TVP Kultura Piątek, 22.07.2022 08:10 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JÓZEF WILKOŃ Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i rodzinny dom wspomina wybitny polski ilustrator Józef Wilkoń. 11:00 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 7/9 - KATASTROFA Serial obyczajowy, 52 min, Polska 1974 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Maciej Kijowski Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Zbigniew Józefowicz, Jan Machulski, Janusz Bukowski, Hanna Okuniewicz, Eliasz Kuziemski, Andrzej Krasicki, Wirgiliusz Gryń, Janusz Paluszkiewicz, Juliusz Machulski i inni Reporter radiowy zadaje przypadkowo napotkanym na ulicy ludziom pytanie, jaki był najważniejszy dzień ich życia. Odpowiedzi stanowią motyw przewodni i treść poszczególnych 9 filmów fabularnych tego cyklu. W kopalni dochodzi do tragedii. Kilku górników zostaje uwięzionych pod ziemią. Przełożeni organizują akcję ratowniczą. Poszkodowanym śpieszą na pomoc sekretarz POP Michał Łoś i inżynier Urban Budny. Ekipa ratownicza zostaje również odcięta na dole. Budny ma skomplikowane złamanie nogi. Sytuacja staje się dramatyczna. Narasta atmosfera niepewności, napięcie potęguje konflikt na tle osobistym. Żona sekretarza zdradza męża z Budnym i jest zdecydowana na rozwód. Czy w obliczu zagrożenia sekretarz wybaczy rywalowi i podejmie walkę o jego życie? 12:05 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 8/9 - ZŁOTO Serial obyczajowy, 57 min, Polska 1974 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Andrzej Zbych Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Janusz Kłosiński, Halina Kowalska, Wacław Kowalski, Franciszek Trzeciak, Witold Pyrkosz, Janusz Bukowski, Zygmunt Zintel, Marian Glinka, Andrzej Grąziewicz, Henryk Hunko, Zbigniew Lesień, Stanisław Zatłoka, Irena Szymkiewicz, Władysław Badowski, Bohdan Ejmont i inni W 1945 roku Włodzimierz Kalita zostaje burmistrzem miasteczka niemal całkowicie zniszczonego przez Niemców. Najważniejsze obiekty zrównano z ziemią. Tymczasem setki ludzi oczekują od nowych władz mieszkań, pracy i jedzenia. Kalita zdaje sobie sprawę, że jeśli ich żądaniom nie stanie się zadość, rozpocznie się gigantyczny szaber. Na szczęście burmistrz znajduje świetne wyjście z trudnej sytuacji. Rozpuszcza pogłoskę, że hitlerowcy ukryli w mieście złoto, które obecnie znajduje się pod gruzami. Ludzie masowo rzucają się do odgruzowywania, zwłaszcza tych budynków, które są miastu najpotrzebniejsze. 15:35 UCZTA BABETTE (BABETTE'S FEAST aka BABETTES GAESTEBUD) Film obyczajowy, 102 min, Dania 1987 Scenariusz na podstawie opowiadania Karen Blixen i reżyseria: Gabriel Axel Zdjęcia: Henning Kristiansen Muzyka: Per Norgaard Wykonawcy: Ghita Norby Aktorzy: Asta Esper, Hagen Andersen, Stéphane Audran, Bodil Kjer, Hanne Stensgaard, Brigitte Federspiel, Vibeke Hastrup, Jean - Philippe Lafont, Jarl Kulle, Bibi Anderson i inni W małej duńskiej osadzie nadmorskiej upływa życie dwóch sióstr, Filippy i Martine - w spokojnej, pobożnej atmosferze, której ton nadaje ich ojciec, miejscowy pastor. Zasady ascetycznej religijności pod pozorami tolerancji i dobroci narzuca on w sposób bezwzględny córkom i wszystkim pozostałym członkom kongregacji. Siostry otarły się w młodości o szansę poznania miłości i wielkiego świata (Martine kochała przystojnego oficera, Filippa - słynnego śpiewaka), ale obie odrzuciły ją w imię ojcowskich nauk. Nawet po jego śmierci obie żyją w cieniu jego postaci i kontynuują tradycję organizowania w swoim domu zebrań kongregacji. Pewnego dnia pojawia się w ich domu Babette, uciekinierka z Francji. Polecona jako doskonała kucharka, zostaje u obu kobiet na służbie. Po kilkunastu latach wspólnego życia siostry dowiadują się, że Babette wygrała 10 tys. franków na loterii. Są pewne, że teraz kobieta je opuści i wróci do ojczyzny. Zgadzają się na jej prośbę zorganizować uroczystą kolację z okazji stulecia urodzin śp. pastora, uważając ten gest za pożegnanie. Rozpoczynają się długie przygotowania Babette do uczty, które obserwuje cała wioska. "Uczta Babette" to druga, po nakręconym w 1985 r. "Pożegnaniu z Afryką", ekranizacja prozy Karen Blixen. Autorka ta pisała także pod pseudonimem Isaac Dienesen i pod takim nazwiskiem ukazała się "Uczta Babette". Obie książki okazały się świetnym materiałem na kinowe adaptacje: "Pożegnanie" nagrodzono aż 7 Oscarami, "Ucztę" - jednym dla najlepszego filmu zagranicznego. Jak powiedział o swym dziele reżyser Gabriel Axel, "jest to film o przypadkach przeznaczenia, o życiu, miłości i sztuce, wydobywający z człowieka to, co najlepsze". To także opowieść o zderzeniu dwóch kultur, dwóch odmiennych mentalności: skromnych, mało wymagających, nawykłych do wyrzekania się wszelkich ziemskich przyjemności mieszkańców osady nad Morzem Północnym i Francuzki przybyłej z wielkiego świata, wyrafinowanej i spontanicznej. Film ten, choć pozornie mało widowiskowy, rozgrywający się w surowym zimnym krajobrazie, ma jednak urok flamandzkich płócien, bajkowy, trochę nierzeczywisty nastrój, jest pełen nostalgii i prostoty. 17:30 SCENA MUZYCZNA - BUM BUMORKESTAR Koncert, 48 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Bum Bumorkestar, Barbara Schabowska (prowadząca) Specjalny odcinek "Sceny muzycznej" - rozdanie nagród Koryfeusz Muzyki Polskiej 2020. Koryfeusz Muzyki Polskiej zostanie wręczony po raz dziesiąty. Jest on wyróżnieniem dla osób, grup artystów i instytucji działających w obszarze różnorodnej gatunkowo i chronologicznie muzyki polskiej. Nagroda jest zainicjowana i wręczana przez środowisko muzyczne. Organizatorem nagrody jest Instytut Muzyki i Tańca. O miano Koryfeusza Muzyki Polskiej 2020 w kategorii "Osobowość roku" rywalizować będą: Adam Bałdych, Łukasz Długosz, Anna Szostak - Myrczek, Adam Sztaba, Lutosławski Piano Duo - Emilia Sitarz i Bartek Wąsik. "Wydarzeniem roku" zostanie jedno z pięciu nominowanych: Festiwal Muzyki Sakralnej Stanisława Moniuszki, Kromer Biecz Festival, Premiera musicalu List z Warszawy w Warszawskiej Operze Kameralnej, Premiera albumu Gismondo, Re di Polonia z nagraniem opery Leonarda Vinciego w wykonaniu {oh!} Orkiestry Historycznej, Premiera opery Drach Aleksandra Nowaka podczas Festiwalu AUKSODRONE. "Odkryciem roku" mają szansę zostać: Maniucha Bikont, Aleksandra Olczyk, Tomasz Skweres, Dominik Wania, Polish Violin Duo Marta Gidaszewska i Robert Łaguniak. 18:50 REŻYSERZY S.V - MARTIN SCORSESE 3/10 SEZON 5 (MARTIN SCORSESE 3/10 SEZON 5) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Martina Scorsese, reżysera m.in. słynnego "Taksówkarza", "Ulic nędzy", "Wściekłego byka" czy "Króla komedii". 20:00 KOMEDIOWE LATO - U PANA BOGA ZA PIECEM Komedia obyczajowa, 95 min, Polska 1998 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Zofia Miller Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Henri Seroka Aktorzy: Ira Łaczina, Jan Wieczorkowski, Krzysztof Dzierma, Andrzej Zaborski, Ania Janowska, Artur Krajewski, Alicja Bach, Iwona Szczęsna, Eliza Krasicka, Małgorzata Płońska, Mieczysław Fiodorow, Ewa Sierzputowska, Babiker Artoli, Władimir Abramuszkin, Alicja Butkiewicz "Czytając pamiętniki Marii Dąbrowskiej, natknąłem się na refleksję, dotyczącą jakiejś wizyty w małym miasteczku, jakiejś kolacji w towarzystwie lekarza, proboszcza i aptekarza:"Jakaż ta prowincja duchowo samowystarczalna, jak właściwie ona nas do niczego nie potrzebuje... "Pomyślałem sobie, że jeśli mamy gdzieś szukać jakichś wartości, o których w mieście dawno zapomnieliśmy, to właśnie w prowincjonalnym miasteczku na Białostocczyźnie, cokolwiek by to znaczyło" - mówił w jednym z wywiadów Jacek Bromski. Przyczyną powstania "U Pana Boga za piecem" nie było jednak reżyserskie pragnienie apoteozy tradycyjnego polskiego etosu. To pojawiło się nieco później. Najpierw Studio Filmowe "OKO" zaproponowało Bromskiemu scenariusz, którego akcja toczy się w prowincjonalnym miasteczku. Potem reżyser przypomniał sobie o Białostockim Teatrze Lalek, który niegdyś zrobił na nim wielkie wrażenie. W efekcie większość ról w "U Pana Boga za piecem" zagrali aktorzy tej sceny, a miasteczko ze scenariusza zostało umieszczone przy wschodniej granicy i nazwane Królowym Mostem. Skoro mieszkańcy Białostocczyzny wcielili się w filmowe postacie z macierzystego regionu, to główną rolę Rosjanki mogła zagrać tylko Rosjanka. Na próbne zdjęcia w Moskwie stawiło się około pięćdziesięciu kandydatek. Rywalizację wygrała aktorka sławnego Teatru na Tagance Ira Łaczina, która, mimo młodego wieku, miała już na koncie występy po francusku i angielsku. Krytyka przyjęła komedię Bromskiego życzliwie. "W końcu na ekranach pojawiły się filmy, świadczące, że twórcy przestali się wstydzić polskiej, niekiedy żenującej, niekiedy magicznej swojskości" - donosiła prasa. Potwierdzeniem tych opinii były liczne wyróżnienia, w tym nagrody publiczności na festiwalach w Słupcy k. Konina (1999) i w Chicago (1998), Brązowe Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie (1998), Brązowy Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (1999) oraz grad laurów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni ("Złoty Klakier" oraz za dźwięk, drugoplanową rolę męską, scenariusz, reżyserię i inne). Wschodnią granicę Polski przekracza autobus pełen drobnych handlarzy zza Buga, udających się na przygraniczny bazar. W lesie autobus zostaje napadnięty przez bandę "reketierów", dowodzonych przez pewnego Ukraińca, kamuflującego się pod pseudonimem "Gruzin". Przestępcy zmuszają handlarzy do złożenia haraczu. Wśród pokrzywdzonych jest młoda dziewczyna Marusia. Choć w porównaniu z innymi traci stosunkowo niewiele, to jako jedyna decyduje się zawiadomić policję. Najbliżej ma do komisariatu w Królowym Moście. Jest głównym świadkiem napadu, miejscowy komisarz postanawia więc na pewien czas zatrzymać ją w miasteczku. Proboszcz, faktycznie osoba numer jeden w okolicy, umieszcza Marusię w domu młodego organisty Witka, ćwiczącego właśnie "Ave Maria" na ślub córki burmistrza. Urocza przybyszka od razu wpada chłopakowi w oko, lecz nieśmiałość uniemożliwia mu rozpoczęcie otwartych zalotów. Kiedy proboszcz odkrywa, że dziewczyna ma piękny głos, postanawia za wszelką cenę zatrzymać ją do dnia ślubu. Nie będzie to jednak łatwe, gdyż Marusia myśli przede wszystkim o odzyskaniu utraconej gotówki. Choć z drugiej strony zarówno miasteczko, jak i Witek coraz bardziej się jej podobają. 22:55 KINO MISTRZÓW - HAPPY END (HAPPY END) Komediodramat, 103 min, Austria/Niemcy/Francja 2017 Reżyseria: Michael Haneke Aktorzy: Isabelle Huppert, Jean - Louis Trintignant, Mathieu Kassovitz, Toby Jones, Franz Rogowski Historia wielopokoleniowej mieszczańskiej rodziny Laurentów. Mają duże pieniądze i wydawałoby się, że wiodą beztroskie życie, opływając w luksusy. Ale rodzina skrywa różne tajemnice, które po latach wychodzą w końcu na jaw, doprowadzając do konfliktów. Senior rodu, George Laurent, cierpi na demencję, która pogłębia się. Nie ma jednak oparcia w swoich dorosłych już dzieciach, zajętych własnymi sprawami i problemami. Choć wszyscy żyją pod jednym dachem, w pięknym dworku w Calais, nie znajdują wspólnego języka. Na dodatek sen z powiek spędzają im licznie tu napływający uchodźcy. Tymczasem syn George’a, Thomas, i córka Anne popadają w skomplikowane życiowe sytuacje, z którymi nie potrafią sobie poradzić. Nie są też skłonni do zwierzeń i szukania pomocy u najbliższych. W tej dysfunkcyjnej rodzinie każdy skrywa jakiś sekret, co ostatecznie doprowadza do tragedii. Czy może rodzinne kłopoty akończą się jednak tytułowym happy endem? 00:55 NOC KRÓTKICH FILMÓW - CZEMPION Film obyczajowy, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Porzeziński Scenariusz: Grzegorz Porzeziński Zdjęcia: Kacper Zieliński Aktorzy: Michał Piela, Maria Patykiewicz, Marek Siudym Krótki film fabularny. Czempion, były mistrz Polski w kolarstwie, pracuje na złomowisku. Pewnego dnia postanawia znaleźć miłość. 01:15 NOC KRÓTKICH FILMÓW - PORACHUNKI Film obyczajowy, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Zuzanna Grajcewicz Scenariusz: Zuzanna Grajcewicz, Ewa Radzewicz Aktorzy: Jadwiga Jankowska - Cieślak, Andrzej Kłak, Sonia Roszczuk, Maciej Pesta Film opowiada historię Haliny (Jadwiga Jankowska - Cieślak), która decyduje się stawić czoła przeciwnościom, walczyć o godność i sprawiedliwość. "Porachunki" to próba zmierzenia się z tematem marginalizacji potrzeb seniorów. Zwarta i przemyślana forma filmu pozwala na różne interpretacje, a humor zawarty w niej zdaje się być finalnie gorzki. 02:10 KINO NOCNE - BEZMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI Film sensacyjny, 122 min, Polska 2006 Scenariusz i reżyseria: Wiesław Saniewski Zdjęcia: Mariusz Palej Muzyka: Maciej Muraszko Aktorzy: Jan Frycz, Bożena Stachura, Robert Olech, Jan Englert, Artur Barciś, Artur Żmijewski, Danuta Stenka, Robert Gonera, Ewa Wencel, Ewa Błaszczyk, Maria Pakulnis, Marieta Żukowska, Edwin Petrykat Dramat sądowy inspirowany prawdziwymi wydarzeniami. Absolwent prawa, Łukasz, zastanawia się nad wyborem aplikacji. Ostatecznie jednak postanawia porzucić zawód prawnika. Chce poświęcić się swojej prawdziwej pasji - fotografice. Ale ojciec Łukasza nie daje za wygraną, próbuje nakłonić syna, by został obrońcą. Kontaktuje go ze swoim kolegą, wziętym adwokatem Michałem Wilczkiem, mając nadzieję, że ten przekona chłopaka. Podczas spotkania przy kieliszku, Łukasz zwierza się jednak adwokatowi ze swoich wątpliwości i obaw. Wilczek opowiada Łukaszowi historię pewnego procesu sprzed kilkunastu lat. Uczestniczył w nim jako oskarżyciel posiłkowy i pełnomocnik rodziców ofiary. Sprawa dotyczyła śmierci Dominiki, młodej dziennikarki telewizyjnej, będącej w zaawansowanej ciąży. Została zamordowana w swoim mieszkaniu, a o zabójstwo oskarżono jej starszego kolegę z pracy, realizatora Jerzego Kutra, z którym była związana uczuciowo, choć jej wybranek miał żonę i dwoje dzieci. Jerzy nie przyznał się do winy. Wilczek rozmawiał wówczas z prokuratorem, dawnymi kochankami Kutra i byłym mężem ofiary. Za podwójne zabójstwo domagał się podczas procesu wysokiego wymiaru kary dla oskarżonego. Prokuratura nie miała żadnych dowodów bezpośrednich, a jedynie motyw. Wkrótce wydano wyrok. Historia opowiedziana przez adwokata mocno intryguje Łukasza, który postanawia na własną rękę rozwikłać zagadkę śmierci Dominiki.