TVP Historia Sobota, 20.08.2022 06:25 BYŁ TAKI DZIEŃ - 20 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1941 - dokonano mordu na Lwie Trockim; 1943 - zginął Tadeusz Zawadzki ps. Zośka 1965 - Ray Dolby zaprezentował nowy system zapisu dźwieku na taśmie magnetycznej; 1968 - początek inwazji na Czechosłowację; 06:35 CIOTECZKA HANIA Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2018 Reżyseria: Wojciech Szulczyński Scenariusz: Wojciech Szulczyński Film opowiada o Hannie Chrzanowskiej (1902 - 1973), znakomitej pielęgniarce i nauczycielce pielęgniarstwa; pionierce pielęgniarstwa społecznego w Polsce. Ukazuje jej drogę życiową znaczoną cierpieniem, wytężoną pracą, owocującą powołaniem do życia pielęgniarstwa parafialnego, które utworzyła w diecezji krakowskiej przy wydatnej pomocy i wsparciu ks. Karola Wojtyły i proboszcza parafii Mariackiej ks. Ferdynanda Machaya. W filmie opowiemy o jej drodze do świętości, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska rodzinnego, edukacji, kariery zawodowej, wreszcie wdrażania idei pielęgniarstwa społecznego. Szczególną uwagę poświęcimy religijnemu aspektowi działalności Hanny Chrzanowskiej, który decydująco wpływał na jej sposób rozumienia posługi pielęgniarskiej, stosunek do chorych, a szerzej do drugiego człowieka, także do współpracowników, hierarchii kościelnej, kursantów i współpracujących z nią świeckich. Wreszcie na przykładzie Hanny Chrzanowskiej pokażemy życie jej pokolenia, które przeżyło dwie wojny światowe i okres realnego socjalizmu w Polsce, generacji, która tak znacząco zaistniała w naszej historii, tworząc podwaliny polskiej państwowości po okresie zaborów, a następnie przechowując depozyt polskiej inteligencji i kultury w okresie socjalistycznego zniewolenia. Hanna Chrzanowska poprzez swoją działalność, publikacje i osobiste poświęcenie wytworzyła unikalny etos obecności chrześcijanina we współczesnej rzeczywistości i to dodajmy działając w skrajnie niesprzyjających warunkach. Film ma ukazać jej życie jako wzór. 07:25 PRZYRODNIK NA TROPIE - /22/ - PRZEBIŚNIEG Reportaż, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Wykonawcy: Łukasz Bożycki (prowadzący) Galanthus nivalis, roślina o kwiatach barwy mleka, która rośnie w śniegu to nic innego, jak nasz wiosenny PRZEBIŚNIEG. Połowa marca to najlepszy czas na poszukiwanie pierwszych zwiastunów budzącej się do życia przyrody. W tym odcinku Łukasz Bożycki przybliży nam właściwości tej fascynującej, jednocześnie trującej i leczniczej rośliny. 08:00 WOJOWNICY CZASU - POWSTAŃCZA RAPSODIA, CZYLI OLSZYNKA GROCHOWSKA 1831 Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Rozpoczęte w noc listopadową 1830 roku powstanie było kolejnym po insurekcji kościuszkowskiej zrywem skierowanym przeciwko rosyjskiemu okupantowi. Wyrzucenie z Warszawy Rosjan poskutkowało rozpoczęciem regularnej wojny polsko - rosyjskiej, a jedną z najkrwawszych jej starć była rozegrana w mroźne dni lutego 1831 roku bitwa pod Olszynką Grochowską, gdzie polska armia dowodzona przez gen. Józefa Chłopickiego przeciwstawiła się skutecznie rosyjskiemu korpusowi feldmarszałka Dybicza. 08:35 ALTERNATYWY 4 - ODC. 3/9 - PIERWSZA NOC Serial komediowy, 52 min, Polska 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Wojciech Pokora, Stanisława Celińska, Witold Pyrkosz, Bożena Dykiel, Janusz Gajos, Mieczysław Voit, Jerzy Bończak, Jan Kobuszewski, Kazimierz Kaczor, Jerzy Kryszak, Bronisław Pawlik, Gustaw Lutkiewicz i inni Radni debatują nad nazwą ulicy. Propozycje związane z nazwiskami zasłużonych osób nie znajdują uznania - ostatecznie ulica zostaje nazwana Alternatywy. Wprowadzają się kolejni lokatorzy. Nauczycielkę przeprowadza cała klasa, każdy z uczniów niesie jakiś mebel lub sprzęt. W bloku nauczycielka zaprzyjaźnia się z docentem Furmanem, który opowiada jej o swoich wyczynach na polowaniu. Podsłuchują ich tajniacy, którzy biorą Furmana za Dąb - Rozwadowskiego i uznają za niebezpiecznego terrorystę. Józef Balcerek z Pragi nie chce przenosić się na Ursynów. Robi wszystko, by pozostać wśród kumpli. Zostaje eksmitowany, przyjeżdża z rodziną na Alternatywy 4. 10:00 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - MORSKIE GRILLOWANIE Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa postara się odpowiedzieć na liczne prośby widzów i fanów programu. Jak wiadomo wielu z nas uwielbia potrawy z grilla, ale również wielu wolny czas spędza najchętniej na łódce, żeglując czy to po pięknych jeziorach mazurskich, czy na bardziej wymagających wodach naszego Bałtyku. Ale jak pogodzić grillowanie z żeglowaniem, wiedząc, że pożar na łodzi jest bardzo niebezpieczny. Na szczęście pojawiły się już grille zapewniające pełne bezpieczeństwo użytkowania na jednostkach pływających. I dziś wszyscy amatorzy karkówki, kiełbasy, rybki czy warzyw z grillowego rusztu mogą spokojnie raczyć się ulubionymi przysmakami na swej żaglówce czy motorówce. Podczas morskiego grillowania Karol przygotuje trzy dania: 1/ pstrąg łososiowy w pomidorowej marynacie z brzoskwiniową salsą; 2/ ryba grillowana w plastrach boczku z sałatką z grillowanego kalafiora; 3/ dorsz z grilla z aromatyczną kapustą na dwa sposoby. 10:35 AMSTERDAM, LONDYN, NOWY JORK. WSPANIAŁA TRÓJKA - KONFLIKTY I INTERESY. LATA 1650 - 1800. ODC. 2/4 (ODC. 2/4) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Pod koniec XVI wieku w Amsterdamie zainaugurowano spółkę akcyjną, giełdę, masową produkcję statków handlowych, a miasto rozwinęło się wokół uporządkowanego planu urbanistycznego - pierwszego w Europie. Na handlu przyprawami z Azją zbudowało swój dobrobyt i postawiło stopę w Ameryce wraz z wyprawą Henry ' ego Hudsona - Anglika, który wyruszył na podbój świata pod sztandarem Zjednoczonych Prowincji. Londyn, w okresie między rewolucją, wojną domową i odbudową położył fundamenty pod dobrobyt gospodarczy, który umożliwił mu wyprzedzenie Amsterdamu w następnym stuleciu. 12:45 DZIKIE KRAINY AUSTRALII - ALPY AUSTRALIJSKIE (AUSTRALIA’S WILD PLACES.) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Peters Moers, Rory Mcguinness Pięcioczęściowa dokumentalna opowieść o dzikich krainach Australii - prastarego kontynentu, pełnego skrajności. Kraju najbardziej jadowitych węży, osobliwych gatunków zwierząt i roślin. Przez dziesiątki tysięcy lat ludzie przystosowywali się tu do życia. Znosili ekstremalne warunki środowiskowe tej nieokiełznanej krainy, by z czasem ją pokochać. Od bujnych lasów deszczowych po spieczone słońcem pustynie i ośnieżone góry. Dzikie piękno tego kontynentu do dziś zachowało się w parkach narodowych. Zima w Alpach Australijskich. Zimne fronty atmosferyczne, nadciągające znad Oceanu Południowego, pokrywają białą powłoką stare drzewo, zwane śnieżnym eukaliptusem. Najbardziej odporne z eukaliptusów rozwijają się w chłodnym klimacie na dużych wysokościach. Rosną powoli, osiągając nieco ponad trzydzieści metrów. W rejonie Góry Kościuszki, najwyższego szczytu Australii, temperatura spada zimą do minus 20 stopni Celsjusza. Ponadto wieje tu silny mroźny wiatr. Tutejsze zwierzęta i rośliny przechodzą ciężki test wytrzymałości. Podczas gdy niektóre zwierzęta zapadają w sen zimowy, wombat jest aktywny przez całą zimę. Prowadzi głównie nocny tryb życia, ale teraz, z powodu braku pożywienia, wyszukuje je w ciągu dnia. Wieczorem jest zbyt zimno. Gruba warstwa śniegu utrudnia odnalezienie i dotarcie do pokarmu, jednak tego dnia pogoda mu sprzyja. Słońce ogrzewa jego gęste futro, a postępująca odwilż odsłania skrawki ziemi i rwący potok. Wombaty są bardzo silne. Ostrymi pazurami wykopują podziemne tunele. By dotrzeć do pożywienia, potrafią przebić się przez twardą lodową skorupę. Góry Śnieżne to najwyższa część łańcucha Wielkich Gór Wododziałowych, ciągnących się 3500 kilometrów wzdłuż wschodnich wybrzeży Australii od północnej, tropikalnej części stanu Queensland po stan Wiktoria. To trzeci pod względem długości łańcuch górski na świecie. Ale tylko w tej części wznoszą się wysokie szczyty i leży śnieg. W Górach Śnieżnych żyją tysiące dzikich koni sprowadzonych tu niegdyś przez osadników z Europy. W Alpach Australijskich konie te nazywane są brumby. Właśnie w tej górskiej krainie narodziła się legenda o Człowieku znad Śnieżnej Rzeki. Pod koniec września śnieg topnieje. Woda spływa rzekami, zasilając zieloną roślinność. Parki Narodowe Alp Australijskich to jedenaście obszarów chronionych na jedynych terenach wysokogórskich na tym rozległym kontynencie. Gdy na alpejskich pastwiskach znika lód i śnieg, powracają zgłodniałe kangury olbrzymie. Wiosną również płazy wyłaniają się na powierzchnię. Korobory z rodziny żółwinkowatych występują tylko w Alpach Australijskich. Wzory na ich ciele przypominają rysunki na ciałach aborygenów. W przeciwieństwie do większości gatunków żab, te nie skaczą i nie pływają. Niestety trafiły na australijską listę gatunków najbardziej zagrożonych wyginięciem. Kakadu żółtoczuba to duża papuga występująca na wschodnich obszarach Australii. Początki Alp Australijskich sięgają czasów, kiedy rozpadł się superkontynent Gondwana, z którego wyodrębniły się Australia, Ameryka Południowa, Indie, Afryka i Antarktyda.Olbrzymi bąbel wulkanicznej magmy uniósł skorupę ziemską, tworząc gigantyczny płaskowyż, który zapadł się w środkowej części. Jeden fragment pochłonęło morze, ale krawędź uskoku zachowała się w postaci wschodniego wybrzeża Australii. Po rozpadzie Gondwany poszczególne płyty kontynentalne zderzały się, powodując wypiętrzanie się gór. Przez całe epoki geologiczne postrzępiony, nowo powstałyłańcuch górski był rzeźbiony przez wiatr, wodę i lód. Potem w dolinach rzek zamieszkali aborygeni. Co roku latem plemiona spotykały się wśród górskich szczytów, by pożywiać się ćmami. Wykurzali dymem owady z jaskiń, a potem wytwarzali z nich bogate w białko placki, które służyły im za pożywienie całe miesiące. Karłowaty opos górski. Jest symbolem Alp Australijskich. Jako jedyne australijskie zwierzę żyje ponad linią śniegu. Wyspecjalizowany, żywi się miejscowymi ćmami, które przybywają tu latem i odlatują zimą. Zjada także nasiona roślin rosnących tylko na okolicznych skałach. Karłowate oposy górskie, ćmy i drzewa Podocarpus lawrencei tworzą mały unikatowy ekosystem. Narodowe parki i rezerwaty na obszarze Alp Australijskich chronią jedyne wysokogórskie środowisko na kontynencie. Wszystko to w jedynej części Australii, którą można nazwać alpejską. 13:45 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. 20 TRADYCYJNIE I NOWOCZEŚNIE. NA PROSZONEJ KOLACJI. Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Jerzy Grabowski, Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski, Łukasz Modelski, Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola, Maciej Brola, Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Kuchnia dworska to skarbiec polskich tradycji kulinarnych i ostoja gastronomicznego konserwatyzmu. Proszony obiad pokazywał cały grandeur kuchni ziemiańskiej, był sumą polskich tradycji kulinarnych. Ale po I wojnie światowej czasy nadeszły nowe i reguły proszonych obiadów czy kolacji wydawanych w mieszkaniach były już inne. Potrzebne wiec były przewodniki. Choćby "Co kiedy i jak podawać" - dwutomowa bestsellerowa broszurka wydana przez Bluszcz. Jakimi zasadami rządziły się przyjęcia w międzywojniu. Czy wypadało podawać gościom budyń z sandacza albo leguminę rumową. O wyzwaniach, z jakimi mierzyły się w dwudziestoleciu międzywojennym panie domu planujące proszone obiady w tym odcinku programu. Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich" i "W kotle historii" tym razem proponuje smakowitą wyprawę znaczoną najważniejszymi historycznymi datami i kulturowym obrazem dwudziestolecia międzywojennego. Niezwykłego okresu w historii, kiedy po 123 latach niewoli kształtowała się polska państwowość, powstawały wielkie inwestycje, łączyły się ziemie podzielone kulturowo, ekonomicznie, politycznie przez zaborców. W wyniszczonej w czasie I wojny światowej Europie i Polsce kulinarne pomysły łączyły niedostatek z tradycją, rzeczywistość z marzeniami. Smaki, które wówczas powstały dla nas do dziś są smakami rodzinnego domu. 14:20 MODRZEJEWSKA - WARSZAWA ODC. 5/7 Serial biograficzny, 76 min, 7 odc. , Polska 1977 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Maria Chwalibóg, Halina Rowicka, Mariusz Dmochowski, Krzysztof Kolberger, Marek Lewandowski, Bronisław Pawlik, Mieczysław Voit i inni "Amerykańska" - jak na krajowe przyzwyczajenia - autoreklama Heleny przed debiutem w Warszawie budzi zainteresowanie, ale i niechęć. Aktorzy knują intrygi, partnerzy jeden po drugim "chorują" i wycofują się. Helena jednak się nie załamuje. Zjawiła się w stolicy jako odnowicielka polskiego teatru in spe, a to budzi tym większą wrogość. Mimo wszystko Modrzejewska debiutuje rolą Racheli, w której żadna polska aktorka nie znalazła tu jeszcze uznania publiczności. Odnosi wielki sukces. W ciągu paru godzin staje się najpopularniejszą artystką warszawską. Po przedstawieniu Karol Chłapowski, który osobiście zaangażował się w sprawę odzyskania jej syna, informuje żonę, że Zimajer zgodził się oddać dziecko za pewną kwotę. 15:45 TU WSZYSTKO JEST POLSKĄ - ODC. 11 OSTATNI BAL Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Tematem tego odcinka jest ostatni bal Stanisława Augusta Poniatowskiego na Wawelu. Pokazał, że wciąż było stać i państwo, i miasto na wiele, ale doraźne zabiegi nie przekreśliły faktu, że energia tworząca przez stulecia Rzeczpospolitą ulegała rozproszeniu. Jak w soczewce widać w tamtych wawelskich wydarzeniach zarówno potencjał, jak i słabość kraju w przededniu jego upadku. 16:15 CZTERY PORY ROKU W WENECJI (FOUR SEASONS IN VENICE / 4 SAISONS A VENISE) Film dokumentalny, 60 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bertrand Aguirre, Remi Cadoret Miniseria przedstawiająca najpiękniejsze miasta Europy poprzez cztery pory roku i wydarzenia, które są dla nich charakterystyczne. "Cztery pory roku w Wenecji" to opowieść o karnawale zimą, wyścigu gondoli wiosną, festiwalu filmowym latem i powodziach jesienią w Wenecji. Pokazane są najciekawsze sezonowe imprezy w tym europejskim mieście. Poznamy również samą metropolię, jej zabytki, atmosferę, mieszkańców i to, co w niej najlepsze. Obejrzymy regaty wioślarskie "Voga Longa", odwiedzimy najpiękniejsze pałace nad Canal Grande i odkryjemy kulisy Międzynarodowego Festiwalu Filmowego. Poznamy tajemnicze zakątki laguny, ostatniego mistrza szklarstwa z wyspy Murano i weźmiemy udział w słynnym karnawale. Wenecja liczy zaledwie sześćdziesiąt tysięcy mieszkańców, którzy znają się nawzajem. 18:00 NA KŁOPOTY... BEDNARSKI - ODC. 4/7 - STATEK NADZIEI Serial sensacyjny, 56 min, Polska 1986 Reżyseria: Paweł Pitera Scenariusz: Marek Bahdaj Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Stefan Friedmann, Krystyna Feldman, Ewa Sałacka, Marek Obertyn, Jan Piechociński, Witold Skaruch, Edward Rączkowski, Erwin Nowiaszak, Edward Skarga, Irena Szymkiewicz i inni Wzrastające nastroje profaszystowskie powodują masową ucieczkę Żydów z Gdańska. Profesor Zimmermann, specjalista od fal radiowych, również planuje wyjechać z miasta, ale faszyści nie chcą go wypuścić. Sprawą Żyda interesuje się tajemnicza agentka Sonia, która do pomocy angażuje Bednarskiego. Wkrótce dostają wiadomość, że Zimmermann znajduje się na statku "Stella", którym niejaki Fritz Herrmann przewozi Żydów z Gdańska do Szwecji. Niestety, najgorsze obawy Bednarskiego sprawdzają się. Okazuje się, że zorganizowana szajka rabuje bagaże i kosztowności. Podczas rejsu "przewoźnicy" pozbywają się ograbionych pasażerów, wyrzucając ich za burtę. Bednarski zaciąga się na statek przyjmując pracę stewarda. Sonia z kolei podaje się Żydówkę, która pragnie uciec do Szwecji. Kiedy oboje są już na pokładzie "Stelli", udaje im się nawiązać kontakt z Zimmermannem. Ratują życie jemu i innym pasażerom. Dla gestapo preparują dowody, świadczące o tym, że Fritz Herrmann jest agentem polskiego wywiadu. 19:00 GIGANCI HISTORII - STANISŁAW LEM. ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ W CZASACH WYŚCIGU NA ORBITĘ. Teleturniej, 44 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Studiował medycynę, miał zadatki na naukowca i inżyniera, ale jego powołaniem okazała się literatura. Stanisław Lem to najczęściej tłumaczony polski pisarz, czołowy przedstawiciel nurtu fantastyki naukowej, filozof, futurolog i wielki wizjoner. "Solaris", "Powrót z gwiazd", "Bajki robotów" czy "Opowieści o Pilocie Pirxie" to tylko kilka z jego dzieł, ale łączy je jedno: kosmiczne podróże, próby kontaktu z obcymi i wyzwania przyszłości. Tematy niezwykle aktualne w czasach zimnowojennej rywalizacji USA i ZSRR o to, kto pierwszy umieści na orbicie sztucznego satelitę, wyśle w kosmos człowieka i zatknie flagę na księżycu. To właśnie Stanisław Lem w swoich powieściach przewidział internet, smartfony, e - booki i wirtualną rzeczywistość, jeszcze zanim stały się elementem naszej codzienności. W tym odcinku teleturnieju pytamy o Stanisława Lema, jego życie i twórczość w czasach wyścigu na orbitę. 20:00 WINNETOU W DOLINIE SĘPÓW (WINNETOU VI / UNTER GEREIN) Film przygodowy, western, 94 min, Jugosławia/Niemcy/Francja/Włochy 1964 Reżyseria: Alfred Vohrer Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: Eberhard Keindorff, Johanna Sibelius Aktorzy: Pierre Brice, Stewart Granger, Gojko Mitić, Elke Sommer, Goetz George, Walter Barnes, Sieghardt Rupp, Miha Balon, Renato Baldini i inni Kolejny film z westernowego cyklu o przygodach Winnetou - dzielnego i szlachetnego wodza Apaczów oraz jego białego przyjaciela Old Surehanda. Groźna banda rewolwerowców zwana Sępami opanowuje drogę do Arizony wiodącą przez niebezpieczną okolicę Llano Estacado. Banda zamieszkuje opuszczone osiedle poszukiwaczy złota, napada na podróżnych i wywołuje ciągle nowe, krwawe starcia z prawowitymi właścicielami tej ziemi - indiańskim plemieniem Szoszonów. Przewożąca złoto Annie, córka handlarza diamentów, podróżuje do Arizony w towarzystwie Old Surehanda i Old Wabble’a. Okazuje się jednak, że farma starego przyjaciela Old Surehanda, Baumanna, gdzie podróżni mieli się zatrzymać na odpoczynek, została ograbiona i spalona, a żona Baumanna - zamordowana. Banda Sępów oskarża o ten czyn Szoszonów. Zrozpaczony Baumann obraża wodza Szoszonów, który poprzysięga mu zemstę. W tym czasie bandyci w przebraniach traperów, duchownych i żołnierzy wkradają się pomiędzy grupę pionierów i prowadzą ich w pułapkę. Gdy bandyci dowiadują się o złocie, które wiezie Annie, uprowadzają dziewczynę. Uwalnia ją dopiero syn Baumanna, Martin, z pomocą Winnetou. Tymczasem stary Baumann wpada w ręce Szoszonów i tylko dzięki Old Surehandowi udaje mu się uniknąć śmierci. Uwolniony farmer wraz z Old Surehandem rusza uprzedzić pionierów o grożącym im niebezpieczeństwie. Tymczasem Szoszonowie odkrywają nową zbrodnię Sępów, którzy zbezcześcili święte miejsce grzebania zmarłych i zabili wszystkich jego strażników. Wzburzeni Indianie dołączają do Winnetou i razem ruszają na odsiecz pionierom, którzy pod wodzą Old Surehanda odpierają napad bandy Sępów. 21:50 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - ELŻBIETA I, KRÓLOWA - DZIEWICA (QUEEN ELISABETH I) Film dokumentalny, 100 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel, Stephan Bern (prowadzący) Elżbieta I panowała przez czterdzieści pięć lat, od 1558 do 1603 roku, rządząc samodzielnie. Utrzymywała, że jest królową dziewicą, a swemu krajowi poświęciła wszystko, żyjąc w celibacie. Była córką króla mordercy, Henryka VIII i straconej przez niego Anny Boleyn. Elżbietański złoty wiek, naznaczony był wyprawami do Ameryki, teatrem Williama Szekspira i wspaniałą architekturą. Wygrana bitwa morska z królewską Armadą Hiszpanii, sprawiła, że Anglia stała się mocarstwem. "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski: Secrets d'Histoire) to seria programów historycznych, realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Gospodarzem programu jest znany dziennikarz Stephan Bern, którego przodkowie pochodzą z Polski. Każdy z odcinków serii przedstawia losy wybranej postaci historycznej oraz prezentuje skarby kultury - miejsca i zabytki stanowiące część europejskiego dziedzictwa. 23:45 MURY RUNĄ - CZ. 1 Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2010 Reżyseria: Jerzy Modlinger, Bogdan Saganowski Muzyka: Bogdan Saganowski Kluczowy dla odzyskania naszej niepodległości rok 1989 nie obrasta taką legendą jak np. rok 1918 czy 1944 (powstanie warszawskie). Wybory 4 czerwca i powołanie rządu Tadeusza Mazowieckiego były pokojową, zwycięską rewolucją. Bez hekatomby krwi przebicie się do mitologicznej świadomości Polaków wydaje się niemal niemożliwe. A jednak - konieczne. Tym, co przeszkadza Polakom w uwewnętrznieniu tamtej historycznej chwili, jest wielość sprzecznych narracji opisujących te czasy. A przecież wielość narracji jest także dowodem niezwykłości tamtego okresu. Osoby o zupełnie innych światopoglądach i hierarchiach wartości zjednoczyły się w dziele odbudowy niepodległości. Polacy wykazali swą wielkość, pokazując zdolność do współpracy. Przeszli demokratyczną próbę ognia, zanim jeszcze wywalczyli prawdziwą demokrację. "Mury runą" jest próbą opowiedzenia o tych kluczowych wydarzeniach właśnie z zachowaniem wielości narracji. Spojrzeniem na rok 1989 z różnych perspektyw. Władza, przestraszona nadciągającą katastrofą gospodarczą, kuszona przez Zachód, zachęcana do inicjatywy przez Gorbaczowa próbuje stworzyć plan zachowania władzy przy pozorach podzielenia się nią z opozycją. Plan obarczenia opozycji odpowiedzialnością za błędy władzy, bez realnego wpływu na bieg wydarzeń. Opozycja ma jedno jedyne żądanie i hasło: "Nie ma wolności bez Solidarności" - o wolnych wyborach nikt nawet nie marzy. Tak dochodzi do spotkań na Zawrat, w Magdalence, wreszcie do Obrad Okrągłego Stołu. 00:45 BRUNET WIECZOROWĄ PORĄ Komedia, 91 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja i Andrzej Kill Zdjęcia; Wiesław Zdort Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bożena Dykiel, Mirosława Krajewska, Wojciech Pokora, Wiesław Gołas, Ryszard Pietruski, Emilia Krakowska, Janina Traczykówna, Jan Kobuszewski, Józef Nalberczak, Tadeusz Pluciński, Andrzej Fedorowicz, Zdzisław Maklakiewicz, Bohdan Łazuka i inni Cyganka przepowiada Michałowi Romanowi niezwykłe przeżycia, jednak on, podobnie jak większość ludzi, nie bierze poważnie tych proroctw. Gdy jego liczna rodzina wyjeżdża na weekend, Michał w błogiej i upragnionej ciszy zasiada w końcu do pracy korektorskiej. I niebawem spełniają się pierwsze wróżby Cyganki: Michał odnajduje zaginiony zegarek, a w totolotku wylosowane zostają przepowiedziane przez nią liczby. Zaniepokojony bohater zaczyna oczekiwać najgroźniejszej części przepowiedni - zapowiada ona zabicie bruneta, który zjawi się w jego mieszkaniu wieczorową porą. Aby zapobiec zbliżającemu się nieszczęściu, Michał opuszcza dom. Ściga go jednak przeznaczenie. Przypadkowo zostaje zabójcą mężczyzny, niejakiego Dzidka Krępaka, który pojawił się w jego domu. Brak alibi, trup w domu, ślady zbrodni - wszystko to świadczy przeciwko niemu. Z pomocą przychodzi Michałowi przyjaciel Kazik, który postanawia rozwikłać tę dziwną zagadkę. Razem zastawiają w miejscu zbrodni pułapkę. Michał odwiedza swoich sąsiadów i informuje ich o zabójstwie. Jeden z nich na wiadomość o tym próbuje uciec. Michał puszcza się za nim w pogoń. Po licznych perypetiach udaje mu się go złapać i oddać w ręce milicji. Tajemnica morderstwa zostaje wyjaśniona.