TVP3 Wtorek, 28.06.2022 Zmiany z dnia 22.06.2022 w stosunku do raportu z dnia 08.06.2022 (dodano pozycję programową) 13:25 SKARBIEC SZTUKI LUBELSZCZYZNY - POLICHROMIE KAMIENICY LUBOMELSKICH Reportaż, 12 min, Polska, 2021 Odsłonięcie w 1996 r. polichromii w kamienicy Rynek 8, należało do najciekawszych odkryć w sztuce polskiej. Kamienica wybudowana przez burmistrza Lublina Mikołaja Lubomelskiego (zm. przed 1528), w 1540 r. została przebudowana z inicjatywy jego syna Jana, również kilkakrotnego burmistrza miasta. Jan był jednym z najzamożniejszych lubelskich mieszczan. Podobnie jak dziad i ojciec, o reprezentacyjną kamienicę rodu zadbał Erazm Lubomelski. Z nim to należy łączyć fundację polichromii zachowanej na wschodniej ścianie wielkiej sieni. Jest malarskim portretem gotyckiego Lublina. Zgodnie z XVI - wieczną zasadą malarstwa w panoramach, m.in. miast, posługiwano się szkicami wykonanymi z różnych miejsc, starając się przedstawić najważniejsze składniki sylwet miasta. Artysta malował miasto nie tylko, jakie widział, ale też to, co o tym mieście wiedział i co miał przedstawić na polecenie fundatora. Centrum kompozycji stanowi bitwa tocząca się między rycerstwem polskim a oddziałami tatarskimi. Ta symboliczna scena rozgrywa się przed murami miasta. Na przedstawieniu malarskim mamy miasto wykadrowane, malarz nie konstruował obrazu z jednego punktu widzenia. Zasadą było pokazanie z empirycznej perspektywy rozciągniętej stosowanej przez artystów północno - europejskich, opartej na doświadczeniu wzrokowym (tzw. sferyczne piętrzenie naturalnego obrazu wzrokowego). Na polichromii widać również przykład prerenesansowej perspektywy powszechnie stosowanej w malarstwie miniaturowym. Przestrzeń wygina się przed nami, a ruch przebiega po linii kulistej. Brak horyzontu nie odgrywa tu żadnej roli (włoska perspektywa oparta na abstrakcyjnym wyrysie geometrycznym dotrze dopiero później). Partia środkowa: widok miasta od strony wzgórza zamkowego, rysuje się sylweta z charakterystycznymi elementami kościoła farnego św. Michała z wyraźnie podkreśloną kaplicą zapewne św. Elżbiety (Lubomelscy ufundowali w niej ołtarz, w kaplicy chowani byli członkowie rodu). Obok kościoła mamy budynek o dwóch maswerkowych oknach, a za nim oszkarpowaną bramę. Gdy patrzy się na topografię w tym miejscu, widać wolno stojącą Bramę Grodzką, tu z maswerkowym szczytem. Dalej za nią gotyckie kamienice mieszczańskie ze schodkowymi szczytami. Obok sylweta prawdopodobnie gotyckiego kościoła (bernardynów?) z wysoką wieżą. Po prawej stronie w obrębie murów, za kościołem budowla świecka z kwadratową wieżą, zapewne ratusz. Za nim skromna bryła kościoła dominikanów oraz furta miejska. Za tymi budynkami, na wzgórzu namalowano zamek królewski z dwukondygnacyjną basztą bramną. Za nią wyłania się sylwetka donżonu z drewnianymi hurydycjami, a po lewej stronie jeszcze maswerkowy szczyt kaplicy św. Trójcy. Miasto połączone jest ze wzgórzem zamkowym linią murów obronnych z baszami wzniesionymi w 1342 r. z rozkazu Kazimierza Wielkiego. Przed murami namalowane zostały trzy potężne wieże poza systemem obronnym miasta o cechach obserwacyjno - obronnych. (dodano pozycję programową) 23:25 SPRAWA DLA REPORTERA Magazyn, 47 min, Polska, 2022 Autor: Elżbieta Jaworowicz W programie: 1/ Interwencja w sprawie dwóch Cyganek, które jak twierdzą, są ofiarami agresji i nienawiści ze strony sąsiadów. Kobiety od dwóch lat zamieszkują lokal socjalny. Pozostali lokatorzy kamienicy nie akceptują ich odmienności etnicznej i kulturowej. Wulgarnie wyzywają, grożą podpaleniem, poderżnięciem gardła, są agresywni, prowokują kłótnie. Jeden z sąsiadów został prawomocnie skazany za uszkodzenie zamka do drzwi. W kamienicy często interweniuje policja. Aby zapobiec eskalacji konfliktu burmistrz miasta wskazał Cygankom nowy lokal, do którego powinny się przeprowadzić, jednak kobiety nie rozumieją, dlaczego to one mają opuścić mieszkanie, skoro nie czują się winne. Bohaterki reportażu podkreślają, że są obywatelkami Polski i proszą, by nie nazywać ich Romkami, tylko właśnie Cygankami. 2/ Sprawa pani Jadwigi i jej małoletniego syna, którzy zostali bez środków do życia. Dwa lata temu zmarł konkubent kobiety, ojciec chłopca. Na krótko przed śmiercią mężczyzna przekazał całe rodzinne gospodarstwo, na którym przez kilkanaście ostatnich lat pracowała głównie pani Jadwiga, swem bratu mieszkającemu za granicą. Tym samym pozbawił konkubinę i dziecko dachu nad głową i źródła dochodu. Bohaterka reportażu uważa, że brat wykorzystał chorobę nowotworową i alkoholową jej partnera, by przejąć majątek. Syn Jadwigi do tej pory nie otrzymuje renty po ojcu. 3/ Sprawa Pawła, który mierzy się najprawdopodobniej z rzadką chorobą o nazwie słoniowacizna. Przez brak specjalistycznej wiedzy i doświadczenia w leczeniu tej choroby diagnoza nie została ostatecznie potwierdzona. Paweł zmaga się również z licznymi kilkunastokilogramowymi guzami w ciele, które są regularnie usuwane chirurgicznie, ale powstają na nowo powodując ból i utrudniając życie. Jedynym wsparciem dla mężczyzny jest jego żona, która codziennie opatruje rany i odparzenia na ciele męża. Dzięki uprzejmości Caritas została założona zbiórka SMS - owa oraz konto pomocowe. Widzowie mogą się włączyć w zbiórkę pieniędzy na leczenie i rehabilitację Pawła. (dodano pozycję programową) 03:10 SPRAWA DLA REPORTERA Magazyn, 47 min, Polska, 2022 Autor: Elżbieta Jaworowicz W programie: 1/ Interwencja w sprawie dwóch Cyganek, które jak twierdzą, są ofiarami agresji i nienawiści ze strony sąsiadów. Kobiety od dwóch lat zamieszkują lokal socjalny. Pozostali lokatorzy kamienicy nie akceptują ich odmienności etnicznej i kulturowej. Wulgarnie wyzywają, grożą podpaleniem, poderżnięciem gardła, są agresywni, prowokują kłótnie. Jeden z sąsiadów został prawomocnie skazany za uszkodzenie zamka do drzwi. W kamienicy często interweniuje policja. Aby zapobiec eskalacji konfliktu burmistrz miasta wskazał Cygankom nowy lokal, do którego powinny się przeprowadzić, jednak kobiety nie rozumieją, dlaczego to one mają opuścić mieszkanie, skoro nie czują się winne. Bohaterki reportażu podkreślają, że są obywatelkami Polski i proszą, by nie nazywać ich Romkami, tylko właśnie Cygankami. 2/ Sprawa pani Jadwigi i jej małoletniego syna, którzy zostali bez środków do życia. Dwa lata temu zmarł konkubent kobiety, ojciec chłopca. Na krótko przed śmiercią mężczyzna przekazał całe rodzinne gospodarstwo, na którym przez kilkanaście ostatnich lat pracowała głównie pani Jadwiga, swem bratu mieszkającemu za granicą. Tym samym pozbawił konkubinę i dziecko dachu nad głową i źródła dochodu. Bohaterka reportażu uważa, że brat wykorzystał chorobę nowotworową i alkoholową jej partnera, by przejąć majątek. Syn Jadwigi do tej pory nie otrzymuje renty po ojcu. 3/ Sprawa Pawła, który mierzy się najprawdopodobniej z rzadką chorobą o nazwie słoniowacizna. Przez brak specjalistycznej wiedzy i doświadczenia w leczeniu tej choroby diagnoza nie została ostatecznie potwierdzona. Paweł zmaga się również z licznymi kilkunastokilogramowymi guzami w ciele, które są regularnie usuwane chirurgicznie, ale powstają na nowo powodując ból i utrudniając życie. Jedynym wsparciem dla mężczyzny jest jego żona, która codziennie opatruje rany i odparzenia na ciele męża. Dzięki uprzejmości Caritas została założona zbiórka SMS - owa oraz konto pomocowe. Widzowie mogą się włączyć w zbiórkę pieniędzy na leczenie i rehabilitację Pawła. (dodano pozycję programową) 04:45 TURYSTYCZNA JAZDA - ODC. 130 SPISKIE PODGRODZIE 2021 Magazyn, 10 min, Polska, 2021 Autor: Wojciech Lubiński, Grzegorz Skrzypak W tym tygodniu odwiedzamy Słowację, a dokładniej region Spisz i miasto Spiskie Podgrodzie. Poznamy obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO oraz zobaczymy miejsce zaliczane do klejnotów słowackiej kultury, zwane słowackim Watykanem. Będą też i polskie akcenty.