TVP Kultura Wtorek, 28.06.2022 08:10 POWIDOKI - ALEKSANDRE KOJEVE Dysk./wywiad/debata, 13 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. Bohaterem tego odcinka jest Alexandre Kojeve - francuski filozof i polityk. W jego seminarium o Heglu uczestniczyli m.in.: Raymond Queneau, Georges Bataille, Jacques Lacan, Eric Weil, Maurice Merleau - Ponty, Andre Breton, Raymond Aron. Prowadzący toczą dyskusje i zastanawiają się: Kim był człowiek, który uwiódł większość intelektualistów francuskich pierwszej połowy XX wieku? Kim był Alexandre Kojeve? 08:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ S.IV - ENRICO PRAMPOLINI Magazyn, 5 min, Polska, 2017 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks 100 Lat Awangardy w TVP Kultura! Enrico Prampolini to jedna z najważniejszych osobowości artystycznych międzynarodowej awangardy. W jego twórczości odnaleźć można echa niemal wszystkich prądów nowej sztuki I połowy XX w.: od futuryzmu, który współtworzył wraz z ugrupowaniem Filippa Tommasa Marinettiego, przez dadaizm, konstruktywizm i surrealizm, aż po udział w kręgu paryskich abstrakcjonistów: Cercle et Carr. Był malarzem, rzeźbiarzem, scenotechnikiem, choreografem, architektem, grafikiem, tworzył reklamy, plakaty, fotomontaże, wielkie murale, oprawy plastyczne do kilku filmów. Był organizatorem życia artystycznego w Paryżu, Pradze i Rzymie, a także kuratorem ostatniej międzynarodowej wystawy scenotechniki awangardowej na VI Triennale w Mediolanie (1936). 08:55 PAJĘCZARKI Komedia obyczajowa, 104 min, Polska 1993 Scenariusz: Barbara Sass, Zdzisław Zdort Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Piotr Rubik Aktorzy: Maria Pakulnis, Adrianna Biedrzyńska, Jan Nowicki, Marian Opania, Wojciech Malajkat, Danuta Szaflarska, Maciej Robakiewicz, Marek Walczewski Dwie siostry wynajmują pokoik u miłej starszej pani. Ewa, studentka AWF, jest całkowicie pochłonięta treningami i przygotowaniami do wyjazdu z grupą sportowców do Nowego Jorku. Magda, dziennikarka, niedawno straciła pracę i bez powodzenia szuka nowej. Mieszka z siostrą, ponieważ niedawno rozwiodła się z mężem. Chce razem z nią wyjechać do Stanów, ale obie nie mają pieniędzy. Magda wpada więc na pomysł, żeby wykorzystać sprawność fizyczną Ewy do zabrania z mieszkania byłego męża ich wspólnych oszczędności. Ewa wchodzi tam przez okno i chociaż pieniędzy nie znajduje, siostry postanawiają zastosować tę metodę jeszcze wielokrotnie. W ten sposób opróżniają mieszkania bogatych ludzi ze znacznych sum. Na przyjęciu poznają dwóch amerykańskich biznesmenów, z którymi chcą robić interesy w Nowym Jorku. Mają zamiar założyć szkołę tańca. Wyjazd kończy się niepowodzeniem, ponieważ Amerykanie, także oszuści, okazują się sprytniejsi. Siostry wracają do kraju, gdzie czeka je niespodzianka. Krytycy zauważyli, że reklamowany jako komedia sensacyjna film nie jest najwyższym osiągnięciem w swoim gatunku. Niewątpliwym atutem jest tu jednak znakomite aktorstwo w wykonaniu duetu Adrianny Biedrzyńskiej i Marii Pakulnis. 11:00 DOM - ODC. 17/25 - KOMU GRA TA ORKIESTRA Serial obyczajowy, 85 min, Polska 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Tomasz Mędrzak, Jan Englert, Bożena Dykiel, Zbigniew Buczkowski, Leonard Andrzejewski, Helena Kowalczykowa, Jerzy Bończak, Anna Romantowska, Wojciech Wysocki i inni Po rocznym pobycie w więzieniu Mietek wychodzi na wolność. Rozpoczyna gorączkowe poszukiwania Gosi. Przypadkiem dowiaduje się, że jego dawna ukochana wyszła za mąż. Rozwiewając się też jego nadzieje na znalezienie pracy. Po kilku nieudanych próbach Mietek dostaje wreszcie posadę dzięki życzliwości Henia Lermaszewskiwego. Tymczasem w FSO dochodzi do niebezpiecznego wypadku, którego świadkami są Andrzej i Korn. Wspólnie piszą petycję, dotyczącą m.in. fatalnych warunków BHP i idą z nią do Kuźniaka. Ten jednak wyrzuca ich z gabinetu. Zdenerwowany Andrzej postanawia udać się wyżej. Odwiedza więc najpierw Komitet Dzielnicowy, a potem Wojewódzki PZPR. Niestety, skutki tych wizyt są przeciwne do zamierzonych. Martyna Stroynowska nie ustaje w poszukiwaniach zaginionej siostry - bliźniaczki. W podwarszawskim domu starców odwiedza koleżankę swojej matki. Poznaje tam Adama, który zajmuje się fotografowaniem portretów starych ludzi. Mężczyzna pokazuje Martynie rękopis wspomnień leśniczego Sochejki. Przewija się w nich wątek małej dziewczynki, zesłanej do domu dziecka w Rosji. Czyżby kolejny trop? 12:40 CZTERY PORY ROKU LEONA - WIOSNA MELI (MOLLY IN SPRINGTIME / LE PRINTEMPS DE MLIE) Film animowany, 25 min, Francja, 2009 Reżyseria: Pierre - Luc Granjon, Pascal Le Notre Scenariusz: Antoine Lanciaux Wykonawcy: Sarah Bazri, Albert Payne, Bernard Bouillon Czteroodcinkowa seria animowana dla dzieci. Dziwna choroba szerzy się w królestwie. Mela podejrzewa, że za zatrucia odpowiedzialny jest przebiegły Bonifacy. Księżniczka wraz z Leonem spróbują rozwiązać zagadkę. 13:30 DROGA MIĘDZY NUTAMI. ZYGMUNT KRAUZE Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Bohaterem filmu jest Zygmunt Krauze - polski kompozytor, pianista i pedagog. Studiował w Państwowej Szkole Muzycznej w Warszawie. Kontynuował studia w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego po kierunkiem Nadii Boulanger (1966 - 1967). Znany jest przede wszystkim jako twórca muzyki unistycznej, której zasady opierają się na teorii zaczerpniętej z malarstwa Władysława Strzemińskiego. Jest autorem pięciu oper, szeregu koncertów instrumentalnych oraz utworów symfonicznych i kameralnych. Współpracował również z architektami, tworząc muzykę przestrzenną, między innymi w Polsce, Austrii oraz Francji. W 1966 roku otrzymał pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie dla wykonawców muzyki współczesnej Gaudeamus w Holandii. Od tej pory koncertuje jako pianista na całym świecie, wykonując przede wszystkim repertuar współczesny. W 1967 roku założył zespół Warsztat Muzyczny, w którym grał na fortepianie i którym kierował przez 25 lat. Zespół wykonywał utwory zamawiane u kompozytorów z całego świata. 15:20 OSTATNI SWING Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Garncarek Scenariusz: Tomasz Garncarek Zdjęcia: Shuxuan Mei Zmarły w 2018 roku Witold Sobociński był niedościgłym mistrzem sztuki operatorskiej, geniuszem światła, współautorem wielu dzieł Andrzeja Wajdy, Wojciecha Jerzego Hasa, Romana Polańskiego. Zamiast klasycznej biografii dostajemy portret bohatera stworzony w dużej mierze z samych filmów. Wspomnienia z planów zdjęciowych przeplatają się z wypowiedziami artysty zarejestrowanymi niedługo przed jego śmiercią. Podczas pracy z młodzieżą czy w otoczeniu rodziny artysta dzieli się tajnikami swojego warsztatu. Dokumentalny portret jednego z najwybitniejszych operatorów XX wieku, twórcy zdjęć do takich obrazów jak m.in. "Wesele", "Śmierć prezydenta", "Wrota Europy", "Szpital przemienienia", "Smuga cienia". 16:30 PORA UMIERAĆ Film obyczajowy, 104 min, Polska 2007 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Włodzimierz Pawlik Aktorzy: Danuta Szaflarska, Krzysztof Globisz, Patrycja Szewczyk, Kamil Bitau, Robert Tomaszewski, Małgorzata Rożniatowska, Witold Kaczanowski, Weronika Karwowska, Kai Schoenhals i inni Tak jak dla 88 - letniej Krystyny Feldman rolą życia okazała się zagrana w wieku 88 lat postać Nikifora, tak starsza od niej o rok Danuta Szaflarska (rocznik 1915) dała brawurowy popis swoich umiejętności aktorskich w filmie "Pora umierać", gdzie wystąpiła już jako dama 92 - letnia, ale wspaniałej formy mógłby jej pozazdrościć niejeden 60 - latek. Jej występ doceniło jury FPFF w Gdyni w 2007 r. , gdzie aktorka zdobyła nagrodę za główną rolę kobiecą (za rolę Anieli otrzymała również Orła - Polską Nagrodę Filmową). Ponadto dziełu Doroty Kędzierzawskiej przyznano też nagrodę za dźwięk, nagrodę dziennikarzy i Złotego Klakiera dla najdłużej oklaskiwanego filmu. Obraz ten doceniono również na festiwalach w Trieście, San Francisco, Leeds i Malmoe oraz na krajowych festiwalach i przeglądach. "Pora umierać" to utrzymana w nostalgicznej, poetyckiej tonacji (jak zresztą wszystkie filmy Doroty Kędzierzawskiej) opowieść o starości, przemijaniu i samotności, o pragnieniu bycia potrzebnym aż do końca, o wierności zasadom i wartościom, które nie powinny ustępować przed naporem nowego tylko dlatego, że to nowe jest silniejsze, bardziej przebojowe, zachłanne. W filmie niewiele się dzieje, ale od wydarzeń i wartkich dialogów ważniejsze są tu nastroje, spojrzenia, gesty. Bohaterka filmu, sędziwa pani Aniela, mieszka z ukochaną suczką Filą w przedwojennej, mocno już nadgryzionej zębem czasu drewnianej willi pod Warszawą, utrzymanej w stylu falenicko - otwockim. Po latach dzielenia obszernego lokum z licznymi, dokwaterowanymi jej lokatorami, wreszcie pozbywa się ostatniego z nich. Znów może się poczuć naprawdę u siebie. Z satysfakcją i dumą właścicielki przechadza się po opustoszałych pomieszczeniach, wierzy, że teraz zacznie nowy etap w życiu. Ale syn Witek, który odwiedza ją od czasu do czasu z wnuczką, otyłą 8 - latką w okularach, nie zamierza spełniać matczynych marzeń o zamieszkaniu z nią z powrotem w rodzinnym domu. Nie ma na to również ochoty ani jego żona Marzenka, która nigdy nie była z teściową w najlepszych stosunkach, ani wnuczka, bardziej zainteresowana otrzymaniem w prezencie babcinego pierścionka niż mieszkaniem w nieciekawym dla niej miejscu. Na domiar złego, staruszkę nachodzą wysłannicy jej nowobogackiego sąsiada, który chętnie odkupiłby atrakcyjną działkę, a drewnianą ruderę po prostu rozebrał, żeby nie zasłaniała mu widoku. Dla Anieli jednak ten dom ma przede wszystkim wartość sentymentalną i nie wyobraża sobie jego sprzedaży: to przecież jej młodość, życie rodzinne, rozliczne pamiątki i wspomnienia. Każdy kąt, każdy sprzęt ma tutaj swoją historię, która jest także jej historią. Staruszka liczy więc, że syn przynajmniej wyperswaduje sąsiadowi próby wywierania na nią nacisków. Zamiast tego odkrywa jednak, że Witek potajemnie, późnym wieczorem, odwiedził wraz z żoną sąsiada, i że to właśnie on, a nie synowa, usiłuje dogadać się z "wrogiem" za plecami matki. Wzburzona nielojalnością i zdradą syna Aniela dochodzi do wniosku, że w takiej sytuacji pora umierać. Odwołuje telefonicznie dalsze wizyty syna, zakrywa kirem lustra, zatrzymuje stary zegar, wkłada czarną suknię, zapala świecę i z różańcem w rękach układa się na łóżku, by czekać na śmierć. Szybko jednak zmienia zdanie. Postanawia działać, biorąc sprawy w swoje ręce. 18:55 SERIALOWA NOSTALGIA - AWANTURA O BASIĘ - ODC. 9/12 - AWANTURA DZIEWIĄTA, CZYLI RZECZ O NIESPODZIEWANYM SPADKU Serial dla młodych widzów, 27 min, 12 odc. , Polska 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Maria Kaniewska, Andrzej Szczepkowski, Anna Seniuk, Kazimierz Kaczor, Gustaw Holoubek, Katarzyna Miernicka, Hanna Śleszyńska, Stanisława Celińska, Hanna Stankówna, Sławomir Pacek, Piotr Fronczewski, Maria Gładkowska, Jerzy Zelnik i inni. Basia spotyka się z dawnym przyjacielem ojca, który kontaktuje ją z jedynym żyjącym członkiem wyprawy w odludne rejony Ameryki Południowej, gdzie zaginął profesor Bzowski. Nieoczekiwanie dziewczyna dostaje spadek po zmarłej babce. Postanawia przeznaczyć wszystkie pieniądze na zorganizowanie wyprawy w poszukiwaniu ojca. Kończy się rok szkolny i Basia razem z Gastonem Dumaurakiem wyrusza do Ameryki Południowej. 19:25 SERIALOWA NOSTALGIA - AWANTURA O BASIĘ - ODC. 10/12 - AWANTURA DZIESIĄTA, CZYLI RZECZ O NIEZWYKŁEJ WYPRAWIE Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1996 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Maria Kaniewska, Andrzej Szczepkowski, Anna Seniuk, Kazimierz Kaczor, Gustaw Holoubek, Katarzyna Miernicka, Hanna Śleszyńska, Stanisława Celińska, Hanna Stankówna, Sławomir Pacek, Piotr Fronczewski, Maria Gładkowska, Jerzy Zelnik, Olgierd Łukaszewicz i inni Pokonując wiele trudności i niebezpieczeństw, Basia i Gaston Dimauriac docierają do indiańskiej wioski, gdzie mieszka dziwny, biały człowiek, uznany przez tubylców za czarownika. Basia rozpoznaje w nim swego zaginionego ojca. Niestety, on nie poznaje ani córki, ani przyjaciela. Zrozpaczona dziewczyna nie załamuje się jednak, próbuje namówić ojca, by wrócił z nią do Polski. 20:00 LEKKIE OBYCZAJE - PARTY (PARTY, THE) Film komediowy, obyczajowy, 67 min, Wielka Brytania 2017 Reżyseria: Sally Potter Scenariusz: Sally Potter, Walter Donohue Aktorzy: Kristin Scott Thomas, Timothy Spall, Patricia Clarkson, Cherry Jones, Bruno Ganz, Cillian Murphy, Emily Mortimer Historia grupy przyjaciół, weteranów maja 1968 roku, okresu rozruchów i protestów społecznych. Byli wtedy studentami, dziś to już dorośli ludzie na stanowiskach. Zrobili kariery zawodowe, założyli rodziny. Siedmioro przyjaciół spotyka się na kameralnym przyjęciu, by świętować długo oczekiwany awans Janet, która ma objąć ministerialne stanowisko w brytyjskim rządzie, w tworzonym właśnie gabinecie cieni. Janet organizuje spotkanie w swoim londyńskim mieszkaniu, gdzie pojawiają się: jej najlepsza koleżanka, Amerykanka April, której towarzyszy mąż, Niemiec Gottfried, a także Jinny i Martha oraz bankier Tom w nienagannie skrojonym garniturze. Zanim jednak wszyscy zasiądą do stołu, Bill, mąż pani domu, zamierza wykorzystać okazję do wyjawienia pewnej tajemnicy, która zmieni przebieg towarzyskiego spotkania. Domowe party zamieni się w istne pole walki. Po tym wieczorze już nic nie będzie takie samo. 22:00 PORTRETY - BEZLITOSNY MIKE WALLACE (MIKE WALLACE IS HERE) Film dokumentalny, 87 min, USA, 2019 Reżyseria: Avi Belkin Scenariusz: Avi Belkin Miał silny, wyrazisty głos. Pobrzmiewały w nim zdecydowanie i inteligencja, a także nuta bezczelności. Ten głos stanowił jego główne narzędzie pracy. W końcu był dziennikarzem. Zadawał nim pytania nieubłaganie, jedno śmielsze od drugiego. W trakcie trwającej wiele dekad kariery Mike Wallace przepytał cały korowód prominentnych postaci, w tym Kirka Douglasa, Salvadora Dalego, Orianę Fallaci, Ruhollaha Chomeiniego, Donalda Trumpa i Władimira Putina. W dokumencie Aviego Belkina można zobaczyć fragmenty jego najważniejszych wywiadów. Szybko zmontowane, często wyświetlane na podzielonym ekranie, układają się w imponujące portfolio Wallace ’ a. Film skupia się na życiu zawodowym bohatera, ale pokazuje również przebłyski tego, kim był prywatnie, a był wrażliwszym człowiekiem, niż sugerowałby to jego telewizyjny wizerunek. 02:00 EXODUS Film muzyczny, baletowy, 35 min, Polska, 2020 Reżyseria: Norbert Rudzik Wykonawcy: Balet Zespołu Pieśni I Tańca "Śląsk" Filmowa rejestracja spektaklu baletowego do muzyki Wojciecha Kilara. Inspiracją "Exodusu" były historyczne wydarzenia sprzed stu lat związane z udziałem ministra spraw zagranicznych Japonii i Japońskiego Czerwonego Krzyża w ratowaniu polskich sierot w latach 1920 - 1922, na ogarniętej wojną domową Syberii. Dzięki japońskiej pomocy ponad 800 polskich sierot trafiło przez porty w Tsurudze i Osace do Japonii, gdzie otrzymały wszechstronną opiekę. W 2019 roku minęła setna rocznica ustanowienia stosunków dyplomatycznych z Japonią, a w 2020 roku - rocznica przyjazdu dzieci syberyjskich do Japonii i Tsurugi. Jednak główną inspiracją była historia japońskiego konsula na Litwie, Chiune Sugihary, który wielokrotnie łamiąc państwowe instrukcje, wydał ponad 4000 wiz Żydom, głównie pochodzącym z Polski. Podobnie jak polskie sieroty z Syberii, wielu z tych Żydów trafiło do Japonii przez port w Tsurudze. 02:50 KINO NOCNE - KORDYLIERA ZE SNÓW (LA CORDILLERE DES SONGES) Film dokumentalny, 81 min, Francja, 2019 Reżyseria: Patricio Guzman Scenariusz: Patricio Guzman Patricio Guzmn opuścił Chile ponad 40 lat temu, kiedy rząd przejęła wojskowa dyktatura. Jednak nigdy nie przestał myśleć o kraju, kulturze i miejscu na mapie. 04:25 MLEKO Dramat, 14 min, Polska, 2017 Reżyseria: Urszula Morga Scenariusz: Urszula Morga Zdjęcia: Bartosz Mikołajczyk Aktorzy: Agnieszka Warchulska, Mateusz Więcławek, Magdalena Maścianica Ewa jedzie z córką do domu nad jeziorem. Mają przygotować młodzieżową imprezę z okazji 18. urodzin córki. Julka bez zapowiedzi zabiera ze sobą chłopaka. Matka wyraźnie nie akceptuje jego obecności, chce się go pozbyć. Im bardziej próbuje to zrobić, tym tym bardziej odkrywa, że największą walkę będzie musiała stoczyć z samą sobą. (filmpolski.pl) 04:50 WAKACJE Film obyczajowy, 15 min, Polska, 2018 Reżyseria: Filip Bojarski Scenariusz: Filip Bojarski Zdjęcia: Tomasz Wierzbicki Aktorzy: Monika Kwiatkowska, Bogusław Suszka, Paweł Deląg Jest dzień zakończenia roku szkolnego, ale 40 - letnia nauczycielka Ewa nie pojedzie nigdzie na wakacje. Mimo wszystko spróbuje wyciągnąć z domu swojego rozczarowanego życiem męża na spontaniczną wycieczkę rowerową nad pobliską rzekę. (filmpolski.pl) 05:10 NORMA Film animowany, 7 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agata Mianowska Scenariusz: Agata Mianowska Krótki film animowany. Dwie młode dziewczyny próbują sprostać współczesnym kanonom piękna. Każda z nich jest inna, jednak żadna nie czuje się dobrze we własnej skórze. Norma i jej sąsiadka różnymi metodami starają się uzyskać poczucie samoakceptacji. (źródło: polishshorts.pl)