oraz pierwszą, której twórczość tłumaczono na język polski i wydano w oficjalnym obiegu. Do opublikowania jej wierszy doszło dzięki zaangażowaniu Jerzego Ficowskiego, który odkrył talent Papuszy, oraz dzięki staraniom Juliana Tuwima. Wydany w 1956 r. tomik "Pieśni Papuszy" przyniósł poetce rozgłos. Fabuła "Papuszy" charakteryzuje się wielowarstwową strukturą, nie ma prostej, linearnej akcji, jest wielkim splotem życiowych doświadczeń, różnych spostrzeżeń, emocji i zachowań. Branżowa prasa zwracała uwagę na stronę wizualną i muzyczną filmu: na wspaniałe zdjęcia, świetne aktorstwo oraz utwory Pawluśkiewicza, genialnie podkreślające nastrój i wydźwięk opowieści. Film przedstawia wydarzenia rozgrywające się w ciągu kilkudziesięciu lat, ukazując kolejne etapy życia i twórczości romskiej poetki. Nigdy nie uczęszczała do szkoły, sama zadbała o to, by nauczyć się czytać i pisać. Odważyła się sprzeciwić tradycyjnej roli cygańskiej kobiety. I chociaż była samodzielna i wyzwolona, nie kwestionowała patriarchalnej władzy swego starszego o ponad dwadzieścia lat i niekochanego męża, harfiarza Dionizego Wajsa. W filmie jest on jedną z głównych postaci, podobnie jak znany tłumacz i pisarz Jerzy Ficowski, ukrywający się w taborze Wajsa przed bezpieką. Nagrody: 2013 Karlove Vary (MFF) Wyróżnienie Specjalne Jury; Gdynia - nagroda za drugoplanową rolę męską dla Zbigniewa Walerysia, Nagroda za charakteryzację, nagroda za muzykę dla Jana Kantego Pawluśkiewicza, Valladolid (MFF) - nagroda za reżyserię i za najlepszą rolę męską; 2014 MFF w Pune - nagroda dla najlepszego filmu; nagroda za reżyserię; Polska Nagroda Filmowa Orzeł w kategoriach: najlepsze zdjęcia dla Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia, najlepsza scenografia dla Anny Wunderlich, najlepsze kostiumy dla Barbary Sikorskiej - Bouffał, najlepsza muzyka dla J. K. Pawluśkiewicza. 11:00 DOM - ODC. 14/25 - TA MAŁA WIOLONCZELISTKA Serial obyczajowy, 86 min, Polska, 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Tomasz Mędrzak, Anna Romantowska, Ewa Serwa, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Zygmunt Malanowicz, Gustaw Lutkiewicz, Jerzy Michotek Wiosna 1969 roku. Na poligonie wojskowym odbywają się ćwiczenia dla żołnierzy - studentów. Jest wśród nich Mietek, który z trudem znosi chamstwo i szykany przełożonych. Niebawem do jednostki przyjeżdża Gosia i załatwia mu przepustkę. Młodzi mają dla siebie tylko parę godzin. Spędzają je, oddając się miłości w starej opuszczonej dzwonnicy. Tymczasem Basia prosi Andrzeja, by wykorzystał dawną znajomość z pułkownikiem Poznańskim i wstawił się za wyrzuconym z pracy Łukaszem Zbrożnym. Niestety, Poznański jako Żyd z pochodzenia utracił wpływy i musi uciekać z Polski. Na Dworcu Gdańskim Andrzej, Ewa i Leszek żegnają odjeżdżających Poznańskich. Gdy pociąg już rusza, na peron wbiega zdyszana Basia. Jest w zaawansowanej ciąży. Bliska omdlenia osuwa się na ławkę. Zatroskany Andrzej odwozi ją do domu, co wywołuje wybuch zazdrości Ewy. Po powrocie do mieszkania zaczyna pakować walizki. Widząc to, Leszek grozi, że jeśli Ewa wyjedzie, jej mąż dowie się o ich spędzonej razem nocy. 12:40 JAK TO JEST BYĆ MOJĄ MATKĄ Dramat, 31 min, Polska, 2007 Reżyseria: Norah Mcgettigen Scenariusz: Norah Mcgettigen Zdjęcia: Marius Matzow Gulbrandsen Aktorzy: Iza Kuna, Olga Frycz, Wojciech Mecwaldowski, Zbigniew Kaleta, Katarzyna Chmara, Lech Sołuba Film powstały w ramach programu "30 minut", realizowanego przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy, TVP Kultura oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wraz z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej. Monika (Izabela Kuna), od czasu wypadku, któremu uległa trzy lata wcześniej, jest skazana na wózek inwalidzki. Kobieta nie poddaje się i walczy o pełnoprawne życie. Jej córka, Julia (Olga Frycz) nagrywa kamerą każdą wspólnie spędzoną chwilę. Film, który powstaje, wyzwala w nich skrywane dotąd emocje. 13:30 PIERRE RICHARD - KOMIK DYSKRETNY (PIERRE RICHARD: THE QUIET ONES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Gregory Monro Scenariusz: Gregory Monro Dokumentalny portret Pierre ' a Richarda, francuskiego aktora i komika, najbardziej znanego jako odtwórca głównych ról w filmie "Pechowiec" (reż. Francis Veber) czy "Tajemniczy blondyn w czarnym bucie" (reż. Yves Robert.) 14:50 WROTA EUROPY Dramat, 73 min, Polska 1999 Reżyseria: Jerzy Wójcik Scenariusz: Jerzy Wójcik, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Alicja Bachleda - Curuś, Kinga Preis, Agnieszka Sitek, Agata Buzek, Piotr Szwedes, Andriej Jegorow, Piotr Adamczyk, Henryk Boukołowski, Katarzyna Groniec, Marianna Kawka i inni "Wrota Europy" powstały na motywach reportażu Melchiora Wańkowicza "Szpital w Cichiniczach". Twórcami filmu są artyści niezwykle zasłużeni dla polskiej kinematografii. Reżyser i współscenarzysta Jerzy Wójcik zasłynął już w latach 50. jako czołowy operator "szkoły polskiej". To również dzięki jego zdjęciom takie filmy jak "Kanał", "Eroica", "Popiół i diament", czy "Krzyż Walecznych" stały się klasykami. Kunszt operatorski i wszechstronność Wójcika widać też znakomicie w monumentalnych freskach historycznych ("Potop", "Faraon") i subtelnych dramatach psychologicznych ("Matka Joanna od Aniołów", "Anioł w szafie"). "Wrota Europy" to drugi po "Skardze" (1991) autorski film Wójcika. W pisaniu scenariusza pomagał mu wybitny specjalista w tej dziedzinie Andrzej Mularczyk ("Sami swoi", "Wyjście awaryjne", "Wielki podryw", seriale "Droga" i "Dom"). Na autora zdjęć wybrano równie utytułowanego Witolda Sobocińskiego ("Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Ziemia obiecana", "Piraci" i "Frantic" Romana Polańskiego). Jakby tego nie było dość, muzykę napisał Zygmunt Konieczny ("Zmory", "Klucznik", "Ucieczka z kina Wolność", "Historia kina w Popielawach") - nestor polskich kompozytorów filmowych, autor sporej części repertuaru Ewy Demarczyk. W przeciwieństwie do realizatorów "Wrót Europy", w obsadzie dominują aktorzy bardzo młodzi, choć już uznani. Dotyczy to zwłaszcza odtwórczyń trzech głównych ról kobiecych. Zosię zagrała szesnastoletnia Alicja Bachleda - Curuś ("Pan Tadeusz"), Irę - Agnieszka Sitek (gwiazda serialu "Złotopolscy"), a Halę Kinga Preis, zwyciężczyni XX Przeglądu Piosenki Aktorskiej, znana także z kilku świetnych występów w Teatrze TV. W filmie Wójcika ich bohaterki są zaprzyjaźnionymi ze sobą młodziutkimi i naiwnymi siostrami miłosierdzia. W czasie zimy 1918 roku (właśnie wówczas toczy się akcja) dobrowolnie wyruszają do położonego niemal na linii frontu szpitala polowego. Swój wybór traktują nie tylko jako spełnienie patriotycznego obowiązku, lecz także jako romantyczną przygodę. Siedemnastoletnia Zosia ma jeszcze dodatkową motywację. Liczy, że w sąsiedztwie frontu spotka swego brata Pawła. Kiedy dziewczęta przez skutą lodem rzekę docierają do lecznicy, szybko przekonują się o bardzo trudnych warunkach, w których przyjdzie im pracować. Już pierwszego dnia zostają wysłane do pobliskiego miasteczka po brakujące środki opatrunkowe. Korzystając z sytuacji, Zosia gorączkowo szuka śladów bytności Pawła. Niestety, wskutek wzmagającego się z każdą minutą artyleryjskiego ostrzału siostry muszą wracać do szpitala. Rozpoczynają się paniczne przygotowania do ewakuacji. W saniach nie starcza miejsca dla wszystkich chorych, lecz mimo to naczelny lekarz postanawia ostatnią podwodą odesłać najmłodszy personel, czyli Zosię, Halę i Irenę. Te jednak podejmują brzemienną w skutki decyzję - zostaną na miejscu. Jeszcze nie wiedzą, że wraz z nadejściembolszewików staną w obliczu być może najcięższej próby w całym swoim życiu. 16:20 WENECJA Film obyczajowy, 114 min, Polska, 2010 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Dariusz Górniok Aktorzy: Magadlena Cielecka, Agnieszka Grochowska, Julia Kijowska, Grażyna Błęcka - Kolska, Marcin Walewski, Julia Chatys, Hanna Kuźmińska, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Weronika Asińska, Dana Batulkowa, Mariusz Bonaszowski, Filip Piotrowicz, Franciszek Serwa, Piotr Siwkiewicz, Henryk Niebudek Film obyczajowy oparty na opowiadaniu "Sezon w Wenecji", autorstwa laureata wielu nagród literackich, polskiego pisarza Włodzimierza Odojewskiego (1930 - 2016). Widz poznaje losy Marka, którego beztroski czas dzieciństwa przerywa wojna. To opowieść o planach pewnej podróży, która nigdy nie doszła do skutku, a jednak bohater mógł ją przeżyć. Historia niezwykłej siły marzeń, która pozwoliła zamienić zalaną piwnicę rodzinnej posiadłości w Wenecję, najbardziej romantyczne miasto na ziemi. Na granicy dwóch światów nastoletni chłopiec staje się mężczyzną. To w "weneckiej" piwnicy, gdy za oknem szaleje wojenna zawierucha, zostają rozbudzone wielkie nadzieje i wielkie namiętności. Film obsypany nagrodami: 2010 Artur Reinhart, Gdynia - Festiwal Polskich Filmów Fabularnych - nagroda za zdjęcia; 2010 Joanna Macha, Gdynia - Festiwal Polskich Filmów Fabularnych - nagroda za scenografię; 2010 Artur Reinhart Bydgoszcz (Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych "Plus Camerimage") - Złota Żaba w Konkursie Głównym; 2011 Artur Reinhart Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) - nagroda w kategorii: najlepsze zdjęcia za rok 2010; 2011 Magdalena Cielecka Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) - nominacja w kategorii najlepsza drugoplanowa rola kobieca. 18:55 SERIALOWA NOSTALGIA - AWANTURA O BASIĘ - ODC. 5/12 - AWANTURA PIĄTA, CZYLI RZECZ O SPISKU PRAWDZIWYCH KOBIET Serial dla dzieci, 27 min, Polska, 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Wykonawcy: Krzesimir Dębski, Katarzyna Kowalska Aktorzy: Agata Marciniak, Maria Kaniewska, Piotr Fronczewski, Andrzej Szczepkowski, Maria Gładkowska, Jan Jankowski, Hanna Śleszyńska, Marek Cichucki, Lech Ordon, Krzysztof Kumor, Kazimierz Tarnas, Kazimierz Orzechowski, Jolanta Banak, Jarosław Boberek, Zofia Bojanowska Basia jest oczkiem w głowie wujcia Olszowskiego i cioci Olszańskiej. W jednym i w drugim domu odwiedzają ją często starzy przyjaciele, Walicki i Szot. Babcia Tańska spostrzega, że jej wnuczka i pisarz Olszowski darzą się szczerą sympatią. Postanawia doprowadzić do ich małżeństwa. Tego samego pragnie Basia. Niestety, przed Bożym Narodzeniem dziewczynka zapada na zapalenie płuc. Jej opiekunowie nieustannie czuwają przy łóżeczku chorej. Oczywiście, nie mogą odmówić żadnej prośbie dziecka. I tak za sprawą Basi wujcio i ciocia Stasia pobierają się. 19:30 SERIALOWA NOSTALGIA - AWANTURA O BASIĘ - ODC. 6/12 - AWANTURA SZÓSTA, CZYLI RZECZ O IDOLU I SIEDMIU KOŁNIERZYKACH Serial dla dzieci, 26 min, Polska, 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Maria Kaniewska, Andrzej Szczepkowski, Piotr Fronczewski, Maria Gładkowska, Agata Marciniak, Jan Jankowski, Krzysztof Kowalewski, Kazimierz Orzechowski, Daniel Załuski, Wojciech Klata, Katarzyna Pawłowska, Anna Powierza, Marta Brzywca, Patrycja Grzymałkiewicz Minęło dziesięć lat, Basia wyrosła na śliczną, acz szaloną pannicę (teraz w roli tytułowej występuje Paulina Tworzyańska, znana m. in. z serialu "Szaleństwa panny Ewy", również według powieści Kornela Makuszyńskiego). Jej ulubiony wujcio staje się idolem szkolnych przyjaciółek. Na ich prośbę Basia wykrada z domu drobiazgi należące do sławnego pisarza, nawet zużyte kołnierzyki. Któregoś dnia przez pomyłkę bierze kilka kartek nieprzepisanego jeszcze rękopisu nowej książki. W domu wybucha wielka awantura. Widząc zmartwienie wujcia, Basia przyznaje się do winy. Pan Olszowski nie posiada się ze zdumienia. Nie przyszło mu nawet do głowy, że cieszy się tak wielką popularnością wśród dorastających panienek. Rozpromieniony pisarz zaprasza swoje wielbicielki do kawiarni. 20:00 TEATR TELEWIZJI/ KOBRA - BRYDŻ Teatr, 83 min, Polska, 1971 Autor: Zbigniew Kubikowski Reżyseria: Henryk Drygalski Aktorzy: Czesław Byszewski, Stanisław Michalik, Mariusz Dmochowski, Ryszard Pietruski, Jerzy Radwan, Marek Dąbrowski, Aleksandra Koncewicz, Barbara Rachwalska, Zygmunt Maciejewski, Konrad Morawski, Barbara Bargiełowska, Henryk Łapiński, Iwa Młodnicka, Teodor Gendera Kobra - spektakl teatru telewizji. Docent Jabczyński gra w domu ze swoimi przyjaciółmi w brydża. Po wyjściu gości udaje się do kiosku po papierosy. Po powrocie telefonuje do swojej przyjaciółki Ireny i w tym momencie ktoś uderza go w głowę zabijając na miejscu. Rano gosposia znajduje swego chlebodawcę powieszonego i wzywa milicję. Milicjanci są przekonani, że to samobójstwo. Rozpoczyna się jednak śledztwo. Po żmudnym dochodzeniu podporucznik Madeyski udowadnia morderstwo jednemu z brydżystów. 22:20 KINO MISTRZÓW - KONGRES (THE CONGRESS) Dramat science fiction, film animowany, 117 min, Niemcy/Polska/Izrael, 2013 Reżyseria: Ari Folman Scenariusz: Ari Folman Zdjęcia: Michał Englert Muzyka: Max Richter Aktorzy: Robin Wright, Harvey Keitel, Jon Hamm, Paul Giamatti, Kodi Smit - Mcphee, Danny Huston W "Kongresie" zacierają się granice między rzeczywistością i fikcją: słynna aktorka Robin Wright gra tu samą siebie. Mieszka z dwójką dorastających dzieci na rancho, z dala od cywilizacji, kiedy wielkie hollywoodzkie studio zwraca się do niej z niezwykłą propozycją. Wright może zostać "zeskanowana" dzięki zaawansowanej technologii cyfrowej, osiągając w każdym kolejnym filmie wieczną młodość. Od tej pory wszystkie jej role zagra wirtualna kopia. Decyzja, którą podejmuje kobieta, by móc dysponować nieograniczonym czasem dla najbliższych, okazuje się początkiem jej podróży przez świat przyszłości, w którym potężne studia filmowe i koncerny farmaceutyczne oferują totalne formy rozrywki, manipulując ludzką świadomością. "Kongres" to film nowatorski i odważny, pełen pomysłów ukazujących w krzywym zwierciadle świat nieograniczonych możliwości technologicznych, które już wkrótce mogą wyznaczyć granice naszej wolności i dyktować pragnienia. 00:30 BERLIN LIVE - THE DAMNED (BERLIN LIVE - THE DAMNED) Koncert, 59 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hannes Rossacher Wykonawcy: The Damned Cykl koncertów, które od lat odbywają się regularnie na scenie berlińskiego klubu SchwuZ i są transmitowane w całej Europie. To mieszanka stylów współczesnej muzyki, wykonana w wyjątkowym klimacie nocnego życia Berlina. Występy poprzedzone są krótkimi wywiadami z artystami. W kolejnej odsłonie "Berlin Live" wystąpiła brytyjska grupa punkrockowa "The Damned", założona w Londynie w 1976 roku. To kultowy zespół, który wydał pierwszy punkowy singiel w Wielkiej Brytanii. The Damned wykonają m.in. utwory "Neat, Neat, Neat", "Melody Lee" i "Street of Dreams". 01:45 NOCNY DOKUMENT - NOC NAD NOCAMI (DIE NACHT DER NÄCHTE) Film dokumentalny, 92 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Yasemin Şamdereli, Nesrin Şamdereli Scenariusz: Yasemin Şamdereli, Nesrin Şamdereli Zdjęcia: Marcus Winterbauer Muzyka: Dürbeck Dohmen Dokument przedstawia historię życia pięciu par, każdej z 60 - letnim stażem, które dzielą się sekretem na wieloletni związek. Poznajemy historię małżeństw bohaterów z Japonii, Indii czy Stanów Zjednoczonych, tajemnice trwałego partnerstwa, tego, co ich łączyło, a co dzieliło przez wspólnie spędzone lata. To także opowieść o starzeniu się, dojrzewaniu relacji, a także miłości, która rozkwitała przez całe życie. 03:35 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - MADE IN BANGLADESH (MADE IN BANGLADESH) Dramat, 90 min, Dania/Bangladesz/Portugalia/Francja, 2019 Reżyseria: Rubaiyat Hossain Scenariusz: Rubaiyat Hossain, Philippe Barrire Aktorzy: Rikita Nandini Shimu, Novera Rahman, Deepanwita Martin Shimu (Rikita Nandini Shimu) pracuje jako szwaczka w fabryce ubrań w Dhace. Swoją pracą utrzymuje nie tylko siebie, ale również swojego bezrobotnego męża. Zachowanie zarządców fabryki po pożarze, w którym ginie jedna z pracownic, motywuje Shimu do udziału w spotkaniu na temat praw pracowniczych. Wspierana przez lokalną działaczkę na rzecz praw kobiet, zaczyna organizować w fabryce związek zawodowy. Jednakże, napotyka opór na każdym kroku: zarządcy fabryki grożą jej na wszystkie sposoby, współpracownice nie chcą jej wspierać w strachu przed utratą pracy, a urzędnicy odwlekają formalności.