TVP Kultura Poniedziałek, 29.08.2022 11:00 MODRZEJEWSKA - POCZĄTEK ODC. 1/7 Serial biograficzny, 77 min, Polska 1987 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Anna Bojarska, Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Bożena Adamek, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Barbara Horawianka, Danuta Wodyńska, Hanna Skarżanka i inni Serial poświęcony największej polskiej aktorce o światowej sławie, która podbiła publiczność za oceanem przede wszystkim wielkimi kreacjami w tragediach Szekspirowskich, wzbudzał ogromne zainteresowanie już w fazie realizacji. Zastanawiano się, czy współczesna odtwórczyni tej roli, dynamiczna, pewna siebie, żywiołowa w swoim aktorstwie, zdoła przekazać całe bogactwo osobowości Heleny Modrzejewskiej (1840 - 1909), legendarnej gwiazdy, uznawanej za jedną z największych tragiczek w historii światowego teatru. Widzowie uznali jednak, że i tę rolę Krystyna Janda może zapisać na koncie swoich sukcesów zawodowych. Opowieść rozpoczyna się w połowie ubiegłego stulecia, w Krakowie. Czternastoletnia Helena Misel kończy szkołę "u sióstr". Atmosfera jej domu, bliskiego cyganerii artystycznej, żywo kontrastuje z mieszczańskim otoczeniem. Źródłem utrzymania całej rodziny jest kawiarnia prowadzona przez matkę. Jej sublokator i prawdopodobnie kochanek, Gustaw Zimajer, aktor żyjący w separacji z żoną, ma coraz większy wpływ na dorastającą dziewczynę. Przyjaciel i opiekun rodziny rozbudza jej ambicje, podtrzymuje fascynację teatrem. Helena podejmuje pierwsze próby pisania, zgłasza się też na przesłuchanie u znanej aktorki Hubertowej, która jednak uznaje ją za miernotę zupełnie pozbawioną talentu. Coraz silniejszy związek uczuciowy Heleny z Zimajerem przekształca się w romans. Gdy ciąża dziewczyny staje się widoczna, wybucha skandal. W 1861roku rodzina wyjeżdża do Bochni. 12:30 MAŁA SPRAWA Film społeczno - obyczajowy, 42 min, Polska 1975 Reżyseria: Janusz Kondratiuk Scenariusz: Jerzy Grzymkowski Zdjęcia: Andrzej Myszkowski Muzyka: Helmut Nadolski Występują: Jerzy Łapiński, Jan Stawarz, Wojciech Alaborski, Zbigniew Buczkowski, Włodzimierz Bednarski, Stanisław Michalik, Lech Sołuba, Ewa Pielach, Zbigniew Skowroński i inni Zrealizowany w 1975 r. film Janusza Kondratiuka doczekał się premiery dopiero we wrześniu 1980 r. , kiedy to robotnicy mówili już innym głosem i władza musiała się zacząć liczyć z ich zdaniem. Ale pięć lat wcześniej, gdy film powstawał, w najlepsze trwała gra pozorów, wzajemne oszukiwanie się, przemilczanie problemów, kolorowanie sprawozdawczości, doraźność i prowizorka. Tak się dzieje właśnie w "Małej sprawie", której akcja rozgrywa się w pewnej fabryce. Do dyrekcji zakładu dociera poufna wiadomość o spodziewanej wizycie partyjnego dygnitarza. Na przygotowanie się do "niespodziewanej" wizyty dyrekcja i załoga mają tylko parę godzin, od razu więc zaczyna się gorączkowa krzątanina: robotnicy "pokazowego" działu dostają z magazynu nowe kombinezony, inni malują świeże pasy na trasach przejazdu wózków, trwa nerwowa naprawa zepsutych od dawna kranów i pryszniców w łaźni, sprzątanie szatni itp. Grupa zaufanych pracowników pracuje nad tekstem stosownego powitania, które w imieniu załogi ma wygłosić najstarszy robotnik w zakładzie, Wasiak. Zaskoczony tym niepotrzebnym jego zdaniem wyróżnieniem mężczyzna na próżno usiłuje się bronić, ale klamka już zapadła: ma nauczyć się na pamięć drętwego tekstu i "spontanicznie" go wygłosić, gdy stanie przed szacownym gościem. Wszyscy inni, jeśli zostaną zapytani, mają chwalić osiągnięcia zakładu. Na razie, jeszcze rozluźnieni i doskonale wyczuwający absurd całej sytuacji, podśmiewają się na boku z zażenowaniem albo urządzają sobie rewię mody w nowych, "artystycznie" przybrudzonych drelichach. Kierownik jednego z działów, młody inżynier, chce wykorzystać przyjazd gościa do opowiedzenia mu o bolączkach fabryki: problemach z kooperantami, nieterminowych dostawach, nieracjonalnym wykorzystaniu maszyn itp. Podobny zamiar ma jeden z robotników, który chce wreszcie wygarnąć dygnitarzowi, co mu leży na sercu. Ale dyrektor stanowczo się temu sprzeciwia: zakład ma niebawem rozpocząć produkcję eksportową, a tu same narzekania. Gość może jeszcze pomyśleć, że zakład nie podoła eksportowemu wyzwaniu, a - co gorsza - że on, dyrektor, nie nadaje się do kierowania tak ważną fabryką. Lepiej słuchać, klaskać, potakiwać. Wydaje się, że tak właśnie wszystko przebiegnie. Nie do końca. 13:30 REŻYSERZY S.V - NICOLAS ROEG 5/10 SEZON 5 (NICOLAS ROEG 5/10 SEZON 5) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Nicolasa Roega, twórcy m.in. "Walkabout", "Nie oglądaj się teraz" czy "Człowieka, który spadł na ziemię". 14:30 SIOSTRY Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Hytroś Scenariusz: Michał Hytroś Zdjęcia: Janusz Szymański Za potężnym 800 - letnim murem, w najstarszym żeńskim klasztorze klauzurowym w Polsce - klasztorze benedyktynek w podkrakowskich Staniątkach, toczy się życie 12 sióstr - średnia wieku 70 lat. Mimo podeszłego wieku i zmieniającego się za murem, w szaleńczym tempie świata, każdego dnia starają się podporządkować swoje życie wymyślonej ponad 10 wieków temu regule "ORA et LABORA". Nasze bohaterki - siostry Anuncjata i Benedykta, (w klasztorze od 40 lat), z właściwym sobie urokiem wprowadzają nas w świat za murem, opowiadają o swoim życiu i podjętych w nim decyzjach. Pokazują nam świat klasztorny z wszystkimi jego odcieniami, zupełnie odarty ze stereotypu, często wzruszający i zabawny zarazem. To film o ciszy opowiedziany niezwykle głośno. 15:00 NIEDŹWIADEK (L'OURS) Film familijnt, przygodowy, 92 min, Francja/USA, 1988 Reżyseria: Jean Jacques Annaud Scenariusz: Gerard Brach Aktorzy: Jack Wallace, Tcheky Karyo Ekranizacja prozy Jamesa Oliviera Curwooda. Jest rok 1885. Wysoko w górach niedźwiedzica wybierająca miód z gniazda dzikich pszczół ginie pod oberwanym głazem. Mały niedźwiadek zostaje sierotą. Błąkając się po lesie, napotyka innego niedźwiedzia - rannego samotnika. Naśladuje go z bezpiecznej odległości i stara się do niego zbliżyć. Mimo początkowej nieufności, wielki, kulawy niedźwiedź akceptuje go. Tymczasem myśliwi rozpoczynają nagonkę na niedźwiedzie. Dużemu udaje się uciec, ale malec zostaje schwytany. Z ciekawością obserwuje ludzi i ich konie. Gdy podczas polowania duży niedźwiedź daruje życie jednemu z myśliwych, osaczywszy go przedtem na skalnej półce, myśliwi rezygnują z dalszego polowania i postanawiają uwolnić niedźwiadka. Ale malec wcale nie ma ochoty rozstać się z nimi... Film nagrodzony wieloma prestiżowymi nagrodami i nominowany do Oscara. (tekst: Beata Rodewald Mazurkiewicz) 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - DETEKTYWI NA WAKACJACH - ODC 3/5 ZASADZKA Serial przygodowy, 31 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Leokadia Migielska Zdjęcia: Czesław Swirta Występują: Barbara Wrzesińska, Zbigniew Józefowicz, Krystyna Rutkowska, Anna Grzeszczak, Jan Kasprzykowski, Jacek Staszewski, Anna Ossowska, Marek Ulański i inni Dzieci postanawiają roztoczyć opiekę nad zapomnianym zabytkiem. Kapliczką interesuje się jednak zbyt dużo obcych, dlatego muszą nieustannie jej pilnować. Wyjeżdżając na wycieczkę do Sandomierza, dzieciaki umieszczają wewnątrz aparat z samowyzwalaczem, aby sfotografować ewentualnego złodzieja. Po powrocie domorośli detektywi sprawdzają, co zostało utrwalone na kliszy. Niestety, na zdjęciach są tylko ich ręce. 19:25 SERIALOWA NOSTALGIA - DETEKTYWI NA WAKACJACH - ODC 4/5 WIELKIE ODKRYCIE Serial przygodowy, 31 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Leokadia Migielska Zdjęcia: Czesław Swirta Aktorzy: Barbara Wrzesińska, Zbigniew Józefowicz, Jacek Staszewski, Anna Ossowska, Marek Ulański, Krystyna Rutkowska i inni Dzieci poszukują złodzieja, który okradł zabytkową kapliczkę. Jedyny ślad jakim dysponują, to latarka zgubiona przez niego wewnątrz kaplicy. Przy okazji mali detektywi dokonują interesującego odkrycia. Pod deskami podłogi znajdują schowany tam stary obraz. 20:00 THELMA I LOUISE (THELMA & LOUISE) Dramat obyczajowy, 124 min, USA 1991 Reżyseria: Ridley Scott Scenariusz: Callie Khouri Zdjęcia: Adrian Biddle Muzyka: Hans Zimmer Aktorzy: Susan Sarandon, Geena Davis, Harvey Keitel, Michael Madsen, Christopher McDoland, Stephen Tobolowsky, Brad Pitt, Timothy Carhart, Lucinda Jenney, Jason Beghe i inni Pięć nominacji do Oscara (montaż, zdjęcia, reżyseria oraz dla odtwórczyń tytułowych ról Geeny Davis i Susan Sarandon) i złota statuetka dla autora scenariusza to najważniejsze wyróżnienia filmu drogi, który odniósł sukces artystyczny i komercyjny. "Thelmę i Louisę" - wspaniałe widowisko pełne ekspresji i napięcia, na przemian dramatyczne i komediowe - nakręcił brytyjski reżyser Ridley Scott, twórca mocnych thrillerów"Obcy - 8 pasażer Nostromo", "Czarny deszcz", "Osaczona", "Łowca androidów". Film ten to historia dwóch przyjaciółek z małego miasteczka w stanie Arkansas, które postanawiają oderwać się od szarej egzystencji i poznać smak przygody i ryzyka. Thelma (Geena Davis) jest gospodynią domową. Jej mąż, ponury sprzedawca dywanów, pomiata żoną i traktuje jak służącą. Louise (Susan Sarandon) pracuje w miejscowym barze jako kelnerka. Kobieta dobiega czterdziestki i pragnie stabilizacji. Tymczasem narzeczony, bujający w obłokach muzyk, nie kwapi się z propozycją małżeństwa. W końcu przyjaciółki zostawiają swych nieciekawych partnerów i same wyjeżdżają na weekend do wynajętego domku w górach. Kiedy zatrzymują się na pierwszy odpoczynek w przydrożnym barze, dochodzi do tragedii. Przygodnie poznany mężczyzna usiłuje zgwałcić Thelmę, która po kilku kieliszkach mocniejszego trunku zachowuje się zbyt swobodnie. W obronie przyjaciółki staje Louise, która bez namysłu strzela do napastnika. Od tej chwili niewinna przejażdżka zamienia się w dramatyczną ucieczkę. W życiu Thelmy i Louise rozpoczyna się nowy rozdział. W obawie przed odpowiedzialnością jadą do Meksyku, gdzie mają nadzieję znaleźć bezpieczne schronienie. Osaczone przez policję, decydują się na dramatyczny krok. 22:20 KRONOS - POCZTÓWKI Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi prowadzi dyskusję na temat pocztówek. Nie ustalono jednego autora pierwszej karki pocztowej. W Polsce uważa się, że twórcą słowa pocztówka jest Henryk Sienkiewicz, który w roku 1900 zgłosił je w konkursie na odpowiednik francuskiego wyrażenia oznaczającego kartkę. Po co wysyłamy kartki? Która strona widokówki jest bardziej przyciągająca - obrazek czy treść? Czy pocztówki zaspokajają w nas ludzką potrzebę kiczu? 02:45 KINO NOCNE - WYDZIAŁ ROSJA (RUSSIA HOUSE) Film sensacyjny, szpiegowski, 117 min, USA, 1990 Autor: John Le Carre Reżyseria: Fred Schepisi Scenariusz: Tom Stoppard Zdjęcia: Ian Baker Muzyka: Jerry Goldsmith Aktorzy: Sean Connery, Michelle Pfeiffer, Roy Scheider Brytyjski wydawca Barley Blair, wolnomyśliciel i birbant, miłośnik jazzu i wysokoprocentowego alkoholu, jest sympatykiem rosyjskiej literatury. Często odwiedza Rosję, jeździ regularnie na targi książek do Moskwy. Lubi poczucie humoru Rosjan i ich egzystencjalną zadumę nad beznadziejnością. Podczas pobytu w Rosji Blair poznaje naukowca Sawieliewa, wybitnego fizyka pracującego dla przemysłu zbrojeniowego, który zebrał dane dotyczące potencjału militarnego swego kraju. Chcąc przyspieszyć rozbrojenie i pierestrojkę, Sawiliew proponuje Blairowi opublikowanie zebranych danych na zachodzie. Manuskrypt zawierający informacje o uzbrojeniu Armii Czerwonej ma przeszmuglować do Londynu Katja. 05:00 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MARTA LIPIŃSKA Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem swoje dzieciństwo i wspomina znana i popularna aktorka filmowa i teatralna, Marta Lipińska. Rozmowa toczy się w warszawskim parku Królikarnia, miejscu dziecięcych zabaw małej Marty.