TVP Kultura Wtorek, 09.08.2022 08:15 POWIDOKI - JERZY WALDORFF. DYKTATURA Dysk./wywiad/debata, 11 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest książka Jerzego Waldorffa "Sztuka pod dyktaturą". Książka opublikowana w 1939 roku, poświęcona jest sztuce faszystowskich Włoszech. Jerzy Waldorff został uznany za zwolennika polityki Benito Mussoliniego. 08:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - TADEUSZ KANTOR Magazyn, 5 min, Polska, 2017 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Daniel Muzyczuk Tadeusz Kantor (1915 - 1990) był malarzem, reżyserem, twórcą autorskiego teatru Cricot 2, rysownikiem, scenografem, autorem happeningów, teoretykiem sztuki, jedną z najbardziej charyzmatycznych osobowości w polskiej sztuce drugiej połowy XX wieku. W latach sześćdziesiątych artysta kontynuował swoje poszukiwania formalne i rozwijał koncepcję obrazu przestrzennego zarówno w malarstwie, jak i w teatrze. W 1962 roku artysta sięgnął po przedmioty ze swego otoczenia - parasol, krzesło, walizkę, listy, gazety, koperty i włączył je w przestrzeń obrazu, dążąc do integracji sztuki z codziennym życiem oraz ocalając w ten sposób rzeczy zużyte, porzucone. W pracy "Emballage II. Parasol i postać" (1967) figura ludzka zostaje zepchnięta na sam dół kompozycji, której centrum zajmuje stary parasol. Opakowany w obraz przedmiot zdegradowany zostaje włączony w życie sztuki i w ten sposób wkracza w zupełnie inny wymiar swojej egzystencji. 09:00 SALTO Komediodramat psychologiczny, 100 min, Polska 1965 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Konwicki Zdjęcia: Kurt Weber Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Zbigniew Cybulski, Gustaw Holoubek, Marta Lipińska, Irena Laskowska, Wojciech Siemion, Andrzej Łapicki, Wojciech Boruński, Zdzisław Maklakiewicz, Iga Cembrzyńska, Jerzy Block, Krystyna Ciemniak, Krystyna Walczak i inni "Podczas seansów rozlegają się gwizdy i tupanie, zaś z drugiej strony oklaski zwolenników. Słyszy się zarzuty, że film jest "osobisty, prywatny, tyczy własnych kompleksów autora i nie powinien być finansowany przez instytucję publiczną", na co inni odpowiadają, że przeciwnie, "Salto" sięga głęboko w życie polskie i właśnie dlatego wzrusza, jak może żaden inny film, i to od dawna" - komentował recepcję utworu Konwickiego jeden z krytyków. Trzeci po "Ostatnim dniu lata" i "Zaduszkach" film autora "Rojstów" wywołał wiele kontrowersji. Jedno wszak nie ulegało wątpliwości. Konwicki po raz kolejny zmierzył się w nim z własnymi obsesjami, fascynacjami i urazami. Znalazły się wśród nich zarówno wojna, romantyczno-martyrologiczna tradycja polskiej kultury, jak i utracony świat dzieciństwa na Wileńszczyźnie. "Salto" było też interpretowane jako polemika ze "szkołą polską" i dzieło autotematyczne - wyraz wahań i niepewności artysty, dotyczących możliwości i pułapek sztuki. Reżyserowi udało się zgromadzić na planie czołówkę polskich aktorów, co może nieco dziwić w wypadku filmu z założenia trudnego i niekasowego. "Salto" bowiem najbliższe jest kinu poetyckiemu, nastrojowemu, obfitującemu w zagadki i niedomówienia. Akcja posuwa się wolno, wielką wagę odgrywa słowo. Po latach owa literackość może nieco razić. Współczesny widz przyzwyczajony do tempa kina akcji uzna "Salto" za przegadane. Akcja filmu rozgrywa się w prowincjonalnym miasteczku, bardzo podobnym do tego, które Konwicki opisywał w wydanej dwa lata wcześniej powieści "Sennik współczesny". Podobnie jak tam, także i tu sprawia ono wrażenie położonego na pograniczu jawy i snu, surrealistycznej fantazji i rzeczywistości. Pewnego dnia w miasteczku pojawia się tajemniczy mężczyzna. Przedstawia się jako Kowalski - Malinowski. Zdumionym mieszkańcom przedstawia różne wersje swej biografii. Jednym mówi, że walczył na wojnie, innym, że się ukrywa i grozi mu niebezpieczeństwo. Niepostrzeżenie jego fałszywa legenda burzy senne życie odludnej osady. Kowalski - Malinowski obejmuje "rząd dusz" nad mieszkańcami. Jego żałosne kabotyństwo i mitomańskie skłonności trafiają na podatny grunt. Każdy z miejscowych jest bowiem groteskowym ucieleśnieniem jakiegoś polskiego stereotypu - niestrudzonego, wiernego przysiędze wojaka (Rotmistrz), Żyda (Blumenfeld), wieszcza (Poeta). Wszystkich cechuje niezmierna podatność na górnolotne frazesy i romantyczne zaklęcia. Ich kwintesencją staje się finałowe "salto" - rodzaj dziwacznego tańca, którego rodowód sięga do "Wesela". Jednak podobnie jak u Wyspiańskiego, tak u Konwickiego następuje przebudzenie. Nie ma w nim jednak tragizmu, jest szyderstwo. Dyplom Honorowy na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Edynburgu. 11:00 POLSKIE DROGI - ODC. 9/11 - DO BRONI Serial wojenno - obyczajowy, 85 min, 11 odc. , Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Występują: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Piotr Pawłowski, Marek Walczewski, Henryk Bąk, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Włodzimierz Boruński, Franciszek Trzeciak, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Fronczewski, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Arkadiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski i inni Wiosna 1942 roku. W Chylicach pod Warszawą zostaje zaprzysiężony pierwszy oddział Gwardii Ludowej, żołnierze przygotowują się do wymarszu w lasy. Grupy działaczy PPR próbują nawiązać współpracę z przedstawicielami Armii Krajowej. Podczas wstępnego spotkania następuje aresztowanie Krajewskiego z AK i Mrowińskiego z PPR. Umieszczeni na liście zakładników po zamachu na kierownika Urzędu Zatrudnienia w Warszawie zostają rozstrzelani. Gestapo ma aresztować Kozakiewicza, lecz nie zastawszy mecenasa w domu, zabiera jego córkę Kasię. W Krakowie umiera profesor Niwiński. Opublikowany w prasie nekrolog naprowadza Heimanna na ślad Władysława. W czasie pogrzebu ojca Władek zostaje aresztowany. Na drodze do Warszawy oddział Gwardii Ludowej zatrzymuje samochód wiozący więźnia. Heimann ucieka, a Niwiński zostaje w oddziale, którym dowodzi znany mu Sylwek. 13:30 LEĆ, PTASZKU, LEĆ. OPOWIEŚĆ O WĘGIERSKICH DOMACH TAŃCA (FLY BIRD, FLY. THE HUNGARIAN DANCE HOUSE STORY) Film dokumentalny, 57 min, Węgry, 2020 Reżyseria: Simon Broughton Scenariusz: Simon Broughton Opowieść o historii węgierskiego ruchu Domów Tańca (Tanchaz), od jego początków we wczesnych latach 70. po współczesność. 14:40 SZTUCZKI Film obyczajowy, 91 min, Polska 2007 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Jakimowski Zdjęcia: Adama Bajerski Muzyka: Tomasz Gąssowski Aktorzy: Damian Ul, Ewelina Walendziak, Tomasz Sapryk, Rafał Guźniczak, Iwona Fornalczyk, Joanna Liszowska, Andrzej Golejewski, Grzegorz Stelmaszewski, Krzysztof Ławniczak, Roman Baranowicz, Katarzyna Kołeczek Ci, których serca Andrzej Jakimowski podbił swoim pierwszym filmem "Zmruż oczy" z 2002 r. , na pewno ulegną również subtelnemu urokowi bezpretensjonalnych i zabarwionych humorem "Sztuczek" uhonorowanych Złotymi Lwami i nagrodą za zdjęcia na FPFF w Gdyni w 2007 r. oraz Nagrodą Europa Cinema dla Najlepszego Filmu Europejskiego i wyróżnieniem UNICEF - u na festiwalu w Wenecji, a także wieloma innymi nagrodami na festiwalach w Mannheim, Heidelbergu, Tokio czy Sao Paulo. Tytułowe "sztuczki" to drobne gry z losem, jakie uprawia para bohaterów, usiłując wpłynąć na bieg wydarzeń. Nie są interesowni: raz owe sztuczki dotyczą ich, kiedy indziej znów obcych ludzi, którym chcieliby nieco pomóc, jak np. pechowemu handlarzowi jabłek, od którego nikt nie kupuje owoców. Oboje wiedzą jednak, że gra z losem wymaga niekiedy długotrwałych zabiegów i starań, różnych poświęceń z ich strony. Los jest bowiem przekupny: jeśli ma nam coś dać, często domaga się czegoś w zamian. 6 - letni Stefek i jego 17 - letnia siostra Elka mieszkają w obskurnej kamienicy w Wałbrzychu. Ich matka jest ekspedientką w sklepie warzywnym, ojca Stefek nie pamięta: przed laty porzucił żonę i dzieci dla innej kobiety. Synowi została po nim tylko mocno zniszczona, pomazana fotografia, dająca dość mgliste wyobrażenie o tym, jak faktycznie wygląda jego rodzic. Pewnego dnia chłopiec widzi na dworcu mężczyznę w garniturze i z teczką, który wydaje mu się podobny do postaci na zdjęciu. Pytana o to Elka oświadcza jednak, że to kto inny. Stefek jej nie wierzy i odtąd regularnie bywa na dworcu, gdzie obserwowany przez niego mężczyzna codziennie przesiada się w drodze do pracy. Czasami chłopcu udaje się zamienić z nim parę słów dzięki zastosowaniu jednej ze swoich sztuczek polegającej na rzucaniu na tory garści drobniaków w celu opóźnienia odjazdu pociągu. Pewnego dnia ta sama sztuczka spowoduje wreszcie, że mężczyzna w ogóle nie zdąży wsiąść na czas do wagonu i zostanie na peronie. Ponieważ matka spędza całe dnie w sklepie, Stefek pozostaje przeważnie pod opieką siostry, która zastępuje mu, jak sama mówi, oboje rodziców. Dziewczyna marzy o pracy we włoskiej firmie działającej w mieście i z tego powodu pilnie uczy się włoskiego. Na razie dorabia w barze zmywając naczynia, ale traktuje to jako tymczasowe zajęcie. Spotyka się z Jerzym, chłopakiem z sąsiedztwa, który zabiera ją na przejażdżki motocyklem lub starym amerykańskim samochodem. Na te wspólne wycieczki załapuje się również Stefek, którego Elka chce mieć stale na oku. Chłopca pochłaniają jednak głównie próby zbliżenia się do domniemanego ojca. Jest przekonany, że wreszcie go odzyska, choćby to wymagało szczególnych wyrzeczeń. Jest jednak gotów wiele poświęcić w tym celu. Trzymając wytrwale kciuki za siostrę podejmującą kolejne próby zdobycia wymarzonej posady, Stefek jednocześnie próbuje sterować losem w tej najważniejszej dla niego sprawie. W swoje starania o odzyskanie ojca wciąga już nie tylko Elkę, ale i zakochanego w niej Jurka. 16:30 WICHRY KOŁYMY (WITHIN THE WHIRLWIND) Dramat, biograficzny, 106 min, Niemcy/Polska/Belgia 2009 Reżyseria: Marleen Gorris Scenariusz: Nancy Larson Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Włodzimierz Pawlik Aktorzy: Emily Watson, Ulrich Tukur, Benjamin Sadler, Ian Hart, Agata Buzek Scenariusz filmu powstał na podstawie wstrząsających wspomnień Eugenii Ginzburg z lat poniewierki w stalinowskich więzieniach i obozach pracy. Rosyjska pisarka żydowskiego pochodzenia, ofiara wielkiego terroru w ZSRR, opisała w tejże książce swoje dramatyczne losy, dając tym samym jedno z najważniejszych świadectw obozów Kołymy. Jest rok 1937, od trzech lat w Rosji trwa wielka czystka. Stalin likwiduje wszystkich przeciwników, dochodzi do licznych aresztowań. Główna bohaterka filmu, Eugenia Ginzburg, wykładowczyni literatury na uniwersytecie w Kazaniu, ideowa komunistka, wiedzie dostanie życie wraz z mężem, wysokim działaczem partyjnym. Kiedy zostaje aresztowany jej bliski przyjaciel, profesor literatury, Eugenia nie wyrzeka się znajomości z nim, przez co również znajdzie się niespodziewanie w kręgu podejrzanych. Pewna swego, chce bronić swoich racji i postanawia interweniować w Moskwie, na samej górze. Napotkana w pociągu sympatia z dawnych lat, doradza jej ucieczkę, ale Żenia nie zamierza rezygnować z walki o prawdę i sprawiedliwość, za co przyjdzie jej zapłacić wysoką cenę. Po miesiącach tortur i niekończących się przesłuchań Eugenia dostaje wyrok 10 lat zesłania na roboty w obozie pracy. Wraz z innymi towarzyszkami niedoli trafia na Kołymę. Upokorzone i wyniszczone śledztwem kobiety początkowo mają nadzieję, że tam odmieni się ich los. Głód, potworne warunki w bydlęcym wagonie, którym są przewożone, to jednak dopiero początek piekła, które czeka więźniarki. Będą musiały się zmierzyć z twardym systemem obozów pracy przymusowej i stoczyć rozpaczliwą walkę o przetrwanie w okrutnej obozowej rzeczywistości. 18:55 SERIALOWA NOSTALGIA - TRZY SZALONE ZERA - ODC. 1/13 - NIESPRAWIEDLIWE OSKARŻENIE (NIESPRAWIEDLIWE OSKARŻENIE) Serial dla młodych widzów, 25 min, Polska/Niemcy 1999 Scenariusz: Marek Kreutz, Klaus Peter Wolf Reżyseria: Wiktor Skrzynecki Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Joanna Jabłczyńska, Sebastian Świąder, Grzegorz Ruda, Anna Polony, Jerzy Kamas, Katarzyna Skrzynecka, Krzysztof Wakuliński, Cezary Morawski, Grażyna Wolszczak, Monika Świtaj, Jerzy Mika, Zdzisław Wardejn, Tadeusz Kwinta, Marek Barbasiewicz, Andrzej Blumenfeld, Tomasz Burczyk, Tomasz Dedek i inni Serial przygodowy dla młodych widzów o trójce przyjaciół mieszkających w małym nadmorskim miasteczku. Ola jest specjalistką od magicznych sztuczek, Olaf hoduje rybki, a Oskar zajmuje się wynalazkami i eksperymentuje z nimi. Rodzice chłopców niezbyt przychylnie odnoszą się do zainteresowań swoich synów, ich hobby jest kłopotliwe dla reszty rodziny. Chłopcy zajęli garaże na swoje pracownie, co zmusza dorosłych do parkowania samochodów bezpośrednio na ulicy. Trójka oryginałów nie ma też łatwego życia w szkole. Ze względu na olbrzymią wyobraźnię i fantazję Ola, Olaf i Oskar, w nawiązaniu do pierwszych liter ich imion zyskali przydomek - Trzy Szalone Zera. Mają kłopoty nie tylko z zazdroszczącymi im pomysłowości rówieśnikami Mikim i Konradem, ale również z jednym z nauczycieli, który nie akceptuje niekonwencjonalnego zachowania Trzech Szalonych Zer. Profesor Turban wyraźnie okazuje im niechęć. Miki i Konrad robią wszystko, by zaszkodzić Trzem Szalonym Zerom. Podczas meczu w sali gimnastycznej chłopcy zakradają się na strych i spryskiwaczami do roślin rozpylają na zawodników i widzów farbę. Spóźnieni na mecz Ola, Olaf i Oskar zostają uznani winnymi niechlubnego wybryku i obciążeni kosztami wyprania wszystkich zabrudzonych ubrań. Trójka przyjaciół zwraca się o pomoc do swego nauczyciela, profesora Kosmacza. Po wspólnej naradzie i dokładnej analizie przebiegu wydarzeń trafnie wskazują rzeczywistych sprawców zajścia. Pozostaje jeszcze kwestia zdobycia dowodów winy Mikiego i Konrada. 19:25 SERIALOWA NOSTALGIA - TRZY SZALONE ZERA - ODC. 2 - RODZICE MARZEŃ (RODZICE MARZEŃ) Serial dla młodych widzów, 26 min, Polska/Niemcy 1999 Reżyseria: Wiktor Skrzynecki Scenariusz: Marek Kreutz, Klaus Peter Wolf Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Joanna Jabłczyńska (Ola), Sebastian Świąder (Oskar), Grzegorz Ruda (Olaf), Anna Polony (Babcia), Jerzy Kamas (Alfred), Katarzyna Skrzynecka, Krzysztof Wakuliński, Cezary Morawski, Grażyna Wolszczak, Monika Świtaj, Jerzy Mika, Zdzisław Wardejn, Tadeusz Kwinta, Marek Barbasiewicz, Andrzej Blumenfeld, Tomasz Burczyk, Tomasz Dedek i inni Olaf informuje Olę i Oskara, że ojciec nieodwołalnie polecił mu zlikwidować akwaria w garażu. Oskar wyznaje, że ma podobne kłopoty: tata wyznaczył mu termin, do którego musi usunąć z garażu pracownię wynalazków. Ola postanawia pomóc przyjaciołom. Naradza się ze swoim tatą, znanym iluzjonistą i magikiem, co zrobić, żeby chłopcy nie stracili pracowni. W ten sposób powstaje plan, do realizacji którego cała trójka przystępuje z wielkim zapałem. Ceniony hodowca ryb i akwarysta, Janus, za namową Trzech Zer odwiedza rodziców Olafa, by przeprowadzić z nimi wywiad, gdyż zostali wytypowani przez uczniów do udziału w konkursie radiowym na "Rodziców marzeń". Nagrodą dla zwycięzcy ma być samochód. Zachwycony tą wiadomością ojciec Olafa pozwala, by akwaria pozostały w garażu. Trzy Szalone Zera gratulują sobie sukcesu. Popełniają jednak błąd i ich podstęp zostaje zdemaskowany. Olaf natychmiast musi opuścić garaż. Tymczasem Ola ponownie radzi się taty, co począć w tej trudnej sytuacji. Ten podpowiada jej, by propozycję konkursu na "Rodziców marzeń" zgłosiła w miejscowej rozgłośni radiowej. Redaktorom podoba się pomysł. Audycja trafia na antenę, a pracownie chłopców mogą nadal funkcjonować w przydomowych garażach. 22:10 PORTRETY - MOHOLY - NAGY I TRADYCJA BAUHAUSU (THE NEW BAUHAUS - THE LIFE & LEGACY OF MOHOLY - NAGY) Film dokumentalny, 85 min, Singapur, 2019 Reżyseria: Alysa Nahmias W latach 20. XX wieku wschodzący węgierski artysta Lszló Moholy - Nagy uczył w rewolucyjnej niemieckiej szkole Bauhaus w Weimarze obok takich postaci, jak Paul Klee, Josef Al - bers, Anni Albers, Gunta Stolzl, Wassilij Kandinski czy Marcel Breuer. Będąc pionierem w tej grupie, Moholy stał się wizjonerem, a podejście, które wypracował podczas nauczania, stało się etosem jego pracy, szkolił artystów, aby żyli szczęśliwsi w nowoczesności. Gdy naziści przejęli władzę w Niemczech, wielu wysiedlonych mistrzów Bauhausu znalazło schronienie w Stanach Zjednoczonych. (Źródło: Kino Muza) W 1937 roku Moholy - Nagy przyjechał wraz z drugą żona i dwiema córkami do Chicago, aby założyć Nowy Bauhaus. Początkowo szkoła nie odnosiła sukcesów, ale z czasem jej pionierskie interdyscyplinarne podejście do sztuki i designu na trwale zmieniło projektowanie, fotografię i edukację artystyczną w USA i nie tylko. Nowy Bauhaus wyprzedzał swoje czasy, a Moholy - Nagy wzywał studentów do stworzenia systemowego projektu skoncentrowanego na człowieku, wykorzystującego możliwości technologiczne. Film portretuje życie i dziedzictwo innowacyjnego artysty i pedagoga, którego podejście do integracji technologii z projektowaniem wciąż rozbrzmiewa w dzisiejszym świecie sztuki i inspiruje. Dzięki szczerym wywiadom z jego córką, poznajemy przełomowe koncepcje i podejście do pracy wizjonerskiego twórcy. 23:50 KULTURA JEST KOBIETĄ - KOCHANICA FRANCUZA (THE FRENCH LIEUTENANT'S WOMAN) Melodramat, 120 min, Wielka Brytania 1981 Reżyseria: Karel Reisz Scenariusz na podstawie powieści Johna Fowlesa: Harold Pinter Aktorzy: Meryl Streep, Jeremy Irons, Hilton McRae, Emily Morgan, Charlotte Mitchell, Lynsey Baxter, Jean Faulds, Peter Vaughan i inni Opublikowana w 1970 r. powieść Johna Fowlesa "Kochanica Francuza" niemal natychmiast stała się bestsellerem, przełożonym na kilkanaście języków i wydanym w wielu krajach (polskie wydanie ukazało się w 1973 r.). Rychło też pojawiła się myśl o jej sfilmowaniu. Z trudności tego przedsięwzięcia najlepiej zdawał sobie sprawę jej autor, pomny nie najlepszych doświadczeń z ekranizacją swych dwóch wcześniejszych książek: "Kolekcjonera" i "Maga". Tym razem postanowił sam wybrać reżysera. Jego wybór padł na Karela Reisza. Ale temu nie przypadł do gustu scenariusz Dennisa Pottera. Fred Zinnemann, który zastąpił Reisza, nie zgodził się z kolei, by główną rolę kobiecą zagrała proponowana przez Fowlesa Vanessa Redgrave. Ponownie wezwany Reisz zaprosił do współpracy znakomitego brytyjskiego dramaturga Harolda Pintera. Idealną odtwórczynię głównej roli - Meryl Streep - znalazł w USA, a jej partnerem został Brytyjczyk Jeremy Irons, aktor Royal Shakespeare Company, który w "Kochanicy Francuza" zagrał swą pierwszą dużą rolę filmową. Zdjęcia kręcono w naturalnych plenerach południowej Anglii. Początkowe trudności nagrodziło całemu zespołowi entuzjastyczne przyjęcie dzieła nawet na trudnym rynku amerykańskim. Film otrzymał w 1981 r. 5 nominacji do Oscara: dla najlepszej aktorki, za scenariusz, kierownictwo artystyczne, kostiumy i montaż. Meryl Streep uhonorowano ponadto Złotym Globem za najlepszą rolę kobiecą. "Kochanica Francuza" okazała się nadzwyczaj twórczą i oryginalną adaptacją filmową równie nieszablonowej książki Fowlesa, który pokusił się o rodzaj pastiszu wiktoriańskiego romansu, przefiltrowanego przez wiedzę i świadomość pisarza II połowy XX w. Chcąc oddać na ekranie ten dzisiejszy tok refleksji oceniającej staromodną fabułę, Pinter oprawił część kostiumową filmu we współczesną ramę. Pozornie ma ona kształt banalny: stanowi rodzaj reportażu o pracy ekipy filmowej ekranizującej właśnie historię Sary Woodruff, "kochanicy Francuza". Ale, wbrew przeświadczeniu widzów, to nie rozwój wydarzeń "realnych" zaczyna oddziaływać na filmowy obraz fikcyjnych bohaterów, ale odwrotnie: fikcyjna akcja i fikcyjne postaci powodują przemianę duchową pary wykonawców głównych ról, a ich życie zmienia się pod wpływem dramatu odgrywanego przed kamerą. Jest rok 1980. W Dorset trwają zdjęcia do "Kochanicy Francuza". Amerykanka Anne i Anglik Mike, grający w tym filmie główne role, niemal odruchowo nawiązują ze sobą romans. Wiedzą, że nie potrwa on długo: oboje mają rodziny, do których wrócą po zakończeniu pracy. Ich spotkania, rozmowy nie mają zresztą w sobie żaru wielkiej namiętności. Co innego na planie, który przenosi ich do roku 1867... W miejscowości Lyme Regis młody archeolog Charles Smithson stara się o rękę Ernestine Freeman, córki bogatego kupca. Podczas spaceru z narzeczoną spotyka tajemniczą kobietę wystającą godzinami na falochronie i wpatrującą się we wzburzone morze. To Sara Woodruff, była guwernantka, porzucona przed kilkoma laty przez francuskiego porucznika marynarki i bezskutecznie czekająca na jego powrót. Charles zaczyna spotykać się z Sarą, ale nie potrafi przełamać muru, jakim odgrodziła się od otoczenia, ani skłonić jej do opuszczenia miasteczka. Sarah jest przekonana, że gdzie indziej może zostać jedynie prostytutką, za którą bezpodstawnie uważają ją mieszkańcy miasteczka. Godność osobista nie pozwala jej jednak dementować plotek krążących w środowisku. W końcu Charlesowi udaje się przekonać Sarę, aby wyjechała do Exeter, dokąd będzie jej przekazywać fundusze na utrzymanie. Na planie filmowym w 1980 r. Anne, korzystając z przerwy w zdjęciach, wyjeżdża do Londynu, do męża, obiecując Mike'owi rychły powrót. Filmowy Charles odwiedza tymczasem Sarę w Exeter. Jest w niej zakochany bez pamięci. Gdy dochodzi między nimi do zbliżenia, Charles odkrywa ze zdumieniem, że Sarah była dziewicą i wszystkie pogłoski na jej temat były złośliwymi kalumniami dewotek z Lyme Regis. Głęboko tym poruszony, postanawia poślubić Sarę. Wraca do Lyme Regis i zrywa zaręczyny z Ernestine. Po powrocie do Exeter nie zastaje już jednak Sary, która zniknęła bez śladu. Mike cierpi głęboko wskutek rozłąki z Anne. Uświadamia sobie, że jego znajomość z nią to coś znacznie poważniejszego niż przelotny romans z koleżanką z planu. 02:35 Z KLASYKĄ PRZEZ POLSKĘ - TURZNO - KSIĄŻEK PIANO DUO Koncert, 68 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Krzysztof Książek, Agnieszka Zahaczewska - Książek, Książek Piano Duo "Z klasyką przez Polskę" to projekt Polskiego Impresariatu Muzycznego realizowany przez Instytut Muzyki i Tańca. Celem jest docieranie z programami muzycznymi na najwyższym poziomie artystycznym w wykonaniu najwybitniejszych polskich artystów do mniejszych ośrodków, miast, miasteczek i wsi. Koncerty odbywają się w domach kultury, remizach, szkołach, dworkach, pałacykach i kościołach na terenie całego kraju. W Pałacu Romantycznym w Turznie wystąpił znakomity duet pianistyczny Książek Piano Duo, który tworzy małżeństwo Krzysztof Książek i Agnieszka Zahaczewska - Książek. W programie: Pięć mazurków op. 6 F. Chopina, Etudes - Tableaux op. 33 S. Rachmaninowa, "Moja matka Gęś" M. Ravela i Suita z baletu "Dziadek do orzechów" Piotra Czajkowskiego w opracowaniu na 4 ręce. 04:00 KINO NOCNE - NIC Dramat, 74 min, Polska 1998 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Anita Kuskowska - Borkowska, Janusz Panasewicz, Danuta Szaflarska, Violetta Arlak, Inga Zawadzka, Adaś Pospieszalski, Dawid Łepkowski, Halina Gryglaszewska, Henryk Wieczorek, Józef Para, Józef Fryźlewicz, Joanna Kurowska, Krzysztof Kiersznowski, Cezary Kosiński, Zenona Berezowska i inni Filmy Doroty Kędzierzawskiej powstają rzadko, są zwykle niedługie i pozbawione komercyjnych efektów. Mimo to wywołują żywe zainteresowanie krytyki i zbierają nagrodę za nagrodą. Tak było z "Końcem świata" (1988), "Diabłami, diabłami" (1991), "Wronami" (1994) i z "Nic" (1998). Zwłaszcza ten ostatni wywołał liczne dyskusje. Najczęściej poruszano w nich kwestię zdumiewającej dysproporcji pomiędzy przedstawionym w filmie okrutnym światem, a jego wizualnym kształtem - wyjątkowo wyrafinowanym, wręcz pięknym. Czy doszło tu do zachwiania harmonii między formą i treścią? A może ów "zgrzyt" to celowy zabieg reżyserki? Sugestia, że w "Nic" chodzi o coś więcej niż o doraźną publicystykę. Historia opowiedziana w filmie, aż bowiem się prosi o taką "publicystyczną" interpretację. Hela, główna bohaterka utworu, jest młodą, prostą kobietą, mieszkającą w starej, zaniedbanej kamienicy. Jej świat to trójka dzieci i ciężko pracujący mąż Antoni (w tej roli Janusz Panasewicz, wokalista zespołu Lady Pank), który wraca do domu zjeść i się wyspać. Gburowaty, szorstki w obejściu, z niechęcią odnosi się do czułych gestów żony. Ta zaś jest w nim bezgranicznie zakochana. Pewnego dnia Hela stwierdza, że będzie miała kolejne dziecko. Boi się powiedzieć o tym Antoniemu. Szuka pomocy u lekarza i księdza. Bezskutecznie. Wreszcie mąż dostrzega zmianę w jej wyglądzie i zachowaniu. Hela jednak okłamuje go, że prawdopodobnie cierpi na nowotwór. Nieufny Antoni oświadcza żonie, że jeśli okaże się, że jest w ciąży, to odejdzie albo ją zabije. Przerażona i osamotniona kobieta zastawia w lombardzie obrączkę, by zdobyć pieniądze na aborcję. Zaczyna też podejrzewać męża o romans z sąsiadką. "Orzeł" 1999 dla Doroty Kędzierzawskiej za najlepszą reżyserię oraz liczne nominacje do tej nagrody. Wyróżnienia na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni w 1998 roku (zdjęcia, kostiumy, nagroda dziennikarzy). Nagroda specjalna za muzykę dla Michała Lorenca na festiwalu Camerimage w Toruniu. Paszport "Polityki" dla Doroty Kędzierzawskiej. Liczne laury na festiwalach zagranicznych, w tym w Soczi, Denver, Brukseli.