TVP Historia Piątek, 01.07.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 LIPCA ODC. 610 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1818 - urodził się I. F. Semmelweis, prekursor antyseptyki; 1929 - pojawiła się sławna postać z kreskówek - Popeye; 1980 - kolejna podwyżka cen mięsa w PRL; 1991 - koniec Układu Warszawskiego; 07:00 DOM - ODC. 10/25 - NIE PRZESADZA SIĘ STARYCH DRZEW Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1982 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Andrzej Mularczyk, Jerzy Janicki Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Andrzej i Ewa są małżeństwem już od kilku lat, rodzi im się drugi syn. Po śmierci starego Talara matka sprzedaje gospodarstwo i przenosi się do Warszawy, do syna. Ewa nie może otwarcie się temu sprzeciwić, ale często daje wyraz swemu niezadowoleniu. Wreszcie, przed zaplanowanym eleganckim przyjęciem, prosi teściową, aby na ten czas wyniosła się z domu. Staruszka znika bez wieści. Andrzej jest oburzony, między małżonkami dochodzi do poważnego rozdźwięku. Do problemów rodzinnych Talara dochodzą też kłopoty w pracy. 08:40 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. DWIE KSIĄŻKI, DWIE MARIE. KOBIETY, KTÓRE UFORMOWAŁY DWUDZIESTOLECIE Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Dwie osoby i dwie książki kucharskie stworzyły kuchnię dwudziestolecia, jako kuchnię nowoczesną, taką, która nadąża za wyzwaniami czasu. Te dwie osoby to Maria Ochorowicz - Monatowa i Maria Disslowa. Przepisy prezentowane w kolejnym odcinku programu pochodzą z tych książek. Jedną z takich potraw, która przetrwała, są placki ziemniaczane. Kolejną potrawą jest kurczak w śmietanie. 09:10 HISTORIA POLSKI - UKRYTE PROTOKOŁY - CZYLI OSZUSTWO ZAŁOŻYCIELSKIE Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2016 Reżyseria: Beata Kołaczyk Scenariusz: Beata Kołaczyk Film w swojej narracji to studium przypadku, a jednocześnie próba historycznej rekonstrukcji ważnego wydarzenia w najnowszej historii Polski, jakim było Referendum Ludowe 30 czerwca 1946 r. 10:05 SENSACJE XX WIEKU - BERIA - HISTORIA BEZPRAWIA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Wojciech Pacyna, Bogusław Wołoszański, Barbara Kedzierska Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Ławrentij Beria, szef tajnej policji politycznej, przez 15 lat był jednym z najpotężniejszych ludzi w Związku Radzieckim. Jednak w lipcu 1953 roku trafił do więzienia, by zginąć kilka miesiecy później. Jak zaczęła się kariera tego człowieka? Kim był Nikołaj Jeżow i dlaczego tak nagle zniknął? Dlaczego Stalin, przy pomocy takich ludzi jak Jagoda, Jeżow czy Beria, tak okrutnie obchodził się ze swymi najbliższymi współpracownikami? 10:30 SENSACJE XX WIEKU - BERIA - HISTORIA BEZPRAWIA CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 2000 Scenariusz: Wojciech Pacyna, Bogusław Wołoszański, Barbara Kedzierska Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Układ z 23 sierpnia 1939 roku zadecydował o rozbiorze ziem polskich. Około 200 tysięcy polskich żołnierzy trafiło do radzieckiej niewoli. 4 grudnia rząd radziecki podjął uchwałę o deportowaniu Polaków z ziem Ukrainy i Białorusi. To oni stali się przedmiotem szczególnego zainteresowania NKWD. Trafili w ręce Berii. 10:55 ZAKAZANA POEZJA Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2021 Reżyseria: Zbysław Kaczmarek Scenariusz: Zbysław Kaczmarek Zdjęcia: Witold Wieczorek, Lucjan Miłowski, Mirosław Kubiak Muzyka: Alicja Gandecka Wykonawcy: Piotr Grzelczak Film przedstawia postać Konrada Doberschuetza, zapomnianego poety, którego prywatne losy nierozerwalnie splotły się z wydarzeniami Czerwca 1956 roku. Konrad Doberschuetz był żołnierzem AK i WSGO Warta, więzniem NKWD i UB. Był dziennikarzem i poetą. W 1959 roku został skazany na 3 lata więzienia za to, że w swojej twórczości szkalował PRL. A pisał o Katyniu, Poznańskim Czerwcu 1956 i sowieckiej interwencji na Węgrzech. 11:30 DOKTOR Z ŻEROMSKIEGO Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Izabela Pieczara, Tomasz Kamiński Scenariusz: Izabela Pieczara, Tomasz Kamiński Film dokumentalny o doktorze Stanisławie Kownackim (1915 - 1985), długoletnim ordynatorze oddziału zakaźnego szpitala im. Stefana Żeromskiego w Krakowie - Nowej Hucie. Był lekarzem słynącym z bezinteresowności i dobroci, zmarłym w opinii świętości. Dr Kownacki wprowadzał nowatorskie metody leczenia chorób zakaźnych, należy również do pionierów ruchu hospicyjnego w Polsce. O bohaterze filmu opowiadają członkowie jego rodziny oraz współpracownicy. 11:50 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA - LUDZIE KINA - ZYGMUNT KAŁUŻYŃSKI, ANDRZEJ ŻUŁAWSKI Reportaż, 14 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Muzyka: Filip Kuncewicz Wykonawcy: Andrzej Dobosz (prowadzący) Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach jest Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Bohaterami tego odcinka są ludzie kina - Zygmunt Kałużyński i Andrzej Żuławski. 12:15 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 11/12 Serial komediowy, 43 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Wraz z wyborami pojawia się apetyt na władzę. O fotelu burmistrza zaczyna marzyć inny kandydat, miejscowy przedsiębiorca - Śliwiak. A i obecny burmistrz wcale nie myśli oddawać posady. W walce politycznej hołdują zasadzie - wszelkie chwyty dozwolone. W studiu fotograficznym Stasiek Niemotko, gość z Ameryki, zgodził się zostać szefem sztabu wyborczego Śliwiaka. Burmistrz w walce z konkurencją wyborczą może liczyć na synów, których kiedyś, dzięki swojej władzy wyniósł na stanowiska. Na łące, pośród zarośli, burmistrz czyta sekretarce Dzidce wiersze. Rozmarzony, w twórczym uniesieniu, niewinnie składa głowę na jej okazałym biuście. Ksiądz w kuchni zwierza się komendantowi z nowego zmartwienia. Dzwon na wieży kościelnej fałszywie zabrzmiał. Boi się, że to zły znak i prosi komendanta o wzmocnienie patroli w miasteczku. 14:20 PAPUA - NOWA GWINEA: LEGENDY I PRZYSZŁOŚĆ (HIDDEN TREASURES OF OCEANIA: PAPUA NEW GUINEA) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2017 Reżyseria: Gildas Corgnet Papua Nowa Gwinea jest niemal jak z powieści przygodowych. Ogromne rzeki i gęste lasy tropikalne sprawiają, że kraj ten z 800 dialektami zaskakuje bogactwem kulturowym i niesamowitą różnorodnością biologiczną. Film to opowieść o krainie, w której legendy i mity wciąż są żywe. 15:20 GENIUSZE I MARZYCIELE. JÓZEF HOFMANN Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paweł Kloc Bohaterami cyklu są polscy naukowcy i wynalazcy przełomu XIX/XX wieku, działający głównie w 20 - leciu międzywojennym, których praca naukowa lub odkrycia wpłynęły na rozwój cywilizacji w różnych dziedzinach nauk ścisłych, konstruktorskich, inżynieryjnych, medycznych. Film o Józefie Hofmannie (1876 - 1957), geniuszu muzycznym, cudownym dziecku z Galicji, które podbiło swym talentem Stany Zjednoczone. Najpierw jako mały chłopczyk stał się sensacją w Nowym Jorku, później świat poznał legendarnego pianistę, niezrównanego interpretatora Chopina, pedagoga, kompozytora, zapalonego automobilistę i sportsmena. Wynalazca, z którego pomysłami (takimi jak wycieraczki samochodowe, spinacz do papieru, stołki do fortepianu o regulowanej wysokości) mamy do czynienia na co dzień. Jeden z największych pianistów w historii zmarł samotnie i w zapomnieniu, właściwie nie istnieje w pamięci zbiorowej rodaków. Film biograficzny z cyklu "Geniusze i marzyciele" stwarza szansę poznania tego niezwykłego artysty i wynalazcy. 16:45 DOM - ODC. 11/25 - JEDENASTE: NIE WYCHYLAJ SIĘ Serial obyczajowy, 92 min, Polska 1982 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanaceki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Tomasz Mędrzak, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk i inni W kamienicy na Złotej pojawia się pierwszy telewizor. Szczęśliwymi posiadaczami są Wrotkowie. Andrzej i Wiktor zamierzają postawić na cmentarzu w Sierpuchowie pomnik upamiętniający walkę i śmierć ich przyjaciół z AK. We wszystkich zmaganiach sekunduje im z kamerą Wrotek, który jest już samodzielnym realizatorem i pracuje nad swoim pierwszym filmem "Apel cieni". Po kolaudacji jego dzieło zostaje drastycznie okrojone. Dwaj bracia Talarowie rywalizują między sobą, u którego z nich zamieszka matka. Leszek decyduje się na fikcyjny ślub, żeby zdobyć samodzielne mieszkanie. 19:25 HISTORIA POLSKI - BUNT I AFIRMACJA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Żmigrodzka Scenariusz: Ewa Żmigrodzka, Krzysztof Zwoliński Zdjęcia: Tomasz Michałowski Muzyka: Michał Lorenc Film dokumentalny prezentujący sylwetkę Bronisława Wildsteina - inteligenta, pisarza, publicysty, dziennikarza. W tym kameralnym obrazie drogi życiowej i intelektualnej widz odnajduje tytułowy bunt i afirmację - postawy zdawałoby się przeciwstawne, a paradoksalnie obie obecne w postawie bohatera. Wildstein dzieli się swoim życiem, pokazuje, na czym polegała jego ewolucja ideowa, która nastąpiła pod wpływem wydarzeń społeczno - politycznych oraz własnego dojrzewania. Co spowodowało, że buntownik, w młodości wyrzucany ze szkół, pisze książki o afirmacji rzeczywistości? Dokąd doprowadziła go niezłomna postawa, jakich wyborów dokonywał? Wildstein stawia widzowi niewygodne pytania filozoficzne, szuka głębszych przyczyn zjawisk społecznych, kwestionuje bezalternatywne podejście do historii. Stara się przekazać cząstkę przemyśleń dotyczących kondycji współczesnego człowieka. 23:30 GALERIA WIDMO - SZKATUŁA KRÓLEWSKA Film dokumentalny, 6 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska GALERIA WIDMO prezentuje animowaną historię zrabowanej drogocennej SZKATUŁY KRÓLEWSKIEJ, najważniejszego artefaktu Świątyni Sybilli. W szkatule wykonanej na zamówienie Izabeli Czartoryskiej w 1800 roku księżna przechowywała zgromadzone przez siebie historyczne pamiątki po królach polskich. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - I ZNOWU ZABRZMIĄ DZWONY ODC. 272 Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "I znowu zabrzmią dzwony" Latem ubiegłego roku w sanktuarium św. Jana z Dukli udało nam się odnaleźć dzwon, ukryty przez zakonników we wrześniu 1939 roku. Konserwacji podjęła się najstarsza i najsłynniejsza polska ludwisarnia Braci Felczyńskich w Przemyślu. Obecnie prace są skończone, a efekt zechcemy naszym widzom pokazać. Dodatkowo przemyscy ludwisarze obiecali odlanie podobnego dzwonu, bowiem pierwotnie u św. Jana dzwoniły trzy. Jeden ocalał, drugi został zakopany i przez nas odnaleziony, trzeci zabrali Niemcy, by przetopić na cele wojenne. Teraz wszystkie powrócą na swoje miejsce. Ponieważ okazja to wyjątkowa zechcemy pokazać widzom sam proces odlewania dzwonów i opowiedzieć o zakładzie funkcjonującym nieprzerwanie od 1805 roku. 02:10 SENSACJE XX WIEKU - BERIA - HISTORIA BEZPRAWIA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Wojciech Pacyna, Bogusław Wołoszański, Barbara Kedzierska Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Ławrentij Beria, szef tajnej policji politycznej, przez 15 lat był jednym z najpotężniejszych ludzi w Związku Radzieckim. Jednak w lipcu 1953 roku trafił do więzienia, by zginąć kilka miesiecy później. Jak zaczęła się kariera tego człowieka? Kim był Nikołaj Jeżow i dlaczego tak nagle zniknął? Dlaczego Stalin, przy pomocy takich ludzi jak Jagoda, Jeżow czy Beria, tak okrutnie obchodził się ze swymi najbliższymi współpracownikami? 02:35 SENSACJE XX WIEKU - BERIA - HISTORIA BEZPRAWIA CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 2000 Scenariusz: Wojciech Pacyna, Bogusław Wołoszański, Barbara Kedzierska Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Układ z 23 sierpnia 1939 roku zadecydował o rozbiorze ziem polskich. Około 200 tysięcy polskich żołnierzy trafiło do radzieckiej niewoli. 4 grudnia rząd radziecki podjął uchwałę o deportowaniu Polaków z ziem Ukrainy i Białorusi. To oni stali się przedmiotem szczególnego zainteresowania NKWD. Trafili w ręce Berii. 03:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - PODWODNA WOJNA CZ 2 Magazyn, 29 min, Polska, 1991 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Część druga audycji, w której Bogusław Wołoszański przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez niemieckie okręty podwodne u - booty. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe. W tym odcinku autorzy skupiają się na początkowym okresie II wojny światowej, kiedy to obie strony konfliktu doskonaliły swój sprzęt i techniki działań.