TVP Kultura Sobota, 27.08.2022 07:00 SCENA MUZYCZNA - ASTORARTE Koncert, 49 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Marek Horodniczy (prowadzący), Krzysztof Meisinger, Karolina Hyla - Wybraniec, Elżbieta Fabiszak - Dąbrowska, Dawid Pajdzik, Klara Świdrów, Mateusz Rzytka Projekt Astor Arte to kolejna propozycja Sceny Muzycznej. Projekt gościł na wielu festiwalach w Polsce. Dzieła Astora Piazzolli przedstawione są w aranżacjach na gitarę i kwintet smyczkowy. 08:25 SŁOWOBRANIE Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Gośćmi Katarzyny Sanockiej i Krzysztofa Grzybowskiego są: red. Michał Radlicki, o najnowszym wydaniu książki "Casanova. Pamiętniki" i Max Czornyj autor powieści kryminalnej pt. "Moralista" otwierającej nowy kryminalny cykl pisarza znanego m.in. z bestsellerowych powieści o lubelskim komisarzu Eryku Deryle. 09:00 WAKACYJNY DOKUMENT - RAFAEL - KSIĄŻĘ SZTUKI (RAPHAEL - THE LORD OF THE ARTS) Film dokumentalny, 85 min, Włochy, 2018 Reżyseria: Luca Viotto Dokumentalny portret Rafaela Santiego - jednego z najwybitniejszych malarzy renesansu, autora fresków w bazylice św. Piotra. 10:45 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MARTA LIPIŃSKA Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem swoje dzieciństwo i wspomina znana i popularna aktorka filmowa i teatralna, Marta Lipińska. Rozmowa toczy się w warszawskim parku Królikarnia, miejscu dziecięcych zabaw małej Marty. 11:20 SERIALOWA NOSTALGIA - CZARNE CHMURY - ODC. 1/10 - SZAFOT Serial przygodowy, historyczny, 50 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Antoni Guziński, Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski, Edmund Fetting, Stanisław Niwiński, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Janusz Zakrzeński, Jerzy Zelnik, Artur Młodnicki, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Mieczysław Stoor, Joanna Kostusiewicz, Elżbieta Starostecka i inni Polski Fanfan, pierwszy polski serial spod znaku "płaszcza i szpady" - pisano o "Czarnych chmurach" w prasie z lat 70. Osią fabuły stały się dramatyczne epizody z walk o utrzymanie przy Polsce Prus Książęcych. Pozostawały one w lennej zależności od Rzeczypospolitej od 1525 r. , kiedy Albrecht Hohenzollern sekularyzował państwo zakonne i złożył w Krakowie hołd królowi polskiemu. W XVII wieku na mocy traktatów welawsko - bydgoskich ziemie te przypadły elektorowi brandenburskiemu. Polska była wówczas krajem wolności szlacheckich, w Prusach szlachcie wiodło się znacznie gorzej. Na czele opozycji przeciwko elektorowi Fryderykowi Wilhelmowi stanął pułkownik Krystian Ludwik Kalkstein - Stoliński. W 1670 r. musiał uciekać z Prus do Polski. Podstępnie zwabiony do rezydencji ambasadora Brandta w Warszawie, na rozkaz elektora został porwany, mimo protestów polskiej szlachty i osobistego wstawiennictwa króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego - skazany na karę śmierci i stracony w Kłajpedzie w 1672 r. Burzliwe dzieje Kalksteina - Stolińskiego stały się osnową scenariusza serialu telewizyjnego. Oczywiście, jak wielokrotnie podkreślał reżyser Andrzej Konic, w "Czarnych chmurach" nie można doszukiwać się zbyt dosłownych analogii do głośnej w Rzeczypospolitej "sprawy Kalksteina" ani bohaterowi serialu, pułkownikowi Krzysztofowi Dowgirdowi, przypisywać cech historycznego pierwowzoru. Jest to przede wszystkim film akcji, awanturniczo - przygodowy, a więc na pierwszy plan wysuwają się ucieczki, pogonie, pojedynki, intrygi i oczywiście miłość. Całość skonstruowana na zasadzie powieści - rzeki, składa się z dziesięciu godzinnych odcinków. Realizacja trwała przeszło rok, poza łódzkim atelier zdjęcia kręcono w pięknych wnętrzach w Baranowie, w Pałacu Biskupim w Kielcach i w Rytwianach pod Kielcami, w Łączynku, Krakowie i in. , a malownicze plenery, m. in. pod Augustowem. W głównych rolach upamiętnili się Leonard Pietraszak jako pułkownik Dowgird i Ryszard Pietruski jako jego wachmistrz i przyjaciel, kuty na cztery nogi sługa Kacper. Sercami nieustraszonych zabijaków zawładnęły: piękna starościanka Anna (Elżbieta Starostecka), wychowanica hetmana Sobieskiego (Mariusz Dmochowski), oraz impetyczna szlachcianka Magda (Anna Seniuk). Do Lecka zbliża się cwałem kilku jedźców pod wodzą pułkownika Dowgirda. W sali miejskiego ratusza toczy się właśnie proces przeciwko mieszczaninowi Stolpeckiemu oskarżonemu o zdradę stanu - działanie na rzecz powrotu Prus do Polski. Namiestnik elektora, von Hollstein, żąda kary śmierci. Na salę rozpraw wkracza na czele zbrojnych pułkownik rajtarii elektorskiej, Krzysztof Dowgird. Rzuca pod nogi namiestnika szpadę oficerską, publicznie protestując przeciw gwałceniu prawa. Wymówiwszy służbę elektorowi, on i jego ludzie stają do walki z dragonami rotmistrza Zaremby. Tym razem rotmistrz triumfuje - nie udaje się uwolnić oskarżonego Stolpeckiego, w walce giną najbliżsi przyjaciele Dowgirda, on sam trafia do więzienia. Na wolności pozostaje jedynie Kacper. W czasie uczty na zamku Hollsteina sprytny wachmistrz dostaje się do celi i uwalnia więźnia. 12:25 SERIALOWA NOSTALGIA - CZARNE CHMURY - ODC. 2/10 - KRWAWE SWATY Serial przygodowy, historyczny, 49 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski, Edmund Fetting, Stanisław Niwiński, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Janusz Zakrzeński, Jerzy Zelnik, Artur Młodnicki, mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Mieczysław Stoor, Joanna Kostusiewicz, Elżbieta Starostecka Pułkownik Krzysztof Dowgird, podstępem wyprowadzony z więzienia przez wiernego wachmistrza Kacpra, musi jak najszybciej opuścić Lecko. W pogoni za uciekinierami ruszają wierne elektorowi oddziały pod wodzą rotmistrza Zaremby i kapitana Knothego. W miasteczku szaleje namiestnik von Hollstein, sypią się wyroki śmierci. Bezbronni mieszczanie ślą poselstwo do Warszawy, prosząc o opiekę polskiego króla. Ku granicom Rzeczypospolitej zdążają również dwaj zbiegowie. Jednak żołnierze elektorscy są już blisko. Pułkownik Dowgird decyduje, że przejdą wraz z Kacprem przez bagna, oddział Knothego z pewnością nie odważy się pójść ich śladem. Rzeczywiście, pogoń zostaje w tyle, ale kryjówka w kuźni nie wydaje się bezpieczna. Właściciel zachowuje się podejrzanie. 14:00 KOMEDIOWE LATO - ZEZOWATE SZCZĘŚCIE Komediodramat, 110 min, Polska 1960 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Lipman i Krzysztof Winiewicz Muzyka: Jan Krenz Występują: Bogumił Kobiela, Maria Ciesielska, Helena Dąbrowska, Barbara Kwiatkowska, Krystyna Karkowska, Barbara Połomska, Irena Stalończyk, Tadeusz Bartosik, Henryk Bąk, Aleksander Dzwonkowski, Wojciech Lityński, Kazimierz Opaliński, Jerzy Pichelski, Wojciech Siemion, Wiesław Gołas, Adam Pawlikowski i inni "...powoli zaczynam rozumieć impulsy, które kierowały moim postępowaniem. Otóż chyba zawsze usiłowałem, całkiem nieświadomie, przystroić się w szaty uznanego przez opinię bohatera danego historycznego okresu. W życiu dziecka był nim harcerz, później podchorąży, wreszcie konspirator... Wszystkie te etapy przebiegłem w bezowocnej pogoni za życiowym powodzeniem. Czy mogłem przypuszczać, że wszędzie czeka mnie nieuchronna klęska?..." - tak podsumował swoje pechowe życie główny bohater opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego "Sześć wcieleń Jana Piszczyka". Nowela stała się kanwą scenariusza do "Zezowatego szczęścia" - filmu, który ugruntował wysoką pozycję Andrzeja Munka wśród polskich reżyserów debiutujących po wojnie. O klasie tego twórcy wiele mówiła już "Eroica" (1958) - do dziś uznawana za arcydzieło szkoły polskiej. "Zezowate szczęście" dowiodło jednak, że Munk to nie tylko mistrz w obnażaniu fałszu narodowych stereotypów i symboli. Pokazało biegłość twórcy w operowaniu zarówno językiem tragedii, jak i komedii. Stało się też świadectwem wyczulenia reżysera na problemy współczesności, takie jak choćby przerost biurokracji i jego konsekwencje. Wartość "Zezowatego szczęścia" ujawnia się jeszcze w czym innym. Film ów jest mianowicie zdumiewająco udanym połączeniem różnych stylów i poetyk. Krytycy znaleźli w dziele Munka zjadliwą ironię, groteskę, elementy czysto komediowe i dramatyczne oraz cechy powiastki filozoficznej w duchu wolteriańskim. Przy tak dużej różnorodności i "rozrzucie" stylistycznym próżno szukać w "Zezowatym szczęściu" zgrzytów, zbędnych scen, chybionego aktorstwa. W warstwie fabularnej film Munka stanowi studium postawy obecnej w każdej epoce i w każdym społeczeństwie. "Zezowate szczęście" opowiada bowiem o - by użyć określenia krytyka - "żywocie oportunisty poczciwego". Jest nim Jan Piszczyk, rewelacyjnie grany przez Bogumiła Kobielę. Już od wczesnej młodości jego głównym celem było płynąć na fali koniunktury, być zawsze "kimś", jak najlepiej dopasować się do aktualnej tendencji społecznej i politycznej. Zaczął już przed wojną, kiedy jako chłopiec zapisał się do harcerstwa. Niestety, mimo usilnych starań, skompromitował się na defiladzie. Niezrażony niepowodzeniem zapragnął zostać korporantem, lecz podczas antysemickich zajść na uniwersytecie wzięto go za Żyda. Podczas wojny założył upragniony mundur podchorążego, ale trafił do oflagu. Tu na domiar złego uznano go za szpiega. Nie lepiej powiodło mu się w konspiracyjnej organizacji podziemnej. Wreszcie wraz z nastaniem socjalistycznego państwa wydawało się, że los wreszcie się do Piszczyka uśmiechnął. Nie na długo. 16:25 RETRO KINO - NAPAD NA BANK (FAITES SAUTER LA BANQUE!) Komedia kryminalna, 85 min, Francja, 1963 Reżyseria: Jean Girault Scenariusz: Louis Sapin, Jacques Vilfrid Aktorzy: Louis De Funes, Anne Doat, Jean Pierre Marielle, Yvonne Clech, Michel Tureau, Claude Pieplu, Jean Valmont, Catherine Demongeot Victor Garnier jest szczęśliwym człowiekiem, właścicielem sklepu łowieckiego, mężem uroczej Eliane i ojcem trójki udanych dzieci. Pewnego dnia szczęście się od niego odwraca, bowiem za namową dyrektora banku lokuje wszystkie swoje oszczędności w akcje pewnej firmy, która niebawem plajtuje. Wszystko wskazuje na to, że pieniądze zdefraudował dyrektor banku. Po burzliwej naradzie rodzina Garnier postanawia odzyskać swoje pieniądze. 20:00 BILET DO KINA - SMAK ŻYCIA (AUBERGE ESPAGNOLE'L) Komedia obyczajowa, 117 min, Francja/Hiszpania 2002 Scenariusz i reżyseria: Cedric Klapisch Aktorzy: Romain Duris, Judith Godreche, Audrey Tautou, Cecile de France, Keilly Reilly, Cristina Brondo, Federico D'Anna, Kevin Bishop, Xavier de Guillebon, Christian Pagh I inni Pełna wdzięku i humoru komedia obyczajowa znakomicie przyjęta przez widzów i krytykę. Cezar 2003 dla najlepszej młodej aktorki (Cecile de France), pięć innych nominacji do tej nagrody (w tym dla najlepszego filmu, za reżyserię i scenariusz) oraz nagrody publiczności na festiwalach w Karlovych Varach, Sydney czy australijskim Brisbane najlepiej świadczą o sukcesie dzieła Cedrica Klapischa. Jest to także film bardzo proeuropejski, pokazujący dobre strony zjednoczenia, nie oznaczającego wcale ? przynajmniej na poziomie stosunków międzyludzkich - nudnej uniformizacji, ale właśnie różnorodność doświadczeń i tradycji, wielokulturowość, dynamikę i umiejętność współistnienia. Scenariusz zainspirowały osobiste doświadczenia reżysera, a raczej jego siostry, która spędziła kiedyś dwa lata w Hiszpanii w ramach programu wymiany studenckiej "Erasmus". Cedric Klapisch odwiedził ją w mieszkaniu podobnym do tego, do którego trafi bohater "Smaku życia" ? Xavier. Reżyser ośmiesza też europejskie stereotypy, którymi szermuje trochę nieokrzesany brat jednej z ekranowych postaci. W "Smaku życia" narodowa specyfika i odmienność nie prowadzą do wrogości, budzą raczej wzajemną ciekawość i wzbogacają wspólne życie. Xavier ma 25 lat, mieszka w Paryżu z matką, niegdyś hipiską, przewrażliwioną na punkcie syna. Właśnie kończy studia na wydziale ekonomii. Dzięki wpływowym znajomym ojca z Ministerstwa Finansów otwiera się przed nim perspektywa pracy w strukturach unijnych. Warunkiem otrzymania intratnej posady jest jednak odbycie rocznych studiów podyplomowych w Hiszpanii, opanowanie języka i poznanie tamtejszego rynku. Xavier zostawia w Paryżu rodziców oraz ukochaną dziewczynę Martine i z ciężkim sercem wyjeżdża do Hiszpanii. Jeszcze na lotnisku w Barcelonie poznaje francuskie małżeństwo: lekarza Jean-Michela i jego młodą żonę Anne-Sophie, u których zatrzymuje się na parę dni. Szuka jednak stałego lokum. Dzięki znalezionemu w prasie ogłoszeniu zamieszkuje ostatecznie z piątką studentów z różnych krajów: Angielką Wendy, Duńczykiem Larsem, Niemcem Tobiasem, Hiszpanką Soledad i Włochem Alessandro we wspólnym mieszkaniu w centrum miasta. Niebawem dołącza do nich jeszcze Belgijka Isabelle, z którą Xavier najbardziej się zaprzyjaźnia. Przebywanie pod jednym dachem grupki młodych ludzi o odmiennych charakterach, upodobaniach i przyzwyczajeniach obfituje w drobne spięcia, ale i chwile bardzo zabawne, uczy tolerancji i sztuki kompromisu. Ponieważ zajęty całymi dniami Jean-Michel nie ma czasu zajmować się żoną, prosi Xaviera, by zechciał od czasu do czasu zabrać nieznającą hiszpańskiego, nieśmiałą Anne-Sophie na spacer po Barcelonie. Początkowo dość niechętny tej prośbie Xavier nie może jednak odmówić, wszak małżonkowie bardzo mu pomogli po przyjeździe do Hiszpanii. On sam szybko adaptuje się do nowego miejsca i nowych warunków, chociaż bardzo tęskni za Martine. Ale jej wizyta trochę go rozczarowuje: ze zdziwieniem stwierdza, że już nie ma jej tak wiele do powiedzenia jak dawniej. Za to coraz bardziej pociąga go Anne-Sophie, która pod jego wpływem powoli zmienia się z zahukanej małżonki cenionego doktora w atrakcyjną, rozbudzoną erotycznie kobietę. Ten romans jeszcze bardziej oddala chłopaka od Martine, która w końcu domyśla się prawdy. Spędzony za granicą rok mija błyskawicznie, stając się dla Xaviera, podobnie jak dla jego nowych europejskich przyjaciół, prawdziwą szkołą dorosłości i samodzielno 22:10 KROKUS IN CONCERT. BALOISE SESSION 2019 (KROKUS IN CONCERT. BALOISE SESSION 2019) Koncert, 61 min, Szwajcaria, 2019 Reżyseria: Roli Bärlocher Wykonawcy: Krokus Koncert rockowego zespołu Krokus na festiwalu Baloise Session. 23:25 MOCNE KINO - OBIETNICA (OBIETNICA) Dramat, 92 min, Polska/Dania, 2014 Reżyseria: Anna Kazejak Scenariusz: Anna Kazejak, Magnus Von Horn Zdjęcia: Klaudiusz Dwulit Muzyka: Kristian Eidnes Andersen Aktorzy: Eliza Rycembel - Lila, Mateusz Więcławek - Janek, Magdalena Popławska - Sylwia, Dawid Ogrodnik, Andrzej Chyra, Jowita Budnik, Bartłomiej Topa, Nikodem Rozbicki, Sara Sobania, Michał Surosz Lila i Janek, uczniowie wielkomiejskiego liceum, to przedstawiciele współczesnej młodzieży, porozumiewający się głównie poprzez Skype ' a oraz Facebooka. Wraz z przyjaciółmi korzystają z życia na całego, wydaje się, że cały świat jest stworzony tylko dla nich. Chodzą na imprezy, nie stronią od alkoholu i marihuany. Pewnego dnia Lila nieoczekiwanie zrywa znajomość z Jankiem, oskarżając go o zdradę. Zakochany chłopak będzie musiał zapłacić wysoką cenę za niewinny błąd. Jeśli spełni obietnicę, którą wymogła na nim dziewczyna, nic już nie będzie takie jak przedtem. 01:55 KINO NOCNE - FIGHTER (THE FIGHTER) Film biograficzny, dramat sportowy, 110 min, USA 2010 Reżyseria: David O. Russell Scenariusz: Scott Silver, Paul Tamasy, Eric Johnson Aktorzy: Mark Wahlberg, Christian Bale, Amy Adams, Melissa Leo, Mickey O’Keefe, Jack McGee, Melissa McMeekin, Bianca Hunter Siedem nominacji do Oscara: najlepszy film, reżyser, scenariusz, montaż, najlepsza aktorka drugoplanowa Amy Adams. Złote statuetki i Złote Globy za role drugoplanowe odebrali Christian Bale i Melissa Leo. Główny wątek filmu koncentruje się na życiu zawodowego boksera Micky’ego Warda (Mark Wahlberg) oraz jego starszego przyrodniego brata Dicky’ego Eklunda. Scenariusz filmu zainspirowany dokumentem z 1995 roku zatytułowanym "High on Crack Street: Lost Lives In Lowell" o rodzinie Eklund - Ward. Micky Ward jest bokserem wagi półśredniej z Lowell w stanie Massachusetts, jego interesami zarządza despotyczna matka, a trenerem jest przyrodni brat Dicky. Ale Micky nie jest w dobrej formie, ostatnio przegrał kilka walk, ma problemy z byłą żoną, nie może się dogadać z bezwzględną matką, Alice Ward, drażnią go nadpobudliwe siostry i przede wszystkim ciągle popada w konflikt z przyrodnim bratem. Kiedyś Dicky także był obiecującym bokserem, miał nawet na swoim koncie wielkie sukcesy, jednak wskutek uzależnienia od narkotyków zaczął staczać się na samo dno. Tymczasem podczas wielkiej imprezy w Atlantic City Micky'emu znowu zabrakło szczęścia. Okazuje się, że bokser, z którym miał walczyć, nagle zachorował, naprędce wybrano więc innego zawodnika, który jest od niego blisko 10 kilogramów cięższy i reprezentuje zupełnie inny styl walki. Mimo oczywistych zastrzeżeń Micky'ego, jego matka i brat godzą się na walkę. Po przegranej Micky wycofuje się, mając już dość porażek i rodziny. W tym trudnym momencie ukojenie przynosi mu spotkanie z barmanką Charlene (Amy Adams). Ta znajomość staje się coraz bardziej ważna dla niego. Kilka tygodni później Alice aranżuje jednak kolejną walkę dla syna, choć ten nie wierzy w swoje siły. Matka i siedem sióstr niemal wymuszają na nim podjęcie decyzji, obwiniając przy tym Charlene, że to przez nią brakuje mu motywacji. Ostatecznie nakłania go do walki przyrodni brat. Ale Dicky pakuje się w kłopoty. Kiedy policja brutalnie próbuje go aresztować, Micky staje w jego obronie. W rezultacie on sam zostaje uwolniony, ale Dicky trafia za kratki. Czy Micky'emu uda się jeszcze stanąć do walki o mistrzowski tytuł?