Program 1 Czwartek, 18.08.2022 05:10 PRZYSIĘGA - ODC. 697 (YEMIN) Serial obyczajowy, 40 min, Turcja 2020 Reżyseria: Ayhan Özen, Serkan Mut Scenariusz: Nazmiye Yilmaz Aktorzy: Özge Yagiz, Gökberk Demirci, Can Verel, Munise Özlem, Berkant Müftüler, Gül Arcan, Ali Dereli, Tugce Ersoy, Mehmet Bastürk Gulperi opowiada Emirowi o Savasie. Policja zabiera Narin na przesłuchanie. Wuj Hasan załatwia Gulperi numer telefonu do Barana. Emir wzmacnia ochronę domu i nie pozwala nikomu go opuszczać. Ciotka Kadriye wzywa do siebie Cavidan. Narin udaje się uśpić czujność domowników. 06:00 WSPANIAŁE STULECIE (S. 2) S.II - ODC. 83 (SERIA II, ODC. 35) (MUHTESEM YÜZYIL (MAGNIFICENT CENTURY), EP. 83) Serial obyczajowy, kostiumowy,51 min, Turcja, 2011 Reżyseria: Yağmur Taylan Aktorzy: Vahide Perçin, Halit Ergenç, Meryem Uzerli, Nur Fettahoğlu, Okan Yalabin Trwają poszukiwania Hürrem, która zaginęła w lesie. Bali bej przesłuchuje jednego z rzezimieszków, którzy zorganizowali atak na sułtankę. Próbuje odnaleźć tego, kto zlecił im wykonanie zadania. Sulejman odnajduje wycieńczoną Hürrem. Postanawia, że już nigdy nie zmusi jej do opuszczenia pałacu. Podejmuje też ważną decyzję, którą dzieli się z Ibrahimem. 07:30 DOBRE HISTORIE - HOSPICJUM OPATRZNOŚCI BOŻEJ Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Autor: Małgorzata Castro Reżyseria: Grzegorz Sadurski Wykonawcy: Monika Woźniak (prowadząca), Anna Pacho (prowadząca) Radość, marzenia i życie bez bólu, choć może to zaskoczyć, bo hospicjum wydaje się smutną, ostatnią drogą, to właśnie te słowa, na przekór przekonaniom są wcielane w Hospicjum Opatrzności Bożej w Wołominie. Nasze mobilne studio stanęło tu, gdzie opatrznością Bożą i opieką lekarzy oraz najbliższych otaczani są pacjenci onkologiczni 08:40 RANCZO S.II - ODC. 21 (SERIA II, ODC. 8) - JESIENNA BURZA Serial komediowy, obyczajowy, 48 min, Polska 2007 Reżyseria: Wojciech Adamczyk Scenariusz: Robert Brutter, Jerzy Niemczuk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Arkadiusz Nader, Ilona Ostrowska, Cezary Żak, Paweł Królikowski, Grzegorz Wons, Jacek Kawalec, Artur Barciś Wójt ogłasza konkurs na stanowisko sekretarza gminy. Kryteria mają być w pełni obiektywne, a niezależna komisja sterowana zdalnie przez wójta, ma wybrać wyznaczonego kandydata. Tymczasem znajomi podsuwają protegowanych - coraz liczniejszych i z coraz większym poparciem. Fabian Duda, który poznał już sposób sprawowania rządów przez wójta, nie widzi dla siebie szans w tych okolicznościach i wysyła do województwa donos, że konkurs został ustawiony. Wójt dowiaduje się o zdradzie, ale jego geniusz polityczny w wymiarze gminnym znów daje znać o sobie. Pod bokiem księdza rozkwita tymczasem spóźniony romans Michałowej z bratem Japycza, który po dziesięcioleciach tułaczki powrócił do rodzinnej wsi. Mimo że bawił daleko, ma jednak łudząco podobne do brata upodobania biesiadne. Z Anglii do Wilkowyj wraca Pietrek. Po paru tygodniach pracy na czarno jest odmieniony mentalnie i próbuje wprowadzać nowe trendy w pracach wnętrzarskich. 09:40 KOMISARZ ALEX S.II - ODC. 23 (SERIA II, ODC. 10) - ZABÓJCZA DAWKA Serial kryminalny, 40 min, Polska, 2012 Reżyseria: Krzysztof Lang Scenariusz: Karolina Frankowska Zdjęcia: Jacek Fabrowicz Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Jakub Wesołowski, Magdalena Walach, Ireneusz Czop, Aleksandra Hamkało, Janusz Chabior, Norbert Rakowski, Agnieszka Wosińska, Marta Nieradkiewicz, Piotr Jankowski, Krzysztof Czeczot, Maria Bujas - Łukaszewska, Paweł Paczesny, Damian Kulec, Mateusz Karolak, Michał Gumiński Na ulicy umiera znany biolog. W tramwaju ktoś wstrzyknął naukowcowi truciznę. Tropy prowadzą do dwóch kobiet: studentki i jednocześnie kochanki naukowca oraz jego żony, pani naukowiec z tego samego instytutu, która wiedziała o romansie męża. Alex odnajduje ciężko chorego psa, którego uczony badał tuż przed śmiercią. Przeprowadzone przez Olę badania wykazują, że pies był poddany testom farmakologicznym. Trop prowadzi do prywatnego instytutu badawczego, którym kieruje inny znany naukowiec, dawny kolega ofiary. Okazuje się, że jest tam wiele psów, które są poddawane testom, a potem uśmiercane. Jednym z celów są badania nad narkotykiem nowej generacji. Ola oznajmia Bromskiemu, że się rozstają. Otrzymała propozycję stypendium naukowego w USA i zamierza wykorzystać tę szansę. 10:35 OJCIEC MATEUSZ S.XXI - ODC. 277 (OJCIEC MATEUSZ XXI, ODC. 13) - BLONDYNKA Z DUBAJU Serial kryminalny, obyczajowy, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Nowak Scenariusz: Michał Kalicki Zdjęcia: Maciej Kurpiewski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Artur Żmijewski, Kinga Preis, Aleksandra Gorska, Eryk Lubos, Katarzyna Burakowska, Puotr Polk, Redbad Klynstra Komarnicki, Michał Piela, Bartłomiej Firlet, Artur Pontek, Jędrzej Taranek, Rafał Cieszyński, Olga Bajer, Dominika Kryszczyńska, Daniel Szczypa Dagmara czeka na Bartka z uroczystą kolacją z okazji rocznicy ich poznania. Chłopak podejrzewa ją o zdradę i zrywa znajomość. Dziewczyna jest załamana. Mateusz naradza się z babcią i Emilką. Przygotowują urodzinową niespodziankę dla Natalii. Dagmara krząta się w sklepie z upominkami, pomaga jej Pluskwa. Jest pod wrażeniem jej urody. Emilka stroi się przed lustrem. Opowiada Natalii, że dostała od nieznajomej kobiety propozycję do sesji reklamującej czapki. Gosposi to się nie podoba. Marczak, Nocul i Możejko odwiedzają nowy sklepik z upominkami. Dagmara namawia ich do zakupu prezentów. Gibalski wpada do sklepu i mówi o wizycie Morusa. Policjant jest wściekły, że nikogo nie ma na komendzie. Wszyscy wracają na posterunek i mają przygotować raport o bezpieczeństwie kobiet. Emilka pozuje Luizie z agencji modelek. Dziewczyna dostaje propozycję wyjazdu do Dubaju na sesję zdjęciową. Ma dać odpowiedź jeszcze tego samego dnia. Na posterunku są przesłuchiwane modelki. Możejko informuje Morusa, że wpadli na siatkę stręczycieli. 11:30 LEŚNICZÓWKA - ODC. 578 Telenowela, 22 min, Polska 2022 Aktorzy: Kalina Hlimi-Pawlukiewicz, Przemysław Stippa, Anna Gzyra, Ewa Kania-Grochowska, Mateusz Korsak, Marta Chyczewska, Fabian Kocięcki, Dawid Zawadzki, Marek Bukowski, Ewa Szykulska, Anna Seniuk, Piotr Skarga, Marek Bukowski, Grzegorz Goch, Kamil Mróz Kiedy Lidia dowiaduje się, że Janusz zajął jej miejsce w interesie, wpada w złość i wymierza Karczowi policzek. Następnego dnia jedzie do Warszawy, by skonsultować się z ginekologiem. Przez przypadek wpada na Ewę i Krzysztofa. Artur ma problemy w sypialni, o czym próbuje opowiedzieć Wieśkowi. Ale przyjaciel nie rozumie jego aluzji. Na szczęście ich rozmowę podsłuchuje Marianna, która wyjaśnia mężowi w czym rzecz. Ma też pewną radę dla Krawczyka. Kasia nadal całkowicie angażuje się w sprawy Karoliny. Jej bliscy mają tego serdecznie dosyć. Przed kolejną kłótnią z Konradem córkę ratuje Anna. 13:00 NATURA W JEDYNCE - ŁĄKA - RAJ UTRACONY (THE MEADOW - PARADISE LOST? / THE MEADOW - ONCE UPON A PARADISE) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Jan Haft Scenariusz: Michael Miersch Film dokumentalny o tym, jakim pięknym i potrzebnym ekosystemem są łąki. W 1923 roku pisarz Felix Salten napisał książkę o jelonku imieniem Bambi i zwierzętach, które razem z nim mieszkają na łąkach i w lasach. Książka została przetłumaczona na wiele języków, a Walt Disney w 1935 roku wyprodukował film. Ten film dokumentalny ukazuje łąki jako przepiękne i bardzo pożyteczne ekosystemy. Będzie też mowa o tym, jak te miejsca się zmieniają, ponieważ wielu ludzi nie docenia ich i niszczy. Łąki w czasie czterech pór roku i ich mieszkańcy jak w raju. 14:00 WSPANIAŁE STULECIE (S. 2) S.II - ODC. 84 (SERIA II, ODC. 36) (MUHTESEM YÜZYIL (MAGNIFICENT CENTURY), EP. 84) Serial obyczajowy, kostiumowy, 43 min, Turcja, 2011 Reżyseria: Yağmur Taylan Aktorzy: Vahide Perçin, Halit Ergenç, Meryem Uzerli, Nur Fettahoğlu, Okan Yalabin Hürrem zlecia Gülowi zorganizowanie grupy wspierających ją sług, aby móc ostatecznie rozprawić się z Ibrahimem. Trwają przygotowania do ceremonii obrzezania książąt Mehmeta i Mustafy. Sułtanka matka wysyła do alkowy Sulejmana młodą nałożnicę. Hatice obawia się o zdrowie nienarodzonego dziecka. Sulejman bierze ślub z Hürrem, która w ostatniej chwili rezygnuje z zamachu na Ibrahima paszę. 16:05 PRZYSIĘGA - ODC. 698 (YEMIN) Serial obyczajowy, 42 min, Turcja 2020 Reżyseria: Ayhan Özen, Serkan Mut Scenariusz: Nazmiye Yilmaz Aktorzy: Özge Yagiz, Gökberk Demirci, Can Verel, Munise Özlem, Berkant Müftüler, Gül Arcan, Ali Dereli, Tugce Ersoy Narin wymyka się z domu i ucieka z Kemalem. Gulperi udaje się dodzwonić do Barana. Emir pociesza zaniepokojonego synka. Ciotka Kadriye jest przekonana, że Emir szybko pozbędzie się Gulperi. Kemal z żoną zjawiają się przed domem Sevketa. 17:55 WOJENNE DZIEWCZYNY S.III - ODC. 35 (SERIA III ODC. 9) Serial wojenny, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Hanna Węsierska Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Danuta Stenka, Michał Czernecki, Peter Wolf, Mathias Gall, Mickey Hardt, Eryk Kulm, Sebastian Jasnoch, Magdalena Czerwińska, Paweł Małaszyński, Magdalena Smalara, Marcin Korcz, Robert Gonera Marysia informuje Leokadię o zrabowanych przez Martina Żydom dziełach sztuki. Kobieta oczekuje pomocy dowództwa w ich odzyskaniu. Ewka nawiązuje kontakt z prostytutką Niną, która pomaga jej wejść w rolę kobiety lekkich obyczajów. Ewka, podszywając się pod prostytutkę, ma skontaktować się z Leonem, by pozyskać informacje o Szczęsnym. W gabinecie Martina Marysia porusza temat filmu o Żydach. Prosi, by umożliwił jej zrobienie następnych zdjęć w getcie i obejrzenie kolekcji zarekwirowanych dzieł. W Instytucie Irka otrzymuje od Lipskiej plany techniczne podziemi. Nocą schodzi do piwnic, gdzie nieoczekiwanie przychodzi do niej pracownik instytutu - Olek. Okazuje się, że Lipska poprosiła go, by pomógł Irce. Martin informuje Marysię o dacie planowanego transportu dzieł sztuki z getta. Kobieta ustala z Krukiem plan ich odbicia. Marysia ma prywatny plan związany z transportem, ale wtajemnicza w niego tylko Klarneta. Z dziełami sztuki chce wywieźć z getta także dziewczynkę, którą opiekuje się Andrzej. 20:30 LEŚNICZÓWKA - ODC. 579 Telenowela, 22 min, Polska, 2022 Aktorzy: Kalina Hlimi-Pawlukiewicz, Przemysław Stippa, Anna Gzyra, Ewa Kania-Grochowska, Mateusz Korsak, Marta Chyczewska, Fabian Kocięcki, Dawid Zawadzki, Marek Bukowski, Ewa Szykulska, Anna Seniuk, Piotr Skarga, Marek Bukowski, Grzegorz Goch, Kamil Mróz Edytka zaalarmowana stanem, w jakim znajduje Beatkę, postanawia pomóc przyjaciółce w znalezieniu jakiejś bratniej duszy. W tym celu zakłada jej konto na portalu randkowym. Jedynak przez przypadek dowiaduje się o tym. Janusz rozpoczyna grę o życie i wolność. Ale Rożek ciągle jest czujny i nigdy w sposób otwarty nie mówi, że zajmują się przerzutem narkotyków. Do czasu. Anna martwi się niezrozumiałym zachowaniem księdza. W końcu dociera do niej, iż Wiktor ma poważne problemy ze słuchem. 21:05 BOLIVAR - ODC. 61 (BOLIVAR) Serial kostiumowy, biograficzny, 43 min, Kolumbia 2019 Reżyseria: Luis Alberto Restrepo Scenariusz: Juana Uribe Aktorzy: Luis Gerónimo Abreu, Irene Esser, Rosmeri Marval, Erick Rodriguez Santander dwoi się i troi, żeby przekonać delegatów do swojej wersji konstytucji. Tymczasem Bolivar nabiera sił w Bucaramandze. Towarzyszą mu Jose, Dionisio oraz O’Leary, który jako jedyny jest uprawniony do obserwowania obrad konwencji konstytucyjnej. Urażony i bezsilny Bolivar spędza czas na wspominaniu przeszłości. Ostatecznie sprawy przybierają korzystny dla niego obrót. Manuelita nie próżnuje. Wydaje małe przyjęcie z okazji przyjazdu Fernanda Bolivara, bratanka Wyzwoliciela. Podstępnie zaprasza panią Rochę i jej znajomych. Daje znać wrogom Bolivara, że wie o ich machinacjach. Wyjawia też Fernandowi ciemne sekrety z przeszłości pani Rochy. Gervasio rozważa możliwość wyjazdu z Bogoty. 21:55 SPRAWA DLA REPORTERA Magazyn, 47 min, Polska, 2022 Autor: Elżbieta Jaworowicz W programie: 1/ Sprawa lokatorów poniemieckiego baraku, którego duża część niedawno spaliła się. Do dziś nie wiadomo, co było przyczyną pożaru. Ogień najprawdopodobniej zaprószyli bezdomni alkoholicy, którzy czasem nocowali w niezamieszkanej części budynku. Na miejscu reportażu, nieposprzątanym pogorzelisku, ekipa Sprawy dla reportera zastała dwóch samotnych mężczyzn i samotną kobietę, pozostających bez żadnej pomocy i bez prądu w zniszczonym budynku, któremu być może grozi zawalenie. Do czasu nagrania reportażu na miejsce pożaru jeszcze nie przybył przedstawiciel nadzoru budowlanego, który mógłby ocenić stan techniczny budynku. Jednym z lokatorów spalonego baraku jest pan Marek, były działacz Solidarności, którego największym wzorem do naśladowania i życiowym drogowskazem była legenda Solidarności, pani Anna Walentynowicz. Marek poświęcił życie dla innych, oddawał krew, dziś pracuje w szpitalu jako złota rączka i nie może zrozumieć, dlaczego jedyną ofertą pomocy, jaką dostał jest noclegownia dla bezdomnych. Oszczędności życia Marek włożył w remont swojego mieszkanka w baraku, dlatego nie stać go na wynajem. 2/ Sprawa dziewczynki zmagającej się z artrogrypozą. Kinga przeszła już czternaście operacji ratujących jej przykurczone stawy, a ostatnią nadzieją na to, że będzie chodzić, jest operacja u dra Paleya, której koszt - 300 tysięcy złotych - przekracza możliwości finansowe rodziców. Kinga ma tylko dwa marzenia: chciałaby zostać lekarzem, żeby pomagać ludziom takim jak ona, A w bliskiej przyszłości chciałaby o własnych siłach pójść na koncert swojej muzycznej idolki, Viki Gabor. W akcję zbierania pieniędzy włączył się też kot Parys, który razem z jego właścicielem przeszedł 2500 km, żeby zwrócić uwagę opinii publicznej na sprawę Kingi oraz wspomóc zbiórkę. Caritas Polska uruchomiła SMS pomocowy dla dziewczynki oraz utworzyła konto w serwisie uratujecie.pl. 3/ Kontynuacja sprawy dwóch samotnych, schorowanych braci, rolników. Po raz pierwszy ich historię nagłaśnialiśmy w 2018 roku, kiedy zostały im odebrane zwierzęta gospodarskie: krowy, konie i świnie. Powodem miały być złe warunki bytowe. Po dwóch latach ponownie pojechaliśmy do ich gospodarstwa. Część zwierząt wróciła, jednak dramat braci się nie skończył, ponieważ organizacja, która odebrała im zwierzęta, wystawiła rachunek na kilkaset tysięcy złotych za opiekę nad krowami i świniami. Wracamy do sprawy rolników, ponieważ chcą oni publicznie podziękować jednemu z ekspertów programu posłowi Zbigniewowi Kuźmiukowi, który poruszony dramatem schorowanych mężczyzn, z własnej kieszeni pokrył koszty powrotnego transportu zwierząt do gospodarstwa, opłacił część kosztów sądowych, pomógł również uzyskać zapomogi z ośrodków pomocy społecznej. Wdzięczni naszemu programowi oraz posłowi są również przedstawiciele miejscowej gminy, której groziło, że będzie musiała pokryć kilkusettysięczne koszty opieki nad zwierzętami przedstawione przez organizację, która odebrała dobytek braciom. 4/ W ostatniej części powrócimy do sprawy Amelki chorej na rdzeniowy zanik mięśni. Jej rodzice błagali o pomoc w zbiórce pieniędzy na najdroższą terapię lekową na świecie. Wokół potrzebującej dziewczynki zgromadziło się mnóstwo ludzi dobrej woli, swoim talentem służyli m.in. miejscowi tancerze zumby, którzy pomagali nagłośnić zbiórkę. Niestety, oddolne akcje, choć wspaniałe, nie wystarczały. Żeby zebrać 9 milionów złotych potrzebne było nagłośnienie na skalę całego kraju, co zrobiliśmy w styczniu tego roku. 00:25 FRITZ BAUER KONTRA PAŃSTWO (DER STAAT GEGEN FRITZ BAUER) Dramat historyczny, 100 min, Niemcy 2015 Reżyseria: . Lars Kraume Scenariusz: Lars Kraume, Olivier Guez Aktorzy: Rudriger Klink, Ronald Zehrfeld, Burghart Klauner, Jorg Schuttauf, Michael Schenk Dramat historyczny o próbie postawienia przed sądem jednego najbardziej poszukiwanych zbrodniarzy wojennych, Adolfa Eichmanna. "Fritz Bauer kontra państwo" to rekonstrukcja niemieckiego etapu śledztwa. Bauer był bezwzględnym tropicielem nazistów. Niemcy, 1957. Prokurator generalny Fritz Bauer za wszelką cenę próbuje doprowadzić do aresztowania Eichmanna oskarżanego o ludobójstwo. Musi przede wszystkim zmierzyć się z niemieckim sądem, by odpowiedzialny za masowe deportacje Żydów Adolf Eichmann został uznany winnym zbrodni i poniósł należytą karę. Kiedy Bauer otrzymuje list z Argentyny, gdzie pod fałszywym nazwiskiem prawdopodobnie ukrywa się Eichmann, wyrusza tam potajemnie. Wskutek działań Mosadu Adolf Eichmann zostaje jednak porwany i wywieziony do Izraela. 02:20 GLINA - ODC. 22/25 Serial kryminalny, 43 min, Polska 2008 Reżyseria: Władysław Pasikowski Scenariusz: Maciej Maciejewski Zdjęcia: Magdalena Górka Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Jerzy Radziwiłowicz, Maciej Stuhr, Agnieszka Pilaszewska, Jacek Braciak, Anna Cieślak, Urszula Grabowska, Jerzy Światłoń i inni Gajewski kontynuuje śledztwo w sprawie tajemniczej śmierci aktorki Joanny Sobczyńskiej. Rozmawia z jej byłymi kolegami z podziemnej Solidarności i dawnymi ubekami, ktorzy ją prześladowali. Odkrywa, że powodem jej samobójstwa były dramatyczne wydarzenia sprzed ćwierćwiecza, z okresu działania podziemnej Solidarności. Echa przeszłości nieoczekiwanie dały o sobie znać po latach. Gajewski piętnuje moralnego sprawcę samobójstwa wrażliwej kobiety. W domu Dyducha policja odnajduje zwłoki kobiety, prawdopodobnie jego matki. Dyduch nie dokonał jednak zabójstwa Rakowskiej. Policjanci idą śladem tajemniczego Piotra Kurtena. Przeprowadzająca sekcję zwłok lekarka zwraca im uwagę, że podobnie nazywał się głośny wampir z Dusseldorfu, Peter Kurten. Na pogrzebie Rakowskiej pojawia się podejrzany mężczyzna. Ucieka ścigającym go policjantom. Tymczasem do miasta wraca Tosiek, były szef gangu. 03:15 GLINA - ODC. 23/25 Мент, 23 сэрыя Serial kryminalny, 45 min, Polska, 2008 Reżyseria: Władysław Pasikowski Scenariusz: Maciej Maciejewski Zdjęcia: Magdalena Górka Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Jerzy Radziwiłowicz, Maciej Stuhr, Jacek Braciak, Anna Cieślak, Agnieszka Pilaszewska, Maciej Ferlak, Sławomir Orzechowski, Agnieszka Przepiórska, Aneta Todorczuk - Perchuć, Joanna Kwiatkowska - Zdun, Alicja Dąbrowska, Lech Mackiewicz, Szymon Rząca Kolejną swoją ofiarę seryjny morderca poznał w internecie. Z niejaką satysfakcją świadomie pozostawia za sobą ślady, ale skutecznie wymyka się policji. Nad związkiem Banasia i Julii wisi cień Gajewskiego, który nawet sobie nie wyobraża, aby jego córce przypadł w udziale taki kiepski życiowy partner, jakim jest prawdziwy gliniarz. Do miasta wraca Tosiek, kontrolujący niegdyś całe podziemie. Za sprawą Gajewskiego został jednak zmuszony do zniknięcia. Teraz zamierza upomnieć się o swoje prawa. 04:40 NOTACJE - EUGENIUSZ HANEMAN. FOTOGRAF W POWSTANIU WARSZAWSKIM Felieton, 9 min, Polska, 2008 Autor: Mieczysław Vogt Bohater "Notacji" opowiada o swoich przeżyciach z powstania warszawskiego. Mówi, jak został fotografem powstania, pracującym na zlecenie Delegatury Rządu na Kraj i jak ta praca wyglądała. Wspomina swego partnera w tej pracy, Krisa Brauna. Opowiada o okolicznościach powstania kilku znanych fotografii z powstania swego autorstwa oraz Brauna. Wreszcie przedstawia losy negatywów zdjęć, które wówczas zostały zrobione.