TVP Historia Sobota, 02.07.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 2 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1900 - pierwszy lot sterowca zeppelina; 1927 - koronacja obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej; 1948 - uwięzienie Pawła Jasienicy; 1991 - otwarto warszawską Giełdę Papierów Wartościowych; 06:55 ŚWIĘTY AUGUSTYN - ODC. 1/5 - ADWOKAT DIABŁA (SANT'AGOSTINO EP. 1) Serial biograficzny, 44 min, Włochy/Polska 2010 Reżyseria: Christian Duguay Scenariusz: Francesco Arlanch Zdjęcia: Fabrizio Lucci Muzyka: Andrea Guerra Aktorzy: Aleksandro Preziosi, Monica Guerritore, Gerald Alexander Held, Johannes Brandrup, Wenanty Nosul, Katy Louise Saunders, Franco Nero, Matteo Urzia, Krzysztof Pieczyński, Jerzy Zelnik i inni "Stworzyłeś nas Panie dla siebie i niespokojne jest serce nasze, dopóki nie spocznie w Tobie" - to chyba najsłynniejsze zdanie, jakie wyszło spod pióra św. Augustyna. Pochodzi ono z nie mniej słynnych "Wyznań" - perły literatury światowej, nie tylko ze względu na głębię i rozległość zawartych tam refleksji, niezwykłe koleje losu bohatera książki, lecz także z uwagi na kunsztowny, a zarazem lekki styl autora, cieszącego się u swych współczesnych sławą jednego z największych mówców cywilizowanego świata. Wydawana do dziś i niejednokrotnie publicznie cytowana nawet przez obecnego papieża, duchowa i intelektualna biografia posłużyła za kanwę scenariusza pięcioodcinkowego serialu poświęconego Aureliuszowi Augustynowi, uznanemu za świętego zarówno przez Kościół katolicki jak i Cerkiew prawosławną. Twórcy cyklu z konieczności musieli tu i ówdzie "uzupełnić"zapiski autora "Państwa Bożego" o własne pomysły. Niektóre postacie są bowiem w "Wyznaniach" wspominane anonimowo. Tak dzieje się np. z matką jedynego dziecka późniejszego świętego. O kobiecie tej wiadomo bardzo niewiele, można się jedynie domyślać jej wielkiej i skorej do poświęceń miłości do Augustyna. Reszta jest milczeniem. Tymczasem w serialu Christiana Duguaya owa tajemnicza nieznajoma ma konkretne imię i rodowód. Trudno czynić z tego powodu filmowcom zarzuty, tym bardziej, że sposób, w jaki zapełniają zarówno tę, jak i inne "białe plamy" Augustyńskich "Wyznań" nie zdradza chęci pogoni za tanią sensacją, ani zamiarów "korygowania" historycznego przekazu w duchu współczesnych prądów obyczajowych i mód intelektualnych. Najwyraźniej twórcy cyklu uznali, że życie św. Augustyna, a zwłaszcza jego wieloletnia, skomplikowana i pełna duchowych niepokojów droga do nawrócenia stanowią wystarczająco bogaty i zrozumiały dla współczesnego odbiorcy materiał na pięcioodcinkowy serial. Akcja cyklu rozpoczyna się u schyłku życia świętego, podczas oblężenia Hippony - północnoafrykańskiego miasta, którego jest biskupem. Papież, chcąc ratować sędziwego Augustyna i jego nieocenione dla Kościoła pisma teologiczne, nakazuje mu przez posłańca opuścić miasto na okręcie, który przypłynie za kilka dni. Wandalowie, którzy właśnie oblegają Hipponę cieszą się bowiem ponurą sławą barbarzyńców, nie mających względu nie tylko na ludność podbijanych krain, lecz także na ich dorobek kulturalny. Dla Augustyna wieści z Rzymu stają się powodem poważnej duchowej rozterki. Trudno mu pogodzić się z faktem, że będzie musiał opuścić swoich wiernych w chwili, gdy najbardziej go potrzebują. Wbrew opinii swego ucznia, sądzi, że wsparcie wojskowe, które otrzymało miasto, jest niewystarczające i w ostatecznym rozrachunku może przyczynić się jedynie do powiększenia cierpień Hippończyków. Rozmowa biskupa Augustyna ze swoim uczniem staje się dla tego pierwszego pretekstem do wspomnień, zawartych w dopiero co skończonych "Wyznaniach". Akcja filmu przenosi się zatem prawie osiemdziesiąt lat wstecz, do również leżącej w północnej Afryce Tagasty. Przychodzi tu na świat - nie bez trudności - mały chłopiec. Jego matka Monika jest chrześcijanką. Ojciec Patrycjusz poganinem, w dodatku chętnie zaglądającym do kieliszka i niezbyt gorliwie ukrywającym swoje pozamałżeńskie bliskie znajomości z innymi kobietami.Niestety, młody Augustyn (bo takie imięotrzymuje chłopiec), choć zdradza wielkie zdolności, charakterem zdaje się bardziej przypominać ojca niż matkę. Wiarę tej ostatniej uznaje za zlepek fantazji, rozpiera go ambicja, jego autorytetem jest sławny retor Makrobiusz, który - zdaniem chłopca - potrafi przekonać ludzi do czego tylko zechce. Mimo kłopotów finansowych Monice i Patrycjuszowi udaje się wysłać syna na studia prawnicze do Kartaginy. Tu zamieszkuje u bogatego znajomego Waleriusza. Otrzymuje od niego piękną służącą Khalidę, która niebawem zostaje jego kochanką. Lata studiów służą Augustynowi. Makrobiusz jest pod wrażeniem jego postępów. Młody przybysz z Tagasty wyrasta na renomowanego kartagińskiego prawnika, który potrafi wybronić przed sądem nawet ewidentnego przestępcę. Pasmo sukcesów Augustyna przerywa wiadomość o ciężkiej chorobie jego ojca. Młodzieniec wspólnie z Khalidą wyrusza do rodzinnego domu. 07:55 PRZYRODNIK NA TROPIE - /15/ - GOŁĄB Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Wykonawcy: Łukasz Bożycki (prowadzący) Młody biolog, Łukasz Bożycki, uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. Projekt znakomicie propaguje wiedzę o polskiej przyrodzie, uzupełniając ją o nieznane, zaskakujące często wątki relacji między zwierzętami. Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu? Nie u nas. W obiektywie Łukasza Bożyckiego odkryjemy wszystkie tajemnice gołębi: co lubią jeść, gdzie najbardziej lubią mieszkać i czego się boją. Niestrudzony "przyrodnik na tropie", Łukasz Bożycki, tym razem opowie o tych dobrze nam znanych amatorach pszenicy i pomników. 08:25 WOJOWNICY CZASU - STRZELCY CELNI CZYLI LIS I LEW Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Zawadzki Muzyka: Krzysztof Suchodolski W drugiej połowie XVIII wieku w wielu armiach Europy, a także Nowego Świata zaczęły pojawiać się szczególne formacje - pieszych strzelców - o odmiennych zadaniach niż liniowa piechota. Żołnierze ci, rekrutowani zwykle spośród myśliwych, gajowych czy kłusowników, mieli zadania podobne do tych, jakie dziś wypełniają snajperzy. W polskiej armii pojawili się więc tzw. strzelcy celni, pochodzący głównie z Kurpiów bądź Podlasia. W epoce napoleońskiej podobną rolę pełnili woltyżerowie. W filmie historia tych formacji, będzie także mowa o ich taktyce oraz o ludziach, którzy dziś wcielają się w postaci dawnych strzelców. 09:00 JANOSIK - ODC. 2/13 - ZBÓJNICKIE PRAWA Serial przygodowy, 44 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Napad zbójników na dwór szlachecki nie udaje się i gdy Jakubek z zemsty atakuje krewnego właściciela dworu, choć ten jest porządnym człowiekiem, dochodzi do konfliktu między Janosikiem a harnasiem, zakończonego pojedynkiem. Zwycięża Janosik i zgodnie ze zbójnickimi prawami staje się harnasiem. Pokonany Jakubek musi opuścić bandę, której dotychczas przewodził. 13:50 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - PŁYWAJĄCY LUKSUS. POLSKIE TRANSATLANTYKI. Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W okresie międzywojennym uruchomiono polską linię oceaniczną pod nazwą Gdynia America Line. W roku 1939 posiadała ona osiem transatlantyków. Polskie transatlantyki woziły pasażerów do obu Ameryk. Najważniejsze z nich były prawdziwymi ambasadorami polskiej sztuki, polskiego przemysłu, a przede wszystkim polskiej kuchni. Serwowano dania kuchni polskiej, tradycyjnej, a także rzeczy nieznane. W kolejnym odcinku potrawy z transatlantyckiego menu. Pierwszy przepis pochodzi z kuchni transatlantyka Batory. Potrawa jest trochę zapomniana, ale w polskich książkach kucharskich występuje od połowy XIX wieku; jest to pieczeń po huzarsku. Potrawa prosta, jednak czasochłonna. Drugie danie było serwowane na transatlatyku Piłsudski, Są to kotleciki rybne z sosem tatarskim. 14:25 RZEKA KŁAMSTWA - ODC. 1/7 Serial historyczno - obyczajowy, 86 min, Polska 1988 Scenariusz i reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Piotr Hertel Występują: Jowita Miondlikowska, Marzena Trybała, Marta Klubowicz, Irena Kownas, Alicja Migulanka, Krystyna Feldman, Grzegorz Wons, Waldemar Kownacki, Jacek Kawalec, Hanna Skarżanka i inni Scenariusz serialu oparto na motywach cyklu powieściowego Ewy Szelburg - Zarembiny. Osobiste dramaty ludzi pochodzących z ubogich warstw społecznych są ukazane na tle ruchów niepodległościowych i rewolucyjnych w zaborze rosyjskim na przełomie XIX i XX wieku. Film przedstawia ich walkę o przetrwanie, a jednocześnie zachowanie godności. Jest to też opowieść o rodowodzie znacznej części polskiej inteligencji. Główną bohaterką serialu jest Joanna, osierocona dziewczynka, uparcie poszukująca szczęścia, której życie przypadło na czas burzliwych wydarzeń historycznych, w których uczestniczyli Polacy, od rewolucji 1905 do I wojny światowej. Małą Joannę gra Jowita Miondlikowska. W roli Joanny już nieco starszej zadebiutowała i odniosła sukces Joanna Trzepiecińska, wówczas studentka III roku szkoły teatralnej. Serial rozpoczyna się w stylu sagi rodzinnej, obfitującej w wielkie namiętności i tragiczne wydarzenia. Piękna młynarzowa Wincenta po pogrzebie swego trzeciego męża chce wydać swą pasierbicę Krystynę za właściciela browaru, a sama wyjść za urodziwego parobka Firmantego. Ale Krystyna, starsza siostra kilkuletniej Joasi, także kocha Firmantego. Następują dalsze dramatyczne wydarzenia: aresztowanie Wincenty, epidemia ospy, pożar młyna, śmierć Krystyny, która ginie w płomieniach na oczach Joanny. 18:10 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 8/18 - WIELKA WSYPA Serial przygodowy, wojenny, 52 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Barbara Drapińska, Barbara Sołtysik, Czesław Wołłejko, Emil Karewicz, Bogusław Sochnacki, Bronisław Pawlik Hans Kloss ustala najdogodniejszy moment zbombardowania niemieckich zakładów produkujących nowy model czołgu. Ponieważ łącznik polskiej organizacji podziemnej, któremu miał przekazać meldunek, został aresztowany, kapitan postanawia osobiście przekazać informacje dotyczące planowanej akcji. Ściąga tym na siebie śmiertelne niebezpieczeństwo. 19:00 GIGANCI HISTORII - GENERAŁ WŁADYSŁAW SIKORSKI Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Przywódca narodu, który zginął w katastrofie lotniczej u szczytu sławy - przeszedł na zawsze do legendy. Generał Władysław Sikorski całe życie podporządkował walce o wolną Polskę. Był jednym z najbardziej utalentowanych wojskowych XX wieku z ambicjami politycznymi. Rozmawiał ze Stalinem, Churchillem i Rooseveltem. To dzięki niemu dziesiątki tysięcy Polaków ewakuowano ze Związku Radzieckiego. Był jednym z ostatnich wielkich przywódców Polski, powstałej w 1918 roku, poważanym również przez przeciwników. Jego śmierć, zakończyła epokę polityków tego formatu i wciąż budzi kontrowersje. Życie i działalność generała Władysława Sikorskiego jest tematem tego odcinka teleturnieju. 20:05 WINNETOU - I - ZŁOTO APACZÓW (WINNETOU, TEIL 1 - APACHE GOLD) Film przygodowy, western, 97 min, Niemcy/Jugosławia/Włochy 1963 Reżyseria: Harald Reinl Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: H. G. Peterson Aktorzy: Pierre Brice, Lex Barker, Mario Adorf, Marie Vesini, Renato Baldini, Anthony Steel, Karin Dor, Eddie Arent i inni Winnetou jest postacią fikcyjną, choć kolejne pokolenia młodych czytelników powieści Karola Maya na pewno święcie wierzyły w jego istnienie. Ten młody, dzielny i szlachetny wódz indiańskiego plemienia Apaczów Mescalero stał się bohaterem całej serii książek opublikowanych w latach 80. i 90. XIX w. przez Maya, jednego z najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się pisarzy w historii literatury niemieckiej. Na podstawie tych barwnie i wartko napisanych książek powstało w latach 60. XX w. 11 filmów opowiadających o przygodach Winnetou i jego białego przyjaciela, Old Shatterhanda, z którym Indianin zawarł braterstwo krwi. Na ekranie Winnetou ma rysy Pierre’a Brice’a, urodzonego w 1929 r. francuskiego aktora pochodzącego ze starej, szlacheckiej rodziny. Choć grywał on w różnych filmach, wystąpił nawet w 1963 r. we włoskiej adaptacji "Ogniem i mieczem" jako Jan Skrzetuski, to rolą jego życia pozostał oczywiście wódz Apaczów. Partnerował mu tam zmarły w 1973 r. Amerykanin Lex Barker, mający na swoim koncie przede wszystkim dwie słynne role: jedenaście razy wystąpił jako Old Shatterhand i pięciokrotnie wcielił się w rolę Tarzana, a to dzięki znakomitym warunkom fizycznym. Wysoki wzrost i muskularna sylwetka zapewniły mu nawet przydomek Sexy Lexy. Cykl o przygodach Winnetou otwiera właśnie "Winnetou - Złoto Apaczów". Imię dzielnego wodza Apaczów jest znane wszystkim mieszkańcom indiańskich wiosek, bo ten przyjaciel i obrońca prześladowanych jest dla nich jedyną nadzieją w walce z okrutnymi, białymi grabieżcami ich ziem. Wszelkie układy pokojowe z Indianami biali prędzej czy później łamią: za spokojnymi osadnikami nadciągają rewolwerowcy i poszukiwacze złota, a wtedy kończą się dobre stosunki obu ras. Ponurą sławą okrył się zwłaszcza niejaki Santer, przywódca bandy rabusiów. On to za pomocą oszustwa usiłował zawładnąć rozległymi terenami należącymi do Apaczów. Teraz ziemie mają być powtórnie zmierzone, a pracę tę powierzono białemu geometrze zwanemu Old Shatterhand. Nieświadomy sytuacji uczciwy geometra wpada niebawem w poważne tarapaty. Wraz z członkami rozgromionej przez Apaczów bandy Santera ma ponieść śmierć. Z opresji uwalnia go dopiero siostra Winnetou imieniem Piękny Dzień. Dziewczyna rozpoznaje w nim bowiem człowieka, który kiedyś ocalił życie jej bratu. Winnetou poddaje Old Shatterhanda próbie: mężczyzna ma w dziurawym kanoe przepłynąć rwącą rzekę. W końcu Winnetou, za sprawą swojej siostry zakochanej w geometrze, poznaje prawdę i zawiera z Old Shatterhandem braterstwo krwi. Niestety, wkrótce Winnetou i Piękny Dzień znów wpadają w łapy Santera, który usiłuje zdobyć skarb Apaczów. Old Shatterhand zabija Santera, ale podczas walki ginie również jego ukochana. 22:00 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MIKOŁAJ II (TZAR NICHOLAS II) Film dokumentalny, 116 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Mikołaj II był ostatnim carem Rosji. Jego ogromne imperium rozciągało się od terytoriów polskich po granice Chin. Choć nie miał usposobienia tyrana, to żył i rządził zgodnie z tradycją swojej dynastii. Car dysponował władzą absolutną, czemu sprzeciwiali się deputowani marzący o podziale władzy. A to wywoływało niepokoje społeczne i było zarzewiem pierwszych ruchów rewolucyjnych. W sierpniu 1914 roku Mikołaj II postanowił przystąpić do wojny z Niemcami. Objął dowództwo nad armią. Jako generał przestał być, w oczach ludu, carem reprezentującym Boga, a został Batiuszką. W lutym 1917 doszło do manifestacji kobiet i robotników, na ulicach Sankt Petersburga wybuchły rozruchy. Duma poparła rewolucję i powołała rząd tymczasowy. Pod naciskiem generałów i Dumy Mikołaj II podpisał akt abdykacji, a z wygnania wrócił Lenin, który głosząc hasła: ziemia dla chłopów, koniec wojny, władza w ręce rad, błyskawicznie przejmował władzę w kraju. Rodzina carska jeszcze przez jakiś czas mogła cieszyć się względną wolnością. Jednak bolszewicy już wkrótce w tajemniczych okolicznościach zabili cara, jego żonę Aleksandrę i ich dzieci. 00:05 BYŁEM W GESTAPO Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jerzy Oleszkowicz, Leszek Staroń Scenariusz: Jerzy Oleszkowicz, Leszek Staroń Zdjęcia: Henryk Janas Historia żołnierza AK Rudolfa Probsta, który z rozkazu podziemia zostaje Unterscharfhurerem SS w Sanoku. Fabularyzowany film dokumentalny jest swoistą relacją z przesłuchań Rudolfa Probsta w UB tuż po zakończeniu wojny. Oskarżono go o kolaborację z Niemcami. Tymczasem świadectwa żołnierzy ruchu oporu świadczą o zupełnie innym charakterze działalności SS - mana. Polaka o niemieckim nazwisku, którego rodzina podpisała folkslistę, zwerbował do współpracy komendant obwodu AK Sanok kpt. Adam Winogrodzki. Probst, pracując w SS i uczestnicząc w przesłuchaniach oraz naradach, przekazuje AK ważne informacje dotyczące działań i planów gestapo. Trzymająca w napięciu opowieść o czasach wojny i ludzkich wyborach. 00:50 VABANK Komedia kryminalna, 105 min, Polska 1981 Reżyseria: Juliusz Machulski Scenariusz: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kierszonowski, Ewa Szykulska, Józef Para, Elżbieta Zającówna, Henryk Bista, Leon Niemczyk, Zdzisław Wardejn. Juliusz Machulski debiutujący tym filmem jako reżyser (ur. 1955) był również autorem scenariusza, który powstał jeszcze w czasie jego studiów reżyserskich w łódzkiej szkole filmowej. Film cieszył się ogromną popularnością. Powszechnie przyrównywano go do obsypanego Oscarami amerykańskiego "Żądła" z Paulem Newmanem i Robertem Redfordem. Do sukcesu filmu przyczynił się niemało ojciec reżysera, Jan Machulski, który znakomicie wcielił się w postać kasiarza Kwinto, dużą rolę odegrała też wspaniała oprawa muzyczna Henryka Kuźniaka. "Vabank" otrzymał nagrodę za najlepszy debiut 1981 roku FPFF w Gdańsku. Święcił również triumfy na festiwalach w Koszalinie, Karlovych Varach, Manili, Vevey, Marsylii. Reżyser otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w 1983 r. Akcja filmu dzieje się w epoce "retro" - w latach trzydziestych. Z więzienia, po odsiedzeniu wyroku za napad na bank, wychodzi Henryk Kwinto. Mówi się o nim z szacunkiem - pierwszy kasiarz Rzeczypospolitej. Jest kasiarzem perfekcjonistą, którego trudno złapać, a jeszcze trudniej udowodnić mu winę. Wpadł wydany policji przez wspólnika Kramera, wychodzi z więzienia z solennym postanowieniem ostatecznego zerwania ze swoim fachem. Okoliczności sprawią, że zmieni zdanie. Trafi mu się okazja dokonania zemsty na byłym kompanie. Zemsta będzie pomysłowa i perfidna. 02:55 VABANK II, CZYLI RIPOSTA Komedia kryminalna, 97 min, Polska 1984 Scenariusz i reżyseria: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Bronisław Wrocławski, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kiersznowski, Marek Walczewski, Ewa Szykulska, Beata Tyszkiewicz, Kuba Geiger, Elżbieta Zającówna, Józef Para, Ryszard Kotys, Grzegorz Heromiński, Joachim Lamża i inni Kontynuacja "Vabanku" - debiutu Juliusza Machulskiego. W wyniku misternej intrygi Kwinty Kramer ląduje w Sikawie - więzieniu o zaostrzonym rygorze. Podczas jednego ze spacerów niejaki Sztyc proponuje byłemu bankierowi ucieczkę w zamian za połowę ocalonego przed konfiskatą szwajcarskiego konta. Kramer wyraża zgodę. Po kilku dniach do więzienia przyjeżdża kobieta podająca się za hrabinę Żwirską. Łatwo terroryzuje skonsternowanego naczelnika Twardyjewicza i umożliwia Kramerowi ucieczkę. Ten od razu zaczyna knuć plan zemsty na Kwincie, który niczego nie podejrzewając, prowadzi spokojny żywot hodowcy warzyw. "Riposta" nie spotkała się już z takim aplauzem krytyki jak "Vabank" i "Seksmisja" - dwa wcześniejsze filmy Machulskiego. Realizując klasyczny "sequel" reżyser nie uniknął autocytatów i kopiowania pomysłów z pierwszej części. Gdzie zawiodła go inwencja, posłużył się pastiszem i traktowaną z humorem aluzją. Uważny widz dostrzeże w wielu scenach "Vabanku" prześmiewcze nawiązania do "Ojca chrzestnego" Coppoli, "Żądła" Hilla, klasycznych westernów w rodzaju "Rio Bravo" czy stylu gry takich aktorów, jak Humphrey Bogard i Edward G. Robinson. Lista zapożyczeń jest zresztą dużo dłuższa. Jednak nie sam talent parodystyczny Machulskiego sprawił, że "Vabank II" poprawił sytuację finansową wielu kin. Inne mocne strony "... Riposty" to interesująco opowiedziana intryga i świetne aktorstwo, zwłaszcza w wykonaniu Leonarda Pietraszaka (Kramer) i Bronisława Wrocławskiego (Sztyc).