TVP Historia Wtorek, 19.07.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 19 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1900 - pierwsza linia metra w Paryżu; 1903 - zakończył się pierwszy Tour de France; 1944 - Armia Czerwona pod Miednikami otoczyła 6000 żołnierzy wileńskiej AK; 1983 - pierwsza rekonstrukcja mięsożernego dinozaura; 07:00 DOM - ODC. 22/25 - MIŁOŚĆ TO TYLKO OBIETNICA Serial obyczajowy, 92 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Krzysztof Kołbasiuk, Monika Kwiatkowska, Hanna Lachman, Waldemar Barwiński, Jan Englert, Dariusz Biskupski, Marek Bukowski, Bożena Dykiel, Magdalena Stużyńska, Zbigniew Buczkowski, Piotr Szwedes, Jerzy Bończak Śmieciarz Kłos, przedwojenny ułan Wojska Polskiego, za złom oddawany Prokopowi dostaje od Lodzi odpadki dla niedźwiedzia, którego hoduje w budzie za miastem. Halina Wrotkowa postanawia adoptować dziecko. Majka unika Kajtka. Ten natomiast dowiaduje się, że jego ukochana zamierza wyjechać do USA. Milicja niespodziewanie wpada do mieszkania Jasińskich. Akurat trwa tam zebranie Towarzystwa Kursów Naukowych z Łukaszem Zbożnym w roli prelegenta. Dochodzi do aresztowań. Przez przypadek za kratki trafia też Henio Lermaszewski. Majka wraca do Kajtka, Wrotek zaś zostaje wyrzucony z pracy w Wytwórni Filmów Dokumentalnych za sfilmowanie pijanego Leonida Breżniewa. Rajmund jednak radzi sobie. Wprowadza się do Lusi i znajduje zatrudnienie w telewizji. Majka po raz kolejny odchodzi od Kajtka. Chłopak wszakże nie rezygnuje. Odnajduje dziewczynę w Pułtusku, przygotowującą się do ślubu. Znów między młodymi dochodzi do burzliwej rozmowy i ponownie Majka decyduje się zostać z Kajtkiem. Czy tym razem na stałe? 09:05 HISTORIA POLSKI - WOJCIECH KILAR - CREDO Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2012 Reżyseria: Violetta Rotter-Kozera, Zdzisław Sowiński Scenariusz: Violetta Rotter-Kozera, Zdzisław Sowiński Zdjęcia: Sławomir Chudowski Film dokumentalny o Wojciechu Kilarze, jego życiu i muzyce. Film jest szczerym wyznaniem świadomego życiowych i twórczych wyborów kompozytora. Wojciech Kilar to światowej sławy twórca od lat podążający swoją indywidualną, niezależną drogą. W filmie wykorzystano unikatowe materiały z prywatnych zbiorów kompozytora, wcześniej niepublikowane. Realizacja trwała ponad rok, materiał zdjęciowy wykonano na Jasnej Górze, w Sewilli, Worochcie, Paryżu. 10:10 SENSACJE XX WIEKU - JAK UMIERALI BOGOWIE CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1996 Autor: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Władysław Malarowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Pierwszy z serii programów o losach szefów tajnej policji politycznej w ZSRR. Prześledzimy losy trzech pierwszych szefów CzK, GPU i OGPU - Feliksa Dzierżyńskiego, Wiaczesława Mienżyńskiego i Gienricha Jagody. 10:40 SENSACJE XX WIEKU - JAK UMIERALI BOGOWIE CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Drugi z serii programów o losach szefa tajnej policji politycznej w ZSRR, Nikołaja Jeżowa. Był on twórcą największego w dziejach ludzkości aparatu terroru, który pochłonął miliony istnień ludzkich. W 1938 roku Stalin postanowił pozbyć się Jeżowa, został on skazany na śmierć. 11:05 SAGA PRASTAREJ PUSZCZY - OPOWIEŚĆ O KRUKU: SKAZA ODMIEŃCA Dokument fabularyzowany, 52 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Bożena Walencik, Jan Walencik Zdjęcia: Jan Walencik Wykonawcy: Krzysztof Gosztyła, Tadeusz Karolak, Marcin Pospieszalski, Agnieszka Bemowska, Polska Orkiestra Radiowa, Marta Maślanka, Mohammad Rasouli W tym odcinku cyklicznego programu opowieść o kruku. Uratowany przez człowieka od pewnej śmierci młody kruk, poszukuje własnej drogi. Wrodzona ciekawość sprawia, że niespodziewanie staje się "prześladowcą" kłusownika, cichym świadkiem jego haniebnych czynów. Ta ryzykowna gra, w połączeniu z nabytą za młodu przypadłością, doprowadza do życiowej tragedii. 12:05 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 6/19 - CENTRUM BADAŃ KOSMICZNYCH PAN Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Nieopodal centrum Warszawy znajdziemy miejsce, w którym od ponad czterdziestu lat powstaje niezwykła aparatura badawcza. Instrumenty, jakie tu skonstruowano, trafiły na pokłady satelitów i sond kosmicznych, badały powierzchnię komet, planet oraz księżyców w Układzie Słonecznym. Miejsce, o którym mowa, to Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk. 12:35 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 4/7 NOWY TROP Serial przygodowy, historyczny, 52 min, Polska 1976 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Zdjęcia: Stefan Pindelski, Maciej Kijowski Wykonawcy: Piotr Marczewski Aktorzy: Krzysztof Jasiński, Gustaw Lutkiewicz, Roman Wilhelmi, Jerzy Bińczycki, Wiesław Gołas, Jan Nowicki, Olgierd Łukaszewicz, Zygmunt Zintel, Andrzej Żarnecki, Aleksandra Karzyńska, Danuta Kowalska, Wirgiliusz Gryń, Grażyna Kruk Frymar, Wojciech Standełło, Wiesław Wójcik Czorgut nie wraca do domu. Juliusz znajduje go śpiącego na polu. Damazy czekał na Eugenię, by porównać ją z dziewczyną widzianą w zaklętym dworze - jego zdaniem są to dwie różne osoby, choć bardzo podobne. Komisarz Kraxelhuber przywozi do sędziego Gągolewskiego schwytanego maziarza. Jednak aresztant ucieka, zanim ktokolwiek zdążył go przesłuchać. Juliusz każe sędziemu zatuszować całą sprawę. Czorgut wypytuje arendarza Chaima o maziarza. Dochodzi do wniosku, że może to być tajemniczy kwestarz, opiekujący się dawniej starościcem Mikołajem. W nocy Bulij zakrada się do aresztu, by zabić Horawę. Okazuje się jednak, że ten uciekł. 13:40 WINDSOR. NAJWIĘKSZA MIŁOŚĆ ELŻBIETY II - LATA 1936 - 1953: MIŁOŚĆ I WOJNA. ODC. 2/4 (ODC. 2/4) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Paul Nelson Scenariusz: Paul Nelson Seria opowiada o historii zamku Windsor, w którym mury zamku i wieżyczki wciąż strzegą najgłębszych tajemnic rodziny królewskiej. Zamek w Windsorze jest czymś więcej niż tylko zamkiem i domostwem: od prawie 1000 lat jest sceną, na której występowały niektóre z największych nazwisk w historii Wielkiej Brytanii, gdzie planowały i realizowały swoje najbardziej kontrowersyjne posunięcia. Windsor, największy i najdłużej zamieszkiwany zamek na świecie, był świadkiem niezliczonych królewskich narodzin, zgonów i zaślubin, a także wytrzymał liczne oblężenia i bitwy. Dzięki porywającym rekonstrukcjom, szczerym wywiadom i nowym materiałom archiwalnym, seria ujawnia prawdę o najsłynniejszej brytyjskiej rodzinie. 14:35 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KRÓLOWA WIKTORIA (QUEEN VICTORIA) Film dokumentalny, 101 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Królowa Wiktoria, władająca Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii przez blisko 64 lata, uważana jest za największą monarchinię Anglii. Epoka, w której żyła, nazywana jest od jej imienia epoką wiktoriańską. Widzowie będą mogli poznać nie tylko życie królowej, ale i miejsca, w których żyła: rezydencje Osborne i Balmoral, zamek Eu w Normandii czy Wersal. Wiktora była najpotężniejszą władczynią XIX. wieku, władała jedną czwartą ludności na świecie, na trzech kontynentach. Chętnie korzystała z ówcześnie najnowszych wynalazków: kolei i kina. Lubiła bale. Nie była pięknością, mimo to bił z niej majestat. Zmarła 2 stycznia 1901 r. , a jej ciało złożono w mauzoleum w parku w Windsorze. 16:20 TAJEMNICE POCZĄTKÓW POLSKI - Z OTCHŁANI PRADZIEJÓW Film dokumentalny, 62 min, Polska, 2019 Reżyseria: Marek Skrzec, Zdzisław Cozac Scenariusz: Zdzisław Cozac Zdjęcia: Mariusz Gala, Zdzisław Cozac Pierwszym historycznym władcą Polski był Mieszko I. A co przed państwem Mieszka? Niektórzy twierdzą, że były inne organizmy polityczne na przykład Wielka Lechia. Autorzy filmu, szukając odpowiedzi na tę zagadkę, podążają śladami archeologów i na podstawie ich odkryć starają się najpierw odpowiedzieć na pytanie: jakie ludy mieszkały na terenie Polski, zanim powstało państwo Piastów? Trafiają na ślady Celtów, Scytów, Gotów, Słowian i innych ludów. Z tej mozaiki wyłania się zdumiewające i bogate w nieoczekiwane zwroty akcji życie ludzi, którzy przed tysiącami lat mieszkali nad Wisłą i Odrą. 17:30 DOM - ODC. 23/25 - KOLEJKA DO ŻYCIA Serial obyczajowy, 89 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Adam Wojtyszko, Bożena Dykiel, Monika Kwiatkowska, Anna Romantowska, Waldemar Barwiński, Jan Englert, Magdalena Stużyńska, Marek Bukowski, Magdalena Stużyńska, Zbigniew Buczkowski, Piotr Fronczewski, Jerzy Bończak W szpitalu Majka czeka na transplantację nerki. Kajtek próbuje dzięki protekcji przyspieszyć operację. Henio Lermaszewski skupuje złoto i ukrywa je w lodówce. Nieświadoma niczego Danusia daje lodówkę Prokopowi do naprawy. Gospodarz domu znajduje szlachetny kruszec i zabiera go. Kiedy odkrywa to Henio, wpada w szał. Dopada Prokopa i torturami wymusza zwrot części złota. Halina zostawia u Wrotka Anusię, sierotę, którą przygarnęła. Po kilku dniach Rajmund na tyle przywiązuje się do dziecka, że postanawia wrócić do żony. Tymczasem dzięki protekcji Majka otrzymuje nową nerkę. Teraz uszczęśliwieni młodzi mogą już wyznaczyć datę ślubu. Do Katowic, z delegacją radzieckich inżynierów przyjeżdża Klara, siostra Martyny. Martyna namawia ją, by została w Polsce. Nadchodzi październik 1978 roku. Lokatorzy kamienicy na Złotej z wielką radością przyjmują wieść o wyborze kardynała Karola Wojtyły na papieża. 19:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PRZESZŁOŚĆ Z PRZYSZŁOŚCIĄ Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Długo mieliśmy poczucie, że czas ma charakter niepowstrzymanego morskiego przypływu. Przykrywa całe światy, pozbawiając nas tylu pięknych przedmiotów, niegdyś codziennego użytku. Teraz zaś jakby złagodniał, cofa się i oddaje rzeczy, które - wydawało się - zniknęły na zawsze. Jeden z poprzednich programów przedstawiał historię młodych ludzi z Przemyśla, którzyzaczęli rozgrzebywać okoliczne schrony na linii Mołotowa, żeby wydobywać z nich wojenne pamiątki. Znaleźli wówczas silnik, który był konserwowany pod opieką Stowarzyszenia Kaponiera Przemyski Obszar Warowny w Krośnie, w Lotniczych Zakładach Produkcyjno - Naprawczych Aero - Kros. Dziś wizyta w tych zakładach. W pościgu za marzeniem Kolejne odwiedzane miejsce to Lublin, gdzie odrodził się samochód Chevrolet 1939, który zajmuje ważne miejsce w polskiej motoryzacji. Poznamy ciekawą historię renowacji tego auta. 19:40 HISTORIA POLSKI - HAPPY OLO POGODNA BALLADA O OLKU DOBIE Film dokumentalny, 62 min, Polska, 2017 Reżyseria: Krzysztof Paweł Bogocz, Marcin Macuk Scenariusz: Marcin Macuk, Krzysztof Paweł Bogocz Zdjęcia: Tomasz Woźniczka Dokumentalna opowieść o życiu Aleksandra Doby, jednego z największych polskich podróżników. 21:50 NIEZNANE TAŚMY FILMOWE. SINGAPUR - 1/2 (SINGAPORE ON FILM) Film dokumentalny, 47 min, Chiny, 2018 Seria pokazuje najstarsze nagrania filmowe z Singapuru, datowane na rok 1900. Wśród filmów znajdziemy: Coolie Boys i Ananas nakręcone ponad 100 lat temu przez Pathe Brothers. Niektóre pozycje z tego niezwykłego archiwum nigdy wcześniej nie były pokazywane. Zostały one zrekonstruowane i zdigitalizowane przez British Film Institute. Zdjęcia ukazują Singapur jako wielokulturowy tygiel. Zdecydowana większość mieszkańców prowadziła w nim niezwykle ciężkie życie: dokerzy, rikszarze, policjanci Sikhowie i dzieci - robotnicy. Filmy te rzucają także nowe światło na życie elit. Archiwum ożywa, dzięki nowoczesnej grafice i sugestywnej, specjalnie skomponowanej, partyturze. 22:40 MIŚ Komedia, 112 min, Polska, 1980 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Stanisław Tym Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Stanisław Tym, Barbara Burska, Christine Paul - Podlasky, Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Zenon Wiktorczyk, Janusz Zakrzeński, Wojciech Pokora Prezes klubu sportowego "Tęcza", Ryszard Ochódzki zwany Misiem, ma wyjechać do Londynu. Zostaje jednak zatrzymany, bo z jego paszportu wyrwano kilka kartek. Ochódzki podejrzewa żonę Irenę, która chciała uniemożliwić, a przynajmniej opóźnić jego wyjazd i dotrzeć do Londynu przed nim. Małżonkowie założyli bowiem przed laty konto w jednym z londyńskich banków. Odejście Ireny zmusiło ich do podzielenia posiadanych dóbr. Pieniędzmi zdeponowanymi za granicą żadne z nich nie chce się jednak dzielić z drugą stroną. Całą sumę zagarnie więc ten, kto pierwszy dotrze nad Tamizę. Ochódzki nie poddaje się jednak łatwo i usiłuje wszelkimi sposobami udaremnić plan małżonki, a jednocześnie zdobyć dla siebie inny paszport. Film powstał w przełomowym okresie najnowszej polskiej historii, kiedy nagle okazało się, że śmiać się można już niemal ze wszystkiego. Tym trudniej było więc wymyślić coś, co rozbawiłoby publiczność. Ale chociaż upadła większość wcześniejszych tabu, nieodmiennie groteskowa pozostała otaczająca nas rzeczywistość. Stanisław Bareja i Stanisław Tym (autor scenariusza) wymyślili więc nieco zawiłą historyjkę o Rysiu - Misiu rywalizującym zachłannie z eksmałżonką o grubą forsę zdeponowaną za granicą, ale opowiastka służy głównie jako pretekst do ukazania wielu nonsensów swojskiej codzienności przełomu lat 70. i 80. Są więc w filmie kpiny z nierozgarniętych milicjantów, przedrzeźnianie piosenkarzy z kołobrzeskich festiwali, szydzenie z imprez rozrywkowych dedykowanych "ludziom Do - Ro", groteskowe parodie urzędniczych rytuałów albo zachowań w placówkach zbiorowego żywienia, gdzie talerze przyśrubowane są do blatu stolika, a łyżki przykute doń wspólnym, przesuwającym się w rytm jedzenia łańcuchem. Na tle tego idiotycznego świata pojawia się problem tzw. tworzenia nowej tradycji. Sztuczność tego rodzaju zabiegów nieźle uosabia w "Misiu" noworodek nazwany pokracznie Tradycja. Kapitalna jest też scena uroczystego wręczania paszportu przy folklorystycznych hopsach. Ale to już problem nie na komedię i świadomi tego realizatorzy stawiają go w finale filmu całkiem serio, w tonacji podniosło - lirycznej, łącząc piosenkowy komentarz z wizyjną fantastyką. 00:40 KSIĄŻĘ FILIP, MĄŻ KRÓLOWEJ (THE QUEEN'S HUSBAND) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania/Francja, 2015 Reżyseria: Anas Feuillette, Fx Goby Biograficzny film dokumentalny przedstawia historię życia Filipa, księcia Edynburga, męża królowej Elżbiety II od ponad 70 lat, najdłużej panującego księcia małżonka w historii monarchii brytyjskiej. Był najdłużej żyjącym męskim członkiem królewskiej rodziny. Zawsze stał przy żonie lub dwa kroki za nią, zgodnie z protokołem. Był wysoki i dystyngowany, szorstki, kontrowersyjny, dowcipny i nieoczekiwany. Ale co tak naprawdę wiemy o mężu królowej Elżbiety II? 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PRZESZŁOŚĆ Z PRZYSZŁOŚCIĄ Magazyn, 22 min, Polska, 2015 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Długo mieliśmy poczucie, że czas ma charakter niepowstrzymanego morskiego przypływu. Przykrywa całe światy, pozbawiając nas tylu pięknych przedmiotów, niegdyś codziennego użytku. Teraz zaś jakby złagodniał, cofa się i oddaje rzeczy, które - wydawało się - zniknęły na zawsze. Jeden z poprzednich programów przedstawiał historię młodych ludzi z Przemyśla, którzyzaczęli rozgrzebywać okoliczne schrony na linii Mołotowa, żeby wydobywać z nich wojenne pamiątki. Znaleźli wówczas silnik, który był konserwowany pod opieką Stowarzyszenia Kaponiera Przemyski Obszar Warowny w Krośnie, w Lotniczych Zakładach Produkcyjno - Naprawczych Aero - Kros. Dziś wizyta w tych zakładach. W pościgu za marzeniem Kolejne odwiedzane miejsce to Lublin, gdzie odrodził się samochód Chevrolet 1939, który zajmuje ważne miejsce w polskiej motoryzacji. Poznamy ciekawą historię renowacji tego auta. 02:05 SENSACJE XX WIEKU - JAK UMIERALI BOGOWIE CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1996 Autor: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Władysław Malarowski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Pierwszy z serii programów o losach szefów tajnej policji politycznej w ZSRR. Prześledzimy losy trzech pierwszych szefów CzK, GPU i OGPU - Feliksa Dzierżyńskiego, Wiaczesława Mienżyńskiego i Gienricha Jagody. 02:30 SENSACJE XX WIEKU - JAK UMIERALI BOGOWIE CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański(Prowadzący) Drugi z serii programów o losach szefa tajnej policji politycznej w ZSRR, Nikołaja Jeżowa. Był on twórcą największego w dziejach ludzkości aparatu terroru, który pochłonął miliony istnień ludzkich. W 1938 roku Stalin postanowił pozbyć się Jeżowa, został on skazany na śmierć. 03:00 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DECYDUJĄCA BITWA Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony największej bitwie pancernej w dziejach świata, bitwie na Łuku Kurskim w 1943 roku.