TVP Kultura Niedziela, 04.09.2022 06:50 SPOTKANIE Z CIENIEM - HANKA ORDONÓWNA Kameralne i studyjne (widowisko), 59 min, Polska, 1967 Reżyseria: Irena Sobirajska, Irena Sobierajska Scenariusz: Jerzy Waldorff, Jerzy Waldorff Sylwetka wybitnej piosenkarki, tancerki i aktorki okresu międzywojennego - Hanki Ordonówny. O jej życiu i karierze scenicznej opowiada Jerzy Waldorff. Gawęda przeplatana jest piosenkami Ordonki zarejestrowanymi na płytach gramofonowych, fragmentem filmu "Szpieg w masce" oraz licznymi fotografiami i fotosami. 09:05 OD UCHA DO UCHA - SCENA MUZYCZNA - DŹWIĘKI NIEODKRYTE Koncert, 40 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Nina Kodorska, Nina Kodorska, Maciej Wojcieszczuk, Mateusz Wachowiak, Paweł Płaczkowski, Oliwier Andruszczenko, Damian Marat "Dźwięki nieodkryte" to spektakl muzyczny, który łączy ze sobą dwa światy. Dowodzi, że muzyka jest zarówno wokół nas, jak i w nas samych i absolutnie każdy, kiedy tylko zechce, może stać się artystą. Szukanie dźwięków, poznawanie instrumentów, a także odkrywanie całego spektrum możliwości, które daje nam głos i nasze ciało to główne idee tego wydarzenia, czyniące z niego prawdziwe muzyczne show. Zabawna poetycka narracja przeplatana wyjątkowymi kompozycjami, piosenkami granymi na żywo, poruszy zarówno małego jak i starszego widza, a być może odkryje w nich wirtuozów. 10:25 ANGIELSKIE ŚNIADANIE - ROBIN Z SHERWOOD - ODC. 1 CZAROWNIK CZ. I (ROBIN OF SHERWOOD) Film przygodowy, 51 min, Wielka Brytania, 1983 Reżyseria: Richard Carpenter, Paul Knight Aktorzy: Michael Praed, Ray Winstone, Clive Mantle, Phil Rose, Mark Ryan "Robin z Sherwood" (ang. Robin of Sherwood), brytyjski serial fantasy nakręcony w latach 1983 - 1986, znany też w Polscepod tytułem "Robin Hood". Serial był złożony w sumie z 26 odcinków nakręconych w trzech odrębnych cyklach. W pierwszych dwóch sezonach w roli tytułowej występował Michael Praed, zaś w trzecim - syn Seana Connery'ego, Jason. Producentem serialu był Paul Knight, a głównym scenarzystą Richard Carpenter. W tworzeniu scenariusza współpracowali z nim: Anthony Horowitz, Andrew McCulloch i John Flanagan. Reżyserem pierwszego sezonu był Ian Sharp, drugiego Robert Milton Young, a trzeciego Ben Bolt, James Allen, Gerry Mill, Sid Robertson i Alex Kirby. Serial nawiązuje do legendy o Robin Hoodzie; akcja filmu rozgrywa się na w Anglii na tle przełomu XII i XIII wieku, za panowania króla Ryszarda Lwie Serce i jego brata Jana bez Ziemi. Inicjatorem powstania tego serialu był jego producent Paul Knight; początkowo zamierzał on nakręcić sześcioodcinkowy miniserial o przygodach Robin Hooda w nowej konwencji, odpowiadającej publiczności lat 80. XX wieku. 11:30 POLA Dramat obyczajowy, 18 min, Polska, 2017 Reżyseria: Edyta Rembała Scenariusz: Edyta Rembała Zdjęcia: Weronika Bilska Aktorzy: Marta Kosińska, Hanna Kowalkowska, Magdalena Smalara, Michał Kowalski Jedenastoletnia Pola nie może pogodzić się z wyjazdem matki do pracy za granicę. Wraz z chorą siostrą ma zostać pod opieką ojca. Dziewczynka robi wszystko, żeby zatrzymać mamę w domu. Po jej wyjeździePola postanawia uciec. Zabiera ze sobą młodszą siostrę. (filmpolski.pl) 12:40 BĘDZIE LEPIEJ Komedia, 95 min, Polska 1936 Reżyseria: Michał Waszyński Scenariusz: Emanuel Schlechter, Ludwik Starski Zdjęcia: Albert Wywerka Muzyka: Henryk Wars Aktorzy: Helena Zarembina, Ryszard Misiewicz, Kazimiera Horbowska, Edmund Minowicz, Aniela Rolandowa, Halina Kowalczykówna, Irena Skwierczyńska, Michał Halicz, Bolesław Folański, Janina Paszkowska, Loda Niemirzanka, Kazimierz Wajda, Henryk Vogelfanger, Aleksander Żabczyński, Antoni Fertner Komedia z udziałem niezwykle przed wojną popularnych gawędziarzy radiowych, Szczepka i Tońka. Obaj byli rodowitymi lwowianami, ale urodzonymi na dwóch krańcach tego miasta - jeden w Gródku, drugi w Łyczakowie. Mieli wspaniałe poczucie humoru, doskonale władali lwowską gwarą. Szczepko, czyli Kazimierz Wajda i Tońko - Henryk Vogelfanger byli wielkimi gwiazdami powstałej w roku 1933 "Wesołej Lwowskiej Fali". Z raportów biura studiów Polskiego Radia wynika, że audycji tej słuchało ok. 6 milionów osób, co na owe czasy jest liczbą imponującą. Początkowo dialogi dla Szczepka i Tońka pisał "ojciec" tej audycji, Wiktor Budzyński, później jednak Wajda i Vogelfanger układali je sami. Filmem "Będzie lepiej" lwowscy komicy rozpoczęli swoją karierę na dużym ekranie. W roku 1939 powstał drugi film z ich udziałem - "Włóczęgi". Trzecia komedia ze Szczepkiem i Tońkiem - "Serce batiara" nie została ukończona z powodu wybuchu wojny. Dwaj przyjaciele - Szczepko i Tońko - zostają wyrzuceni z pracy w fabryce zabawek, złamali bowiem obowiązujący tam zakaz śpiewania. W parku znajdują porzucone niemowlę, które biorą pod swoją opiekę. Tymczasem do Lwowa przyjeżdża Wanda, właścicielka sklepu z zabawkami i jej stryj. Chce on wyswatać swą siostrzenicę z dyrektorem fabryki, w której pracowali Szczepko i Tońko. Zbieg okoliczności sprawia, że porzucone niemowlę trafia do Wandy. Dwaj przyjaciele rozpoczynają rozpaczliwe poszukiwania dziecka. Ale stryj Wandy zdążył się już w maleństwie rozkochać, podobnie jak jego siostrzenica w dyrektorze fabryki. 14:30 WĘDROWIEC POLSKI Reportaż, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Agnieszka Żmijewska, Krzysztof Koehler Wykonawcy: Krzysztof Koehler (prowadzący) Cykl, którego celem jest przybliżenie historii, tradycji, kultury różnych regionów Polski. Prowadzącym ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce jest poeta, literaturoznawca i krytyk literacki Krzysztof Koehler. W kolejnym odcinku odwiedzamy Ponidzie, obszar niemal całkowicie leżący na terenie Niecki Niedziańskiej. Nasz wędrowiec dociera do Muzeum Regionalnego w Pińczowie, gdzie znajduje się akt lokacji miasta. Zwiedza Bazylikę Kolegiacką Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wiślicy, ufundowaną przez Kazimierza Wielkiego, a w Busku Zdroju zwiedzamy starą kuźnię. 17:15 NIEDZIELA Z... DWUDZIESTOLECIEM MIĘDZYWOJENNYM Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadzący) Kolorowy świat z rewii i komedii z Eugeniuszem Bodo czy obraz ostrych nierówności społecznych z powieści Poli Gojawiczyńskiej i Zbigniewa Uniłowskiego? Jak zostało zapamiętane dwudziestolecie międzywojenne? Czy więcej w nim blasków, czy cieni? Goście programu "Niedziela z... dwudziestoleciem międzywojennym" wspominają kulturę tego okresu, zastanawiają się także, czy nie ulega on mitologizacji. 18:05 NIEDZIELA Z... DWUDZIESTOLECIEM MIĘDZYWOJENNYM - VABANK Komedia kryminalna, 105 min, Polska 1981 Scenariusz i reżyseria: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kiersznowski, Ewa Szykulska, Józef Para, Henryk Bista, Leon Niemczyk, Zdzisław Wardejn. Juliusz Machulski debiutujący tym filmem jako reżyser (ur. 1955) był również autorem scenariusza, który powstał jeszcze w czasie jego studiów reżyserskich w łódzkiej szkole filmowej. Film cieszył się ogromną popularnością. Powszechnie przyrównywano go do obsypanego Oscarami amerykańskiego "Żądła" z Paulem Newmanem i Robertem Redfordem. Do sukcesu filmu przyczynił się niemało ojciec reżysera, Jan Machulski, który znakomicie wcielił się w postać kasiarza Kwinto, dużą rolę odegrała też wspaniała oprawa muzyczna Henryka Kuźniaka. "Vabank" otrzymał nagrodę za najlepszy debiut 1981 roku FPFF w Gdańsku. Święcił również triumfy na festiwalach w Koszalinie, Karlovych Varach, Manili, Vevey, Marsylii. Reżyser otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w 1983 r. Akcja filmu dzieje się w epoce "retro" - w latach trzydziestych. Z więzienia, po odsiedzeniu wyroku za napad na bank, wychodzi Henryk Kwinto. Mówi się o nim z szacunkiem - pierwszy kasiarz Rzeczypospolitej. Jest kasiarzem perfekcjonistą, którego trudno złapać, a jeszcze trudniej udowodnić mu winę. Wpadł wydany policji przez wspólnika Kramera, wychodzi z więzienia z solennym postanowieniem ostatecznego zerwania ze swoim fachem. Okoliczności sprawią, że zmieni zdanie. Trafi mu się okazja dokonania zemsty na byłym kompanie. Zemsta będzie pomysłowa i perfidna. 20:00 NIEDZIELA Z... DWUDZIESTOLECIEM MIĘDZYWOJENNYM - VABANK II, CZYLI RIPOSTA Komedia kryminalna, 97 min, Polska 1984 Scenariusz i reżyseria: Juliusz Machulski Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jan Machulski, Leonard Pietraszak, Bronisław Wrocławski, Witold Pyrkosz, Jacek Chmielnik, Krzysztof Kiersznowski, Marek Walczewski, Ewa Szykulska, Beata Tyszkiewicz, Kuba Geiger, Elżbieta Zającówna, Józef Para, Ryszard Kotys, Grzegorz Heromiński, Joachim Lamża i inni Kontynuacja "Vabanku" - debiutu Juliusza Machulskiego. W wyniku misternej intrygi Kwinty Kramer ląduje w Sikawie - więzieniu o zaostrzonym rygorze. Podczas jednego ze spacerów niejaki Sztyc proponuje byłemu bankierowi ucieczkę w zamian za połowę ocalonego przed konfiskatą szwajcarskiego konta. Kramer wyraża zgodę. Po kilku dniach do więzienia przyjeżdża kobieta podająca się za hrabinę Żwirską. Łatwo terroryzuje skonsternowanego naczelnika Twardyjewicza i umożliwia Kramerowi ucieczkę. Ten od razu zaczyna knuć plan zemsty na Kwincie, który niczego nie podejrzewając, prowadzi spokojny żywot hodowcy warzyw. "Riposta" nie spotkała się już z takim aplauzem krytyki jak "Vabank" i "Seksmisja" - dwa wcześniejsze filmy Machulskiego. Realizując klasyczny "sequel" reżyser nie uniknął autocytatów i kopiowania pomysłów z pierwszej części. Gdzie zawiodła go inwencja, posłużył się pastiszem i traktowaną z humorem aluzją. Uważny widz dostrzeże w wielu scenach "Vabanku" prześmiewcze nawiązania do "Ojca chrzestnego" Coppoli, "Żądła" Hilla, klasycznych westernów w rodzaju "Rio Bravo" czy stylu gry takich aktorów, jak Humphrey Bogard i Edward G. Robinson. Lista zapożyczeń jest zresztą dużo dłuższa. Jednak nie sam talent parodystyczny Machulskiego sprawił, że "Vabank II" poprawił sytuację finansową wielu kin. Inne mocne strony "... Riposty" to interesująco opowiedziana intryga i świetne aktorstwo, zwłaszcza w wykonaniu Leonarda Pietraszaka (Kramer) i Bronisława Wrocławskiego (Sztyc). 24:00 UKRYTE PRAGNIENIA (STEALING BEAUTY/IO BALLO DA SOLA) Film psychologiczno-obyczajowy, 119 min, Włochy/Wielka Brytania/Francja 1996 Reżyseria: Bernardo Bertolucci Scenariusz: Susan Minot Zdjęcia: Darius Khondji Muzyka: Richard Hartley Występują: Liv Tyler, Jeremy Irons, Sinead Cusack, Donal McCann, Stefania Sandrelli, Jean Marais, D.W. Moffett, Rachel Weisz, Joseph Fiennes, Jason Flemyng, Francesca Siciliano, Roberto Zibetti i inni Urodzony w 1940 roku w Parmie Bernardo Bertolucci, jeden z najwybitniejszych światowych reżyserów filmowych, jest synem znanego włoskiego poety Attilio Bertolucciego. Jako reżyser zdobył uznanie w 1971 roku, 10 lat po debiutanckim filmie "Sekutnica", przenosząc na ekran głośną powieść Alberto Moravii "Konformista". Każdy jego kolejny film budził zainteresowanie i wywoływał liczne kontrowersje. Jest twórcą skandalizującego "Ostatniego tanga w Paryżu", epickiego przedsięwzięcia "Wiek XX", a także słynnej trylogii orientalnej: obsypany Oscarami "Ostatni cesarz", "Pod osłoną nieba", "Mały Budda". Na początku lat 80. Bertolucci wyjechał z Włoch, a gdy powrócił po kilkunastu latach emigracji do kraju, nakręcił jedno ze swoich najbardziej kameralnych dzieł - "Ukryte pragnienia", urzekające klimatem i lekkością, wysmakowanymi plastycznie zdjęciami. Przepiękny poetycki film, opowiadający o miłości i przyjaźni, młodości i nieuchronnym przemijaniu. To wyjątkowy obraz pełen zadumy nad sensem życia, ludzkimi słabościami, marzeniami i pragnieniami, ukazujący prawdziwą sztukę i szarą codzienność. Bohaterką jest bardzo młoda dziewczyna, która podczas wakacyjnego pobytu w malowniczej Toskanii zmienia się w dojrzałą kobietę. W tej niezapomnianej roli, obok całej plejady znanych gwiazd, wystąpiła początkująca aktorka Liv Tyler, córka słynnego muzyka rockowego, Stevena Tylera, lidera amerykańskiej grupy Aerosmith. 19-letnia Amerykanka, Lucy Harmon, przyjeżdża na letnie wakcje do słonecznej Toskanii. Pragnie spotkać swego dawnego znajomego Włocha, Nicolo (Roberto Zibetti), sympatię z lat dziecięcych, z którym onegdaj wymieniła kilka pierwszych ukradkowych pocałunków, a potem parę miłosnych listów. Za ocean przywiodły ją również dzienniki jej zmarłej niedawno tragicznie matki - poetki, która popełniła samobójstwo. Dziewczyna zamierza rozwikłać rodzinną tajemnicę z przeszłości i jednocześnie odnaleźć swego biologicznego ojca. Lucy zatrzymuje się u znajomych matki, angielskiego małżeństwa - rzeźbiarza Iana Graysona (Donal McCann) i jego żony Diany (Sinead Cusack), mieszkających w malowniczo położonej posiadłości wśród soczystej zieleni i łagodnych wzgórz okolic Sieny. Nagłe pojawienie się niedoświadczonej i ślicznej dziewczyny całkowicie burzy harmonijną egzystencję gospodarzy i goszczących u nich przyjaciół. 19-latka wprowadza w spokojne życie świeży powiew, ale i potworny chaos. Wśród gości jest umierający na leukemię pisarz Alex Parrish (Jeremy Irons), który spędza tu swoje ostatnie dni, i w którym Lucy odnajduje oddanego powiernika i mentora. Jest również stary ekscentryczny handlarz antykami, Guillaume (Jean Marais). Wkrótce pojawia się wraz z Niccolo i jego bratem Osvaldo przybyły z Turcji mąż córki gospodarzy. Lucy nawiązuje bliższą znajomość z Michele, którego kiedyś zupełnie nie dostrzegała. Pobyt Lucy odmieni wszystkich mieszkańców posiadłości, odmieni również samą dziewczynę, która w końcu rozwikła rodzinną zagadkę, a także przeżyje pierwsze prawdziwe miłosne uniesienie, choć nie z tym, o którym marzyła. 02:05 TERAZ ANIMACJE! - WSPOMNIENIA (SOUVENIR, SOUVENIR) Film animowany, 14 min, Francja, 2020 Reżyseria: Bastien Dubois Scenariusz: Bastien Dubois Wykonawcy: Bastien Dubois Krótki animowany dokument. Wnuka francuskiego żołnierza dręczy pytanie, jak tak naprawdę wyglądała służba dziadka podczas wojny algierskiej. Ale czy na pewno chce poznać odpowiedź? Złoty Pegaz dla najlepszego filmu animowanego na 14. MFFA Animator w Poznaniu. 02:20 TERAZ ANIMACJE! - POD TWOIMI PALCAMI (SOUS TES DOIGTS / UNDER YOUR FINGERS) Film animowany, 12 min, Francja, 2014 Reżyseria: Marie - Christine Courtes Scenariusz: Marie - Christine Courtes Krótki film animowany. Nastoletnia Emilie wspomina niedawno zmarłą babcię i powoli odkrywa jej burzliwe życie - od pozornie filmowego romansu z francuskim dyplomatą aż po ucieczkę z Indochin do Francji w 1956 roku. 04:30 TOSCANINI NIEZNANY (TOSCANINI "UNRELEASED". NEVER SEEN BEFORE IMAGES AND MEMENTOS) Film dokumentalny, 63 min, Szwajcaria, 2008 Reżyseria: Nicoletta Gemnetti, Fabio Calvi Filmowy portret artysty o nieprzeciętnej osobowości, ukazuje Toscaniniego pełnego sprzeczności: nieśmiałego, lecz zdolnego do niezwykłych wybuchów złości wobec swych współpracowników, zawsze wymagającego więcej od siebie niż od innych, lecz nigdy nieusatysfakcjonowanego wynikiem swych działań artystycznych, w ciągłym poszukiwaniu nieosiągalnej doskonałości. Film powstał z okazji 150. urodzin dyrygenta w miejscach najbliższych jego sercu: nad Jeziorem Maggiore, w Mediolanie, Lucernie, Nowym Jorku i Riversdale. Wspomnienia m. in. wnuków mistrza ilustrują liczne niepublikowane wcześniej materiały z rodzinnego archiwum.