TVP Dokument Niedziela, 17.07.2022 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - INŻYNIEROWIE Z ZĘBEM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bobry - zwierzęta nieomal cudem uratowane. Do niedawna jeszcze prawie nieobecne w krajobrazie naszych wód, a dziś już ten krajobraz nawet kształtujące. Bo ścinające drzewa, zatykające rowy, zatapiające lasy, ale też tworzące wokół ogromną różnorodność życia. Bobry przeżyły u nas nieopisane odrodzenie i wielką ekspansję, co cieszy dr. Andrzeja Czecha - bohatera naszego odcinka - hydrobiologa, badającego wpływ bobrów na różnorodność biologiczną w Bieszczadach. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 36 JAK POWSTAJE PAPIER? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Papier to rzecz na tyle zwyczajna, że właściwie nie zwracamy na niego większej uwagi na co dzień. Nie wyobrażamy sobie jednak życia bez papieru. Dlatego warto poznać tajniki jego historycznej produkcji. W tym celu Radosław Kotarski rusza do Dusznik Zdroju i sam ręcznie wytwarza arkusze papieru. Przy tej okazji zastanawia się, dlaczego produkcję papieru nazywamy czerpaniem i jak możliwe jest wykonanie znaku wodnego. Nie obędzie się bez wytężonej pracy. 07:00 NOTACJE - WINCENTY GALICA. ŻOŁNIERSKI SZLAK W. GALICY Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2008 Autor: Lucyna Smolińska Wincenty Galica - lekarz, kurier tatrzański, wieloletni prezes Związku Podhalan, jeden z najwybitniejszych działaczy ruchu regionalnego. Urodził się w roku 1916. Uczestnik kampanii wrześniowej, w latach 1940 - 41 był kurierem na trasie Zakopane - Kraków i Zakopane - Warszawa oraz Zakopane - Budapeszt. Aresztowany przez gestapo w 1941 roku, był więziony w zakopiańskim Palace, w Tarnowie, a potem w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu, Mathausen - Gusen i Sachsenhausen. W 1946 r. powrócił do Polski i rozpoczął studia medyczne w Krakowie. Przez cały czas pracował społecznie w wielu organizacjach sportowych, kombatanckich, a przede wszystkim związanych z ruchem podhalańskim. Wincenty Galica to wielki obrońca kraju, wiary i tradycji. Jest niewątpliwym autorytetem, wzorem i przykładem tego jak żyć, pracować i służyć, aby życie miało swój sens i cel. Jego zaangażowanie w wielu dziedzinach życia dowodzi jego niezwykłego i szczególnego przywiązania do ziemi podhalańskiej. 07:10 NOTACJE - WINCENTY GALICA. BYŁEM KURIEREM TATRZAŃSKIM Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Lucyna Smolińska Wincenty Galica - lekarz, kurier tatrzański, wieloletni prezes Związku Podhalan, jeden z najwybitniejszych działaczy ruchu regionalnego. Urodził się w roku 1916. Uczestnik kampanii wrześniowej, w latach 1940 - 41 był kurierem na trasie Zakopane - Kraków i Zakopane - Warszawa oraz Zakopane - Budapeszt. Aresztowany przez gestapo w 1941 roku, był więziony w zakopiańskim Palace, w Tarnowie, a potem w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu, Mathausen - Gusen i Sachsenhausen. W 1946 r. powrócił do Polski i rozpoczął studia medyczne w Krakowie. Przez cały czas pracował społecznie w wielu organizacjach sportowych, kombatanckich, a przede wszystkim związanych z ruchem podhalańskim. Wincenty Galica to wielki obrońca kraju, wiary i tradycji. Jest niewątpliwym autorytetem, wzorem i przykładem tego jak żyć, pracować i służyć, aby życie miało swój sens i cel. Jego zaangażowanie w wielu dziedzinach życia dowodzi jego niezwykłego i szczególnego przywiązania do ziemi podhalańskiej. 07:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 35 SIEDLCE Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Siedlce. Króluje tu klasycystyczna architektura z XVIII wieku - symbol złotego okresu tego miasta na pograniczu Mazowsza i Podlasia. Można tu podziwiać piękne zabytki, a w okolicy rozkoszować się mazowieckim krajobrazem. To tutaj odnalazło się jedno z największych arcydzieł europejskiego malarstwa - jedyne dzieło El Greca w Polsce - Ekstaza św. Franciszka. W Siedlcach przez stulecia biły dwa serca: obok tradycyjnego rynku drugim równoważnym centrum były dwór magnacki. Aż do upadku Rzeczypospolitej było to bowiem miasto prywatne. Świadczy o tym nawet herb Siedlec, Pogoń Litewska nawiązująca do herbu rodowego Czartoryskich, którzy rozbudowywali miasto pod koniec XVII wieku. Jak na 80 - tysięczną miejscowość ma bardzo dużo do zaoferowania turystom. Jest tu bardzo wiele dzieł najwybitniejszych architektów doby klasycyzmu, nawet więzienie sygnuje tu sam mistrz Henryk Marconi, a poczta to z kolei dzieło Antonio Corazziego, projektanta Teatru Wielkiego w Warszawie. W pięknych i zadbanych Siedlcach można nie tylko się zakochać, ale i poczuć ducha epoki Oświecenia, kiedy królował rozum i umiłowanie sztuki! 07:50 PRZYRODNIK NA TROPIE - ODC. 2 - BÓBR Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący przyrodnik Łukasz Bożycki porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Wszystko, co nas otacza, jest ze sobą powiązane. Współpracuje lub się zwalcza, poluje lub ostrzega przed zagrożeniem. Przyroda, szczególnie ta dzika, jest połączona siecią powiązań, które odkrywa i objaśnia przyrodnik.. Tylko dwa gatunki tak znacząco zmieniają środowisko, w którym żyją: bóbr i człowiek. Ludziom nie podoba się, że bobry ścinają drzewa albo budują tamy i zalewają okolicę. Często rozbierają te tamy, niszcząc ogromną bioróżnorodność. Jeśli jednak na bok odłożą złość, to zauważą, jak wiele gatunków zwierząt i roślin przyciągnęły do siebie bobry. 08:20 ZIEMIA - PODWODNY ŚWIAT - CZ. 12. WODA OD WSCHODU I EL KAFEIN Cykl dokumentalny, 44 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Matka natura nieustannie tworzy zadziwiające miejsca zarówno pod wodą, jak i na ziemi. Każde z nich skrywa wiele tajemnic, niektóre mogą być zaliczone do cudów świata. Jukatańskie systemy jaskiniowe są jednym z takich miejsc, a spoczywający na dnie morza wrak El Kafein zdążył już stać się częścią podwodnego ekosystemu. Jego droga w głąb morza jednak nie jest jeszcze zakończona. 09:10 NIEUSTRASZONY MIODOŻER (ULTIMATE HONEY BADGER) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2013 Scenariusz: Lesslie Schwerin, Graeme Duane, Jess Reiss Muzyka: William Goodchild Afrykański borsuk jest jednym z najodważniejszych zwierząt świata. Od pierwszych chwil życia poluje na skorpiony, węże i wielkie afrykańskie mrówki. Nie lęka się również spotkań z lwami i szympansami. Badżi została osierocona dwa tygodnie po urodzeniu. Teraz musi być edukowana, by wrócić do życia w środowisku naturalnym. Weterynarze treserzy, specjalizujący się w zachowaniach rateli miodożernych, przystosowują ją do samodzielnego życia. Mała bohaterka stopniowo przyswaja sobie kolejne lekcje. Umiejętność podążania za zapachem, uodpornienie się na jad skorpionów i węży, walka o własną norę to zadania, które są prawdziwym wyzwaniem dla młodej rateli. Musi sobie poradzić, jeśli chce podtrzymać legendę największego wojownika sawanny. 10:05 CUDA PODZIEMNEJ FRANCJI (UNDERGROUND WONDERS OF FRANCE / LES MERVEILLES DE LA FRANCE SOUTERRAINE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Jean - Christophe Chatton Film dokumentalny opowiadający o tajemnicach, które kryją podziemne jaskinie. Kilka metrów pod ziemią znajduje się inny świat: świat skał wyrzeźbionych przez czas i wodę głębin. Francja jest jednym z wiodących krajów świata w turystyce podziemnej. Kraina, w której urodził się Jules Verne i jego "Podróż do wnętrza Ziemi", posiada setki jaskiń i innych lejów krasowych, wszystkie otwarte dla publiczności. Cuda natury, których sława wykracza daleko poza granice kraju. Ten film, korzystając z nowoczesnych możliwości technicznych, pozwoli udać się w podziemną podróż. Zaczynamy ją w Padirac, w departamencie Lot. Jaskinia Lastournelle rzeczywiście jest blisko. Tu nie ma ekip przewodników, biletomatów, ani imponującego wejścia. Zwiedzimy też miasteczko położone w skałach - Roque Saint - Christophe jest trzecim na świecie największym miastem naskalnym - jaskinię Verna i kilka innych. Większość jaskiń zostanie zamknięta na zimę. W tym roku we Francji 4 miliony ludzi zachwycało się ukrytym pod ziemią pięknem. 11:05 TO NIE KONIEC ŚWIATA - EMOCJE NIE DO OPISANIA. Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Autor: Anna Salawa Reżyseria: Paweł Jeż Reportaże z serii "To nie koniec świata" pokazują, że życie każdego człowieka jest wartościowe, bez względu na to, czy jest zdrowy, czy chory. Wielu ludzi może liczyć na pomoc w trudnych chwilach. Przedstawiane historie wskazują, gdzie szukać wsparcia, skąd czerpać siły na codzienne zmagania. 11:35 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - KRWAWY HANDEL SZTUKĄ Kameralne i studyjne (widowisko), 7 min, Polska, 2021 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Wprowadzenie do filmu "Krwawy handel sztuką". 11:40 KRWAWY HANDEL SZTUKĄ (STOLEN BLOOD ANTIQUES) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Francois Cardona, Paul Canabis Film dokumentalny o dziełach sztuki, które zostały ostatnio skradzione z krajów Bliskiego Wschodu i pojawiły się na rynku sztuki na całym świecie. Policja połączyła siły z archeologami, aby przeprowadzić globalne dochodzenie w celu powstrzymania sieci przestępczych przed handlem tymi bezcennymi artefaktami. Grabież artefaktów archeologicznych rozpoczęła się na niespotykaną skalę od zniszczenia Palmyry w Syrii przez ISIS, a kontynuowana była od artefaktów skradzionych z Iraku i Libii. Skradzione antyki były wystawiane w renomowanych galeriach i sprzedawane na całym świecie na rynkach internetowych. W tym niespotykanym śledztwie śledzimy europejskie, specjalistyczne jednostki policyjne i archeologów śledczych, aby ujawnić rozległą sieć przestępczą. Z sal aukcyjnych w Paryżu, Brukseli i Nowym Jorku śledzimy wątek z powrotem do Libii, nowego centrum oszustów - handlarzy, z których część ma powiązania z grupami terrorystycznymi, takimi jak ISIS. 12:40 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 8 Serial dokumentalny, 25 min, Litwa/Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Alicja i Ryszard Eliakasowie są chyba najmniej stereotypowymi Polakami na Litwie. W niedużej wsi na Wileńszczyźnie założyli Centrum Rozwoju Osobistego o baśniowej nazwie "Ziemia ważek". Uczą tu medytacji, gry na gongach, organizują koncerty, prowadzą muzykoterapię. Eliakasowie czerpią inspirację zarówno z kultur Wschodu, jak i Zachodu - po to, by odwiedzający "Ziemię ważek" człowiek, sam znalazł odpowiedź na pytanie, kim jest i co tak naprawdę jest w jego życiu najważniejsze. 13:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (112) - PERU. SZKOŁA KUSKEŃSKA Cykl reportaży, 27 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Cejrowski Zdjęcia: Dariusz Bassel Muzyka: Wojciech Cejrowski, Cezary Makiewicz Wojciech Cejrowski - podróżnik, fotograf, pisarz, publicysta, członek rzeczywisty Królewskiego Towarzystwa Geograficznego w Londynie. Łączy pasję zwiedzania świata i docierania do najbardziej egzotycznych zakątków z niezwykłym zmysłem obserwacyjnym oraz poczuciem humoru. Każdy program to filmowa gawęda pełna dygresji i żartów, urozmaicona rozmowami z miejscową ludnością, prezentacją kultury ludowej i ciekawostek. Po konkwiście w Peru pojawili się katoliccy misjonarze. Zaczęto wznosić pierwsze kościoły. Budulec był na miejscu, ale skąd wziąć obrazy na ściany świątyń? Z Europy przypływały pojedyncze sztuki, a potem kopiowano je taśmowo. Tak powstała kuskeńska szkoła malarstwa. Funkcjonuje do dziś. Wojciech Cejrowski zabiera widzów do kilku pracowni, pokazuje jak powstają obrazy i objaśnia jak je postarzyć, aby wyglądały identycznie jak oryginał liczący 500 lat. 13:45 DZIKA NOWA ZELANDIA. ŻYCIE W EKSTREMALNYCH WARUNKACH (WILD NEW ZEALAND. WILD EXTREMES) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Mark Flowers, James Honeyborne BBC Worldwide prezentuje serial o przyrodzie Nowej Zelandii, która zawsze fascynowała podróżników i naukowców. W dalekim zakątku Oceanu Spokojnego leży kraina już od czasów dinozaurów odcięta od reszty świata. Natura odizolowana przez osiemdziesiąt milionów lat rozwijała się tu w niepowtarzalny sposób. W tym zaginionym świecie przyroda rządzi się szczególnymi prawami: pingwiny w lesie, papugi wśród śniegów i drapieżniki jakby żywcem wyjęte z prehistorycznych czasów. Ich życie regulują najpotężniejsze żywioły na kuli ziemskiej. Oczom pierwszych przybyłych tu ludzi ukazała się kraina pełna osobliwości i tajemnic. W Nowej Zelandii żyje więcej gatunków pingwinów, niż gdziekolwiek indziej na świecie. Wyewoluowały około 60 milionów lat temu. Na obszarach Nowej Zelandii życie zmaga się z siłami geologicznymi, które zapewniły tej krainie piękno i moc. Od pionierów podbijających górskie szczyty po delfiny wypływające z głębi mórz i ptaki, które z mistrzowską zwinnością polują nad gorącymi strumieniami. Nowa Zelandia urzeka pięknem i tajemniczością. Krainę ukształtowaną przez niezwykłą przeszłość czeka zapewne jeszcze wiele nieodgadnionych zdarzeń. 14:45 SUPERGRACZE (RISE OF THE SUPERGAMER) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Chris Boulding Dokument przedstawiający profesjonalnych graczy w gry wideo. To nie nastolatki w swoich sypialniach, ale legendy e - sportu, które trenują 12 godzin dziennie, grają na stadionach wypełnionych kibicami i zarabiają setki tysięcy funtów. Dan Howell, sensacja YouTube'a, odkrywa ten dziwny świat, podążając za młodymi, pełnymi nadziei, za marzeniami o zdobyciu szczytu. Od wojskowych gier bojowych po strategiczne fantazje, stawką jest wszystko - sława, chwała i ogromne nagrody pieniężne. W dużej mierze ignorowany przez tradycyjne media, e - sport jest częścią wielomiliardowego przemysłu, który jest większy niż Hollywood i wkrótce wkroczy do głównego nurtu. Ci ludzie mają naturalne zdolności, są inteligentni, błyskawicznie reagują, ale największy podziw budzi pasja i oddanie, które zaprowadziły ich tak daleko. Zaryzykowali wszystkim, by spróbować sił w niepewnej dyscyplinie. Zrobili to, by pokazać, że są najlepsi. To nie są zwykli gracze. To supergracze. 15:50 NAUKA NA USŁUGACH WOJNY (SECRET SCIENCE: CHEMICAL AND BIOLOGICAL WEAPONS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Michael Mosley Film dokumentalny o Porton Down - wiodącej na świecie bazie wojskowej i naukowej, która specjalizuje się w wojnie chemicznej i biologicznej oraz walce z globalnym terroryzmem. Ta ściśle tajna brytyjska jednostka wojskowa została utworzona po raz pierwszy podczas I wojny światowej w odpowiedzi na przerażający postęp wojny chemicznej. Teraz pomaga w walce z bronią biologiczną, bombą Ebola i globalnym terroryzmem - i właśnie tutaj naukowcy udowodnili prezydentowi, że w Syrii używano sarinu. Po raz pierwszy Porton Down otwiera swoje podwoje dla publiczności. Poznamy również kontrowersje, które ogarnęły Porton Down. Jak daleko powinna zajść jednostka w walce z bronią chemiczną i biologiczną - i co się stanie, gdy wróg odmówi przestrzegania zasad Konwencji Genewskiej? 16:45 OD MORZA ŚRÓDZIEMNEGO DO AFRYKI POŁUDNIOWEJ - ODC. 3. PLAŻE I KRATY (FROM THE MEDITERANEAN TO SOUTH AFRICA / DE LA MEDITERRANE A L'AFRIQUE DU SUD. PLAGES ET BARREAUX) Serial dokumentalny, 10 min, Francja, 2010 Reżyseria: Yannick Charles Seria dokumentalna, która pozwoli poznać szlak od Morza Śródziemnego aż po Południową Afrykę. Odcinek 3. Na wyspie u zachodniego krańca Sycylii białe miasteczko tuli się do gór. Jest maleńkie i jedyne na tej wyspie. Latem przybywają turyści i mimo licznych zbiorników na domach prędko kończy się woda pitna. Zimą miejscowi najbardziej obawiają się sztormów. Śliczna i dzika wyspa Marettimo liczy zaledwie 12 km długości. Poza jednym miasteczkiem i latarnią morską wyspa jest całkowicie bezludna. Latem łodzie z turystami zaglądają do morskich jaskiń, ale potem nikogo tu nie ma. Czy tak trudno tu żyć? Czy mieszkanie z dala od wszystkiego jest niemożliwe? Marettimo jest jedną z kilku wysp należących do archipelagu Egadów. Na wyspie Favignana znajduje się poprawczak. Dla młodych przestępców ta wyspa jest ich więzieniem. Z archipelagu przenosimy się na Sycylię, największą wyspę Morza Śródziemnego. Czujemy się, jakbyśmy wrócili na kontynent. Wrażenie izolacji znika. 17:00 STEPHEN FRY W AMERYCE ŚRODKOWEJ 4. Z KOSTARYKI DO PANAMY (STEPHEN FRY IN CENTRAL AMERICA EP. 4) Serial dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: John - Paul Davidson Seria dokumentalna, w której aktor, komik i pisarz, Stephen Fry wyrusza w niezwykłą podróż po Ameryce Środkowej. To przygoda, która prowadzi go przez Meksyk i cały przesmyk w Ameryce Środkowej do Panamy, gdzie poznaje jedne z najstarszych cywilizacji na świecie - Majów, Azteków i Olmeków. Siedem lat po tym, jak zwiedził wszystkie 50 stanów USA w czarnej taksówce, podczas tej nowej podróży na południe od granicy podróżuje we wszystkim - od przerobionego autobusu szkolnego po balon na ogrzane powietrze. Stephen odwiedza jedne z najbardziej niebezpiecznych, ale zapierające dech w piersiach, piękne kraje w regionie, bierze udział w uroczystościach, degustuje lokalne przysmaki i rozmawia z ludźmi w różnych miejscach. Po drodze poznaje wszystkie kraje, ich mieszkańców, przyrodę i historię. W czwartej, ostatniej części Stephen opuszcza karaibskie wybrzeże Nikaragui i przekracza tajną, niestrzeżoną granicę. Ten nowy kraj ma baśniowe, bogate wybrzeże. Tak baśniowe, że Hiszpanie nazwali go Bogate Wybrzeże. Kostaryka. Zwiedzi tę krainę i uda się do Panamy, by zakończyć podróż. 18:00 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Seria podróżnicza, niemająca wiele wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 18:25 POLSKIE DZIEDZICTWO - ODC. 8 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson W tym odcinku Stefan Tompson odwiedzi Litwę. Swoją podróż rozpocznie od miejscowości Birże będącej niegdyś w posiadaniu rodu Radziwiłłów. Zamek jednej z dawnych stolic księstwa litewskiego gościł znamienite osobistości, ale także był świadkiem bitew i przedmiotem grabieży. Zamek ma też swoje miejsce w polskiej literaturze. To tutaj trafił pan Wołodyjowski wraz z Zagłobą w powieści Henryka Sienkiewicza. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 140 RABKA - ZDRÓJ Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Michał Piedziewicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Rabka - Zdrój to miasto ukryte wśród górskich pasm Beskidu Wyspowego i Gorców. Jest miastem o ciekawej historii, miastem kuracjuszy, a w wielkiej mierze także dzieci. Pierwsze wzmianki o Rabce sięgają średniowiecza. Jednak długo pozostawała co najwyżej stolicą niewielkiego regionu. Wszystko zmieniło się gdy powstało tutaj uzdrowisko. Już w drugiej połowie XIX wieku do Rabki dojechać można było koleją - linią łączącą Żywiec z Nowym Sączem. Był to dla Rabki czas kluczowy, gdy stawała się coraz bardziej popularnym uzdrowiskiem. Zabytkowy dziś dworzec otwarty został w roku 1929. Współcześnie mieści się w nim biblioteka oraz punkt informacji turystycznej. Święty Mikołaj, biskup Mirry, stanął przed rabczańskim dworcem nieprzypadkowo. Decyzją Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, Rabka - Zdrój od 1996 roku cieszy się tytułem Miasta Dzieci Świata. Dla osób odwiedzających miasto najważniejsze pozostają tutejsze wody. W tężni wykorzystywana jest woda z pobliskiego źródła. Spadające na gałązki krople tworzą aerozol, który korzystnie wpływa na drogi oddechowe. W roku 1939 rabczańskie uzdrowiska odwiedziło ponad 30 tysięcy kuracjuszy. Po wojnie, kiedy tak wielkie zagrożenie stanowiła gruźlica, już w roku 1946 otwarto tu pierwsze sanatorium obserwacyjne. Z czasem powstało ich kilkanaście, a w Rabce do dziś leczy się schorzenia układu oddechowego wciąż głównie u dzieci. 19:30 SZTUKA DOKUMENTU - ODC. 11 - MACIEJ DRYGAS Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2008 Reżyseria: Bartosz Paduch Scenariusz: Bogusław Zmudziński Zdjęcia: Jan Paweł Pełech "Sztuka dokumentu" to cykl poświęcony prezentacji dorobku najwybitniejszych realizatorów polskiego filmu dokumentalnego. Poszczególne odcinki cyklu będą autonomiczne, pozostając jednocześnie fragmentem większej całości, która stanie się w efekcie skondensowaną historią polskiego dokumentu. Film jest kolażem fragmentów filmów, wypowiedzi reżyserów, ich współpracowników (operatorzy, kompozytorzy, producenci itp.), opinii krytyków i historyków kina, a także zdjęć dokumentalnych. Każdy odcinek nowej telewizyjnej serii "Sztuka dokumentu" poświęconej wybitnym polskim dokumentalistom, zrealizowany został w innej formie. Bohaterem kolejnego odcinka jest maciej Drygas. 20:10 MŁYNARSKI - PIOSENKA FINAŁOWA Film dokumentalny, 90 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Alicja Albrecht Ostatni bardzo osobisty, szczery wywiad z Wojciechem Młynarskim. Nieznane dotąd archiwalia, fotografie, teledyski, niektóre powstałe specjalnie na potrzeby filmu, przypominają najpiękniejsze jego piosenki. Film dopełnia ponad 30 wypowiedzi najbliższych przyjaciół, między innymi: Janusza Gajosa, Janusza Głowackiego, Jerzego Derfla, Janusza Senta, Włodzimierza Korcza, Ewy Bem, Janusza Stokłosy, Ireny Santor, Michała Bajora, Magdy Zawadzkiej, Krystyny Jandy, Rodziny i tych, którzy z nim tworzyli, i dla których on tworzył: wybitni kompozytorzy, aktorzy, piosenkarze. Te uczciwe opowieści o Wojtku zbudowały portret niezwykłego artysty, ale też człowieka z wyraźnym pęknięciem, zmagającego się z ludzkimi słabościami. 21:50 KAPELMISTRZE - DZIKA MUZYKA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Tomasz Knittel Wykonawcy: Kapela Ze Wsi Warszawa, Prusinowski Kompania, Kapela Brodów, Kapela Maliszów, Tęgie Chłopy, Infidelis, Sutari, Adam Strug, Chłopcy Kontra Basia, Zawołany Skład Weselny Dokumentalny film "KapelMistrze" ma na celu rzetelną dokumentację zjawisk polskiej muzyki tradycyjnej, dlatego do udziału w projekcie zaproszono 10 najbardziej docenionych i utytułowanych zespołów pokazujących bogactwo i różnorodność tego nurtu: Kapela ze Wsi Warszawa, Kapela Brodów, Adam Strug, Tęgie Chłopy, Kompania Prusinowski, Kapela Maliszów, Chłopcy Kontra Basia, Sutari, Zawołany Skład Weselny, Infidelis. Chcemy przybliżyć muzykę ludową w formie ciekawej i inspirującej dla młodego widza: atrakcyjnych i przystępnych w odbiorze teledysków. Klipy filmowe będą realizowane na ulicach Warszawy, zderzając polską wieś z wielkomiejskim krajobrazem stolicy. 22:40 TAMTE LATA, TAMTE DNI - WIESŁAW OCHMAN Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadząca: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem w podróż do przeszłości zabiera nas wybitny śpiewak operowy Wiesław Ochman. 23:10 KOSMOS GARAŻU (GARAGE PEOPLE / GARAGENVOLK) Film dokumentalny, 96 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Natalija Yefimkina To niesamowity widok na świat, którego nigdy nie widzieliśmy. Dokumentalna opowieść o ludziach biednych, niekochanych, w podeszłym wieku, którzy muszą gdzieś się podziać i żyć. Chowają się na całym świecie w szopach, na działkach lub w garażach. Akcja filmu toczy się w miasteczku na rosyjskiej Arktyce, w powoli umierającym ośrodku przemysłowym. Takie garaże na północy Rosji ciągną się w nieskończoność. Za ich zardzewiałymi drzwiami można znaleźć wszystko, z wyjątkiem samochodów. Te miejsca są ostoją niektórych Rosjan, znikającym punktem ponurej codzienności i sygnałem nadziei na wielkie marzenia. To jednak smutny obraz, tym bardziej, że w czasie kręcenia filmu, kilku uczestników zmarło ze starości, alkoholizmu lub choroby. Ludzie ci są niezwykli i mają o czym opowiadać. Mają bardzo ciężkie życie, ale mierzą się z nim z godnością. Rosjanie są w tym wszystkim także bardzo zabawni. To jednak bardzo czarny humor. Brutalne i ciężkie życie. To, czego nigdy się nie dowiadujemy, to czy ludzie, których widzimy, są wyrzutkami społecznymi, czy typowymi biedakami tego świata, w którym zamieszkują. Ich życie jest pokazywane głównie bez kontekstu. 00:55 SZCZUR W KORONIE Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2004 Reżyseria: Jacek Bławut "Boże, użycz mi pogody ducha, abym pogodził się z tym, czego nie mogę zmienić; odwagi, abym zmieniał to, co mogę zmienić; i mądrości, abym odróżnił jedno od drugiego; niech się dzieje wola Twoja, Panie, a nie moja". Modlitwę wspólnot Anonimowych Alkoholików powtarzają za Staszkiem zgromadzeni w mieszkaniu mężczyźni. Jest wśród nich także 32 - letni Michał. To dla niego się tu zebrali. Michał jest ciężko chory. Śmiertelnie chory. Michał jest alkoholikiem. Pytany o najbliższych wymienia Staszka i Jacka. Ojca, który dał mu wyłącznie życie i nazwisko, nigdy nie znał. Matkę opuścił przed kilkoma laty, nie interesuje się jej losem. Odkąd umarła babcia, Michał próbował różnych alkoholi. Pił piwo, wódkę, tanie czerwone wino. I denaturat, biały i niebieski. Najpierw sprzedawał to, co w domu było najmniej potrzebne. Potem to, co było podwójne. Po co kolorowy telewizor, skoro jest czarno - biały? Po co telewizor w ogóle, skoro jest wieża stereo? Po co głośniki, skoro wystarczą słuchawki? Skoro słucha się tylko przez słuchawki, wieżę można zamienić na małe radio tranzystorowe. Po co radio tranzystorowe, skoro nie słucha się muzyki? Teraz w mieszkaniu Michała jest tylko łóżko. W pokoju dziennym, pod sufitem, jaskółki uwiły gniazdo. Kiedy jest zimno lub Michałowi brakuje pieniędzy, idzie do Staszka. Staszek ma dość pijackich wykrętów przyjaciela, pędzi go z domu. Ale zawsze w końcu przygarnie, przenocuje. Kamera Jacka Bławuta podążą za Michałem krok w krok. Szklane oko śledzi losy bohatera, jego dylematy, bezsilność w walce z morderczym nałogiem. Czasem Michał zdaje sobie sprawę z pędu do samozagłady. - Ratujcie mnie - krzyczy. Kolejny pobyt w szpitalu na krótko daje nadzieję zwycięstwa. Michał staje się życzliwszy, mniej kłamie. - My jesteśmy abstynenci, nas alkohol nie zakręci - Michał bawi się wraz z innymi i tańczy podczas występu zespołu disco - polo. Kiedy jednak przyjaciele spuszczą go z oka, budzą się wódczane demony, zaś deliryczny "szczur w koronie" osacza bohatera. W 2005 roku reżysera Jacka Bławuta wyróżniono nagrodą Grand Prix łódzkiego Festiwalu Mediów Człowiek w zagrożeniu i Nagrodą Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich na Krakowskim Festiwalu Filmowym. "Szczur w koronie" zdobył nagrodę publiczności "Jancio Wodnik" w kategorii najlepszego filmu dokumentalnego na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej - Prowincjonalia' 2006. 01:45 GENIUSZE I MARZYCIELE - STEFAN BRYŁA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bartosz Paduch Szkic dla spawacza. Eksperymentalny film o architekturze z geniuszem Stefanem Bryłą w roli głównej. 02:45 TAKIE ZWYKŁE SPRAWY Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2001 Scenariusz i reżyseria: Anna Orchowska, Dorota Szuszkiewicz Zdjęcia: Ryszard Janowski Mieszkają w Białej Podlaskiej. Urodzili się w bardzo dla Polski znaczącym okresie, w latach 1981 - 1983. Sześć dziewcząt, dwóch chłopców. Kamera wyławia ich z tłumku młodzieży w bardzo dla nich ważnym okresie - tuż przed maturą. Potem towarzyszy im w trakcie egzaminów na studia, podsłuchuje rozmowy, także te prowadzone przed pierwszymi dla nich wyborami do parlamentu. Powstają portrety indywidualne i portret zbiorowy młodzieży z prowincji, z niedużego miasta na wschodzie Polski. Jakie problemy ją zaprzątają, jakie ma aspiracje i życiowe plany? Choć bohaterowie filmu zdają egzamin dojrzałości, dojrzali i odpowiedzialni jeszcze się nie czują i nie bardzo chcą. Tłem spotkań jest Biała Podlaska, Gdańsk, Sopot. Szczególnie Biała podlaska robi wrażenie. Przedstawiony w filmie obraz niedużego miasta pomaga zobaczyć rozwój, wyrównywanie różnic w standardzie życia i zarazem poszukiwanie odrębnego charakteru. Jest ładnie, schludnie i kolorowo. Jeszcze nie w każdym zakątku, ale wyraźnie widać, że miasto się zmienia. Czy takie zwykłe sprawy jego młodych mieszkańców są dziś inne, niż były kiedyś ich rodziców?