TVP Kultura Środa, 20.07.2022 07:25 PRZESTRZENIE SZTUKI - LUBLIN Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Maciejewska - Sołowińska Trzecia część reportażu poświęconego działaniom zoogniskowanym wokół tańca, przeprowadzonym w Katowicach, Kielcach, Łodzi i Lublinie w ramach programu pilotażowego "Przestrzenie Sztuki", realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. 11:00 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 3/9 - STRZAŁ Serial obyczajowy, 52 min, Polska 1974 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Maciej Kijowski Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Bolesław Płotnicki, Stanisław Niwiński, Tadeusz Janczar, Krzysztof Stroiński, Barbara Rachwalska, Janusz Bukowski, Hanna Molenda, Iwona Słoczyńska, Krzysztof Janczar, Józef Łodyński, Józef Pieracki, Aleksander Sokołowski, Tadeusz Teodorczyk, Jan Tesarz, Bogdan Wiśniewski Film powraca do dramatycznych wydarzeń z okresu podziału obszarniczej ziemi na Lubelszczyźnie w grudniu 1944 r. Do dyrektora Stefana Stolarskiego zgłasza się nowy pracownik - inżynier Markowski. Stefan rozpoznaje w nim człowieka, z którym przed 20 laty zetknął się w dramatycznych okolicznościach. W 1945 roku uczstniczył w parcelacji przedwojennych majątków. Był wówczas pomocnikiem mierniczego - starego, przyzwoitego człowieka. Pewnego dnia podczas pracy otoczyli ich "leśni". Był wśród nich Markowski. Partyzanci zagrozili mierniczemu, że jeśli zacznie odmierzać grunt - zginie. Starzec nie dał się zastraszyć, co przypłacił śmiercią.Teraz, po latach, los dał Stolarskiemu okazję do zemsty. Czy dyrektor z niej skorzysta? 12:05 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 4/9 - GĄSZCZ Serial obyczajowy, 60 min, Polska 1974 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Zygmunt Kęstowicz, Anna Seniuk, Janusz Bukowski, Jan Ciecierski, Lech Łotecki, Jerzy Matałowski, Wacław Ulewicz, Stefania Iwińska, Janina Ratajska, Marian Łącz Reporter radiowy zadaje przypadkowo napotkanym na ulicy ludziom pytanie, jaki był najważniejszy dzień ich życia. Odpowiedzi na to pytanie stanowią motyw przewodni i treść poszczególnych 9 filmów fabularnych tego cyklu. Pułkownik MO, Stefko, wspomina swój najważniejszy dzień. Po 30 latach przyjechał znów do miasteczka, gdzie był tuż po wojnie. Wtedy popełniono morderstwo i Stefko ujął winnego, który wyrokiem sądu został skazany na długoletnie więzienie. Teraz Antoni Mizura jest już na wolności. Prosi Stefkę, by jeszcze raz próbował odnaleźć sprawcę tamtej zbrodni, gdyż on jest niewinny. Zabity Jan Chwalko był ojcem jego ukochanej, wówczas ciężarnej, i nie chciał zgodzić się na ich ślub. Gdyby Mizura okazał się niewinny, Marta teraz wyszłaby za niego i pozwoliła mu usynowić dorosłego już, nieślubnego syna. Ponowne śledztwo przynosi zaskakujące rezultaty. Wykazuje niezbicie, że Mizura jednak zabił Chwalkę, lecz w obronie własnej. 13:30 PRZEWODNIK PUTIFARA - ODC. 9 BARCELONA, KLEJNOT KATALONII (PUTIPHAR'S TRAVEL GUIDE A 19TH CENTURY GLOBE - TROTTER 9. BARCELONA, THE JEWEL OF CATALONIA) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Sebastien Lafebvre, Stanislas Valroff Scenariusz: Helene Chevereau Petrus Putifar jest fikcyjnym podróżnikiem i autorem przewodników turystycznych. Odkrywa zabytki do odwiedzenia, muzea, ogrody, i różne ciekawe miejsca do zwiedzenia, spaceruje po miastach i dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Dziewiąty odcinek to wizyta w Barcelonie, mieście uważanym za klejnot Katalonii. Z oddali Barcelona przypomina Neapol. Nad miastem góruje wysokie wzgórze zwane Montjuic - Wzgórze Jowisza. Na szczycie wznosi się forteca. Miasto wydaje się plątaniną domów, kościołów i dzwonnic. Barcelona rywalizuje z Madrytem, ale jest tylko stolicą Katalonii. Miasto skupia całe bogactwo zamożnej prowincji. W połowie XIX wieku jego powierzchnia wynosiła zaledwie 400 hektarów, podczas gdy Londyn miał ich 31 tysięcy. 14:35 ZAKOCHANY ANIOŁ Komedia romantyczna, 96 min, Polska 2005 Reżyseria: Artur Więcek "Baron" Scenariusz: Witold Bereś, Artur Więcek "Baron" Zdjęcia: Piotr Trela Muzyka: Grzegorz Turnau Aktorzy: Krzysztof Globisz, Jerzy Trela, Anna Radwan - Gancarczyk, Janusz Gajos, Kamil Bera, Mieczysław Grąbka, Marta Bizoń, Tomasz Schimscheiner, Paweł Świderski, Dorota Segda, Andrzej Kozak i inni Anioł Giordano pojawił się w Krakowie w 2002 r. , kiedy to powstała pierwsza część filmowej opowieści o jego losach. Niebiański przybysz trafił tam za karę i przez pomyłkę. Za karę, bo w Niebie nie chciał nosić skrzydeł, nie przepadał za myciem, zaniedbywał obowiązki i - co gorsza - lubił też zapalić, wypić i posłuchać dobrego rock and rolla. Dlatego co i raz wymykał się do czyśćca, gdzie spotykał się z samym Elvisem Presleyem. A przez pomyłkę, bo miejscem jego zsyłki miała być Holandia, lecz zamiast "Holland" złośliwy kolega Giordana wystukał na niebiańskim komputerze "Poland". Poetycka, refleksyjno - romantyczna komedia spodobała się zarówno krytykom, jak i widzom, film zebrał sporo nagród. Jego autorzy postanowili więc po trzech latach wrócić do tej historii i pokazać, jak anioł przystosował się do ziemskiego życia i jak radzi sobie wśród ludzi. Wyjątkowy urok i wdzięk tego filmu oraz jego jakże krakowski klimat podkreślają malownicze kadry najpiękniejszego z polskich miast i muzyka Grzegorza Turnaua, a dobro i ciepło, którymi przepojona jest cała opowieść, nieodparcie udzielają się widzom. Giordano żyje sobie w Krakowie jak u Pana Boga za piecem. Opiekuje się Karolem, 10 - letnim synem swojej zmarłej przyjaciółki Hanki, przyjaźni się z kloszardem Szajbuskiem i bez nadmiernego wysiłku spełnia - zgodnie ze swoją misją - przynajmniej jeden dobry uczynek dziennie. Choć na zesłaniu, nadal może też liczyć na opiekę i pomoc niebiańskich zwierzchników. Co miesiąc spada mu z nieba portfel z wypłatą, wciąż potrafi chodzić po wodzie, a magiczny płyn w aerozolu zastępuje mu wszelkie narzędzia, jeśli przypadkowo coś się w domu zepsuje. Niestety, cięcia budżetowe dotykają także najwyższe kręgi. W ramach ograniczania wydatków archanioł Rafael postanawia całkowicie uczłowieczyć Giordana i zakończyć jegosponsorowanie. Wkrótce Anioł ze zdziwieniem stwierdza, że nikt w Niebie nie odbiera już jego telefonów, magiczny płyn się skończył, a próba spaceru po wodzie kończy się gwałtownym chlupnięciem. Co gorsza, Giordano odkrywa swoją męską tożsamość, co wprawia go w prawdziwe przerażenie i powoduje załamanie nerwowe. Nieszczęśnik trafia do szpitala psychiatrycznego w stolicy, skąd pośpiesznie wyciąga go Szajbusek z pomocą swego warszawskiego kolegi, Lupina, i ponownie sprowadza do Krakowa. Tam oddaje go w ręce młodej pani psycholog, Romy, licząc, że ona znajdzie jakąś radę na rozterki i smutki przyjaciela. Giordano zakochuje się w Romie, o czym upewnia go lektura rozmaitych poradników na ten temat. Ich autorzy wyjaśniają, na czym polega ten niezwykły stan, doradzają też, jak wyznać ukochanej miłość, zorganizować pierwszą randkę itp. Kłopot jednak w tym, że Roma przeżyła właśnie zawód miłosny i nie kwapi się z wchodzeniem w nowy związek, tym bardziej że etyka zawodowa zabrania jej romansowania z pacjentami. Na szczęście, anielscy zwierzchnicy jeszcze raz przychodzą Giordanowi z pomocą. 16:25 JESIENNA OPOWIEŚĆ (CONTE D'AUTOMNE) Film obyczajowy, 106 min, Francja 1998 Scenariusz i reżyseria: Eric Rohmer Zdjęcia: Diane Baratier Aktorzy: Marie Riviere, Beatrice Romand, Alain Libolt, Didier Sandre, Alexia Portal, Stephane Darmon, Aurelia Alcais, Mathieu Davette i inni "Jesienna opowieść" kończy cykl "Opowieści czterech pór roku", który Eric Rohmer zapoczątkował w 1989 r. Reżyser uznawany jest za jedynego kontynuatora francuskiej Nowej Fali. Podstawą jego filmów jest głęboko przemyślany wybór scenerii i precyzyjny scenariusz. Ostatnia z "sezonowych" opowieści jest spokojna, nieśpieszna, pełna nieco literackich, nieco teatralnych dialogów, ale jednocześnie wciągająca w głąb intrygi jak dobra literatura. Całość skąpana jest w łagodnym, jesiennym słońcu południowej Francji, urzeka malarskością pejzaży i melancholijnym nastrojem. Bohaterkami swojego filmu reżyser uczynił kobiety dojrzałe, powierzając główne role: Marie Riviere (ekranowej Isabelle) oraz Beatrice Romand (Magali). Dolina Rodanu, okolice miasteczka Montelimar. Czterdziestoparoletnia Magali, właścicielka winnicy, po śmierci męża i odejściu dorosłych już dzieci z domu, czuje się bardzo samotna. Bez reszty oddana swej pracy, mocno związana z naturą, tęskni jednak za towarzystwem ludzi, a zwłaszcza bliskiego mężczyzny. Jej przyjaciółka, Isabelle, wzorowa żona i matka, właścicielka księgarni w mieście, chce jej pomóc w znalezieniu kandydata na męża i w tajemnicy przed Magali zamieszcza ogłoszenie matrymonialne w lokalnej gazecie. Na anons odpowiada Gerald, przystojny mężczyzna w średnim wieku, z którym Isabelle zaczyna się spotykać, żeby sprawdzić, czy będzie on właściwym partnerem dla jej przyjaciółki. Przy tej okazji uświadamia sobie, że sama nie byłaby daleka od zdrady. O wyswataniu Magali myśli także Rosine, sympatia syna Magali i jego koleżanka ze studiów. Dziewczyna sugeruje, że jej były kochanek, Etienne, wykładowca uniwersytecki, chętnie poznałby Magali. Ślub córki Isabelle jest okazją, żeby przedstawić Magali obu panów. Ale, jak zwykle w takich sytuacjach, dochodzi do rozmaitych qui pro quo. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 2/9. ZASADZKA Serial dla młodych widzów, 26 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Maciej Małecki Aktorzy: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Krzysztof Kowalewski, Emil Karewicz, Wojciech Pokora, Joanna Bogacka, Bożena Miller, Wojciech Zimecki, Bolesław Płotnicki, Piotr Pawłowski, Arkadiusz Bazak i inni W trakcie kolejnego patrolu ojciec i Ariel natrafiają na martwe ryby - efekt działania kłusowników. Bendek - pracownik miejscowej spółdzielni rybackiej - oskarża o kłusownictwo swego kierownika Liwicza, który jest zarazem ojcem przyjaciela Ariela. Milicja postanawia zorganizować zasadzkę przeciw kłusownikom. W jej wyniku pojawiają się nowe dowody przeciwko Liwiczowi. Tymczasem Majka, myśląc że Ariel wydał ją milicji, urządza mu awanturę. Jednak po wyjaśnieniach chłopca szybko uspokaja się. 19:20 SERIALOWA NOSTALGIA - SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 3/9. MIRABELLE Serial dla młodych widzów, 30 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Maciej Małecki Występują: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Irena Kownas, Krzysztof Kowalewski, Emil Karewicz, Wojciech Pokora, Joanna Bogacka, Bożena Miller, Wojciech Zimecki, Bolesław Płotnicki, Piotr Pawłowski, Arkadiusz Bazak i inni Syn Liwicza, Bogdan, nie wierzy, że jego ojciec jest kłusownikiem. Między nim a Arielem, synem komendanta milicji, dochodzi do bójki. Tymczasem Majka ukrywa się na strychu domu Ariela. Chłopiec otacza ją troskliwą opieką. Przynosi jej jedzenie, picie, wodę do mycia. Pewnego dnia wspólnie słuchają krótkofalówki. Trafiają na rozmowę, w czasie której Jim z Denver wyznaje miłość Mirabelle z Casablanki. Pod wpływem tego niecodziennego dialogu Majka zwierza się Arielowi, dlaczego uciekła z domu. Z jej słów wynika, że ojciec, dyrektor fabryki, zawiódł zaufanie i zdradził swego przyjaciela inżyniera, nie zgadzając się na zastosowanie jego wynalazku. Mimo szczerych chęci, Ariel nie potrafi zrozumieć, jak mogło to skłonić dziewczynę do tak drastycznego kroku. 22:05 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - WHITNEY (WHITNEY) Film dokumentalny, 115 min, USA, 2018 Reżyseria: Kevin Macdonald Historia jednej z najwspanialszych piosenkarek wszech czasów, której kariera sceniczna układała się zdecydowanie lepiej niż życie osobiste. W filmie wykorzystano niepublikowane wcześniej ujęcia, rzadko lub nigdy niepokazywane materiały filmowe, a także nagrania koncertowe wykonane przez samą Whitney Houston w różnych okresach jej kariery. Widzowie usłyszą wersje oryginalne oraz a capella największych przebojów Whitney Houston. Wszystko to wsparte bogatymi materiałami ze zbiorów najbliższej rodziny i przyjaciół Whitney, dokumentującymi jej burzliwe, prywatne życie. 02:00 SCENA KLASYCZNA - RASP LOVERS Koncert, 37 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Jerzy Mączyński, Szymon Wójcik, Marcel Baliński, Rafał Różalski, Bartosz Szablowski Tym razem Scena klasyczna w nieco innej - bardziej jazzowej odsłonie. Bohaterem odcinka będzie zespół RASP Lovers. Nazwa zespołu to skrót od Romantic Alternative Schizophrenic Punk Lovers. To połączenie łódzkiego Romantyzmu, podwarszawskiej Alternatywy, mokotowskiej Schizofrenii oraz kutnowskiego Punku. Przełamywanie schematów, zabawa formą i konwencją, zestawianie ze sobą elementów na pierwszy rzut oka leżących daleko od siebie, tworzenie muzycznych oksymoronów i kontrastów - oto główne założenia leżące u podstaw ich muzyki. Występ zespołu w Scenie klasycznej to nagroda przyznana im przez TVP KULTURA za zdobycie drugiego miejsca na Festiwalu Jazz Juniors 2018. 03:20 KINO NOCNE - NIEMCY (GERMANS) Dramat, 110 min, Polska/USA 1996 Autor: Leon Kruczkowski Reżyseria: Zbigniew Kamiński Scenariusz: Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Zbigniew Wichłacz Muzyka: Maciej Zieliński Występują: Per Oscarsson, Matthew Sullivan, Vivian Schilling, Beata Tyszkiewicz, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Wojciech Siemion, Katarzyna Figura, Scott Cleverdom, Jan Prochyra, Peter Thoemke, Mark Folger, Beth Tegarden, Edward Żentara, Cezary Żak, Wiktoria Padlewska i inni "Jestem przekonany, że problemy poruszane w"Niemcach"mogą zainteresować i dzisiejszego odbiorcę. Świadczy o tym przykład"Listy Schindlera", którą obejrzało miliony ludzi na świecie."Niemcy"to jeden z najlepszych tekstów napisanych po wojnie. Myślę, że przetrwał próbę czasu i mimo upływu lat nie stracił na aktualności. Problemy w nim przedstawione występują i dziś, choć w innej oprawie. Pojawiają się te same dylematy moralne..." - mówił w jednym z wywiadów Zbigniew Kamiński. Jego opinie o niezwykłej jakości dramatu Leona Kruczkowskiego wydają się nieco szokujące. Wszak po wojnie pojawiło się w Polsce kilku twórców piszących dla teatru co najmniej nie gorzej niż autor "Kordiana i chama". Dość przypomnieć nazwiska Mrożka, Gombrowicza, Różewicza, czy Szaniawskiego. Nie wspominając już o autorach zagranicznych. Warto jednak docenić odwagę Kamińskiego, który podjął się tchnąć nowego ducha w tekst coraz bardziej popadający w zapomnienie, a przy tym lekko "nadkażony" socrealistycznym propagandyzmem. By uczynić "Niemców" zrozumiałymi dla współczesnego widza, autor "Amerykańskiej nocy" dokonał kilku, nieznacznych zresztą, przeróbek oryginału. I tak w filmie prof. Sonnenbruch to nie tyle przebywający na "wewnętrznej emigracji" humanista, ze skrywaną pogardą odnoszący się do nazizmu, co raczej człowiek ubezwłasnowolniony, dyskretnie, ale zauważalnie inwigilowany, płacący za swą postawę poczuciem osaczenia. Zmiany dotyczą również kluczowej postaci Petersa, u Kruczkowskiego - wyidealizowanego komunisty, "jedynego sprawiedliwego" wśród bohaterów. W wersji filmowej Peters nie jest już heroicznym wyznawcą marksizmu leninizmu, lecz ukrywającym się Żydem, byłym asystentem uczonego. Nie wygłasza tyrad na temat "walki", a jedynie żal z powodu degrengolady swego mistrza i jego panicznego lęku wywołanego niespodziewaną wizytą dawnego wychowanka. Kamiński robił, co mógł, by ustrzec się nadmiernej teatralizacji filmu. Przyspieszył więc tempo akcji, dodał kilka scen, których nie było w dramacie. Mimo to w paru miejscach słowo wyraźnie dominuje nad obrazem. Obsada "Niemców" jest międzynarodowa. Profesora Sonnenbrucha zagrał Per Oscarsson, ceniony aktor szwedzki, laureat m.in. Złotej Palmy w Cannes za rolę w "Głodzie" według słynnej powieści Knuta Hamsuna. Pozostałe kreacje odtwarzają Amerykanie, Anglicy i Polacy, częściowo ci, z którymi autor "Pani Bovary to ja" współpracował jeszcze przed swym wyjazdem do USA. Tak jest w przypadku Beaty Tyszkiewicz (grała w dwu filmach Kamińskiego: "Niewdzięczność" i "W obronie własnej") i Teresy Budzisz - Krzyżanowskiej (wystąpiła w "Lekcji miłości" - debiucie fabularnym reżysera). Angaż do "Niemców" okazał się szczególnie szczęśliwy dla Beaty Tyszkiewicz, ponieważ zaowocował nagrodą za najlepszą rolę drugoplanową na FPFF w Gdyni w 1996 roku. Akcja "Niemców" toczy się w 1943 roku w Niemczech. Na jubileusz czterdziestolecia pracy naukowej profesora biologii Sonnenbrucha zjeżdżają z różnych zakątków Europy członkowie rodziny. Familijna uroczystość w domu uczonego staje się pretekstem do ukazania diametralnie odmiennych postaw wobec nazizmu, od niefrasobliwej obojętności, poprzez obłudną i wyniosłą izolację, do zajadłego fanatyzmu. Niebawem jednak wszyscy członkowie rodziny Sonnenbruchów zostaną poddani ciężkiej próbie.