TVP Historia Wtorek, 23.08.2022 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 23 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1893 - zmarł Michał Elwiro Andriolli, malarz i ilustrator; 1903 - dzień ten przyjmowany jest za datę narodzin bolszewizmu; 1939 - został podpisany pakt Ribbentrop - Mołotow; 1953 - rząd PRL zrezygnował z żądania odszkodowań od NRD; 06:50 POLSKIE DROGI - ODC. 5/11 - LEKCJA GEOGRAFII Serial wojenno - obyczajowy, 72 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Andrzej Kurylewicz Występują: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Zygmunt Kęstowicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Roman Stankiewicz, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Fronczewski, Maciej Góraj, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Monika Goździk, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Arkadiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski, Jerzy Kaliszewski, Emil Karewicz, Mieczysław Kalenik i inni Niemcy nadal poszukują Tadeusza Miszczyka, nie wiedząc, że ktoś inny posługuje się dokumentami poległego kapitana. Dzięki sprytowi Kurasia Władkowi Niwińskiemu, który występuje teraz pod nazwiskiem Miszczyka, udaje się wyjść cało z zastawionej na niego pułapki. Szczęśliwie dociera do Warszawy, próbuje odszukać rodziców. Jego ojciec bierze udział w tajnym nauczaniu. Matka pracuje na poczcie - z polecenia organizacji podziemnej zajmuje się przechwytywaniem listów adresowanych do gestapo. Pewnego dnia w jej ręce wpada donos na Henryka Gorączkę. Jak zwykle pani Zofia ostrzega niewinnego - jak sądzi - człowieka przed grożącym mu niebezpieczeństwem, nie wiedząc, że Gorączko jest konfidentem. Poszukiwani przez Niemców państwo Niwińscy ukrywają się, syn nie może ich odnaleźć. Przedwojenny dozorca Tosio Szkudlarek namawia Władka, by skontaktował się z jego synem, warszawskim tramwajarzem. Uniknąwszy w ostatniej chwili aresztowania, Niwiński znajduje schronienie w mieszkaniu Mundka. Dom młodego Szkudlarka odwiedzają konspiratorzy, dyskutują o sytuacji na froncie zachodnim. Wielu Polaków jeszcze liczy na sojuszniczą Francję. Kapitulacja Paryża odbiera ludziom ostatnią nadzieję. Profesor Jedliński, który wykładał geografię na tajnych kompletach, bezgranicznie wierzący w zwycięstwo Francji, popełnia samobójstwo. 08:15 HISTORIA POLSKI - Z GWIAZDAMI PODRÓŻ BEZ KOŃCA Film dokumentalny, 72 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maria Dłużewska Scenariusz: Remigiusz Okraska, Maria Dłużewska Opowieść o Andrzeju Gwieździe i jego żonie Joannie, działaczach opozycyjnych w czasach PRL, członkach Solidarności. 22 listopada 1981 roku, w proteście przeciw metodom kierowania związkiem przez Lecha Wałęsę, Andrzej Gwiazda odszedł z Zarządu Regionu Gdańsk. 10:10 SENSACJE XX WIEKU - NAJWAŻNIEJSZA BITWA CHURCHILLA Kameralne i studyjne (widowisko), 45 min, Polska, 2001 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W czerwcu 1941 roku premier Churchill po raz pierwszy zwołał posiedzenie rządu. Sytuacja była ogólnie trudna. Pod Dunkierką nieprzyjaciel okrążył 200 tysięcy żołnierzy brytyjskich. Jaki będzie ich los? Na posiedzeniu rządu minister spraw zagranicznych lord Halifax zaczął zastanawiać się jak powinien postąpić rząd, gdyby Hitler przedstawił rozsądne warunki zawarcia pokoju? 11:05 W SZUMIE GWIAZD JESTEM Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2018 Reżyseria: Natasza Ziółkowska - Kurczuk Scenariusz: Natasza Ziółkowska - Kurczuk Wykonawcy: Jan Peszek Film pokazuje Leśmiana w kontekście międzywojnia, w latach 20. zawistnie przemilczanego przez wiodące wówczas czasopisma literacko - artystyczne. Artysty mieszkającego w prowincjonalnym Zamościu, ale obracającego się w wąskim kręgu entuzjastów tworzących renesans kulturalny i intelektualny miasta po odzyskaniu niepodległości. Jego pobyt w Zamościu jest stałą inspiracją dla artystów i obecnych wydarzeń kulturalnych - podkreślają twórcy. 12:15 ASTRONOMIA NIEPODLEGŁA 100 LAT POLSKIEJ ASTRONOMII - ODC. 1/19 Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Zdjęcia: Tomasz Stelmach, Adam Rubaszewski Historia astronomii to dzieje kolejnych odkryć, które zmieniały naszą wizję Wszechświata. Jednak w Polsce zawsze była ona związana z losami naszego kraju. W tym specjalnym cyklu pokażemy, jak polska astronomia odrodziła się wraz z polską niepodległością. I co udało się jej osiągnąć przez sto lat patrzenia w niebo nad wolną ojczyzną. Przedstawimy historię i osiągnięcia najważniejszych polskich ośrodków astronomicznych. Z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości odwiedzamy miejsca, w których nauka o Wszechświecie odradzała się wraz z niepodległą Rzeczpospolitą. Każdy odcinek będzie poświęcony innemu ośrodkowi naukowemu. 12:45 SZPITAL NA PERYFERIACH S.I - ODC. 9 - POŻEGNANIE (ODCHOD) Serial obyczajowy, 64 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Jaroslav Dudek Scenariusz: Jaroslav Dietl Aktorzy: Ladislav Chudik, Ladislav Frej, Milos Kopecky, Marta Motlova, Daniela Kolarova, Jana Stiepankova, Eliska Balzerova, Josef Abrham, Josef Vinklar, Andrea Cunderlikova, Viktor Preiss Profesor Sova - ordynator oddziału ortopedii - podejmuje decyzję o przejściu na emeryturę, przeprowadza ostatnią operację, żegna się z zespołem. Dr Strosmajer czeka na nominację na miejsce Sovy. Przekreśla ją bójka z zięciem i próba samobójcza córki. Dr Elżbieta zakochuje się w młodym, przystojnym pacjencie. 14:00 FUTBOL W ROSJI - TAJNA BROŃ KGB (SOVIET FOOTBALL THE UNTOLD STORY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Nicolas Jallot Film dokumentalny o piłce nożnej w Związku Radzieckim i Rosji. Za czasów Stalina była instrumentem propagandy. Losy rozgrywek i samych piłkarzy były w rękach tajnej policji i wojska. Odkryto, że były prowadzone specjalne rejestry zaangażowanych w futbol. Do czasów zimnej wojny wiele tajemnic pozostanie trudnymi do odkrycia. Badania archiwów przez historyków oraz wywiady z weteranami futbolu oraz ich dziećmi pokażą jednak w pełni, w jakich warunkach odbywały się mecze, kto w nich grał, jakie mechanizmy funkcjonowały w klubach piłkarskich. Poznamy wiele mrocznych tajemnic historii rosyjskiego futbolu aż do czasów zimnej wojny i w okresie jej trwania. Jak się okazuje, sport z polityką i pieniędzmi zawsze szedł w parze. Ten film powstał z myślą o przedstawieniu perspektywy historycznej przed FIFA World Cup w Rosji latem 2018 roku. 15:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KSIĄŻĘ KAROL, WIECZNY NASTĘPCA TRONU (LE PRINCE CHARLES AUX MARCHE DU TRONE) Film dokumentalny, 112 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Książę Karol - następca korony brytyjskiej, w listopadzie 2018 roku obchodził 70. urodziny. Jest najstarszym synem królowej Elżbiety II i księcia Edynburga. W 1981 roku poślubił lady Dianę Spencer, z którą miał dwoje dzieci: Williama i Henryka, ale małżeństwo zakończyło się rozwodem. W roku 2005 roku ponownie ożenił się z Kamilą Parker Bowles. Od wielu lat prowadzi bogatą działalność społeczną i charytatywną, a w roku 1976 założył The Prince's Trust, fundację wspierającą młodzież, zwłaszcza tę biedniejszą. W trosce o środowisko chętnie pojawia się publicznie jako dżentelmen rolnik, obrońca produktów ekologicznych i zagrożonych gatunków. Film jest próbą odpowiedzi na wiele pytań, dotyczących następcy tronu: poznajemy jego życie, przekonania i poglądy polityczne oraz pasje i zainteresowania. Stephane Bern zabiera nas z wizytą do Clarence House - prywatnej rezydencji księcia Karola w Londynie, położonej kilka kroków od Pałacu Buckingham. 17:05 POLSKIE DROGI - ODC. 6/11 - ROCZNICA Serial wojenno - obyczajowy, 84 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Edward Kłosiński, Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Piotr Pawłowski, Marek Walczewski, Henryk Bąk, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Włodzimierz Boruński, Franciszek Trzeciak, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Zygmunt Kęstowicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Roman Stankiewicz, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Frączewski, Maciej Góraj, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Monika Goździk, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Arkadiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski, Jerzy Kaliszewski, Emil Karewicz, Mieczysław Kalenik Leon Kuraś, zgodnie ze swoją życiową dewizą "grunt to przeżyć i nie być frajerem", dynamicznie rozwija interes, a zarobione pieniądze zamienia na dolary, złoto, biżuterię. Władek Niwiński pracuje u niego jako kierowca. Matka Johanna Heimanna, mieszkająca u syna w Warszawie, wyznaje swojemu spowiednikowi. że nienawidzi Niwińskiego i pragnie zemścić się na człowieku, który - jak twierdzi - zabił jej męża. Przyjaciele ostrzegają Władysława przed grożącym mu niebezpieczeństwem. Niwiński musi wyrobić sobie nowe papiery. W momencie odbioru dokumentów zostaje aresztowany, wraz z nim trafia na Pawiak ojciec Mundka, Tosio Szkudlarek, dozorca z kamienicy, w której przed wojną mieszkali państwo Niwińscy. Na wieść o wpadce przyjaciela Kuraś wynosi z domu wszystkie kosztowności i pieniądze, wykorzystuje swoje kontakty handlowe z Niemcami, przez znajomego oficera załatwia zwolnienie Niwińskiego. Tosio Szkudlarek wraz z innymi więźniami zostaje wywieziony do Palmir i tam rozstrzelany. 18:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - RÓŻANYSTOK W AURZE TAJEMNIC Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Wprawdzie powiadają, że wszystko na świecie zostało już zbadane i odkryte, ale najważniejsze dla nas jest to, co niezależnie od wiedzy ogólnej odkryjemy sami dla siebie. Różanystok to mała miejscowość położona 12 km od granicy białoruskiej. To tu, na końcu Polski zlokalizowana jest piękna i monumentalna Bazylika Ofiarowania NMP. Przez dwieście lat pobliski klasztor zamieszkiwali dominikanie, ale znane jest miejsce pochówku tylko jednego z nich. Miejscowy ksiądz poszukuje też grobów fundatorów bazyliki - Eufrozyny i Szczęsnego Tyszkiewiczów. Z zachowanych dokumentów wynika, że zanim powstała bazylika, znajdował się tu drewniany kościół. Nowa budowla objęła zarys poprzedniej, a my przy pomocy nowoczesnego sprzętu sprawdzimy, czy zachowały się ślady fundamentów dawnej świątyni. Z badań poprzedników wiemy, gdzie mniej więcej powinno znajdować się wejście do głównej krypty pod prezbiterium, które zostało zamurowane w latach międzywojennych. Krypta jest znana i dziś dostępna przez wejście w dobudówce na zewnątrz kościoła. Tu zapewne spoczywali do momentu przejęcia świątyni przez Rosjan dobrodzieje sanktuarium i klasztoru. Co więc z ich pochówkami uczynili zaborcy? Jeden ze śladów prowadzi do podziemi w nawach bocznych. 19:05 HISTORIA POLSKI - DEFILADA ZWYCIĘZCÓW Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2007 Reżyseria: Grzegorz Braun, Robert Kaczmarek Scenariusz: Grzegorz Braun, Robert Kaczmarek Zdjęcia: Andrzej Adamczak, Marek Borzęcki Kto rozpętał drugą wojnę światową? Odpowiedź: Hitler i nazistowskie Niemcy jest, w świetle najnowszych ustaleń, co najmniej niewystarczająca. Zdaniem Wiktora Suworowa, którego publikacje zyskują coraz szersze uznanie wśród historyków, prawidłowa odpowiedź brzmi: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Autorzy filmu prezentują tezy Suworowa i poddają je weryfikacji. Szukając odpowiedzi na stawiane przez niego proste pytania, docierają do prawdy o roli stalinowskiej Rosji w rozpętaniu najkrwawszego konfliktu w dziejach. Konfliktu, którego pierwszą ofiarą była Polska. 22 września 1939 roku, Brześć nad Bugiem. Na ulicy Unii Lubelskiej trwa wspólna parada pancernych oddziałów Wehrmachtu i Armii Czerwonej, a na trybunie honorowej ramię w ramię stoją legendarni dowódcy obu wojsk: generał Heinz Guderian i kombryg Siemion Kriwoszejn. Jaka droga wiodła do tego spotkania? Jakie były szanse Polski w starciu z dwoma zbrodniczymi reżimami? "Zadziwiające jest, że Niemcy napadły na Polskę, więc uznano, że rozpętały wojnę, podczas gdy Związek Radziecki uczynił to samo i w tym samym miesiącu, a mimo to nie uchodzi za najeźdźcę. Co więcej, uważa się, że w latach 1939 - 1941 nie brał udziału w tej wojnie" - mówi Wiktor Suworow. Wraz z nim wydarzenia pamiętnego września komentują polscy historycy - wybitni znawcy przedmiotu, a wspominają je naoczni świadkowie owej "defilady zwycięstwa". Urodzony w 1947 r. Wiktor Suworow, narrator filmu, naprawdę nazywa się Władimir Rezun. Był szpiegiem radzieckiego wywiadu wojskowego GRU. W latach siedemdziesiątych pracował jako "dyplomata" w Szwajcarii, w roku 1978 uciekł do Wielkiej Brytanii. Poświęcił się pracy pisarskiej (najbardziej znana jego książka - m. in. dzięki ekranizacji Antoniego Krauzego to "Akwarium"). Pasja historyczna Suworowa zaowocowała cyklem książek o roli Związku Radzieckiego w II wojnie światowej - a ściślej: o planach Józefa Wissarionowicza Stalina dotyczących podboju Europy i prowadzonych konsekwentnie od początku lat 30. przygotowaniach do inwazji kontynentu. Zostały one pokrzyżowane przez niemieckie uderzenie prewencyjne 22 czerwca 1941 r. Nie można bowiem być równocześnie przygotowanym do ataku i do obrony. Wehrmacht rozbił Armię Czerwoną niemal w przeddzień jej planowanego uderzenia na Zachód - w przeddzień "Dnia M". Swoje tezy wyprowadza Suworow bynajmniej nie ze źródeł tajnych i nieznanych światowej historiografii, przeciwnie - opiera się przede wszystkim na źródłach "oficjalnych", dostępnych także w Związku Radzieckim i Rosji, które w konsekwentny, drobiazgowy i niezwykle frapujący sposób reinterpretuje. W języku polskim ukazują się od początku lat 90. kolejne prace Suworowa poświęcone "kłamstwu XX wieku": "Lodołamacz", "Dzień M", "Ostatnia republika", "Samobójstwo", "Oczyszczenie" (o tzw. czystkach w Armii Czerwonej w przededniu II wojny światowej) oraz poświęcone marszałkowi Żukowowi "Cień zwycięstwa" i "Cofam wypowiedziane słowa". 20:10 TRAGICZNY LOS BLIŹNIAKA TITANICA - KATASTROFA BRITANNICA (TITANIC'S TRAGIC TWIN: THE BRITANNIC DISASTER) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Po wybuchu I wojny światowej bliźniak Titanica, Britannic, został przekształcony z największego liniowca w największy statek szpitalny na świecie. Pomimo że był większy, a jego konstrukcja dopracowana podczas szóstego rejsu, wpadł na niemiecką minę i zatonął w Morzu Egejskim. Na szczęście woda była ciepła, szalup ratunkowych nie brakowało i pomoc przyszła szybko. Skończył się jednak sen o panowaniu Wielkiej Brytanii na morzach i oceanach. Dokument zrealizowano w setną rocznicę katastrofy, która nie gościła długo na pierwszych stronach gazet, bo na froncie zachodnim dziennie ginęły wówczas tysiące żołnierzy. Historia Britannica jest dziś praktycznie nieznana. Prezenterzy, gwiazda BBC Kate Humble i doświadczony nurek Andy Torbet, poszukują odpowiedzi na pytanie, co spowodowało katastrofę Britannica. 21:15 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 4/5 ZŁOTO NAZISTÓW (ODC. 4/5 NAZI GOLD) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Kiedy alianci przekraczali wschodnią granicę Niemiec, naziści pośpiesznie chowali zrabowane skarby z okupowanych krajów. Najczęściej chowali je w podziemnych sztolniach i ukrytych bunkrach. Część z nich alianci odnaleźli, ale duża cześć przepadła. Co stało się z bogactwami zrabowanymi przez Niemców w czasie II wojny światowej? Jaka część z nich powróciła do prawowitych właścicieli? 22:10 RANCZO WILKOWYJE Komedia, 94 min, Polska 2007 Reżyseria: Wojciech Adamczyk Scenariusz: Robert Brutter, Jerzy Niemczuk Zdjęcia: Włodzimierz Głodek Muzyka: Krzesimir Dębski, Radzimir Dębski Aktorzy: Ilona Ostrowska, Paweł Królikowski, Cezary Żak, Artur Barciś, Radoslaw Pazura, Marta Lipińska, Franciszek Pieczka, Piotr Pręgowski, Katarzyna Żak, Sylwester Maciejewski, Dorota Nowakowska, Violetta Arlak, Grzegorz Wons, Dorota Chotecka - Pazura Kinowa wersja perypetii mieszkańców gminy Wilkowyje nawiązująca do licznych wydarzeń we wsi przedstawionych wcześniej w serialu emitowanym na antenie Jedynki, który cieszył się ogromną popularnością wśród widzów. Do Wilkowyj nieoczekiwanie wraca Czerepach, który odszedł stamtąd w niesławie po aferze z lokalnym radiem. Teraz, niestety, znów triumfuje, gdyż przybywa jako kontroler Izby Obrachunkowej. Wystraszony nie na żarty wójt nakazuje sekretarzowi Dudzie przygotować kilka fałszywych dokumentów, które mają odwrócić uwagę kontrolera od prawdziwych przekrętów. Ale Czerepach, który doskonale zna zakulisowe gry wójta i metody jego działania, nie daje się na to nabrać. Sam wcześniej maczał palce w finansowych matactwach przełożonego. Odrzuca nawet propozycję łapówki. Możliwość upokorzenia wójta jest dla niego cenniejsza niż pieniądze. Wójt szuka więc pomocy u Więcławskiego, głównego beneficjenta gminnych zleceń, teraz jednak zbyt przerażonego, żeby coś wymyślić. Wójt dochodzi więc do wniosku, że jedynym sposobem na pozbycie się dociekliwego kontrolera będzie zabicie go. Lucy i Kusy cieszą się swoją miłością, szczęśliwi w malowniczym dworku. Idyllę zakłóca im Czerepach, który poszukuje u nich pokoju na czas kontroli w gminie. Lucy niezbyt chętnie wynajmuje mu pokój na poddaszu. Ale na tym nie kończą się przykre niespodzianki. Oto bowiem pewnego dnia w domu Lucy zjawia się kolejny nieproszony gość jej były mąż Louis. Mężczyzna oświadcza Lucy, że nadal ją kocha, żyć bez niej nie może, a co więcej nadal jest jej mężem, gdyż formalności rozwodowe nie zostały sfinalizowane. Na wieść o tym Kusy postanawia usunąć się z życia ukochanej, chociaż Lucy zapewnia go, że Louisa od dawna nie kocha i nie chce go więcej widzieć. Do Kusego to jednak nie przemawia: wyprowadza się z dworku i co gorsza znów zaczyna pić. W słuszności decyzji o odejściu od Lucy utwierdza go proboszcz, który twierdzi, że nie ma on prawa rozbijać małżeństwa. Bywalcy ławeczki mają ciągłe problemy ze zdobyciem pieniędzy na piwo lub wino, a sklepowa Więcławska uparcie odmawia sprzedaży na krechę nawet tak niezbędnych im towarów. Ławeczkowi postanawiają zatem otworzyć swoją budkę z piwem. Dostają nawet niezbędne dofinansowanie z urzędu gminy. Szybko jednak się przekonują, że prowadzenie własnego biznesu to ciężki kawałek chleba. Już nawet pić się nie chce. Louis uwodzi wilkowyjskie kobiety swoją wysportowaną sylwetką i czarującym amerykańskim uśmiechem. I tylko Lucy wciąż jest odporna na jego urok, chociaż były/aktualny małżonek stale ją zapewnia o swoim uczuciu. W końcu zdesperowana kobieta wyrzuca jego rzeczy z domu. Niezrażony Louis zamieszkuje w dawnej komórce Kusego i nadal zabiega o względy Lucy. Tymczasem wszędobylskie dzieci Solejuków donoszą Kusemu, że Amerykanin w swoich działaniach kieruje się niekoniecznie miłością i ma we wsi wspólnika. 24:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - RÓŻANYSTOK W AURZE TAJEMNIC Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Wprawdzie powiadają, że wszystko na świecie zostało już zbadane i odkryte, ale najważniejsze dla nas jest to, co niezależnie od wiedzy ogólnej odkryjemy sami dla siebie. Różanystok to mała miejscowość położona 12 km od granicy białoruskiej. To tu, na końcu Polski zlokalizowana jest piękna i monumentalna Bazylika Ofiarowania NMP. Przez dwieście lat pobliski klasztor zamieszkiwali dominikanie, ale znane jest miejsce pochówku tylko jednego z nich. Miejscowy ksiądz poszukuje też grobów fundatorów bazyliki - Eufrozyny i Szczęsnego Tyszkiewiczów. Z zachowanych dokumentów wynika, że zanim powstała bazylika, znajdował się tu drewniany kościół. Nowa budowla objęła zarys poprzedniej, a my przy pomocy nowoczesnego sprzętu sprawdzimy, czy zachowały się ślady fundamentów dawnej świątyni. Z badań poprzedników wiemy, gdzie mniej więcej powinno znajdować się wejście do głównej krypty pod prezbiterium, które zostało zamurowane w latach międzywojennych. Krypta jest znana i dziś dostępna przez wejście w dobudówce na zewnątrz kościoła. Tu zapewne spoczywali do momentu przejęcia świątyni przez Rosjan dobrodzieje sanktuarium i klasztoru. Co więc z ich pochówkami uczynili zaborcy? Jeden ze śladów prowadzi do podziemi w nawach bocznych. 00:35 SENSACJE XX WIEKU - NAJWAŻNIEJSZA BITWA CHURCHILLA Kameralne i studyjne (widowisko), 45 min, Polska, 2001 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W czerwcu 1941 roku premier Churchill po raz pierwszy zwołał posiedzenie rządu. Sytuacja była ogólnie trudna. Pod Dunkierką nieprzyjaciel okrążył 200 tysięcy żołnierzy brytyjskich. Jaki będzie ich los? Na posiedzeniu rządu minister spraw zagranicznych lord Halifax zaczął zastanawiać się jak powinien postąpić rząd, gdyby Hitler przedstawił rozsądne warunki zawarcia pokoju? 01:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KILKA NAJDŁUŻSZYCH DNI CZ. 1 Magazyn, 29 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii drugiej wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego największej operacji desantowej, mającej na celu otwarcie drugiego frontu w Europie Zachodniej - lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 roku. W nagraniu unikatowe materiały archiwalne.