TVP Kultura Środa, 31.08.2022 08:40 DO DZIEŁA Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Justyna Melonowska Wykonawcy: Justyna Melonowska (prowadząca) Dr Justyna Melonowska wraz z gościem odcinka, omówi zagadnienia dotyczące Europy, jej pozycji w przestrzeni literackiej, historycznej, a także pozycji w przyszłości. Prof. Wojciech Roszkowski odpowie na pytanie: Jaki los czeka Stary Kontynent?, przedstawi podstawowe wartości, które definiują Europejczyków i zmiany, które zachodzą w cywilizacji. Opowie czym są dobro, prawda i piękno. Kanwą całej dyskusji będą prace prof. Wojciecha Roszkowskiego: "Roztrzaskane lustro" i "Bunt Barbarzyńców. 105 pytań o przyszłość naszej cywilizacji". Rozmowa opierać się będzie także na książkach: Waltera Laqueura "Ostatnie dni Europy. Epitafium dla Starego Kontynentu", Douglasa Murraya "Przedziwna śmierć Europy" i Davida Engelsa "Renovatio Europae". 09:10 JESTEM Dramat psychologiczno - obyczajowy, 93 min, Polska 2005 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Arthur Reinhart Muzyka: Michael Nyman Aktorzy: Piotr Jagielski, Agnieszka Nagorzycka, Edyta Jungowska, Barbara Szkałuba, Paweł Wilczak, Agnieszka Podsiadlik, Marcin Sztabiński, Elżbieta Okupska, Przemysław Bluszcz, Janusz Chabior, Łucjan Bieńkowski, Tomasz Beker, Kevin Rolof, Piotr Andrykowski, Mateusz Andrykowski "Kundel" ma 11 lat, drobną buzię, jasne włosy i poważne spojrzenie dorosłego człowieka, który już niejednego w życiu doświadczył. Bo też los go nie oszczędzał. Ojca pewnie nie zna albo już nie pamięta, matka oddała go do domu dziecka, bo nie radziła sobie z obowiązkami macierzyńskimi, do których zupełnie nie dorosła. Znacznie bardziej niż syn pochłania ją poszukiwanie właściwego partnera życiowego. Jak twierdzi, nie umie żyć sama, pragnie, żeby ktoś ją kochał, ale trafia na takich, którzy tylko chcą "zaliczyć" atrakcyjną jeszcze młodą kobietę. Szybko przychodzą i jeszcze szybciej znikają. A ona znów zostaje sama z dojmującą potrzebą miłości. Nie dostrzega, że tej miłości potrzebuje również jej syn, przeraźliwie samotny, pozbawiony opieki, domu, oparcia, o ileż dojrzalszy, mądrzejszy i wrażliwszy niż jego nieodpowiedzialna, egoistyczna matka. Pobyt w domu dziecka zapewnia dach nad głową i kawałek chleba, ale "Kundel" ma dosyć bezdusznych nauczycieli i okrutnych, prześmiewczych docinków rówieśników. Pewnego dnia ucieka z sierocińca. Ma nadzieję, że matka przygarnie go przynajmniej na jakiś czas, ale ona, jak zwykle, zajęta jest tylko sobą. Przegania go jak najgorszego natręta. Chłopiec zamieszkuje więc na opuszczonej, starej barce przycumowanej do brzegu. Zarówno mieszkańcom miasteczka, dobrze go znającym, jak i ludziom mieszkającym w stojącym na uboczu domu nad rzeką jego los jest całkowicie obojętny, z czego "Kundel" zdaje sobie sprawę. Ci pierwsi spotykają go, jak zbiera złom do rozklekotanego wózka, żeby zarobić parę groszy na jedzenie, gdyż ma swój honor i nie chce żebrać. Ci drudzy widzą go, jak krząta się po barce rano i wieczorem, myje się, je. Zainteresowanie budzi jedynie w dwóch córkach gospodarzy: siedmio - i ok. jedenastoletniej, które uważnie obserwują chłopca z daleka. Dodatkowo "Kundel" musi się wystrzegać swych dawnych kolegów z miasteczka, traktujących go jako obiekt swoistych polowań. Któregoś wieczoru młodsza z dziewczynek zagląda na barkę, a wreszcie staje oko w oko z "Kundlem". Odwagi dodaje jej wypite piwo. Dzieci zamieniają parę słów, mała odchodzi. Wraca do swojego dostatniego domu, w którym czuje się równie osamotniona i nieszczęśliwa jak jej nowy znajomy z barki. Nazajutrz pojawia się znowu i odtąd staje się regularnym, gorąco wyczekiwanym gościem na barce. Podrzuca też chłopcu jedzenie, przynosi baterie do znalezionego przez niego radia. Stopniowo między obojgiem małych nieszczęśników rodzi się przyjaźń. Wreszcie każde z nich ma kogoś, z kim może porozmawiać, kto go słucha i rozumie. On zwierza się jej, że jak dorośnie, zostanie poetą, choć pewnie nie do końca wie, co to znaczy. Ona, na pytanie, kim będzie w przyszłości, odpowiada, że starą panną, bo już wie, że to coś smutnego i przykrego, a tak się czuje w swoim zasobnym, lecz obojętnym domu. W przypływie desperacji oboje rozważają nawet wspólną ucieczkę barką w świat. O przyjaźń dziewczynki z obcym zaczyna być zazdrosna niedopuszczona do tajemnicy starsza siostra. Któregoś ranka, odwróciwszy uwagę siostry, dzwoni na policję, by złożyć doniesienie. "Jestem" to bodaj najdojrzalszy film w dorobku Doroty Kędzierzawskiej ("Wrony", "Nic", "Pora umierać") przejmujący, prawdziwy, zapadający w pamięć. Urzeka nie tylko znakomitą grą głównego bohatera, małego Ślązaka Piotra Jagielskiego, ale także poetyckimi zdjęciami Arthura Reinharta i wspaniałą muzyką Michaela Nymana. Na festiwalu w Gdyni w 2005 r. film otrzymał nagrody za muzykę, zdjęcia i dźwięk oraz nagrodę publiczności. Dodatkowo operatora Arthura Reinharta uhonorowano nagrodą główną na festiwalu Camerimage w Łodzi i Orłem - Polską Nagrodą Filmową. "Jestem" zebrało też laury na festiwalach w Berlinie, Belgradzie i 11:00 MODRZEJEWSKA - CZERNIOWCE ODC. 3/7 Serial biograficzny, 78 min, Polska 1989 Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Barbara Horawianka, Olgierg Łukaszewicz, Zdzisław Wardejn, Karol Strasburger, Leon Niemczyk i inni Gustaw Zimajer coraz częściej traktuje Helenę jak towar, który można korzystnie sprzedać. Próby stręczenia jej bogatemu prowincjuszowi doprowadzają do ostrego konfliktu między nimi. Modrzejewska debiutuje na scenie w języku niemieckim, otwiera się przed nią szansa prawdziwej kariery. Wykazuje ogromny hart ducha, walcząc o wielkie role, stopniowo tworzy własną teorię gry aktorskiej. Zimajer czuje się zagrożony, staje się jej największym wrogiem. Śmierć drugiego dziecka sprawia, że Helena postanawia odejść od Gustawa. 12:30 STRACONA NOC Nowela filmowa, 41 min, Polska 1973 Scenariusz na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Reżyseria: Janusz Majewski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Aleksander Skriabin Wyk. Andrzej Łapicki, Olgierd Łukaszewicz, Alicja Jachiewicz, Jan Nowicki, Ryszard Kotys Druga, po 17 latach przerwy, ekranizacja tego interesującego studium psychologicznego. Epizod jednej nocy posłużył twórcom filmu do dokonania subtelnej analizy ludzkich postaw i wywołanych emocjami gwałtownych reakcji. Wracającemu z Rzymu warszawskiemu literatowi, Wacławowi Kisieleckiemu, późnym wieczorem gdzieś na wiejskiej drodze psuje się samochód, musi więc wraz z szoferem Konstantym szukać noclegu w pobliskim dworku. Jego właścicielem jest młody mężczyzna, Jan, który od śmierci matki sam zawiaduje mocno podupadłym majątkiem. Z dawnych włości został właściwie już tylko dwór i rozległy sad oraz dwie osoby służby: stróż Stanisław i jego młoda, piękna żona Faustyna, która prowadzi Janowi dom. Romantyczny, wrażliwy młodzieniec, trochę poeta, trochę pianista, marzy o studiach inżynierskich, ale ciągle nie ma dość środków, a może też i silnej woli, by opuścić wieś i przenieść się na dłużej do miasta. Wiedzie raczej monotonne, nieco pustelnicze życie, mając Stanisława i Faustynę za całe towarzystwo. Goście bywają tutaj rzadko, tym milej więc są widziani. Kisielecki i jego kierowca zostają powitani bardzo serdecznie, podjęci kolacją i domową nalewką z czereśni. Faustynka krąży między jadalnią, gdzie wieczerzają panowie, a kuchnią, w której nakryła dla szofera zabawiającego ją anegdotami z szerokiego świata. Stanisław śpi tymczasem na sianie zmożony zmęczeniem i sporą ilością wódki. Choć awaria w samochodzie została szybko usunięta, gospodarz nalega, by przyjezdni przenocowali pod jego dachem. Kisielecki przyjmuje zaproszenie, nie śpieszy się jednak do łóżka. Ciekawy ludzi, szukający wszędzie nowych tematów, wdaje się z Jankiem w pogawędkę. W pogrążonym we śnie domu dwaj mężczyźni snują nieśpieszną rozmowę. Literat opowiada o swych wrażeniach z podróży do Włoch, Janek zwierza mu się ze swej miłości do Faustyny. Wyjawia zarazem, że nigdy nie ośmielił się jej posiąść, choć usilnie tego pragnie. Faustynka ma jednak zazdrosnego męża, a przy tym stosunek Janka do atrakcyjnej gospodyni ma w sobie coś nabożnego, chłopak idealizuje ją i wszystko, co z nią związane. Korzystając z obecności nieoczekiwanego gościa, mężczyzna podejmuje desperacką próbę uwolnienia się od miłości, która owładnęła nim bez reszty. Usiłuje obrzydzić sobie obiekt swych uczuć, zrzucić Faustynę z piedestału, na który sam ją wyniósł. Gorąco namawia Kisieleckiego, by zakradł się do jej pokoju. Gość odrzuca jego propozycję, rozmowa przeciąga się niemal do świtu. Kiedy wydaje się, że literat ulegnie w końcu pokusie, wychodzi na jaw, że Faustyna nie spędziła tej nocy sama. 13:30 NORMALNY AUTYSTYCZNY FILM (NORMAL AUTISTIC FILM) Film dokumentalny, 87 min, Czechy, 2016 Reżyseria: Miroslav Janek Scenariusz: Miroslav Janek Zdjęcia: Miroslav Janek Boharowie filmu to pięcioro niezwykłych młodych ludzi dotkniętych zespołem Aspergera. Film, kręcony przez dwa lata, jest intymnym portret społecznej inności, udowadnia, że zespół Aspergera to nie tyle choroba, co odmienny sposób postrzegania świata. Luk ma charakterystyczne poczucie humoru, kocha filmy i pisze scenariusze. Denis to wirtuoz fortepianu, który jest w stanie zagrać najtrudniejsze klasyczne utwory (jego interpretacje Chopina, Vivaldiego, Beethovena i Dvoraka pojawiają się w ścieżce dźwiękowej filmu). Jest przy tym niezwykle inteligentny i oczytany. Uwielbia "Małego Księcia", którego za każdym razem odczytuje na nowo. Depresyjna nastolatka Majda kocha rap, za pomocą którego wyrzuca z siebie nienawiść, którą czuje do samej siebie, rodziców i świata. Jej śmiałe teksty opisują otaczający świat z rozbrajającą szczerością. Dwunastoletnia Marjamka doskonale zna angielski i bez problemu potrafi opowiadać w tym języku długie historie, a jej młodszy brat Ahmed jest z kolei niezwykle przyjacielski. Pięcioro niezwykłych młodych ludzi dotkniętych zespołem Aspergera, których społeczeństwo określa mianem "aspergerowców". Kręcony przez dwa lata intymny portret społecznej inności pokazuje prawdziwe oblicze bohaterów oraz ich relacje z rzeczywistością. Unaocznia to, co sytuuje ich poza granicami społecznej normalności, zachęcając do refleksji, czym tak naprawdę jest pojęcie zdrowia psychicznego. Udowadnia, że zespół Aspergera to nie tyle choroba, co odmienny sposób postrzegania świata. Ta poetycka przypowieść o pięknie bycia innym skłania do podjęcia próby zrozumienia fascynującego świata ludzi z zespołem Aspergera i ich sposobu myślenia. 15:10 ŚWIAT ZOSTAŁ STWORZONY DLA MNIE Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski, Kamil Hasiuk, Mateusz Wołoczko Wykonawcy: Andrzej Dobosz Film dokumentalny poświęcony Andrzejowi Doboszowi. Pisarz, przenikliwy krytyk literacki, wyjątkowy aktor, erudyta, miłośnik literatury, z wykształcenia polonista i filozof, student Jana Kotta i Leszka Kołakowskiego, uczeń Antoniego Słonimskiego. Autor książek: "Generał w bibliotece", "Ogrody i śmietniki", "O kapeluszu", "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Z różnych półek" i "Dni powszednie niepospolitych ludzi i 99 innych felietonów". Losy bohatera są pokazane na tle wydarzeń, które ukształtowały Polskę XX wieku: okupacja podczas II wojny światowej, powstanie warszawskie, Marzec ’68. Podstawą filmu są osobiste wypowiedzi bohatera, które uzupełniają wypowiedzi krytyków literackich zajmujących się twórczością Andrzeja Dobosza. 16:20 MIASTO Z MORZA Dramat historyczny, obyczajowy, 113 min, Polska 2009 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Muzyka: Tomasz Gąssowski Aktorzy: Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Olgierd Łukaszewicz, Zdzisław Wardejn, Marian Dziędziel, Piotr Polk Scenariusz filmu oparty na motywach I tomu powieści Stanisławy Fleszarowej - Muskat "Tak trzymać". To opowieść o pracy, przyjaźni i miłości, o wielkich nadziejach i porażkach. Ukazuje pionierski okres budowy portu gdyńskiego - w owym czasie inwestycji olbrzymiej i kosztownej, podjętej wysiłkiem polskiego rządu, polskich i francuskich inżynierów oraz robotników. To jednocześnie historia rodzącego się miasta, obejmująca okres około trzech lat, od wiosny 1923 roku do uzyskania przez Gdynię praw miejskich w 1926 roku. Główni bohaterowie filmu to cała galeria barwnych postaci. Butny i ambitny 19 - letni Krzysztof Grabień pochodzi ze wsi pod Przeworskiem. Wyruszył na Wybrzeże w poszukiwaniu pracy i swojego miejsca w życiu. Jest sierotą, jego rodzice zginęli w czasie bombardowania. W czasie podróży Krzysztof zostaje okradziony, dociera do Gdyni nocą, nie ma się pieniędzy na nocleg. Nazajutrz w kolejce do punktu werbującego robotników do pracy poznaje Wołodię Jazowieckiego, który proponuje mu niezbyt legalny, ale za to opłacalny interes. Razem zatrudniają się w garkuchni, gdzie pracuje też Łucka, dziewczyna z Kaszub. Krzysztof podoba się jej, a on odwzajemnia jej zainteresowanie. Znajomość szybko przeradza się w miłość. Kariera Grabienia na Wybrzeżu rozwija się. Młody człowiek podejmuje pracę przy budowie portu, kończy polskie gimnazjum w Gdańsku, żeni się z Kaszubką i wreszcie idzie na studia. Sukcesywnie wrasta w rodzące się miasto. Jego miłość, Łucka, pochodzi z rodziny z Konków. Początkowo zatrudniona w garkuchni dla robotników, później znajduje zatrudnienie w biurze inż. Tadeusza Wendy, kierownika budowy portu w Gdyni. Łucka zostaje żoną Krzysztofa zostaje wbrew woli ojca, Augustyna. Ich córka Julia będzie pierwszym dzieckiem urodzonym w Gdyni po uzyskaniu praw miejskich. Równie ciekawą postacią w filmie jest Wołodia Jazowiecki, rówieśnik i serdeczny przyjaciel Krzysztofa. Umie czerpać radości, kocha życie i piękne kobiety. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wrócił do kraju ze Związku Sowieckiego wraz z ojcem. Jego matka nie przeżyła trudów podróży. Początkowo Wołodia zajmuje się lewymi interesami, jednak wszystko się zmienia, gdy ma okazję wykorzystać swoją znajomość języków obcych. Od tej pory pracuje jako tłumacz francuskich inżynierów budujących port w Gdyni, a później wstępuje do Marynarki Wojennej. Choć uchodzi za lekkoducha, jest jednocześnie człowiekiem honoru. Skłócony z ojcem, kategorycznie odmawia przyjęcia od niego pomocy finansowej. Woli pozostać na własnym utrzymaniu. Trzydziestoparoletnia wdowa po majorze Wojska Polskiego, pani Helena, to piękna i szlachetna kobieta. Po przyjeździe do Gdyni z Warszawy prowadzi nad morzem restaurację Pawilon. Próbuje ułożyć swoje życie na nowo. Francuscy inżynierowie oraz Krzysztof i Wołodia często bywają w restauracji Heleny, tu koncentruje się życie towarzyskie, tu przychodzą miejscowi i letnicy w sezonie. Helena związuje się z jednym z francuskich inżynierów, Marcelem Lebrakiem. Mimo propozycji wyjazdu do Paryża i obiecujących perspektyw na przyszłość, zamierza pozostać w Gdyni. W czasie weselnego przyjęcia Krzysztofa i Łucki, organizowanego w restauracji Heleny, wszystkich poraża wiadomość, że wskutek kryzysu konsorcjum wycofuje się z budowy portu. Roboty zostają wstrzymane, ludzie tracą pracę, Francuzi wyjeżdżają. W czasie pożegnania na dworcu w Gdyni Helena zapewnia Lebraca, że przyjedzie do Paryża. Kryzys niemieckiej marki sprawia, że przepadają wszystkie oszczędności Augustyna Konki, trzymane w gdańskim banku. Konka pada rażony apopleksją. Sprowadzony przez Krzysztofa lekarz niewiele może pomóc. Pielęgnowany przez rodzinę Augustyn, leży w domu, nie ma kontaktu ze światem.Krzysztof, Łucka, Helena i Wołodia spotykają się w restauracji. Rozmawiają o przyszłości. Wszyscy są w podłym nastroju. Losy tej czwórki bohaterów splatają się z losami miejscowej ludności oraz z historią autentycznych postaci związanych z Kaszubami, z budową portu i tworzącym się miastem. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - DO PRZERWY 0:1 - ODC. 2/7 - RATUJ PARAGON Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1969 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz na podstawie własnej powieści: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Wykonawcy: Wiślanie 69 Aktorzy: Aleksander Fogiel, Józef Nalberczak, Roman Wilhelmi, Tadeusz Bartosik, Magdalena Celówna, Marian Tchórznicki, Mirosław Domański, Jerzy Porębski, Jan Smoliński, Józef Nowak, Jerzy Turek, Zbigniew Skowroński Mecz pomiędzy dwiema "dzikimi" drużynami budzi szalone emocje wśród graczy i widzów. Kibice gotowi są założyć się o wszystko, że ich pupile będą górą. Chłopcy z drużyny Paragona, mniej rośli i słabsi fizycznie, muszą przyznać, że przeciwnicy "włupili im legalnie" pierwszego gola. Wynik do przerwy 0:1. Teraz wszyscy gracze z "Syrenki" liczą na piłkarskie umiejętności Paragona. 19:25 SERIALOWA NOSTALGIA - DO PRZERWY 0:1 - ODC. 3/7 - KŁOPOTY Z KASĄ Serial dla młodych widzów, 25 min, Polska 1969 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz na podstawie własnej powieści: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Józef Nalberczak, Marian Tchórznicki, Aleksander Fogiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Milski, Wanda Łuczycka, Józef Nowak, Henryk Bąk i inni Chłopcy kontynują przygotowania do turnieju drużyn podwórkowych. Paragon znowu ma kłopoty. Chłopak musi w kilka godzin zdobyć trzysta złotych, żeby uratować swój honor skarbnika. A zgromadzenie takiej kwoty jest zadaniem niezmiernie trudnym. Tymczasem konkurencyjna drużyna potrzebuje lewego skrzydłowego. Paragon waha się, czy zdradzić kolegów i zagrać z "obcymi". Zdesperowanemu chłopakowi przybywa jeszcze jeden poważny problem - jego mama ulega wypadkowi. 22:10 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - BRACIA ROCA NA TURECKIM SZLAKU (THE TURKISH WAY) Film dokumentalny, 86 min, Hiszpania, 2016 Reżyseria: Luis Gonzalez Zdjęcia: Jaime Rebato Muzyka: Sophie Abraham - Ebbinge Pięć tygodni w kolebce jednej z najstarszych kuchni świata: Turcji. Słynni restauratorzy, bracia Joan, Josep i Jordi Roca udają się w podróż na Półwysep Anatolijski. Szef kuchni, sommelier i cukiernik zgłębiają tajniki sztuki kulinarnej i poznają kulturę Turcji - spotykają się z kucharzami, producentami jedzenia, rolnikami oraz zwykłymi ludźmi. Na co dzień bracia Roca są właścicielami katalońskiej restauracji Celler de Can Roca w Gironie, uznanej przez prestiżowy "Restaurant Magazine" za najlepszy lokal na świecie - według listy The World's 50 Best. (https: //www.kinonh.pl) 01:35 SCENA KLASYCZNA - (5) KAMIL PACHOLEC Koncert, 35 min, Polska, 2017 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca) Kamil Pacholec jest już znany widzom TVP Kultura. W 2016 roku był półfinalistą konkursu Młody Muzyk Roku. Grę na fortepianie rozpoczął dziesięć lat wcześniej w rodzinnych Kielcach. Dziś ma na koncie nagrody w kilku międzynarodowych konkursach, między innymi w Gorlitz i Brukseli. Muzyka jest dla niego sposobem na wyrażenie siebie i oderwanie się od codziennej rzeczywistości. Jego ulubionym kompozytorem jest Fryderyk Chopin. Lubi też komponować i improwizować. Relaksuje się przy piosenkach Mieczysława Fogga. W wolnym czasie czyta, pływa, jeździ na nartach i rowerze. Program: Fryderyk Chopin Etiuda cis - moll op. 25 nr 7 Fryderyk Chopin - Etiuda Ges - dur op. 25 nr 9 Fryderyk Chopin Etiuda h - moll op. 25 nr 10 Fryderyk Chopin Etiuda a - moll op. 25 nr 11 Fryderyk Chopin - Ballada g - moll op. 23 02:55 KINO NOCNE - KLUCZNIK Dramat, 80 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Marczewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Wirgiliusz Gryń, Tadeusz Łomnicki, Stanisława Celińska, Halina Gryglaszewska, Jerzy Radziwiłowicz, Teresa Lipowska, Henryk Machalica, Włodzimierz Musiał, Juliusz Lubicz Lisowski, Lena Wilczyńska, Konrad Morawski, Leonard Pietraszak, Jerzy Kryszak, Henryk Staszewski, Paweł Bodytko Scenariusz filmu (Grand Prix za reżyserię, nagrody za muzykę i za zdjęcia na IV FPTT w Olsztynie w 1980 r.) powstał na motywach sztuki Wiesława Myśliwskiego. Akcja "Klucznika" rozgrywa się w małej wiosce na przełomie lat 1944/45. Jej mieszkańcy wiedzą już o reformie rolnej, ale ziemia pobliskiego dworu nie została jeszcze podzielona, a w pałacu w dalszym ciągu mieszka schorowany hrabia z siostrą i córką. Majątek pałacowy został już niemal kompletnie rozgrabiony, w parku bawią się chłopskie dzieci, nie ma zwierząt. Jedynie pałac pozostał nietknięty, żaden z chłopów nie śmie bowiem doń wejść, póki "on" tam jest. Dawny klucznik Kazimierz nadal pełni swoją funkcję, chociaż właściwie nie ma już czego pilnować. "Posprawdzało się panie hrabio, pozamykało, stworzenie jeść dostało na całą noc..." - relacjonuje co wieczór hrabiemu, bojąc się, że prawda o stanie majątku mogłaby zabić chorego na serce pana. Ale hrabia doskonale zdaje sobie sprawę z tego, co się wokół niego dzieje, jednak - podobnie jak klucznik - udaje, że nic się nie zmieniło. Wie, że nie był dobrym panem i spodziewa się, że któregoś dnia chłopi wtargną do pałacu, by zamordować jego i jego rodzinę. A on chce umrzeć godnie i pięknie, odejść wraz z epoką, w której żył, z klasą, tradycją, kulturą, do której należał. Dlatego też któregoś wieczoru przyjmuje klucznika w kontuszu i z karabelą u boku. Podziw, jaki widzi w oczach sługi, sprawia hrabiemu satysfakcję. Za obietnicę dochowania wierności ofiarowuje Kazimierzowi swój majątek, przypina karabelę, a do ręki daje dzwonek, którym dzwonił na służbę. Razem przemierzają pałacowe korytarze. W pewnym momencie hrabia pada rażony atakiem serca. Klucznik idzie dalej sam, zasiada w fotelu swego pana i nieśmiało, a potem coraz energiczniej potrząsa dzwoneczkiem. Dźwięk dzwonka potęguje muzyka i zmienia w brzmienie wielkich dzwonów. Ale lokaj się nie pojawia. 04:30 KALIPSO Film obyczajowy, 44 min, Polska, 2000 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Maciej Siatkiewicz Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Muzyka: Sebastian Olko Aktorzy: Marian Kociniak, Marek Dyjak, Mariusz Leszczyński, Jan Jurewicz, Andrzej Zieliński Anna Majcher, Anna Gornostaj, Jan Himilsbach i inni Utrzymana w klimacie hrabalowskiej prozy i stylistyce filmów lat 60. opowieść o ludziach z odchodzącej epoki, ich przyjaźni, lojalności, wyznawanych zasadach. Letni poranek w małym miasteczku. Henio Roszponka, murarz z trzydziestoletnim stażem, budzi się nazajutrz po swoich 50. urodzinach na ciężkim kacu. Miał koszmarny sen: śniło mu się, że bardzo spragniony wędrował przez pustynię. Zastanawia się, co ten sen może oznaczać, ale nic sensownego nie przychodzi mu do zmęczonej głowy. Czas go zresztą nagli: wraz ze swoim młodym pomocnikiem, Berbeciem, wybiera się na pogrzeb znajomej meliniarki, babki Stangreciak. Kiedy przybywają na miejsce, okazuje się, że uroczystość odbyła się poprzedniego dnia. Henio wspomina liczne "zasługi" meliniarki, jej dobre serce i przejścia z milicją. W trakcie tych wspominków zauważa nieopodal zaniedbany grób niejakiego Stasia Łabędzia, zwanego Kalipso - niegdyś zamożnego prywaciarza, który dorobił się m. in. na handlu lodami, uprawie kwiatów, prowadzeniu masarni. Henio pracował przy budowie jego kilku kolejnych domów. Nieźle wtedy zarabiał, więc z rozrzewnieniem i podziwem opowiada Berbeciowi o dawnym pracodawcy, przyjacielu i mentorze, a nawet rozmawia z Kalipso jak z dobrym duchem. Zdjęty oburzeniem, że młoda wdowa po Stasiu zupełnie nie dba o grób męża, odwiedza ją, próbując przemówić do sumienia, ale kobieta nakazuje swoim ochroniarzom przepędzić go. W takiej sytuacji Henio postanawia sam postawić przyjacielowi przyzwoity grobowiec. Nie jest to łatwe, gdy nie ma się grosza przy duszy. Ale stary mistrz murarski, teraz bardziej pijaczyna i bumelant, nie daje jednak za wygraną.