TVP Dokument Czwartek, 11.08.2022 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGETYCZNE BŁOTA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Wielkie bagna nad Biebrzą okazały się niespodziewanym źródłem energii. Nie chodzi tu o metan wydobywający się czasem z bagien i łatwo ulegający zapłonowi, ani o spalanie torfu (dziś już uważane za barbarzyństwo energetyczne i ekologiczne, choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu snuto plany budowy elektrowni opalanej torfem). Źródłem energii, którą można stąd pozyskiwać z korzyścią dla przyrody jest biomasa roślinna. Niegdyś powierzchnię torfowisk wykaszano, zbierając stąd liche siano, głównie na ściółkę. Nad Biebrzą stały setki stogów, czekających na mróz, gdy będzie można do nich dojechać po lodzie skuwającym błota. Wykaszane ręcznie torfowiska były siedliskiem lęgowym unikatowej fauny, zwłaszcza ptasiej, podobnej do tej, jaka zamieszkuje tundrę. Wraz ze zmianą charakteru gospodarki rolnej zaniechano wykaszania, a błota zaczęły szybko zarastać, skazując unikatową faunę na zagładę. Dla jej ochrony zaczęto te obszary wykaszać na nowo za pomocą nowocześniejszych technik niż kosa, ale pozostaje mnóstwo bezużytecznej biomasy. Powstają jednak programy jej wykorzystania do ogrzewania budynków. W odcinku ukazujemy entuzjastów i propagatorów tego rozwiązania. Pozwala to nam zarazem uchwycić jedyny w swoim rodzaju, historyczny zwrot w traktowaniu przyrody bagien, do niedawna uważanych za nieużytki. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 8 ZAMEK CZY LEPIANKA - DYLEMATY ŚREDNIOWIECZA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Czy naprawdę ludzie w średniowieczu żyli wyłącznie w zamkach lub zimnych lepiankach? Okazuje się, że takie wyobrażenie nie ma nic wspólnego z prawdą. Rycerze i książęta na potrzeby mieszkalne budowali wieże, które, niestety, w większości nie przetrwały. Na szczęście takiego losu nie podzieliła unikatowa na skalę światową wieża w Siedlęcinie na Dolnym Śląsku. Radosław Kotarski odwiedza to ciekawe miejsce, by sprawdzić, w jakich warunkach żyli tam ludzie 700 lat temu. Odkrywa również tajemnicze malowidła ścienne, które przedstawiają losy dzielnego Lancelota, rycerza króla Artura. 07:00 NOTACJE - MARIA WIŚNIEWSKA. DZIECIŃSTWO I MŁODOŚĆ Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Halina Kramarczuk Dr Maria Malina Wiśniewska jest dziennikarką i historykiem powstania warszawskiego, dawną łączniczką harcerską batalionu "Parasol". Była dziennikarka Polskiego Radia i Telewizji Polskiej jest dzisiaj działaczką Towarzystwa Miłośników Historii, koordynatorem i redaktorem "Wielkiej ilustrowanej historii powstania warszawskiego". Autorka szeregu książek, między innymi "Szpitale powstańczej Warszawy". Tematem jej pracy doktorskiej były Szare Szeregi. 07:10 NOTACJE - MARIA DRUE. KRAKOWSKA BALETNICA W SOWIECKIM LWOWIE Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Maria Nockowska Maria Drue urodziła się w 1923 roku w Krakowie. Pochodziła z zasymilowanej żydowskiej inteligenckiej rodziny, która w momencie wybuchu wojny uciekła do Lwowa. Maria od 1945 roku mieszka w Londynie. Pianistka, akompaniatorka, kompozytorka i autorka tekstów piosenek, współpracowała z m. in z Marianem Hemarem, Feliksem Konarskim (twórcą "Czerwonych maków na Monte Cassino"), Renatą Bogdańską-Andersową, Władą Majewską, działała w Polskim Teatrze Emigracyjnym. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 60 BYCZYNA Magazyn, 21 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejna podróż Tomasza Bednarka prowadzi do Byczyny. To niezwykłe miejsce na mapie Polski, w którym historia sprzed setek lat stanowi tło dla codziennego życia jego mieszkańców. Byczyna jest miasteczkiem zwanym "opolskim Carcassone". Jego centrum otacza w pełni zachowany pierścień murów obronnych, a nad dachami domów górują od wieków wieże kościołów i baszt. To jedno z najmniejszych i najstarszych miast Śląska Opolskiego było świadkiem krwawej bitwy, która przesądziła o losach Polski. Do dzisiejszej Byczyny idealnie pasuje przysłowie: małe jest piękne. Urokliwe miasteczko, mimo że wielokrotnie było niszczone przez pożary, ma do dziś zachowany średniowieczny układ zabudowy z XIII wieku. W jego centrum znajduje się prostokątny rynek z barokowo-klasycystycznym ratuszem pośrodku. Choć całkowicie spłonął po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną w 1945 roku, dziś na nowo cieszy swoim XVIII-wiecznym kształtem, a to za sprawą pieczołowitej odbudowy z lat 60. minionego wieku. Niektórzy sądzą, że nad Byczyną unosi się dobry duch, dlatego naprawdę warto odwiedzić to małe miasto wielkiej historii! 07:45 PRZYRODNIK NA TROPIE - /21/ - ŁOŚ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Bohater tego odcinka to łoś. Wygląda jak słodka maskotka, ale - uwaga! - to wrażenie jest mylące. Łosie potrafią ważyć aż 800 kg, mają imponujące poroże i są raczej samotnikami. Lubią tereny podmokłe i są roślinożerne. Mają też ciekawe relacje damsko-męskie, a o nich opowiada niestrudzony przyrodnik - Łukasz Bożycki. 08:15 EPIDEMIE: NIEWIDZIALNY WRÓG (EPIDEMICS: THE INVISIBLE THREAT / EPIDEMIES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2015 Reżyseria: Raphael Hitier, Anne Poiret Film dokumentalny opowiadający o dotychczasowych światowych epidemiach. W ciągu 60 lat pojawiło się 350 chorób zakaźnych, Ebola, grypa H7N9 i MERS - CoV (bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej) to patogeny zabijające w 40 do 90 procentach przypadków. Tajemnicze wirusy pochodzące ze świata zwierzęcego, które na skutek mutacji mogą być równie groźne, jak grypa hiszpanka i AIDS. W 1918 roku grypa hiszpanka spowodowała więcej ofiar niż pierwsza wojna światowa. Zakażeniu uległa jedna trzecia światowej populacji. Od tamtej pory dzięki polepszeniu warunków higienicznych, szczepionkom i antybiotykom udało się znakomicie zmniejszyć liczbę ofiar. AIDS zabił ponad 36 milionów ludzi. W ciągu trzydziestu lat opanował cały świat. Zmienił nasze zachowania. AIDS wciąż trzyma w szachu medyków, którzy obwieścili koniec ery epidemii. Skąd pochodzą te wirusy? Dlaczego pojawiają się tak nagle? Czy możemy się przed nimi chronić? Dla stojących na straży naszego zdrowia naukowców rozpoczął się wyścig z czasem. Teraz wiemy o patogenach dużo więcej. Znamy ich DNA i skalę mutacji. Nie wiemy, gdzie do nich dojdzie. Wymaga się od nas, byśmy to przewidzieli, a przyroda jest dużo bardziej zmyślna od nas. 09:15 WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA LAS Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Sławomir Skupiński Scenariusz: Michał Magnuszewski, Łukasz Skalski Film porusza ważny temat zmiany naszego klimatu i konsekwencji tego procesu. Zmiany klimatyczne to wyzwanie naszych czasów. Wpływają na otaczający nas świat. Nie inaczej jest w wypadku lasów, pokrywających jedną trzecią naszego kraju. Drzewa, niczym czarne skrzynki, podczas wzrostu zaznaczają na przekroju poprzecznym każdy rok. Idąc w głąb, możemy zobaczyć, jak na przestrzeni lat zmieniał się klimat i kondycja lasu. Czy możemy jakoś zapobiegać negatywnym skutkom zmian klimatu? Co robimy i co możemy zrobić w lesie, aby te zmiany ograniczać? 10:05 JEDNOŚLADEM W HIMALAJE - ODC. 2 PRZEZ STEP DO CHIN I PAKISTANU (HIMALAYA CALLING - OVERLAND TO THE HIGHEST PASSES ON EARTH EP. 2 THROUGH THE HUNGER STEPPE TO CHINA AND PAKISTAN / HIMALAYA CALLING - AUF DEM LANDWEG ZU DEN HOCHSTEN PASSEN DER WELT) Serial dokumentalny, 54 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Erik Peters Czteroodcinkowa seria podróżnicza, stylizowana na film drogi. Podróżnicy to motocykliści, którzy odkrywają monumentalne krajobrazy i magię obcych kultur. W ciągu sześciu miesięcy pokonują 28 000 kilometrów z Niemiec do Indii. Zwariowany pomysł? Piekielna przygoda? Być może. Erik i Alain ruszają w trasę pełną niespodzianek nawet dla najbardziej zatwardziałych motocyklistów. Przez Turcję, Kaukaz i dalej w kierunku Azji Środkowej, poprzez przestrzenie kazachskiego stepu aż po ośnieżone szczyty "dachu świata". Pogoda bywa gwałtowna i zmienna. Drogi wyboiste i pełne nie zawsze sympatycznych niespodzianek. 11:05 MORSKIE SPOTKANIA - RYBACY Z ZALEWU Reportaż, 31 min, Polska, 1972 Zdjęcia: Jerzy Augustyński, Jerzy Jasiński Zalew Wiślany to miejsce, gdzie rozwija się rybołówstwo. To największy zbiornik wody słodko - słonawej, od kwietnia do stycznia trwa tu sezon połowowy. Port w Tolkmicku to ważny port na Zalewie Wiślanym, który powstał w latach 50. XX wieku. Znajdują się tu dwie główne spółdzielnie zrzeszające rybaków i przetwarzające ryby złowione w Zalewie. Rybacy łowią głównie sandacze, leszcze, węgorze. W reportażu pokazano pracę rybaków, połowy oraz koordynację przetwórstwa rybnego w Polsce. Wypowiedzi ludzi morza o wykonywanej przez nich pracy. Prezesi spółdzielni zwracają uwagę na działania związane z rozwojem terenu i ochroną środowiska. 11:45 KOLBA, NA SZCZĘŚCIE! Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2010 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz, Maria Nockowska Scenariusz: Maria Nockowska Zdjęcia: Józef Szymura, Piotr Jankowski, Paweł Pietraszewski Muzyka: Marzena Majcher Krzysztof Kolberger (ur. 13 sierpnia 1950 w Gdańsku, zmarł 7 stycznia 2011) popularny aktor i zarazem ambasador ludzi chorych. Człowiek, który na scenie tworzył wybitne kreacje, za kulisami, od kilkunastu lat, zmagał się z chorobą nowotworową. Życie z wyrokiem stało się szansą na odkrycie nowych możliwości bycia człowiekiem i bycia dla innych. "Kolba, na szczęście!" to zapis balansowania na granicy życia i śmierci, afirmacja życia we wszystkich jego przejawach. Film opowiada o artyście spełnionym, człowieku sukcesu, ale również o Hiobie, którego los wystawia na coraz to nowe próby. Czy to właśnie one ujawniły mu nowy wymiar człowieczeństwa? Śledzimy nakładanie się dwu biografii Krzysztofa tej artystycznej i tej zwykłej, w której, po zmyciu makijażu, aktor staje się pacjentem udręczonym rytuałem życia z chorobą. Przemiana odbywa się błyskawicznie - na granicy sceny i garderoby, w której bohater przyjmuje leki i poddaje się badaniom, by po chwili wyjść na scenę i kontynuować spektakl. Sceny ukazujące normalny żywot zawodowy i prywatny Kolbergera (próby w teatrze, udział w spektaklach, spotkania z publicznością w trakcie monodramów i wieczorów poetyckich, aktywność towarzyską, rodzinną) przeplatają się z wizytami u lekarzy, badaniami kontrolnymi, pomiarami poziomu cukru, przyjmowaniem leków i zastrzyków z insuliną. Oglądamy garść epizodów z trwającej kilkanaście lat egzystencji aktora w cieniu choroby, z jej dramatycznymi nawrotami zakończonymi skomplikowanymi operacjami. Choroba zmusza do życia w niezwykłym rygorze i zaplanowanym co do minuty rytmie dnia. Jeden z dni powszednich to przygotowania do kilkudniowego wyjazdu w Polskę, który staje się poważną operacją logistyczną. Krzysztof wyrusza niczym himalaista, z licznymi zestawami żywności, spreparowanymi wg wskazań dietetyków i lekarzy. Niedobór insuliny grozi mu w każdej chwili dramatyczną zapaścią, zasłabnięciem a nawet śpiączką. Stałym elementem terminarza Krzysztofa są spotkania z lekarzami: prof. Stanowskim i prof. Krawczykiem, którzy go operowali oraz prof. Szczylikiem stałym konsultantem i opiekunem. Kamera towarzyszy mu podczas wizyt kontrolnych, zabiegów rehabilitacyjnych oraz częstych, kilkudniowych pobytów w szpitalu. Osobną rolę w zdrowotnej epopei Krzysztofa odgrywa dr Ewa Sejda z Krynicy. Kolberger rozmawia z nią kilka razy dziennie, informując po każdym posiłku o swoim samopoczuciu i poziomie cukru. Ich spotkania odbywają się w krynickim sanatorium. Kamera śledzi spotkania Krzysztofa z bliskimi mu osobami, w tym byłą żoną Anną Romantowską, z którą pozostaje w wielkiej przyjaźni i która wspomaga go w chorobie. Krzysztof żyje także dzięki przyjaciołom: prywatnym i zawodowym, takim jak: Małgorzata Zajączkowska, Maria Pakulnis, Krystyna Janda, Anna Dymna, Leszek Wosiewicz, Andrzej Wajda. Izie, przykład Krzysztofa, pomógł oswoić własną chorobę. Mimo nawrotów nowotworu nie straciła nadziei, pracuje a dom jest zawsze pełen gości. Skoro Krzysztofowi się udało to i jej się uda. Leitmotivem opowieści jest Gdańsk Wrzeszcz, miasto dzieciństwa i młodości, do którego Krzysztof wraca w sensie fizycznym i mentalnym. Rodzinny dom z ogrodem we Wrzeszczu to osobista arkadia, punkt odniesienia, miejsce magiczne, idealne do opowieści o rodzinie, historii, protoplastach i imponderabiliach. Pejzaże Wybrzeża są tłem przemyśleń aktora związanych z traumatycznym doświadczeniem choroby. Czy ciągła obecność śmierci może nadać nowy sens życiu? Klamrą narracyjną filmu jest makabryczna pomyłka - nadana 17 lipca 2007 roku przez jedną ze stacji telewizyjnych informacja o śmierci Krzysztofa. Ludzie wierzą, że takie zdarzenie to dobra wróżba. 12:45 TATARZY POLSCY ODC. 5 Telenowela dokumentalna, 39 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Natasza Ziółkowska Cykl filmów na temat współczesnych Tatarów, potomków dawnych osadników na ziemiach polskich. Bohaterów i tematy łączy miejsce lub przynależność do grupy (np. Kruszyniany, Białystok, Zespół Buńczuk). W społeczności polskich Tatarów związki rodzinne i środowiskowe są nieuniknione, ponieważ jest to mała społeczność. Odcinki są narracyjnie skupione wokół święta (np. Ramadan czy Ramadan Bajran), wydarzenia religijnego, jak azanienie, ślub, pogrzeb, czy innych wydarzeń, np. realizacja teledysku do piosenki tatarskiej z udziałem łuczników, tancerzy skupionych wokół jednego zespołu. 13:30 W SKÓRZE KONI I OWIEC (IN THE SKIN OF / DANS LA PEAU DES CHEVAUX ET DES BREBIS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Elodie Fertil Serial dokumentalny, który opowiada o zwierzętach z punktu widzenia ich samych. To śmieszne, intymne i odkrywcze portrety dobrze nam znanych stworzeń. Filmowcy w oryginalny sposób wkraczają w ich świat. Odc. 2 (Konie, owce) W tym odcinku poznamy proces szkolenia koni do patrolowania ulic miast, w tym przypadku Paryża. Zwierzęta muszą być spokojne, posłuszne i inteligentne, aby mogły się wiele nauczyć. Odwiedzimy specjalny ośrodek szkoleniowy gwardii republikańskiej, w którym tresuje się wierzchowce pułku kawalerii. Poznamy też konie, które pomagają w wypasie owiec. Zobaczymy na czym polega proces strzyżenia owiec i sekrety postępowania z tym gatunkiem zwierząt, bardzo potrzebnych i użytecznych z różnych powodów. 14:30 OCEANY - NOWE ELDORADO (OCEANS: THE NEW ELDORADO? / OCEANS: LE NOUVEL ELDORADO?) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Thibault Ferie Film dokumentalny o oceanach z perspektywy ich cennego znaczenia dla przyszłości ludzkości: jako źródła innowacji oraz energii odnawialnej i materiałów eksploatacyjnych, w medycynie, do produkcji kosmetyków czy żywności. Oceany są źródłem różnych inspiracji i innowacji. Ten film oferuje oryginalną wycieczkę po oceanach, aby odkryć najbardziej zaskakujące i obiecujące badania oraz odbyć spotkanie z naukowcami, inżynierami i innymi wizjonerami, którzy postanowili szukać w oceanach klucza do ratowania świata w dobie najważniejszych kryzysów naszych czasów: klimatycznego, demograficznego, sanitarnego i ekologicznego. 15:35 OBCY WŚRÓD NAS (ALIENS INSIDE US) Film dokumentalny, 51 min, USA, 2013 Reżyseria: Chad Cohen Film dokumentalny o zagadkach naszego genomu. Od 10 lat naukowcy badają sekwencję 3000000000 liter, które tworzą kod ludzkiego genomu. Niewidzialne, obce światy kwitną w naszych ciałach. Zanim nowo narodzone dziecko opuści szpital, będzie miało w sobie 10 razy więcej komórek drobnoustrojów niż jego własne. I nie są one biernymi gośćmi. Mikrobiolog Maria Gloria Dominguez Bello wyjaśnia rolę, jaką mikroorganizmy odgrywają w naszym życiu i jak może je zmienić nasz nowoczesny, sterylny styl życia. Film wprowadza nas w cuda mikrobów - jak ewoluowaliśmy wraz z nimi i jak bez nich nie moglibyśmy przetrwać. Przyglądamy się, jak drobnoustroje w nas, na nas i wokół nas powodują choroby i im zapobiegają oraz jak ich zniknięcie może być odpowiedzialne za wszystko, od astmy i alergii po cukrzycę i otyłość. 16:30 WOKÓŁ MÓRZ II - ODC. 8 OSTATNI REJS AMOCO CADIZ (AROUND THE SEA II EP. 8 LE DERNIER VOYAGE DE L AMOCO CADIZ) Serial dokumentalny, 22 min, Francja, 2018 Reżyseria: Herle Jouon Kontynuacja opowieści o krajach, miastach i ludziach, których życie związane jest z wodą. Ocean Spokojny, Karaiby, wybrzeże Francji, Ocean Polarny czy wybrzeże Afryki - będziemy podróżować, żeglować i dowiadywać się wszystkiego o świecie widzianym oczami mieszkańców, którzy żyją i pracują wokół tych niezwykłych miejsc. Raj dla jednych, a dla innych ekologiczne cierpienie. W tym odcinku o katastrofie, która odcisnęła piętno na pamięci zbiorowej Bretończyków. Tankowiec rozbił się przy wejściu do małego portu w Finistre. Czterdzieści lat po wypadku po Amoco Cadiz został już tylko zatopiony kadłub. Na tankowcu doszło do awarii steru. Wysłany na ratunek holownik dotarł zbyt późno. Statek rozbił się o skały. Zebrał się sztab kryzysowy do spraw zagrożeń ekologicznych. Mieszkańcy wybrzeża byli zrozpaczeni. Domagali się podpalenia statku. Amoco Cadiz miał za sobą długi rejs zanim rozbił się o przybrzeżne skały Bretanii. Na początku lutego 1978 roku tankowiec napełnił cysterny w Zatoce Perskiej. Trafiło do nich dwieście dwadzieścia tysięcy ton ropy. Miała zostać przewieziona do portu w Rotterdamie. Piętnastego marca 1978 roku Amoco Cadiz wpłynął do Kanału La Manche. Trwał silny sztorm. Szesnastego rano Pasquale Bardari, włoski kapitan tankowca, mierzył się z silnym wiatrem i wysoką falą. O dziewiątej czterdzieści pięć ster zaczął odmawiać posłuszeństwa. Bardari zszedł z mostka do maszynowni, gdzie dowiedział się o awarii. 17:00 JEDNOŚLADEM W HIMALAJE - ODC. 3 KARAKORUM I HIMALAJE (HIMALAYA CALLING - OVERLAND TO THE HIGHEST PASSES ON EARTH EP. 3 IN THE KARAKORAM AND HIMALAYAN MOUNTAINS / HIMALAYA CALLING - AUF DEM LANDWEG ZU DEN HOCHSTEN PASSEN DER WELT) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Erik Peters Czteroodcinkowa seria podróżnicza, stylizowana na film drogi. Podróżnicy to motocykliści, którzy odkrywają monumentalne krajobrazy i magię obcych kultur. W ciągu sześciu miesięcy pokonują 28 000 kilometrów z Niemiec do Indii. Zwariowany pomysł? Piekielna przygoda? Być może. Erik i Alain ruszają w trasę pełną niespodzianek nawet dla najbardziej zatwardziałych motocyklistów. Przez Turcję, Kaukaz i dalej w kierunku Azji Środkowej, poprzez przestrzenie kazachskiego stepu aż po ośnieżone szczyty "dachu świata". Pogoda bywa gwałtowna i zmienna. Drogi wyboiste i pełne nie zawsze sympatycznych niespodzianek. 18:00 NIEUJARZMIONA CHANEL (BECOMING CHANEL / CHANEL L’INSOUMISE) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2020 Reżyseria: Eric Bitoun Film dokumentalny opowiadający historię Coco Chanel - francuskiej projektantki mody, która od 1915 roku rewolucjonizowała damską modę, lansując ubrania o prostych, sportowych fasonach oraz pozbawione ozdób krótkie suknie, stając się na sześć dziesięcioleci ikoną paryskiej haute couture. Pierwszym punktem sprzedaży Chanel, założonym w 1910 roku, był sklep z kapeluszami. Dziś Chanel to jedna z najbardziej znanych, luksusowych marek na świecie. Symbol francuskiej mody z najwyższej półki, jego międzynarodowy urok nie zmienia się od ponad wieku. W 1921 roku stworzyła popularne do dziś perfumy Chanel No. 5. Jej pomysły: sukienki i kostiumy z dzianiny, fryzury na pazia, golfy, biżuteria (długie sznury pereł, łańcuchy, plastikowa biżuteria), mała czarna, spodnie dzwony, prochowiec - spotykały się z entuzjastycznym przyjęciem i uważane są za klasyczny kanon elegancji. Od 1983 r. do śmierci w 2019 r. firmą Chanel kierował niemiecki projektant Karl Lagerfeld. W jaki sposób ta kobieta, urodzona pod koniec XIX wieku w biednej rodzinie, stała się postacią niemal mityczną? Mademoiselle Chanel, ujęcie pierwsze. Definicję elegancji? To bardzo trudne pytanie. Mogę powtórzyć to, co zawsze mówię. Nie wszyscy rozumieją to, co dla mnie jest oczywiste. Kobiety zawsze są zbyt wystrojone i nie dość eleganckie. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KAPSZTAD - AFRYKAŃSKA PIĘKNOŚĆ. (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 WIELKIE RODZINY - ODC. 7 Cykl dokumentalny, 43 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Szczepaniak Zdjęcia: Adam Lipiński Wykonawcy: Rodzina Twarowskich, Rodzina Lewockich, Rodzina Da Cruz, Rodzina Kacprzyków Lewoccy odpoczywają. Tata Andrzej zabiera najstarszego syna na przebieżkę, a potem czas na morsowanie,a przy okazji na rozmowę ojca z synem, podczas której Andrzej podejmuje próbę scedowania na syna niektórych rodzicielskich obowiązków, co się ostatecznie nie udaje. Wreszcie gotowe są cajony, które zamówiło przedszkole. Dziś własnoręcznie wykonane instrumenty trafiają do dzieci. W małżeństwie Kacprzyków wielki dzień - świętują 25-lecie małżeństwa. Jak zwykle u nich, blisko natury. Są sami, przed nimi jeszcze nocleg w samochodzie, spacery. Janeczka przygotowuje specjalną ucztę, oczywiście na łonie natury. Ten czas to moment na wspomnienia. Snują plany o powrocie w to miejsce z dziećmi za 25 lat. Kolejny dzień bez dzieci mija im na wzajemnych czułościach. Zachowują się jak para zakochanych nastolatków. Po powrocie Michał przegląda z córką zdjęcia zrobione w ostatnim czasie. W kuchni Twarowskich Zosia z mamą Bernadetą przygotowują uroczystą kolację z okazji 44. urodzin Andrzeja. Głównym daniem jest sushi, a na deser będzie ulubiony tort taty. Zosia próbuje obliczyć, ile kawałków sushi potrzebuje ich rodzina, aby się najeść do syta. Gdy na podstawie obliczeń dochodzi do wniosku, że potrzebują przygotować aż 60 porcji, jest mocno zniechęcona. Tymek ze Stefanem zajmują się dmuchaniem balonów, dobrze się przy tym bawiąc, a reszta dzieci dekoruje tort. Tymczasem tata, niczego nieświadomy, pracuje. Po raz pierwszy zobaczymy na czym ta praca polega. Wieczorem Andrzej wraca do domu, cała rodzina spotyka się przy urodzinowym stole. Niespodzianka się udała. Da Cruzowie uczą się życia z noworodkiem. Dziś Janu uczy się chustowania dziecka, czego do tej pory nigdy nie robił, uważając chusty za niemęskie, w czym utwierdza go teściowa. Rodzinę odwiedza babcia z okazji Dnia Babci. Wszystkie dzieci śpiewają jej "Sto lat", nawet Janu udziela się nastrój i próbuje śpiewać z resztą rodziny. Dziadek także dostaje życzenia i piękną laurkę. Z nim rodzina rozmawia przez telefon. 21:00 DE GAULLE. DROGA DO WIELKOŚCI (BECOMING DE GAULLE / DEVENIR DE GAULLE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier-Marie Bennot Film dokumentalny o generale Charlesie de Gaulle’u - człowieku o wielu obliczach. Dla Francji jest bohaterem, zbawicielem, wiodącą postacią w historii podczas II wojny światowej. Prywatnie był skromnym mężczyzną, który przytulał swoją córkę, kochał prostotę życia rodzinnego i zawsze potrzebował Yvonne, kobiety swojego życia. Jest też mniej znane jego oblicze, mężczyzny, wizjonera nawet od najmłodszych lat. Ten film opowiada historię młodzieńca, który stał się generałem de Gaullem, sprostał wielu wyzwaniom, jakie sobie narzucił. Historia zaczyna się 22 listopada 1890 r., a kończy 18 czerwca 1940 r. w Londynie. 22:00 GENIUSZE I MARZYCIELE. ZYGMUNT PUŁAWSKI - POLSKIE SKRZYDŁA Cykl dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Minkowicz Film o największych osiągnięciach polskich pilotów i konstruktorów lotniczych nie musi być nudnym wykładem z historii. Szczególnie, gdy prawie całą historię można oprzeć na romansie zdolnego inżyniera i pięknej malarki. "Polskie skrzydła" to opowieść o zazdrości i namiętności, które z jednej strony okażą się zgubne, ale z drugiej zaowocują rozwojem całego polskiego przemysłu lotniczego na skalę, o jakiej nikt nawet nie śmiał marzyć. Jest piękna kobieta. Są wspaniali mężczyźni i ich maszyny. Podziw tłumów. Namiętność i tragedia. Klęska i nowa nadzieja. Zygmunt Puławski - pilot i inżynier, konstruktor lotniczy. Opracował nowe rozwiązania w lotnictwie: podwozie nożycowe, oryginalny układ skrzydeł nazywany płatem Puławskiego. 23:00 BALLADA O LEKKIM ZABARWIENIU EROTYCZNYM - ODC. 13 Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2003 Scenariusz i reżyseria: Irena Morawska, Jerzy Morawski Zdjęcia: Mikołaj (Kola) Nesterowicz, Adam Fręśko Muzyka: Bartosz Straburzyński Klaudia po powrocie do rodzinnego domu planuje swoją przyszłość. Rozpoczyna naukę obcego języka, wiążąc z tym duże nadzieje. Czarek poszukuje nowych dziewczyn na tancerki. Kandydatki są coraz młodsze. Zwraca się o pomoc do Ilony, gwiazdy włoskich dyskotek. Aneta zabiega o sesję zdjęciową w renomowanym magazynie. Daria ma dylemat - narzeczony postawił jej ultimatum: albo taniec, albo małżeństwo. 23:30 MORSKIE ZAWODY - KAPITAN KAPITANÓW Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1969 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Androchowicz Zdjęcia: Janusz Pietrzykowski Opowieść o Konstantym Maciejewiczu, kapitanie Żeglugi Wielkiej, pierwszym dowódcy żaglowca "Dar Pomorza", wykładowcy w szkołach morskich w Tczewie, Gdyni i Szczecinie, organizatorze Szkoły Morskiej w Szczecinie. Kapitan Maciejewicz był autorytetem dla kilku pokoleń polskich marynarzy i kapitanów. O jego silnym charakterze, o wspólnych rejsach opowiadają jego wychowankowie. Wspomnienia i anegdoty o słynnym "Macaju" wzbogacone zostały fragmentami filmów archiwalnych i fotografiami z rejsu dookoła świata. 23:55 NOTACJE - GEN. STEFAN BAŁUK. MAŁPI GAJ Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2009 Autor: Sławomir Malcharek Stefan Klemens Bałuk ps. Starba, Kubuś, Michał Bałucki, Michał Zawistowski (ur. 15 stycznia 1914 w Warszawie), polski fotografik, generał brygady Wojska Polskiego, jeden z 89-ciu cichociemnych, którzy uczestniczyli w Powstaniu Warszawskim, fotoreporter wojenny. Po ataku Niemiec na Polskę, 6 września 1939 r. zgłosił się ochotniczo do Kadry 9. Batalionu Pancernego w Lublinie, przekształconego w Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej nr 2. Z jednostką tą wycofywał się na wschód. Podczas próby ewakuacji na Węgry aresztowany przez wojska radzieckie, po czym zwolniony; kolejny raz aresztowany w Worochcie, zdołał uciec i następnie przedostać się przez Węgry, Rumunię i Bejrut do Francji. Dwukrotnie, w grudniu 1943 i styczniu 1944 r. podejmowano próby przerzucenia go z bazy we Włoszech do Polski, lecz z powodu uszkodzenia samolotu, a następnie mgły, samolot powracał. W końcu w nocy 9 kwietnia 1944 r. został pomyślnie zrzucony na spadochronie do Polski, w okolice Tłuszcza (operacja lotnicza "Weller 2"). Podjął w konspiracji służbę w Wydziale Legalizacji Komendy Głównej Armii Krajowej. Przed wybuchem powstania sporządził dokumentację fotograficzną niemieckich umocnień w Warszawie. Walczył w Powstaniu Warszawskim w plutonie "Agaton" batalionu "Pięść" Zgrupowania "Radosław" na Woli, Starówce i Żoliborzu. Dokumentował też życie powstańcze na zdjęciach. Autor wielu wystaw i albumów historycznych i krajoznawczych. Odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, dwukrotnie Krzyżem Walecznych (15 i 23 sierpnia 1944), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (2004), Komandorskim (2000) i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym. 00:10 PUTIN 4.0 Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Walentyn Bodrow 18 marca 2018 roku, w 4. rocznicę aneksji Krymu po raz czwarty wygrywa wybory Putin. W jego zwycięstwo mało kto wątpił. Już kilka lat wcześniej Rosjanie żartowali, że w 2018 roku odbędą się wybory prezydenta Putina. Mimo krachu rubla, sankcji i recesji gospodarczej, jego notowania w rankingach nie spadają poniżej siedemdziesięciu kilku procent. Większości Rosjan nie zraża do Putina ani rozpędzanie demonstracji, ani wyroki opozycjonistów, ani zabójstwa lub pobicia dziennikarzy, którzy krytykowali Kreml. Bo w powszechnym odczuciu, nikt nie może go zastąpić. Film w atrakcyjnej reportażowej formie odpowiada na pytanie, dlaczego znowu Putin, na czym polega fenomen jego popularności i jaka będzie jego czwarta kadencja. Krótko mówiąc, jaki będzie Putin przyszłości. Bohaterami są zwolennicy i przeciwnicy Putina w Moskwie, Tomsku i wiosce Malcewo na Syberii (to "głubinka" decyduje o wyniku wyborów) oraz w Groznym, gdzie tradycyjnie głosuje na niego ponad 90%. 01:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - Z ZIEMI WŁOSKIEJ Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Z ziemi włoskiej..." Kiedy skończyła się wojna, dla demobilizowanych żołnierzy przyszedł trudny emocjonalnie czas rozstania ze swymi pojazdami bojowymi. Podczas miesięcy spędzonych na wojnie były ich domem, ochroną, kimś na kształt druha. Załogi nadawały im imiona, obdarzały ludzkimi cechami charakteru. Te pojazdy powoli przestawały być tylko zwykłymi narzędziami walki. Z teatru wielkiej wojny jedne odjechały na lokalne fronty w różnych zakątkach świata, inne do wojskowych zakątków zapomnienia. I kiedy czasem udaje się któregoś ze stalowych weteranów odszukać, mamy uczucie, że oto powraca kolejny żołnierz tułacz. Dziś po raz pierwszy zobaczymy takiego właśnie weterana - samochód pancerny Fox, odnaleziony we Włoszech i sprowadzony do Polski przez Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu. 01:35 ŁÓŻKO LENINA Film dokumentalny, 29 min, Polska, 1996 Reżyseria: Krzysztof Magowski Zdjęcia: Leon Kotowski Aktorzy: Zbigniew Sobociński W sześć lat po likwidacji Muzeum Lenina Krzysztof Magowski odwiedził Poronin, aby zobaczyć, co ocalało z komunistycznych świętości. W postać Lenina wcielił się Zbigniew Sobociński. Filmowa groteska ukazuje fikcję komunistycznej propagandy, począwszy od samego muzeum, na eksponatach skończywszy. 02:05 PASTEUR ZNAD WISŁY - RZECZ O PROFESORZE HILARYM KOPROWSKYM Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2005 Autor: Krzysztof Magowski, Piotr Poraj Poleski Reżyseria: Krzysztof Magowski Scenariusz: Piotr Poraj Poleski Muzyka: Dariusz Żebrowski, Hilary Koprowsky Hilary Koprowsky to jeden z najwybitniejszych lekarzy naszych czasów, zajmujący się od blisko 60 lat wirusami. Profesor Koprowsky jest wynalazcą pierwszej przyjmowanej doustnie szczepionki przeciw poliomyelitis wywołującego chorobę polio. Prace nad szczepionką rozpoczął w roku 1947 i zajęła mu ona blisko 10 lat. Jego szczepionka była pierwszą podawaną masowo na wszystkich kontynentach. W Polsce przyjęło ją blisko 9 milionów dzieci. Jak podaje WHO, dzięki profesorowi Koprowskiemu można powiedzieć że świat jest wolny od polio. Jednak nie tylko medycyna jest wielką namiętnością profesora, znaczącą rolę w jego życiu odgrywa także muzyka. Koprowsky ukończył dwie prestiżowe uczelnie muzyczne: Warszawskie Konserwatorium Muzyczne, a także rzymskie konserwatorium Santa Cecilia. Do dziś, mimo ukończonych 90 lat, Hilary Koprowsky prowadzi wyjątkowo aktywne życie naukowe, jest dyrektorem Instytutu Biotechnologii Uniwersytetu Thomasa Jeffersona w Filadelfii. 02:45 ANTEK PUKA DO RAJU Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2005 Reżyseria: Krzysztof Magowski Scenariusz: Krzysztof Magowski, Leszek Wasiuta Historia porwań polskich samolotów do Berlina w okresie PRL-u. Centralne zachodnioberlińskie lotnisko Tempelhof przez wiele lat było głównym celem dla uprowadzanych polskich statków powietrznych LOT-u. Obecnie lotnisko ma zostać zlikwidowane. Autorzy dokumentu przypominają zdarzenia, do których doszło 13 kwietnia 1982 r., kiedy to ośmioosobowa grupa porywaczy uprowadziła cywilny samolot w czasie lotu krajowego z Wrocławia do Warszawy. W filmie znalazły się relacje porywaczy, szefa patrolu latającego MO, dwóch pilotów i stewardessy.