TVP Dokument Piątek, 15.07.2022 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - PASTWISKO DLA SUSŁA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bohaterem odcinka jest Krzysztof Próchnicki, przyrodnik zajmujący się ochroną susłów. Dzięki niemu udaje nam się sfilmować te piękne zwierzęta w rezerwacie Suśle Wzgórza. Pracownicy Zespołu Zamojskich Parków Krajobrazowych opracowali program ochrony gatunku. Polega on na wykonaniu czynnych działań ochronnych typu: rekultywacja zdegradowanych pastwisk, organizacja wypasu i koszeń w celu poprawy warunków siedliskowych. Program obejmuje również badania naukowe. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 34 BIAŁE ZŁOTO Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Dlaczego ceny słone to ceny wysokie? Jak ciężka była beczka soli, którą musieliśmy z kimś zjeść, aby dobrze go poznać? Czym jest tajemniczy kłapeć? Radosław Kotarski wyrusza do Bochni, aby odpowiedzieć na te pytania i przekonać się, jak trudna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o wydobywanie soli. Poza tym, przejeżdża podziemną kolejką przez sam środek bocheńskiej kaplicy. Eksploruje również podziemne korytarze i wczołguje się w nieczynne komory górnicze. Będzie to słone spotkanie pełne kurzu i brudu. 07:00 NOTACJE - CZESŁAW ŁOTAREWICZ. ŁAGIERNA ZUPA,, BAŁANDA" Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2008 Autor: Zofia Kunert Czesław Łotarewicz Sokół - urodzony w 1923 r. żołnierz Okręgu Nowogródzkiego AK, więzień łagru i Łubianki, ostatni żyjący świadek w procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Z łagrów za kołem podbiegunowym wrócił do kraju w 1957 r. 07:10 NOTACJE - CZESŁAW ŁOTAREWICZ. OSTATNI ŚWIADEK W PROCESIE SZESNASTU Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2008 Autor: Zofia Kunert Bohater kolejnego odcinka to Czesław Łotarewicz "Sokół", urodzony w 1923 r. żołnierz Okręgu Nowogródzkiego AK, łagiernik, więzień Łubianki. W momencie nagrywania programu był ostatnim żyjącym świadkiem w procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Z łagrów za kołem podbiegunowym wrócił do kraju w 1957 r. Kapitan Czesław Łotarewicz zmarł 29 lipca 2014 roku. 07:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 33 SANDOMIERZ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Magdalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomek Bednarek odwiedzi Sandomierz - królewskie miasto, nazywane często "małym Rzymem". Podobnie jak stolica Włoch leży na siedmiu wzgórzach, ponad gęstą siecią tajemniczych podziemnych korytarzy. Gall Anonim pisał o nim jako o jednej z trzech głównych siedzib średniowiecznego Królestwa Polskiego. Spośród koronowanych głów w Sandomierzu bywał m.in. Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło. Miasto jest początkiem wielu turystycznych szlaków, kusi wspaniale zachowaną architekturą i zabytkami archeologicznymi, a kryminalne zagadki rozwiązuje tutaj ulubiony duchowny szklanego ekranu ojciec Mateusz. Zachwycają tutejsze wzgórza, zamek oraz ratusz, wieże i lochy brukowane uliczki i strzeliste mury dostojnych kamienic. To właśnie tutaj znajdują się złoża wyjątkowo pięknej odmiany krzemienia pasiastego, nazywanego kamieniem optymizmu. Sandomierz to miasto, które pachnie wielką historią, ale oddycha żywą energią wędrowców, którzy każdego dnia przechodzą przez Bramę Opatowską, aby poczuć niepowtarzalny klimat tego wyjątkowego miejsca, które wciąż emanuje wielowiekowym pięknem. 07:50 PRZYRODNIK NA TROPIE - /33/ - LIS Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Rudy ojciec, rudy dziadek, rudy ogon - to mój spadek. A ja jestem... O kim mowa? O postrachu kurników, czyli lisie. Czy naprawdę jest taki chytry i przebiegły jak o nim mówią? O tym i innych lisich tajemnicach opowie w tym odcinku Łukasz Bożycki. 08:15 ZIEMIA - PODWODNY ŚWIAT - CZ. 10. UPIERZONY WĄŻ I WYSPA SKAŁ Cykl dokumentalny, 43 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Film o meksykańskiej cenote, gdzie doczesność łączy się z wiecznością, a na straży stoi majański bóg Kukulkan. W filmie zobaczymy również bezludą wyspę, wokół której koncentruje się ogromne bogactwo życia. Opowieść jest ostrzeżeniem dla tych, którzy go nie szanują. 09:05 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 3 LODOWIEC ALETSCHGLETSCHER (UNTAMED SWITZERLAND 03. THE GREAT ALETSCH GLACIER / WILDE SCHWEIZ 03. ALETSCHGLETSCHER) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku trzecim - Aletschgletscher. Grosser Aletschgletscher, największy lodowiec Alp leży w Alpach Berneńskich, w kantonie Valais w Szwajcarii. Aletsch ma długość 23, 6 km (2002 r.), zajmuje powierzchnię 117, 6 km² i składa się z ok. 27 mld ton lodu. U schyłku małej epoki lodowej w roku 1850 lodowiec miał długość 27 km. Lodowiec jest objęty rezerwatem znajdującym się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, razem ze szczytami Bietschhorn i Jungfrau. 10:05 MAGICZNY MAGHREB - ODC. 2 POŁUDNIOWA TUNEZJA (MAGNIFICENT MAGHREB / MAGISCHER MAGHREB EP. 2 TUNISIA (SOUTH)) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Heike Nikolaus W odcinku drugim poznamy region południowy Tunezji. Podróż do skąpanej w słońcu Tunezji to przepis na wakacje marzeń. Czekają tam rajskie plaże, lazurowe morze i pyszne jedzenie. Pachnąca jaśminem i hibiskusem Tunezja kusi turystów orientalnymi zabytkami. To wymarzone miejsce na wypoczynek. Wybrzeże Południowe to dobry punkt startowy do zwiedzania zielonych oaz i innych atrakcji pustyni. W regionie można podziwiać również stare wioski obronne, tzw. ksary. W jednej z nich, Medenine, gościł plan filmowy "Gwiezdnych wojen". Najważniejsze miasta: Houmt Suk, Sfax (Sfakis), Gabes. Niezwykle zielonym obszarem jest Wyspa Dżerba. Na bogatą szatę roślinną składają się tu gaje palmowe i oliwne, rosnące w środkowej części, a także sady cytrusowe. 11:00 FASCYNUJĄCE MIEJSCA (2 SEZON) - FASCYNUJĄCA SZWAJCARIA - WYSOKO W GÓRACH JURA (FASCINATING SWITZERLAND - HIGH UP IN THE JURA MOUNTAINS) Cykl dokumentalny, 18 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Anette Schreurich W siódmej części serii podziwiamy Szwajcarię i Góry Jura. Szwajcarskie góry Jura to więcej niż kanton, bo górski region ciągnie się od północnowschodniej Szwajcarii aż po Jezioro Genewskie. To surowy, dziewiczy krajobraz. W porównaniu z resztą kraju region jest słabo zaludniony i z pewnością można tu znaleźć dużo spokoju i ciszy. Zazwyczaj - ale teraz jest wiosna, co oznacza porę godów. Na drzewach rozbrzmiewają świergoty i trele. W królestwie roślin i zwierząt - wszędzie powstaje nowe życie. Także i tutaj, w pobliskich lasach wokół starego Chateau Pleujouse. W miejscu, gdzie w czasach prehistorycznych znajdował się ocean Tetyda, obecnie wznoszą się góry. 11:25 POSZUKUJEMY POLONEZA Reportaż, 16 min, Polska, 1984 Autor: Grażyna Orłowska Zdjęcia: Tadeusz Zieliński Opowieść o złodziejskim gangu i jego pomocnikach, którzy w roku 1983 roku ukradli kilkadziesiąt samochodów. Przestępcy, dzięki doskonale sfabrykowanym dowodom osobistym i rejestracyjnym, byli praktycznie nieuchwytni. Kradli wyłącznie samochody marki Polonez, które następnie z ogromnym zyskiem sprzedawali na giełdzie. W końcu jednak wpadli. Okazało się, że trzon tej grupy stanowią trzej bracia: 22 - letni Mirosław, 30 - letni Andrzej i 45 - letni Edward. Reportaż ma charakter śledztwa, podczas którego ekipa telewizyjna wraz z milicją krok po kroku dociera do złodziejskiej bandy. 11:50 WIELKIE RODZINY - ODC. 3 Cykl dokumentalny, 43 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Adam Lipiński, Paweł Banasiak, Marek Kozakiewicz, Filip Drożdż Janu wraz z żoną docierają do Opola. Przed zawodnikami moment ważenia i walka. Rodzice dzwonią do dzieci i opowiadają o nadchodzącej walce. Wszyscy kibicują tacie. U Twarowskich przeprowadzka, w którą jest zaangażowana cała rodzina, każde z dzieci ma swoje obowiązki, a szefem jest mama Bernadetta. Najstarszy syn przekonał rodziców do zmian. Czy wszyscy będą zadowoleni z tych roszad? Tymek, który dostanie swój pokój, na pewno. Rodzina Kacprzyków: dziewczyny są w kuchni, tym razem pracują nad rogalikami z własnoręcznie usmażoną konfiturą. Poznajemy też gęsią rodzinę, która zamieszkała w gospodarstwie agroturystycznym Kacprzyków. Jedna z córek postanawia je wytresować, już wiele potrafią. Najstarszy syn, Paweł, to z zamiłowania arborysta, opiekuje się okolicznymi drzewami. Tymczasem dzieci, wspólnie z tatą, budują platformę na drzewie. U Lewockich mama z dziećmi podejmuje próbę uporządkowania skarpetek, które szukają swojej pary. Tata zaś zabiera się za mycie samochodów, do tej czynności zachęca dzieci. To szansa dla nich na zarobek, ponieważ kieszonkowe z powodu zmniejszonych zarobków taty zostały wstrzymane. Janu staje do walki, niestety, miał zaledwie 6 dni na przygotowanie i przegrywa, walka trwa zaledwie 12 sekund. 12:40 GENIUSZE I MARZYCIELE - STEFAN BRYŁA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bartosz Paduch Szkic dla spawacza. Eksperymentalny film o architekturze z geniuszem Stefanem Bryłą w roli głównej. 13:40 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 4 VALLE VERZASCA (UNTAMED SWITZERLAND 04. THE VALLE VERZASCA / WILDE SCHWEIZ 04. DAS VERZASCATAL) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku czwartym - Valle Verzasca. Dolina Verzasca znajduje się w regionie Locarno, w kantonie Ticino, w Szwajcarii. Obejmuje gminy: Mergoscia, Vogorno, Corippo, Lavertezzo, Brione, Gerra, Frasco i Sonogno. 14:40 WYSPY NA MORSKIM PUSTKOWIU (ISLANDS IN A DESERT SEA) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Boyle Film dokumentalny kręcony na lądzie, z powietrza i pod wodą. Pokazuje oszałamiającą różnorodność dzikich zwierząt, które żyją na odległych wyspach Dolnej Kalifornii. Z jednej strony wody Pacyfiku z drugiej Zatoka Kalifornijska. Oceaniczne burze wokół przyciągają ogromne ławice ryb - razem z imponującym wachlarzem drapieżników. Półwysep Kalifornijski to 1200 km pustyń i półpustyń. Morza i ocean otaczające to miejsce, są usiane wyspami dużymi i małymi. Wody tętnią życiem, bo chociaż wyspy mogą być jałowe, oceaniczne upwellingi przyciągają tu ogromne ławice ryb. Ta obfitość nieuchronnie kusi drapieżców. Kolejne pokolenie się rodzi, lecz niewiele z nich przeżyje. Morze Corteza (inna nazwa Zatoki Kalifornijskiej) bezlitośnie eksploatuje człowiek, doprowadzając niektóre gatunki do granic wymarcia. Niemniej to prawie zamknięte lądem morze dowodzi niezwykłej odporności oceanu. Pokazuje również, jak my ludzie możemy coś zmienić. Morze, nazwane po hiszpańskim konkwistadorze Hernanie Cortezie, stworzyły ogromne siły tektoniczne, które oderwały półwysep Kalifornijski od meksykańskiego lądu. Uskok San Andreas biegnie w samym środku, co tłumaczy gwałtowną aktywność w czasie powstawania zatoki. Obszar ma biologicznie najbogatsze wody na całej planecie z ponad 900 rodzajami ryb. Znajdują się tu siedliska wielu gatunków, żyjących wyłącznie tutaj. Spokojne wody między wyspami to idealne miejsce na żerowanie i rozmnażanie. Spore stada delfinów są powszechnym widokiem. Krążą i polują na olbrzymie ławice sardynek. Cały obszar jest również ulubionym miejscem postojowym dla gatunków migrujących, skuszonych łatwymi zdobyczami. Takimi sezonowymi gośćmi na morskim pustkowiu są humbaki. Jak w przypadku wielu innych gatunków waleni mają siedliska w mroźnych wodach północnego Pacyfiku, za Kręgiem Polarnym. Jednak w miesiącach zimowych migrują na południe, skuszone bogatą w pokarm Zatoką Kalifornijską. Humbaki latem przebywają w wodach polarnych, a zimą w tropikalnych, gdzie się rozmnażają i chowają młode. Na południu leży mały archipelag z wyspą Socorro. Wyrastające wprost z oceanu wyspy to szczyty wulkanów. Chronione statusem Światowego Dziedzictwa UNESCO wyspy słyną z unikatowego ekosystemu pulsującego życiem. 15:40 ŚLADAMI CYSTERSÓW - ODC. 3 NIEMCY (IN THE FOOTSTEPS OF THE CISTERCIANS / ZISTERZIENSERKLÖSTER: GERMANY) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Alessandro Melazzini Serial krajoznawczo - turystyczny, w którym udajemy się w podróż do Francji, Niemiec i Włoch, aby poznać fascynujący świat średniowiecznego Zakonu Cystersów i jego fantastyczne budowle, klasztory, kościoły, ogrody i miasteczka wokół nich. Jaki był sekret ich niesamowitych osiągnięć i umiejętności? 16:35 WOKÓŁ MÓRZ II - ODC. 17 SCENY Z ŻYCIA NEAPOLU (AROUND THE SEA II EP. 17 PETIT THEATRE NAPOLITAIN) Serial dokumentalny, 17 min, Francja, 2018 Reżyseria: Carolina De Salvo Kontynuacja opowieści o krajach, miastach i ludziach, których życie związane jest z wodą. Ocean Spokojny, Karaiby, wybrzeże Francji, Ocean Polarny czy wybrzeże Afryki - będziemy podróżować, żeglować i dowiadywać się wszystkiego o świecie widzianym oczami mieszkańców, którzy żyją i pracują wokół tych niezwykłych miejsc. Raj dla jednych, a dla innych ekologiczne cierpienie. W tym odcinku Neapol - to olbrzymi teatr pod gołym niebem. Pranie w oknach, skutery, pizzerie, bogactwo i nędza... wszystko miesza się tu ze sobą i nakłada na siebie. Neapol to obowiązkowy etap podróży do Włoch. To mieszkańcy nadają temu miastu tak wyjątkowy charakter. Tu każdy odgrywa jakąś rolę. Dozwolone są wszelkie rejestry. Tu każdy może być scenografem albo reżyserem. Neapolitańczycy mają we krwi komedię dell'arte. Tu można nakręcić każdą scenę filmową. W ciągu kilku minut znajdzie się stu statystów. Na uliczkach Neapolu wszystko się może zdarzyć. 17:00 MAGICZNY MAGHREB - ODC. 3 PUSTYNIA ALGIERII (MAGNIFICENT MAGHREB / MAGISCHER MAGHREB EP. 3 ALGERIA (EASTERN MEDITERRANEAN COAST)) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Heike Nikolaus Odcinek trzeci to podróż do Algierii, która jest największym krajem Afryki, a jej zdecydowaną większość zajmuje pustynia. Choć pustynie Algierii mogą wydawać się jałowe i monotonne, są jej największym skarbem i to nie tylko przez wzgląd na bogate złoża ropy naftowej. Sahara to coś znacznie więcej niż kilometry piaskowych wydm, a jej różnorodność nigdzie indziej nie przejawia się tak wyraźnie jak w Algierii. Wszystkie wycieczki na pustynię odbywają się w eskorcie policji. Najzimniejszym regionem Algierii są góry Atlas, chociaż śnieg utrzymuje się w najwyższych partiach jedynie zimą. Północną część Algierii porasta roślinność śródziemnomorska. W górach rosną natomiast dęby, sosny alpejskie i cedry atlantyckie. Algieria nie jest krajem bogatym w dziką zwierzynę. 18:05 LUWR PONADCZASOWY (THE TIMELESS LOUVRE / LE LOUVRE) Film dokumentalny, 44 min, Francja, 2019 Reżyseria: Anne - Claire Danel Przez ponad 200 lat położony w Paryżu Luwr jest obowiązkowym miejscem odwiedzin oraz źródłem wzruszeń, marzeń i fantazji. Muzeum mieści się w Pałacu Luwru (Palais du Louvre) znanym już w średniowieczu. Znajduje się tu ponad 38 000 dzieł sztuki. Nigdy nie przestaje urzekać, zadziwiać i angażować gości. Ten dokument to podróż do tego pięknego miejsca, w którym pracują dwa tysiące ludzi, aby zadbać o wszystko i utrzymać w dobrej kondycji. Spotkamy tych, którzy są od dawna związani z tym miejscem. Skorzystamy z wyjątkowych archiwów i opinii ważnych osób. Zbadamy, co powoduje, że to miejsce jest tak ponadczasowe i wieczne. 18:55 PORTRETY DOKUMENTALNE - MIROSŁAW DEMBIŃSKI, DZIECI KOTANA Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2021 Cykl opowiadający o najważniejszych, najciekawszych filmach wybitnych polskich filmowców zajmujących się sztuką dokumentu. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PORTUGALIA. SKARB PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Portugalii. Portugalia leży na zachodnim skraju Europy. Przez wiele stuleci była celem licznych podbojów. Wypływali stąd i wracali tu najwięksi odkrywcy i podróżnicy. Kraj ten odznacza się niezrównanym bogactwem kulturowym i religijnym, ale także fascynującą przyrodą. Odkryjemy dziś miejsce, w którym szczęście miesza się z melancholią. 20:10 DZIEJE TEMPLARIUSZY 3. ZAGŁADA ZAKONU (THE SECRET STORY OF TEMPLAR KNIGHTS / 3. THE FALL OF THE ORDER) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy/Francja, 2020 Reżyseria: Guiliain Depardieu Dokumentalna opowieść o sekretach najbardziej tajemniczego i potężnego zakonu rycerskiego średniowiecza: templariuszy. Od powstania ich niebiańskiej mocy do upadku diabła w płomieniach. Od rytuałów i tradycji średniowiecznego rycerstwa, przez eksterminacyjną kampanię przeciwko nim, po ich rzekome, potajemne przetrwanie i oficjalne dziedzictwo łączące Ziemię Świętą i kontynent europejski. W tej serii po raz pierwszy zostaje ujawniona tajemnicza historia rycerzy templariuszy. Tajemnice między bogatą mitologią, która została o nich stworzona, a nowo zdobytymi faktami historycznymi. W odcinku trzecim - historia zagłady templariuszy, zakonu, który stał się zbyt potężny i bogaty oraz ostatnich jego członków, którzy spłonęli na stosie na oczach ludu Paryża. Akka - miasto na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, na północ od Jerozolimy. W kwietniu 1291 roku sułtan Al Ashraf Khalil oblega je z wojskiem liczącym 220 tysięcy żołnierzy. Za murami znajduje się 30 tysięcy mieszkańców, w tym 14 tysięcy żołnierzy i kilkuset templariuszy. To członkowie Zakonu Świątyni, bractwa powstałego na początku dwunastego wieku dla obrony chrześcijaństwa w Ziemi Świętej. 200 lat później, mimo ośmiu wypraw krzyżowych, posiadłości chrześcijan na wschodzie w dużej części upadły. Mongołowie i muzułmanie z dynastii Mameluków stale przypuszczają ataki. Gdy niektórzy wciąż liczą na znalezienie ukrytego skarbu templariuszy, historycy badają tajemnicze dzieje zakonu mnichów. Jedno jest pewne. Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, który stał się znany jako zakon templariuszy, utworzony przez kilku bogobojnych rycerzy w 1120 roku w Ziemi Świętej, na zawsze pozostanie legendą. 21:10 SPRAWCA NIEZNANY ODC. 3 IDENTYFIKACJA GENETYCZNA (UNKNOWN MALE NO. 1 EP. 3/4) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Hugo Berkeley Serial dokumentalny opowiada o najgłośniejszym i najbardziej niewiarygodnym śledztwie w sprawie morderstwa. W 2010 r. , w północnych Włoszech brutalnie zamordowano, w pobliżu jej domu, 13 - letnią Yary Gambiarasio. Serial ujawnia szczegóły jednego z najbardziej skomplikowanych śledztw kryminalistycznych, jakie kiedykolwiek przeprowadzono. Historia jest opowiedziana w intymnych zeznaniach wytrwałej i zaangażowanej emocjonalnie, głównej prokurator Letizii Ruggeri. Serial śledzi również obronę aresztowanego w 2014 r. Massimo Bossettiego - oskarżonego o to morderstwo. Dzięki wrażliwemu i filmowemu podejściu do tematu serial jest zarówno porywającą relacją z niezwykłego śledztwa kryminalnego, jak i czułym portretem życia, śmierci i sprawiedliwości we współczesnych Włoszech. 22:10 MIASTO GNIEWU S.II - /1/ Serial fabularyzowany TVP, 29 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki Cykl dokumentalny opowiadający o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Druga seria składa się z 15 odcinków. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porachunków. W cyklu zostaną wykorzystane materiały archiwalne Telewizji Polskiej, materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. 22:50 WCIELENIA ZŁA - ODC. 9/10 MUSSOLINI. OJCIEC FASZYZMU. (EVOLUTION OF EVIL) Cykl dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2015 W tym odcinku sylwetka ojca faszyzmu, włoskiego dyktatora Mussoliniego. 23:45 LUDZIE W DRODZE Reportaż, 20 min, Polska, 1988 Scenariusz: Jadwiga Wileńska Zdjęcia: Tadeusz Kośmider Reportaż o rodzinie Langów, mieszkającej pod Głownem. Rodzina ma małe gospodarstwo rolne i wszyscy dojeżdżają od kilkudziesięciu lat do pracy w Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Feliksa Dzierżyńskiego "Eskimo" w Łodzi. Kamera towarzyszy im w codziennych czynnościach. Bohaterowie opowiadają o swoim dniu, wieloletniej pracy w zakładzie, dojazdach i związanych z nimi utrudnieniach. 00:10 NOTACJE - ZOFIA ROMASZEWSKA. 13. GRUDNIA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Nina Makowiecka Zofia Romaszewska (ur. w 1940 r.) w latach 70. ubiegłego stulecia zajęła się działalnością społeczno - interwencyjną. Od 1976 r. wraz z mężem podjęła opiekę nad robotnikami z Radomia. Potem prowadzili Biuro Interwencji KSS KOR. W 1982 r. utworzyli niezależne Radio Solidarność. Zostali aresztowani i skazani. Po wyjściu z więzienia kontynuowali działalność podziemną. W wolnej Polsce Zofia Romaszewska zorganizowała Biuro Interwencyjne przy Senacie RP. 00:25 GENIUSZE I MARZYCIELE. TADEUSZ TAŃSKI Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marek Pawłowski Tadeusz Tański był jednym z pierwszych polskich inżynierów, którzy podjęli próbę produkcji polskich samochodów. Na skutek tajemniczych wpływów ówcześni decydenci wybrali lojalność wobec włoskiego fiata. Ten wybitny umysł spotykał się z wielkim rozczarowaniem. Pasję tworzenia odziedziczył po ojcu Czesławie Tańskim, malarzu, konstruktorze i budowniczym samolotu, śmigłowca i szybowca Lotnia, który porzucił rodzinę zaraz po urodzeniu syna. A gdy po latach spotkali się w Paryżu, rozumieli się od tego momentu jak nikt na świecie. Tadeusz studiował w Paryżu od 1909 r. Po uzyskaniu dyplomu w kategorii motoryzacji i lotnictwa pracował w fabryce Renault, opracował wiele projektów i patentów. Dał się poznać jako bardzo zdolny i obdarzony niezwykłą wyobraźnią przestrzenną twórca, a jego pomysły wybiegające ponad epokę budziły zachwyt. Jako 24 - letni inżynier skonstruował największy na świecie 12 - cylindrowy lotniczy silnik spalinowy w układzie H o mocy 520 KM. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KŁODAWA 1863 ODC. 258 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Kłodawa 1863 Miejsce akcji wieś Bierzwienna Długa Kolonia w gminie Kłodawa. Tu koledzy poszukiwacze zebrali z pola około sześciuset pocisków. To tu w 1863 roku odbyła się ogromna bitwa, o której historia i tradycja lokalna nie mówią nic. Sumienne badanie literatury historycznej pozwala wynaleźć informacje, że w okresie powstania styczniowego bił się w tych okolicach z oddziałem w sile dwóch tysięcy ludzi płk Ludwik Oborski. Dziś kontynuujemy badania tego terenu. 01:50 GORĄCZKA SOBOTNIEGO POPOŁUDNIA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2000 Reżyseria: Kornel Miglus Zdjęcia: Krzysztof Miller Film opowiada o miłości do piłki nożnej i losach ludzi, których życie toczy się wokół klubu piłkarskiego "Ruch Radzionków". Nagle znalazł się on w I - szej lidze. 02:40 POCIĄG DO BOLLYWOOD Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2007 Reżyseria: Mariusz Malinowski Scenariusz: Leszek Talko Zdjęcia: Jacek Mierosławski Andrzej Gliwicz, absolwent szkoły morskiej z dyplomem nawigatora, opłynął niemal cały świat. W swoim zawodzie przepracował też dwadzieścia parę lat w Polskich Liniach Lotniczych LOT, latał m.in. do Indii, które urzekły go swym pięknem. Zabrał kiedyś na wycieczkę żonę Danutę i zaszczepił w niej pasję do podróżowania po tym ogromnym i niezwykłym kraju. Po przejściu na emeryturę pan Andrzej nie mógł usiedzieć na miejscu, znów ciągnęło go w świat. Najpierw jednak na przełomie 1989 i 1990 roku Gliwiczowie postanowili przenieść się z Warszawy na prowincję, wybrali niewielkie gospodarstwo w wiosce Skolankowa Wola na Kielecczyźnie. Skromny wiejski dom szybko stał się dla nich azylem jedynie na letnie miesiące. Wraz z nastaniem chłodów, już od blisko 20 lat, Gliwiczowie co roku opuszczają rodzinne gniazdko i wyruszają do Indii, by przez sześć miesięcy upajać się tamtejszym klimatem, zawierać nowe znajomości i podtrzymywać stare przyjaźnie. Choć są przeciętnymi polskimi emerytami starego portfela, akurat teraz mogą w pełni korzystać z życia i realizować swoje marzenia. W Bombaju zatrzymują się małym hoteliku Armii Zbawienia. Kiedyś przy śniadaniu zagadnął Andrzeja Gliwicza pewien miły pan poszukujący statystów do filmu. I tak to się zaczęło. Właśnie w Bombaju mieści się centrum potężnego przemysłu filmowego Indii: tzw. Bollywood. Tu kręci się najwięcej na świecie filmów i seriali, oglądanych później przez niezliczone rzesze rodzimych odbiorców. Gliwiczowie od wielu lat grają w hinduskich produkcjach, wystąpili u boku bollywoodzkich gwiazdorów, poznali tamtejszych producentów i reżyserów. Filmy z udziałem pary polskich emerytów obejrzało już ponad 400 milionów widzów, choć te produkcje mają krótki żywot i znane są jedynie w Indiach. Kiedy nie ma dla nich żadnej roli w Bollywood, Gliwiczowie wyruszają autobusem w długą drogę do miejscowości Gokarna. W tej malowniczo położonej hinduskiej wiosce wynajmują co roku ten sam domek z zapierającym dech widokiem z ganku, mają swój stolik w ulubionej lokalnej knajpce, spotykają się z przyjaciółmi. Wśród najbliższych znajomych są Hindusi, ale także Europejczycy, Amerykanie czy Australijczycy, którzy, podobnie jak oni, odnaleźli w Indiach swoje miejsce na ziemi. W Gokarnie życie płynie leniwie, wszyscy się znają, są dla siebie bardzo życzliwi i nikt nikomu nie zazdrości. Tu nikt nie zabiega o bogactwo, luksusy, wygody, raczej w Indiach w ogóle panuje moda na ascetyczny styl życia. Za średnio 30 zł dziennie polscy emeryci wiodą więc spokojny i szczęśliwy żywot, podziwiają wspaniałą przyrodą i przepiękne zachody słońca. Twórcy dokumentu pokazują swoich bohaterów najpierw w wiosce w Polsce, a następnie filmują ich pobyt w Indiach, które stały się ich drugim domem. Kamera rejestruje codzienne, zwykłe zajęcia państwa Gliwiczów, śledzi rozmowy z agentami filmowymi, znajomymi z planu oraz starymi przyjaciółmi z całego świata, na których zawsze mogą polegać w trudnych sytuacjach.