TVP Dokument Sobota, 06.08.2022 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DZIEŃ CHRUŚCIKA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Dzień chruścika: Żyjąc na dnie całkiem bystrej rzeki, można stworzyć sobie ląd. Potrafią to chruściki, których larwy znane są wędkarzom i nazywane bywają przez nich kłódkami. Larwy budują sobie całkiem przemyślne i kunsztowne domki, sklecone z ziarnek piasku lub drobin roślinnych, ale, jeżeli zdarzy się stosowna okazja, nawet z... okruchów złota. Zwłaszcza, jeżeli nie poskąpi im takich okruchów badający je eksperymentator. To jednak rzadka okazja. Badacz chruścików, prof. Stanisław Czachorowski, który jest bohaterem i narratorem naszego filmu, w ten sposób nie kusi pracowitych owadów, ale poznaje ich życie w naturalnych warunkach. Przekonując się przy tym a w rezultacie przekonując i nas że te drobne istoty są wskaźnikami stanu wody w rzekach i innych zbiornikach wodnych, w których akurat żyją. Wyruszamy z nim nie tylko nad wodę, ale i w noc, by ujrzeć w świetle żarówek powietrzne harce dorosłych postaci chruścików, a je same obejrzeć dokładnie, gdy przysiądą na specjalnie do badań przeznaczonym ekranie. Badacz i jego koledzy są tak owymi zwiewnymi istotami zafascynowani, że ustanowili ich święto. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 3 NA STRAŻY GDAŃSKA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Posiadanie Gdańska jest ważniejsze od wszystkich pieniędzy - tak mawiał dawniej pruski książę Karl August von Hardenberg. Historia pokazała, że nie pomylił się w tej ocenie ani trochę. Co jeszcze ciekawsze, aby bronić tego niezwykle ważnego miasta, wybudowano jeden z najbardziej tajemniczych i najpiękniejszych obiektów obronnych w Europie - Twierdzę Wisłoujście. Jak wyglądało życie dawnego obrońcy Gdańska? Co jadł? Jak spędzał czas wolny? Radosław Kotarski jedzie na miejsce, aby odpowiedzieć na te pytania i zrekonstruować dawne życie, jedzenie oraz sposoby obrony Gdańska. W tym celu uruchamia czynną armatę! 07:00 NOTACJE - ANDRZEJ ŁAPICKI. TEATR I WOJNA Cykl dokumentalny, 8 min, Polska, 2010 Autor: Maria Nockowska Andrzej Łapicki urodził się w 1924 r. w Rydze. Jeden z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych, filmowych i telewizyjnych, reżyser. Uczęszczał na zajęcia teatralne w podziemnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Warszawie w czasie okupacji, uczestnik powstania warszawskiego. Po wojnie debiutował na scenie w Teatrze Wojska Polskiego w sztuce w inscenizacji Leona Schillera. Po powrocie do Warszawy związał się z Teatrem Współczesnym Erwina Axera, w którego spektaklach stworzył swoje najwybitniejsze kreacje. Występował na wielu scenach, w Dramatycznym, Narodowym, Polskim. Wielbiciel i inscenizator komedii Fredry. Grywał w filmach Wajdy, Konwickiego, Hasa. Od 1959 r. profesor Państwowej Wyższej Szkoły teatralnej, w latach 80. rektor Akademii Teatralnej. Wieloletni prezes ZASP - u. W nowym Sejmie po 1989 r. parlamentarzysta jednej kadencji. Autor felietonów w miesięczniku Teatr. Zmarł 21 lipca 2012 r. 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 55 DOLINA PAŁACÓW I OGRODÓW KOTLINY JELENIOGÓRSKIEJ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Dolinę Pałaców i Ogrodów. To najgęściej zabudowane arystokratycznymi posiadłościami miejsce w Europie. W tej malowniczej krainie z panoramą na Karkonosze zakochali się w XIX wieku arystokraci, członkowie rodziny królewskiej, a nawet sam król Prus Fryderyk Wilhelm III. Owocem tego uczucia jest ponad 30 zamków, pałaców i ogrodów leżących na terenie Kotliny Jeleniogórskiej. 11 z nich wpisano na listę Pomników Historii. Są wśród nich m.in. Pałac Paulinum w Jeleniej Górze oraz pałace w Łomicy, Wojanowie, Mysłakowicach oraz Bukowcu. Nie tracąc czasu na pokonywanie sporych odległości, w Dolinie Pałaców i Ogrodów można zwiedzić budowle różnych stylów - od gotyckich przez romańskie po klasycystyczne, otulone gęstymi lasami, wielkimi ogrodami albo parkami krajobrazowymi. 200 lat temu był to jeden z najmodniejszych terenów inwestycyjnych na kontynencie. Dziś wiele rezydencji przeżywa drugą młodość - odrestaurowano je bardzo starannie, dochowując wierności szczegółom. Dzięki temu po wybitnych architektach, którzy wznieśli je na przestrzeni epok, zachowały się oryginalne wystroje, układy przestrzenne i rozległe parki bądź ogrody. A wszystko to na tle przepięknej panoramy Karkonoszy. 07:35 RYBOŁOWY POD SKRZYDŁAMI LEŚNIKÓW Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2019 Reżyseria: Elżbieta Trzonek Zdjęcia: Michał Ogrodowczyk Film dokumentalny o ochronie rybołowów w Polsce. Leśnicy oraz ornitolodzy z Komitetu Ochrony Orłów od lat mają pod swoją opieką rybołowy. W Polsce jest znanych ok. 30 stanowisk lęgowych rybołowów, u naszych sąsiadów za Odrą występuje około 650 par. Po drugiej stronie Bałtyku jest ponad 4000 par. W 2017 r. ruszył czteroletni projekt ochrony tego gatunku. Ochrona rybołowa na wybranych obszarach SPA Natura 2000 w Polsce prowadzona jest w nadleśnictwach położonych na północy Polski. W ramach tych działań przeprowadzono szczegółową inwentaryzację populacji rybołowa. Prowadzono także kompleksowe działania, polegające na analizie wszystkich zagadnień dotyczących życia tego gatunku. Zapewniono bezpieczeństwo stanowiskom lęgowym, poprawiono bazę żerową, ograniczono zagrożenia oraz prowadzono działania edukacyjne. W tym filmie poznamy również sposoby podglądania tych ptaków w internecie. 08:15 TOKSYCZNE TRENDY - ODC. 5 SZTUCZNA INTELIGENCJA (TOXIC TRENDS / UNSERE ZUKUNFT) Serial dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2017 Reżyseria: Katharina Deuber, Karin Moser, Silvia Fleck W odcinku piątym zastanowimy się nad tym, czy nas zastąpią roboty. Człowiek czy maszyna, oto jest pytanie. Takie, które powstaje zwłaszcza z myślą o niezbyt odległej przyszłości. Bo roboty są wśród nas. Na całym świecie jest już 20 milionów takich inteligentnych maszyn, a ich liczba rośnie. Według ekspertów za 30 lat na ziemi będzie więcej robotów niż ludzi. Rozwój, który rodzi wiele pytań i niepewności. Czy maszyny są zbawieniem naszego starzejącego się społeczeństwa? Czy ludzie nadal będą potrzebni, jeśli superkomputery będą w stanie rozwiązywać wszystkie zadania wydajniej niż my? Robot Marvin jako opiekun, robot jako programowalny partner w związku, robot jako superinteligentne zagrożenie. 09:15 SAGA PRASTAREJ PUSZCZY - OPOWIEŚĆ O DZIKU: CENA NIEZALEŻNOŚCI Dokument fabularyzowany, 52 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Zdjęcia: Jan Walencik W tym odcinku opowieść o dziku. Dzik urodzony w rezerwacie, żyjący w wielkim stadzie kuzynów, wybiera życie w pojedynkę - w wolnej puszczy. Odchodzi z rodzinnej ostoi, ale okazuje się, że za niezależność płaci wysoką cenę. Spoufalony z ludźmi jest o krok od śmierci. W końcu wraca do domu. Niepotrzebnie. 10:10 NAJMNIEJSZE KRAJE EUROPY - ODC. 5 LUXEMBURG - MAŁY WIELKI KRAJ (MICROSTAATEN EP. 5 LUXEMBURG - KLEINES LAND GANZ GROSS / EUROPE'S MICROSTATES) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o najmniejszych państwach Europy. Mikropaństwa Andory, Liechtensteinu, Luksemburga, Malty, Monako i San Marino są bardzo łatwe do przeoczenia. Są wciśnięte między największe kraje. Niemniej jednak mikropaństwom udało się zachować własne tradycje oraz florę i faunę, które obecnie są rzadkością dla reszty świata. Niezwykłe lokalizacje mikropaństw często znajdują się w ekstremalnych regionach górskich lub przybrzeżnych, co czyni je rajem dla zagrożonych gatunków. Jednak stabilność ich środowiska naturalnego jest zagrożona przez problemy środowiskowe, które należy rozwiązać. Podróżujemy do każdego z tych mikropaństw i opowiadamy historie ich odważnych wysiłków na rzecz zachowania ich naturalnych cech i kulturowej autonomii. Odcinek piąty zabierze nas do Luksemburga, państwa położonego w Europie Zachodniej. Graniczy ono z Francją od południa, Niemcami od wschodu i z Belgią od zachodu i północy. Jest państwem członkowskim Unii Europejskiej oraz NATO. Główne ośrodki turystyczne: miasto Luksemburg, Vianden oraz dolina rzeki Mozeli i Ardeny. Serce Europy. Centrum polityczne. Władza i pieniądze. Tak znamy Luksemburg. Jednak ta minimonarchia to również różnorodne krajobrazy. Bajkowe lasy na północy i urokliwa dolina Mozeli na południowym wschodzie. Skalne olbrzymy w Małej Szwajcarii i jezioro zaporowe na rzece Sure na zachodzie. A przede wszystkim ludzie, którzy ten kraj kształtują i żyją w harmonii z otoczeniem. Którzy chronią to, co im drogie. Naturę. 11:10 ZBLIŻENIA. MAGAZYN FILMOWY Magazyn, 29 min, Polska, 1984 Scenariusz: Iwonna Łękawa Zdjęcia: Adam Kaczanowski Magazyn filmowy pod redakcją Iwonny Łękawy z roku 1983. W wydaniu: 1. relacja z planu zdjęciowego filmu pod roboczym tytułem "Musisz żyć" (film ostatecznie otrzymał tytuł "Wedle wyroków twoich") w reżyserii Jerzego Hoffmana, ze zdjęciami Jerzego Gościka, rozmowa ze Zdzisławem Ćwikłą, dyrektorem Centralnej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowej w Warszawie i jednocześnie konsultantem sceny wysadzania pociągu w powietrze, przygotowania do sceny wykolejenia pociągu oraz efekty tej pracy, 2. Wytwórnia Filmów Fabularnych w Łodzi - Wydział Techniki Zdjęciowej, rozmowa z kierownikiem Wydziału - inż. Marianem Jaszczukiem, który prezentuje widzom kamery filmowe, nasadki na obiektywy i filtry, 3. Sonda wśród widzów po projekcji filmu "Ucieczka z Nowego Jorku" w reżyserii Johna Carpentiera z udziałem Kurta Russella, 4. Rozmowa z Piotrem Fronczewskim o aktorstwie i pracy przy filmach "Wolne miasto" w reżyserii Stanisława Różewicza i "Akademia Pana Kleksa" w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego. 11:45 MYSTIFY: MICHAEL HUTCHENCE (MYSTIFY: MICHAEL HUTCHENCE) Film dokumentalny, 97 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Richard Lowenstein Zdjęcia: Andrew De Groot Muzyka: Warren Ellis Kiedy wchodził na scenę, dokonywała się w nim niesamowita przemiana. Z nieśmiałego i niepewnego siebie faceta stawał się bogiem rocka. Michael Hutchence (1960 - 1997), wokalista i autor tekstów australijskiej grupy INXS, był mieszanką sprzeczności. Seksualnie magnetyczny gwiazdor, który uwodził najbardziej pożądane kobiety świata i łagodna, poetycka dusza. Nieokiełznane zwierzę sceniczne i zamykający się we własnym kokonie samotnik. Magnetyczny, długo oczekiwany dokument o muzyku nakręcił twórca wielu teledysków INXS i kultowego filmu "Psy w kosmosie" (1986), w którym zagrał Hutchence. Dotarł do niepublikowanych archiwalnych nagrań, rozmawiał z przyjaciółmi, rodziną, kochankami i współpracownikami Hutchence’a. Nakreślił niezwykle intymny portret artysty od skomplikowanych czasów dzieciństwa, aż po szczyt sławy i związane z nim problemy z narkotykami, uszkodzeniem mózgu i niekończącą się walką o pojednanie z samym sobą. 13:30 KOMPUTERY Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1967 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Zanussi Muzyka: Piotr Marczewski Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Znakomity film z lat 60. , wyjaśniający funkcjonowanie komputera i jego przydatność we współczesnym świecie. Film wyjaśnia w przystępny sposób zasady działania komputera, a w roli wykładowcy wystąpił Marek Piwowski. Jest to dokument popularyzujący naukę w sposób niezwykle "artystyczny" i klarowny. Autorem filmu jest znany reżyser - Krzysztof Zanussi. Niezwykła jest "intuicja" twórcy, który przewidział, jak ważną rolę odegra w naszym życiu komputer. 13:40 CUKIER - SCENTRALIZOWANA KONTROLA PRZEBIEGU PRODUKCJI Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1951 Reżyseria: Wojciech Jerzy Has Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Film instruktażowy, pozwala na zaznajomienie się z zautomatyzowaną linią produkcyjną na przykładzie zdjęć z fabryki cukru. Twórcy skupiają się głównie na zagadnieniu scentralizowanego systemu kontroli przebiegu produkcji, w tym poszczególnych przyrządów pomiarów linii produkcyjnej na tablicy kontrolnej. System ten może znaleźć zastosowanie w wielu procesach produkcyjnych ciągłych lub potokowych, jak na przykład w produkcji cementu, nawozów sztucznych, kwasu siarkowego, sody i w innych gałęziach przemysłu chemicznego, jak również w przemyśle metalowym przy taśmowej lub potokowej produkcji. Posiada liczne zalety, zmniejsza przestoje, zwiększa zdolności produkcyjne, umożliwia lepsze wykorzystanie maszyn i urządzeń, podnosi wydajność i obniża koszty własne. W filmie wykorzystano rysunki i tricki do przedstawienia procesów produkcyjnych. Zdjęcia ukazują liczne urządzenia technologiczne, wykorzystywane w laboratoriach fabrycznych i halach fabrycznych, jak na przykład alkalimetr, briksomierz, słupy i tablice sygnalizacyjne, kotły czy tempograf. 14:00 UKRYTE KRÓLESTWA - CZ. 1. POD GOŁYM NIEBEM (HIDDEN KINGDOMS BBC. UNDER OPEN SKIES) Serial dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2013 Miniserial BBC Worldwide ukazujący najmniejszych mieszkańców pustyni i sawanny z ich perspektywy - ukrytego królestwa. Naszą planetę zamieszkują miliony gatunków rozmaitych zwierząt. Wielkie i potężne zwracają na siebie uwagę otoczenia, ale poza nimi żyją też inne stworzenia. Tuż pod naszymi stopami istnieją ukryte, pełne tajemnic środowiska tętniące życiem. Ich mieszkańcy postrzegają świat zupełnie inaczej niż my. Spadający żołądź staje się meteorytem. Niewielki strumyk - tsunami. Każdy wróg to olbrzym. Dzięki nowoczesnym urządzeniom widz obserwuje świat z ich perspektywy. Rozpoczyna się opowieść o życiu na równinach Afryki i północnoamerykańskiej pustyni Sonora. We wschodniej Afryce żyją największe lądowe zwierzęta świata. Spoglądając uważniej pod ich stopy, dostrzeżemy sieć niewielkich szlaków oraz drobne zwierzęta, które je zbudowały. W Afryce ryjoskoczki są nazywane sengi. By uciec przed wrogiem albo dogonić ofiarę, muszą jedynie wykazać się szybkością. Ryjoskoczki są dosyć wybredne. Kiedy nie śpią, większość czasu poświęcają na porządkowanie własnego legowiska. Ryjoskoczek uprząta wszystko, co staje na drodze między nim a posiłkiem. W Afryce obszary trawiaste są zupełnie wysuszone. Po wielomiesięcznych upałach spalona słońcem ziemia arizońskiej pustyni jest twarda jak kamień. Woda deszczowa nie może wsiąknąć w glebę. Nabiera rozpędu, spływając zboczami w dół. Dla nas to niewielki strumyk, dla gryzoni - trzydziestocentymetrowe tsunami. Zobaczymy, jak te małe stworzenia walczą o przetrwanie, jak musiały się przystosować do warunków, zdobyć pożywienie, uciekać przed napastnikiem czy zapewnić byt potomstwu. Małe zwierzęta nie zawsze przegrywają, a bohaterowie pojawiają się także wśród tych najmniejszych, szczególnie w ukrytym królestwie. 14:55 PRAWDZIWA HISTORIA FANTASTYKI NAUKOWEJ ODC. 2 (THE REAL HISTORY OF SCIENCE FICTION (MY GOD IT'S FULL OF STARS)) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Ben Southwell Czteroczęściowy dokument o historii science fiction, obejmujący wszystkie jej formy, od podróży w czasie po sztuczną inteligencję, od eksploracji kosmosu po spotkania z kosmitami. Ten niezwykle wciągający serial przedstawia filmowców, pisarzy, aktorów i grafików, których obsesja i wyobraźnia przeniosły w nieznane i których kreacje urzekły publiczność na całym świecie. Zbadawszy przyszłość, przeszłość, wszechświaty równoległe i odległe galaktyki, współautorzy - w tym aktorzy William Shatner, Nichelle Nichols, Rutger Hauer, Zoe Saldana, Nathan Fillion, Richard Dreyfuss, David Tennant, Peter Weller, Christopher Lloyd, Keir Dullea i Edward James Olmos; twórcy filmowi: John Carpenter, Douglas Trumbull, Paul Verhoeven, John Landis i Doctor Who; scenarzysta i producent wykonawczy Steven Moffat; autorzy Ursula K. Le Guin, Neil Gaiman i William Gibson - opowiadają o swoich doświadczeniach. Z pomocą profesorów Briana Coxa i Stephena Hawkinga seria bada również kluczowe koncepcje naukowe leżące u podstaw historii science fiction. 15:50 NAJDZIWNIEJSZA POGODA WE WSZECHŚWIECIE (THE WEIRDEST WEATHER IN THE UNIVERSE) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Davina Bristow Film dokumentalny BBC Worldwide. Poznamy zjawiska atmosferyczne - od wielkiego gradu, po tornada, burze i dewastujące wichury. Pogoda na naszej planecie jest nadzwyczajna. Ale nawet najbardziej ekstremalne warunki pogodowe na Ziemi nie mogą się równać z tymi obserwowanymi na innych planetach w naszym Układzie Słonecznym, które są oddalone miliony lat świetlnych. Poznamy najnowsze badania naukowe, zobaczymy zdumiewające i niezwykłe zjawiska pogodowe. 17:00 BEN I JAMES NA PUSTYNI - ODC. 2 (BEN AND JAMES VERSUS THE ARABIAN DESERT) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: David Harrison Poszukiwacz przygód Ben Fogle i były brytyjski olimpijczyk James Cracknell podróżują po najbardziej niegościnnych miejscach na Ziemi i podejmują największe wyzwanie: być pierwszymi mieszkańcami Zachodu, którzy samotnie i bez przewodnika pokonają Pustynię Arabską. Jest to obszar większy niż Francja, Belgia i Holandia razem wzięte, z górami piasku o wysokości wieży Eiffla, gdzie temperatury w ciągu dnia osiągają 40 stopni Celsjusza. 18:00 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2021 Reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 18:30 POLSKIE DZIEDZICTWO - ODC. 10 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Cykl dokumentalno - historyczny o polskim Dziedzictwie Kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane są najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawiają ich historię, opowiadają o ciekawostkach i legendach, omawiają polski aspekt dotyczący prezentowanych posiadłości. Przybliżają historię Polaków na danym terenie i zachęcają każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego Dziedzictwa Kulturowego na Kresach Wschodnich. W tym odcinku Stefan Tompson zabierze nas do jednego z najstarszych grodów Litwy, malowniczej miejscowości Troki. Miasto to było stolicą Litwy do czasu, gdy Wielki Książę Giedymin przeniósł stolicę do leżącego nieopodal Wilna. Odległość, jaka dzieli te dwa miasta, to niespełna 30 kilometrów. W XIV w. został wzniesiony imponujący zamek na środku jeziora Galve. Historia tej twierdzy skrywa wiele tajemnic. Kto i dlaczego zamordował Zygmunta I Kiejstutowicza? Kim są tajemniczy Karaimowie? Jaki związek z tym miejscem miała Rzeczpospolita? Na najbardziej nurtujące pytania odpowie Stefan Tompson w swojej podróży śladami polskiej historii w Trokach. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 142 POJEZIERZE DRAWSKIE Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Pojezierze Drawskie. Swoją wędrówkę zaczyna w Złocieńcu. Punktem startowym jest skwer, przy którym stoi XIX - wieczny budynek Ratusza i kościół parafialny, pierwotnie zbudowany w stylu tzw. zakonnego gotyku. Złocieniec otrzymał prawa miejskie ponad 680 lat temu. W mieście, położonym nad kilkoma małymi jeziorami, górował kiedyś zamek należący do rycerskiego rodu von Borcke. Po historycznym budynku pozostała jedynie nazwa Wzgórze Zamkowe. U podnóża wzniesienia roztacza się Park Żubra. Jest to jego nieoficjalna nazwa używana przez mieszkańców, na pamiątkę Jana Żubra, który po II wojnie światowej dbał o park. Kolejnym przystankiem na trasie wędrówki jest miejscowość Gudowo; tu znajduje się jezioro Lubie - jeden z największych akwenów Pojezierza Drawskiego. Pojezierze Drawskie często jest kojarzone z poligonem wojskowym. Zajmuje on teren około 40 tysięcy hektarów i jest jednym z największych w Europie terenów szkolenia wojsk lądowych. Oprócz polskich żołnierzy, trenują tu też wojska innych państw NATO. Teren poligonu drawskiego to też idealne miejsce do ekstremalnej jazdy samochodami terenowymi. Od wielu lat odbywają się tu rajdy, w których bierze udział między innymi czołówka zawodników rajdów Dakar. Przystanek obowiązkowy to oczywiście Drawsko Pomorskie, które prawa miejskie otrzymało w 1297 roku. Warto tu zobaczyć m.in. późnogotycki kościół Zmartwychwstania Pańskiego z przełomu XIV i XV wieku oraz magazyn solny z XVIII wieku. 19:40 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - BEATA I MARTA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu reportaży poświęconych ludziom mieszkającym w ostatniemu w alfabecie mieście na świecie - Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w Żywcu uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej od siebie. Matka Beata Słowik to kobieta, która uczy tradycyjnych tańców. Jej córka Marta uczy tańców górali beskidzkich, czyli odcinek o różnicach w Żywcu. Mieszczanie kontra górale. 20:10 WAŻNIEJSZA OD KRÓLÓW (THE KINGMAKER) Film dokumentalny, 96 min, USA, 2019 Reżyseria: Lauren Greenfield Muzyka: Jocelyn Pook Imelda Marcos, była żona prezydenta, dyktatora Filipin ma dziś 90 lat. Niezależnie od przeciwności, konsekwentnie dąży do przywrócenia wielkości swojej rodziny. Niewiarygodną korupcję, zamiłowanie do gromadzenia luksusowych dóbr i życie na poziomie niewyobrażalnym dla Filipińczyków zamienia dziś w opowieść o miłości do swojego kraju. Niezrażona swoją przegraną w walce o fotel prezydenta, robi wszystko, by wiceprezydentem został jej syn, Ferdinand "Bongbong". Syn mówi o niej, że to "polityczne zwierzę". Imelda Marcos została pierwszą damą Filipin w 1965 roku i nadal żyje tak, jakby pełniła tę funkcję. Kręcony od 2014 roku dokument splata przeszłość i teraźniejszość. Pokazuje niezachwianą wiarę Imeldy Marcos w swoją prawość. Film bada nieprawdopodobny powrót rodziny Marcos do władzy na Filipinach oraz niepokojącą spuściznę reżimu Marcosa. W czasach, gdy fałszywe wiadomości manipulują wyborami, powracająca historia Imeldy służy jako mroczna bajka. 21:55 MATA HARI: PIĘKNA I NIEBEZPIECZNA (MATA HARI - THE BEAUTIFUL SPY) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Jobst Knigge, Kristina Forbat Dokumentalna opowieść o legendarnej postaci, która była uosobieniem piękna i kobiecego uwodzenia. Mata Hari, urodzona jako Margaretha Zelle w Holandii, w Paryżu pojawiła się jako tancerka egzotyczna w 1905 roku. Znała siłę tajemniczości. Nie zdradzała, kim jest i skąd pochodzi. Jako kurtyzana urzekała najbardziej wpływowych mężczyzn swoich czasów. Kiedy wybucha I wojna światowa, Mata Hari podróżuje po Europie i nie zdaje sobie sprawy, że straszna wojna też ją usidla. Paryż, luty 1917 roku. Już trzy lata pierwsza wojna światowa nęka Europę. Do Pałacu Sprawiedliwości doprowadzono na przesłuchanie jedną z najsłynniejszych kobiet epoki. Zatrzymanie zaskoczyło Matę Hari. Była przekonana, że poradzi sobie w każdej sytuacji. Ta kobieta miała bliskie kontakty z mężczyznami na najwyższych stanowiskach. Kim była ta, co dziś panuje nad naszą wyobraźnią? Czy Mata Hari naprawdę zdradziła sekrety ujawniane jej przez wpływowych kochanków w chwilach słabości? Mata Hari zostaje przez Francuzów skazana na śmierć za szpiegostwo na rzecz Niemiec i powieszona w październiku 1917 r. Następnie gwiazda zamienia się w mit: najsłynniejszy i najpiękniejszy szpieg wszech czasów. Egzotyczna kusicielka Mata Hari stała się ofiarą mężczyzn, polityki międzynarodowej, ale przede wszystkim swojej własnej nonszalancji. Jej smutny koniec nie pozwala jednak o niej zapomnieć. 22:55 FRITZ LANG - KONFRONTACJA (FRITZ LANG) Film dokumentalny, 99 min, Niemcy/Francja, 2016 Reżyseria: Gordian Maugg Portret Fritza Langa, niemieckiego reżysera, scenarzysty i producenta filmowego pochodzenia austriacko - żydowskiego, czołowego twórcy niemieckiego ekspresjonizmu w filmie okresu międzywojennego. Uważany był za geniusza, egocentrycznego, seksualnego maniaka i sadystę. Przemoc i miłość stały się tematami, które nie pozwoliły Fritzowi Langowi odejść do końca jego życia. W Wiedniu jako syn brutalnego ojca, pod którego opieką cierpiała jego ukochana żydowska matka. Jako żołnierz w Galicji, gdzie przeżył okropności I wojny światowej. I wreszcie jako młody reżyser w Berlinie, oskarżony o zamordowanie własnej żony. Fritz Lang badał Zło w nas wszystkich i w sobie, pisząc to, co stało się klasyką. 00:40 GENIUSZE I MARZYCIELE. LUDWIK HIRSZFELD Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paweł Wysoczański Film dokumentalny przedstawiający sylwetkę prof. Ludwika Hirszfelda. Jego osiągniecia są znane w świecie, a w Polsce jedynie w kręgach naukowych. 01:40 JAZZ NA KALATÓWKACH Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2017 Reżyseria: Robert Kaczmarek Scenariusz: Zdzisław Sajuk Zdjęcia: Andrzej Adamczyk W 1959 r. na Kalatówkach odbył się Pierwszy Jazz Camping. Inicjatorem i organizatorem był Jan Zylber, perkusista w zespole Komedy i późniejszy menedżer wielu polskich artystów, któremu pomagał Jan Borkowski, związany z ówczesnym warszawskim klubem Hybrydy. Jak wspominał red. Jan Borkowski: idea zorganizowania wakacji jazzowych w górach powstała pod wpływem amerykańskiego musicalu "Serenada w Dolinie Słońca" z udziałem Orkiestry Glenna Millera, filmu niezwykle popularnego wówczas w Polsce. Przyjechało wtedy blisko 70 osób, jazzmani: Krzysztof Komeda, Andrzej Trzaskowski, Andrzej Kurylewicz, Zbigniew Namysłowski, Jan Ptaszyn Wróblewski, Jerzy Duduś Matuszkiewicz, Andrzej Dąbrowski, Wanda Warska, Katarzyna Gärtner, ludzie ze środowiska artystycznego tzw. high - life, filmowcy Roman Polański, Bogusław Rybczyński, aktorki i modelki Barbara Kwiatkowska, Teresa Tuszyńska, Maja Wachowiak, Grażyna Hase, fotograficy i plastycy Wojciech Plewiński i Rosław Szaybo, ówczesny redaktor naczelny "Przekroju", Marian Eile. Film poprzez wspomnienia żyjących uczestników pierwszego Jazz Camping Kalatówki z 1959 r. , a także nagrania archiwalne: filmowe i audio, fotografie, plakaty i muzykę odtwarza historię spotkania elity wykonawców muzyki jazzowej i ówczesnej elity intelektualnej i artystycznej. Wspominać imprezę będą uczestnicy Jazz Campingu w 1959 r.: Jan Borkowski, Krystyna Ciernia - Morgenstern, Andrzej Dąbrowski, Katarzyna Gärtner, Grażyna Hase, Wojciech Plewiński, Rosław Szaybo, Andrzej Idon Wojciechowski. Ponadto w filmie występują: prof. Jerzy Kochanowski, Krystian Brodacki, Paweł Brodowski, reżyser Janusz Majewski. Uzupełnieniem narracji filmowej są unikalne materiały archiwalne (filmowe, ikonograficzne, nagrania muzyczne). 02:45 AKWARIUM Film dokumentalny, 30 min, Polska, 2002 Scenariusz i reżyseria: Lidia Duda Zdjęcia: Józef Szymura Studium małej, zamkniętej społeczności jednej z bytomskich dzielnic - Bobrek. Większość jej mieszkańców to bezrobotni. Mają swoje zasady, normy, według których żyją, kodeks honorowy. Mają też, pomimo swego niezwykle trudnego położenia, nadzieje związane z nadejściem nowego roku. Do ich ulubionych miejsc spotkań należy tamtejszy bar "Akwarium". Film Lidii Dudy to próba dostrzeżenia w jego bohaterach czegoś pozytywnego, jasnych stron ich charakterów i osobowości, ukazania tęsknot i marzeń na miarę ich bardzo skromnych możliwości. 03:20 HERKULES Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2004 Scenariusz i reżyseria: Lidia Duda Zdjęcia: Robert Jażdżyk Krzyś Sawczuk ma 12 lat, jest dość drobny i niewysoki jak na swój wiek. Wyraźnie utyka na jedną nogę - to wynik porażenia mózgowego, z którym chłopiec się urodził. Dwie operacje nie usunęły kalectwa. Chłopiec nie stał się jednak kozłem ofiarnym dla swych rówieśników. Jest zaradny, otwarty. Mieszka z rodzicami i babcią w bytomskim Bobrku - najuboższej dzielnicy miasta. Wielu tamtejszych mieszkańców od dawna nie ma pracy. Bezrobotni od lat są także rodzice Krzysia. Matka pracowała kiedyś w masarni, ojciec był górnikiem. Teraz zarabia na utrzymanie rodziny zbierając złom i "chodząc na węgiel". Para się też kradzieżami. Podobnie jak żona nie stroni od alkoholu, ale ich dom nie jest typową meliną: skromnie urządzony, jest jednak w miarę porządny i czysty, Krzyś nie chodzi głodny. Ojciec nazywa syna "Herkulesem" i trzyma twardą ręką, lecz nie bije go. Uważa jednak, że surowymi zakazami i nakazami uchroni go przed stoczeniem się na dno, o co w tym środowisku nietrudno. I choć ani on, ani matka nie dają chłopcu najlepszego przykładu, Krzyś jest pracowity i posłuszny, kocha rodziców. I już dobrze zna realia życia w Bobrku: wie, co znaczy z trudem wiązać koniec z końcem, zna wartość pieniądza, bo sam też próbuje zarabiać i pomagać rodzicom - zanosi do skupu zebrany przez ojca złom, zbiera węgiel na hałdach. Skrupulatnie rozlicza się z każdej zarobionej złotówki. Pytany o swoją przyszłość, chłopiec mówi, że nie chce iść w ślady ojca, ale jeśli nie zdobędzie pracy, co mu pozostanie? Pójdzie kraść tak jak on. To często smutna konieczność. Krzysiowi trzeba wielkiego samozaparcia i wytrwałości, by nie poddać się losowi, by wyrwać się ze środowiska, które z góry stawia go na przegranej pozycji. Czy "Herkulesowi" starczy sił do walki o lepsze życie? Zasługuje na nie.