TVP Dokument Wtorek, 13.09.2022 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - DNI, W KTÓRYCH WYPŁYNĘŁA WYDRA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Na obraz różnorodności przyrody wpływają nie tylko gatunki zagrożone, ale i te, które przeżywają swoisty renesans. Wydra, która jeszcze w latach 70. ubiegłego stulecia uchodziła za gatunek zagrożony wymarciem, a która np. w krajach Europy Zachodniej pod względem liczebnym nadal ma się kiepsko, w Polsce przeżywa właśnie renesans. To po części efekt ochrony i istnienia wielu stawów rybnych i miejsc zarybianych. Ale także efekt większej czystości wód, której wydra jest wskaźnikiem, a często wręcz najlepszym świadectwem. Miejsce akcji tego odcinka cyklu to rzeka Narew i rozlewiska Biebrzy. W filmie wystąpi badacz wydr, dr Jerzy Romanowski. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 41 KRÓTKA HISTORIA BRUDU Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Jak nasi pradziadowie radzili sobie z poranną i wieczorną toaletą? Jak bardzo ich zwyczaje różniły się od naszych? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski przemierza Kujawy, Podlasie, Pomorze i Warmię w poszukiwaniu śladów ewolucji higieny na polskich ziemiach. 07:05 NOTACJE - KS. KAROL BRYŚ. MISJONARZ Cykl dokuemntalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Justyna Luczaj-Salej Ks. Karol Bryś ur. 25.05.1944 w Śliwnicy k. Dubiecka. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Święcenia kapłańskie 1968. Studia zaoczne na KUL z zakresu socjologii religii w latach 1968-1971. Praca duszpasterska do roku 1978. Studium języka, kultury i cywilizacji francuskiej w Paryżu rok 1978. Wyjazd na misje w Kamerunie /Afryka/ lata 1978-1989. Praca w Afryce w zespołach międzynarodowych. Organizator pracy duszpastersko - misjonarskiej w ekstremalnie trudnych warunkach klimatu i odmienności kultury ludów Afryki. 1989-1994 powołanie przez Komisję Misyjną Episkopatu Polski na stanowisko dyrektora Centrum Formacji Misyjnej /CEFOM/ w Warszawie. Absolwenci tej placówki pracują obecnie w 64 krajach świata. Delegat Episkopatu Polski ds. Misjonarzy do 1994. Powtórny wyjazd do Kamerunu 1992 - 1993 bez złożenia urzędu dyrektora CEFOM, w celu uruchomienia w Afryce placówki polskich misjonarzy świeckich (m.in. pielęgniarka, położna, lekarz, architekt) 07:15 NOTACJE - SABINA ROSENBACH. 120 WNUCZĄT Cykl dokumentalny, 8 min, Polska, 2007 Autor: Małgorzata Imielska Sabina Rosenbach urodziła się w Oświęcimiu w 1927 roku w zamożnej rodzinie żydowskiej. Potomkini znaczących w tradycji i historii żydowskiej rodów. Więźniarka niemieckich obozów koncentracyjnych. Mieszka w Izraelu. 07:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 93 ŻYWE MUZEUM PIERNIKA W TORUNIU Magazyn, 21 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym miejscem na szlaku podróży po Polsce jest Toruń, jedno z najstarszych polskich miast. Jest położony nad Wisłą, wzdłuż której rozciągają się urokliwe Bulwary Filadelfijskie. Na pierwszym miejscu skojarzeń turystów z Toruniem pozostaje Mikołaj Kopernik. Wychowany w Toruniu astronom, dorastał wśród typowych, niezmiennie kultowych wypieków kulinarnych tego miasta - pierników. Tradycja wypieku ciastek z miodem i przyprawami sięga tu drugiej połowy XIV wieku - pierwsze wzmianki o toruńskich piernikach pochodzą z około 1380 roku. Ich spopularyzowaniu sprzyjało położenie miasta - żyzna Ziemia Chełmińska i Kujawy zapewniały stały dopływ dobrej mąki, a wysoko rozwinięta hodowla pszczół dostarczała duże ilości dobrej jakości składnika. O korzenne przyprawy było łatwo z racji położenia na szlaku handlowym łączącym Lwów z Gdańskiem. Do wyrobu pierników ściągano przyprawy z całego świata, a gotowe wypieki wędrowały w drugą stronę, docierając w wiele zakątków globu. Dziś kultowe toruńskie specjały sławi Żywe Muzeum Piernika - miejsce, do którego dociera się prawie z zamkniętymi oczami, bo już z daleka czuć wabiący zapach wypiekanych tutaj smakołyków. Można się tu przenieść się w czasie i zostać czeladnikiem cukierniczej manufaktury. Żywe Muzeum Piernika w 2017 roku zostało nagrodzone w konkursie na najlepszy Produkt Turystyczny Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej. 08:00 PRZYRODNIK NA TROPIE - /18/ - MYSZOŁÓW Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący, Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. 08:30 KRÓLESTWO OCEANU - NARODZINY OCEANU. CZ. 1 (CREATING AN OCEAN) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Tixier Dwuczęściowy film dokumentalny o tym, jak powstawało gigantyczne oceanarium w Chinach. Jest sanktuarium morskiego życia. To ogromna, szklano - metalowa konstrukcja, która może pomieścić 100 milionów litrów wody. To największe akwarium na świecie zostało właśnie otwarte na wyspie Hengqin, obok Makau. Nie ma takiego drugiego miejsca, które przypominałoby taką wymarzoną konstrukcję pod względem wielkości placu budowy, typu i skali architektonicznej oraz liczby prezentowanych gatunków morskich czy szacowanej liczby odwiedzających. Budowa była prawdziwą łamigłówką inżynierii architektonicznej, wymagała zespołowej pracy ekspertów z całego świata. To gigantyczne akwarium pobiło już kilka rekordów. Zgromadziło największą liczbę rekinów wielorybich i płaszczek olbrzymich w niewoli. Będzie też domem dla nie mniej niż 20 000 ryb i około 5 000 innych gatunków. Ta miniseria pokaże 4 lata wyjątkowej pracy, innowacji, osiągnięć technicznych i najwyższej klasy logistyki. Zobaczymy również, jak każde ze zwierząt zostało wprowadzone do nowego środowiska, a także poznamy niesamowitą pracę osób odpowiedzialnych za opiekę nad zwierzętami, które są tutaj prawdziwymi celebrytami. 09:30 DZIKA BAWARIA - ODC. 2 PEŁNA ŻYCIA I NIEUJARZMIONA (WILD BAVARIA / WILDES BAYERN 2. ALIVE AND WILD) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Marion Pullmann, John Dutton Film dokumentalny o dzikiej przyrodzie Bawarii. To obserwacja flory i fauny rozległych lasów bawarskich i malowniczej scenerii pojezierza u podnóża Alp przez cały rok. Tutaj znajduje się dom najbardziej pomysłowych mistrzów przetrwania: nieśmiałego rysia, nieposkromionego żbika. Poznamy zaskakujące przygody rodziny zimorodków. Spotkamy ruchliwe bociany czarne, leniwe orły bieliki, bawiące się wydry lub jadowitą żmiję na polowaniu. Zobaczymy, jak nietoperze łowią jak rybołowy. Przyjrzymy się walce powietrznej między dużymi drapieżnikami, podczas gdy mały żuk broni się wrzącym kwasem. I wreszcie dziki: inteligentne i oportunistyczne. Wiedzą, jak najlepiej wykorzystać każdą sytuację. Film nakręcony przy użyciu najnowocześniejszych technologii, takich jak specjalne kamery szybkoobrotowe i termowizyjne, zapewnia wyjątkowy wgląd w świat przyrody. Pełna życia i nieujarzmiona. Bawaria Południowa. Rozległe lasy brzozowo - dębowe rozciągają się aż poza horyzont. Dzikie i piękne są jednymi z największych kompleksów leśnych w Niemczech. To habitat mistrzów przetrwania. Rysia, żbika i jelenia. Kiedy kolejny raz wracają lód i śnieg, a zima ogarnia miasta bawarskie, wsie i lasy, jak zwykle genialna, dzika przyroda Bawarii znajduje sposoby, by przeżyć. 11:25 RELACJE REPORTERSKIE - 1981 - 1982 R. Reportaż, 28 min, Polska, 1981 Relacje reporterskie OTV w Łodzi o tematyce sportowej z lat 1981 - 1982. W odcinku: 1. Chuligańskie zachowanie kibiców Legii Warszawa na meczu z Widzewem Łódź; 2. X turniej w zapasach w stylu wolnym o wielką nagrodę miasta Łodzi; 3. Trener Władysław Żmuda oraz Zdzisław Rozborski opowiadają o wynikach losowania Pucharu Europy; 4. Mecz piłki nożnej - ŁKS - FC Zurich (Puchar Intertoto) - bohaterem materiału jest Jan Tomaszewski, który wystąpił w tym meczu na pozycji bramkarza; 5. Rozmowa z trenerem Andrzejem Dulskim o zakończonym właśnie X Turnieju Siatkówki Kobiet (wywiad ilustrowany fragmentami meczu); 6. Trening RTS Widzew, rozmowa z Władysławem Żmudą o prognozach na najbliższy sezon piłkarski; 7. Zawody Przyjaźni w lekkoatletyce. 12:05 KAZIU, POLSKA CI DZIĘKUJE Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2006 Scenariusz i reżyseria: Józef Węgrzyn Zdjęcia: Maciej Krogulski, Stanisław Plewa Filmowa opowieść o życiu Kazimierza Górskiego. Kazimierz Górski urodził się we Lwowie 2 marca 1921 roku. Karierę piłkarską rozpoczął od pozycji napastnika. Występował m. in. w drużynach: RKS Lwów, Spartak Lwów, Dynamo Lwów oraz Legia Warszawa. Pierwszą samodzielną pracę szkoleniowca zaczął w 1954 roku, kiedy to prowadził drużynę Marymont Warszawa. Trenował m. in. drużyny: Legii Warszawa, Gwardii Warszawa, Lublinianki, Łódzkiego KS, greckie drużyny: Panathinaikos Ateny, Kastoria oraz Olimpiakos Pireus. W latach 1956 - 66 prowadził reprezentację Polski juniorów, a latach 1966 - 70 pierwszą reprezentację narodową. Był to czas jego największych sukcesów. Wywalczył wówczas z tą ekipą złoty medal na igrzyskach olimpijskich w Monachium w 1972 roku, srebrny medal na mistrzostwach świata w 1974 roku oraz srebrny krążek na igrzyskach olimpijskich w Montrealu w 1976 roku. Po zakończeniu kariery szkoleniowca Kazimierz Górski od 1986 roku zasiadał we władzach Polskiego Związku Piłki Nożnej. Od 1987 roku był wiceprezesem Związku, a w latach 1991 - 1995 - jego prezesem. Od 3 lipca 1995 roku był honorowym prezesem PZPN. 12:50 GENIUSZE I MARZYCIELE. LUDWIK HIRSZFELD Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paweł Wysoczański Film dokumentalny przedstawiający sylwetkę prof. Ludwika Hirszfelda. Jego osiągniecia są znane w świecie, a w Polsce jedynie w kręgach naukowych. 13:55 DZIKA SŁOWENIA (WILD SLOVENIA) Film dokumentalny, 53 min, Słowenia, 2020 Reżyseria: Matej Vranic Film dokumentalny o dzikiej przyrodzie Słowenii. Matej Vranic udaje się w podróż do serca jednego z najbardziej autentycznych i naturalnych ekosystemów w Europie Środkowej. Poznamy ogromną różnorodność królestwa zwierząt we wszystkich środowiskach. Koncentrując się na ssakach i ptakach, spotkamy niektóre szczególnie interesujące gatunki - od endemicznego proteusa po niedźwiedzie brunatne. Od najwyższych szczytów górskich - przez kotlinę Panońską - do głębokich jaskiń krasowych i dalekich lasów. Wszędzie pulsuje życie, choć czasem nie zdajemy sobie z tego sprawy. Stworzenia łączą się tu w hałaśliwe grupy, rosną delikatne rośliny, żyją zwierzęta unikające ludzi oraz nocni mieszkańcy miasta, których się spodziewamy lub nie. To kraina rozległych lasów i bogatych zasobów wodnych. Jest jednym z najbardziej różnorodnych przyrodniczo krajów europejskich. Niewielki zielony kraj w sercu Europy, gdzie geograficzna różnorodność skutkuje bujnością fauny i flory. Podróż przez Słowenię zaczyna się wśród pokrytych czapą śniegu szczytach Alp Julijskich. Słoweńska flora i fauna jest nadal wyjątkowo bogata i różnorodna. Niektóre zwierzęta żyją w oddalonych miejscach, ale wiele jest blisko domu. Mając więc oczy szeroko otwarte - możemy je zobaczyć tuż za progiem. 14:55 DANIA DZIKA I CUDOWNA - ODC. 2. MORZE I WYBRZEŻE (WILD AND WONDERFUL DENMARK EP. 2. THE SEA AND COASTLINE) Serial dokumentalny, 52 min, Dania, 2020 Reżyseria: Mark Jessen W tym serialu odkryjemy niesamowitą przyrodę i piękne ekosystemy Danii. Będziemy śledzić życie znanych i nieznanych zwierząt, które zostały uchwycone za pomocą oszałamiających fotografii. Serial przedstawia dramatyczne wydarzenia w królestwie zwierząt, opowiadając historie narodzin i śmierci, godów i głodu, polowań lub bycia ściganym. Zwierzęta grają główne role, lecz unikalna, duńska geografia i naturalne lokalizacje są również istotnymi elementami narracji. Odc. 2 Morze i wybrzeże. Dania jest otoczona bezmiarem wód. Jej wybrzeże ma prawie dziewięć tysięcy kilometrów długości, są tu piękne, piaszczyste plaże i kredowe skały. W morzu i wodach przybrzeżnych można zaznać wspaniałych przygód... i spotkać się z niebezpieczeństwem. To naprawdę niezwykły widok. Największe stado fok szarych w Danii wypoczywa na skałach w pobliżu wyspy Christians. Stado nie przebywa tu na stałe. Składa się prawie wyłącznie z dojrzałych płciowo samców. Morze wokół Danii pełne jest niewidocznych organizmów. Znajdziemy tu więcej życia, barw i wspaniałych przygód niż wydaje się to na pierwszy rzut oka. 16:00 KRÓLESTWO OCEANU - NARODZINY OCEANU. CZ. 2 (CREATING AN OCEAN) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Tixier Dwuczęściowy film dokumentalny o tym, jak powstawało gigantyczne oceanarium w Chinach. Jest sanktuarium morskiego życia. To ogromna, szklano - metalowa konstrukcja, która może pomieścić 100 milionów litrów wody. To największe akwarium na świecie zostało właśnie otwarte na wyspie Hengqin, obok Makau. Nie ma takiego drugiego miejsca, które przypominałoby taką wymarzoną konstrukcję pod względem wielkości placu budowy, typu i skali architektonicznej oraz liczby prezentowanych gatunków morskich czy szacowanej liczby odwiedzających. Budowa była prawdziwą łamigłówką inżynierii architektonicznej, wymagała zespołowej pracy ekspertów z całego świata. To gigantyczne akwarium pobiło już kilka rekordów. Zgromadziło największą liczbę rekinów wielorybich i płaszczek olbrzymich w niewoli. Będzie też domem dla nie mniej niż 20 000 ryb i około 5 000 innych gatunków. Ta miniseria pokaże 4 lata wyjątkowej pracy, innowacji, osiągnięć technicznych i najwyższej klasy logistyki. Zobaczymy również, jak każde ze zwierząt zostało wprowadzone do nowego środowiska, a także poznamy niesamowitą pracę osób odpowiedzialnych za opiekę nad zwierzętami, które są tutaj prawdziwymi celebrytami. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PROWANSJA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Prowansja to niezwykle ciekawy region Francji. Liliowe pola lawendy, kobaltowe niebo, podmuch mistralu i upojne zapachy działają na zmysły jej mieszkańców i gości. Podróżni cenią Prowansję za gaje oliwne, wspaniałe zabytki i malownicze winnice, a także - za styl życia. Od Verdon po Mont Ventoux, od Forcalquier po Luberon - Prowansja to miejsce spotkań z niezwykłymi ludźmi, z kulturą i z historią. Wiosną powietrze przesycone jest wonią ziół. Kamienne domy pięknie wtapiają się w skaliste tło. Stoimy u bram Prowansji, krainy, która zapada w serce i cieszy oczy. Wąskie uliczki, stare domy, szum fontanny... w miasteczkach takich, jak to, życie płynie leniwie. Można usiąść na placu w cieniu drzewa oliwnego albo na schodkach kościoła. Każdy zakątek jest piękny i pełen harmonii. 20:10 NOWE OBLICZE PATAGONII (PATAGONIA: THE NEW FAR WEST) Film dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Francois Cardona Film dokumentalny o Patagonii. Na południu Argentyny leży Patagonia, obszar dwukrotnie większy od Francji, do niedawna prawie niedostępny i jedno z ostatnich dzikich terytoriów na naszej planecie. Jednak milionerzy z całego świata wprowadzają się tutaj, aby uczynić z Patagonii swój własny plac zabaw. Kupili ogromne tereny po niskich cenach w ramach wielkich projektów rekreacyjnych, prywatne kurorty dla śmigłowców, aby w pełni oddać się odległej, nietkniętej urodzie regionu. Bogaci cudzoziemcy widzą szansę na biznes i przyjemność, zwabieni przez zasoby naturalne Patagonii. Ale ten napływ obudził ludzi Mapuche. Część rdzennej ludności ucieka się do przemocy i podpalania, buntując się przeciwko nowym właścicielom ziemskim i policji. Wraz z dołączeniem innych Argentyńczyków do ludu Mapuche narastają napięcia. Czy uda im się wypchnąć zagranicznych milionerów? 21:05 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - TAJWAN KONTRA CHINY: KRUCHA DEMOKRACJA Program kameralno-studyjny, 8 min, Polska, 2022 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Wprowadzenie do filmu "Taiwan kontra Chiny: krucha demokracja". 21:15 TAJWAN KONTRA CHINY: KRUCHA DEMOKRACJA (TAIWAN VS CHINA: A FRAGILE DEMOCRACY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alain Lewkowicz Film dokumentalny o sytuacji politycznej na linii Chiny - Tajwan. Na Morzu Południowochińskim leży archipelag Formoza, z portugalskiego "Piękna wyspa", lepiej znany pod chińską nazwą Tajwan. De facto kraj liczący 24 miliony mieszkańców, z własną flagą, hymnem narodowym, walutą, językiem i instytucjami. Tajwan dzieli 160 kilometrów morza od wybrzeży Chin, które traktują wyspę jako zbuntowaną, bacznie obserwowaną prowincję. Polityka Pekinu jest prosta - jeden kraj, dwa systemy. Tajwan musi się podporządkować, a w zamian otrzyma gospodarczą i polityczną autonomię. Teraz, gdy Hongkong został wcielony do Chin, Tajwan nadal jest zdeterminowany, by stać się żywą, młodą demokracją. Ale to nie będzie łatwe. Od czasu Ruchu Słonecznika w 2014 roku, kiedy to młodzi zbuntowali się, by uniemożliwić porozumienie gospodarcze z Chinami, grupy obywatelskie walczą o przejrzystość instytucji. Jak wyjaśnia Audrey Tang, Minister Cyfryzacji, chodzi o to, by zawsze, gdy to możliwe, umieścić obywatela w centrum procesu politycznego i jego decyzji. Ale to nowe pokolenie kłóci się ze starym, które doświadczyło dyktatury i dla którego demokracja niekoniecznie oznacza dobrobyt gospodarczy. Każdego dnia Tajwan odpiera miliony cyberataków, których celem jest destabilizacja jego instytucji i zaostrzenie podziałów w społeczeństwie. Realność politycznego świata, w którym zagrożenie ze strony Chin jest nieustannie obecne. Czy Tajwan zdoła się oprzeć? Jak zareaguje Pekin? Jak silny jest demokratyczny eksperyment w sercu chińskiego świata? 22:20 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA MIESZKANKI KOMUNAŁKI W KIJOWIE Reportaż, 25 min, Polska, 2000 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W kolejnym reportażu o codziennym życiu w krajach byłego Związku Radzieckiego spotkanie z Wiktorią Łosiewą, która jest jedną z lokatorek tzw. komunałki, czyli wielorodzinnego mieszkania ze wspólną kuchnią i łazienką. W takich warunkach żyje co najmniej dwadzieścia tysięcy kijowian. Wiktoria zajmuje jeden z pięciu pokoi i dzieli go razem z siedemnastoletnim synem. 22:55 GROZNY. CZECZEŃSKI TYGRYS PUTINA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Walentin Bodrow Każdy, kto odwiedza dziś Czeczenię, przeżywa szok. Jej stolica, Grozny, która w 2003 roku była uznana przez UNESCO za najbardziej zniszczone miasto na Ziemi - dziś miejscami przypomina Dubaj. Wizytówką Groznego stały się szklane wieżowce (w jednym z nich zafundowano apartament Gerardowi Depardieu) i największy meczet w Europie. A wszystko dzięki temu, że Moskwa daje Czeczenii miliardowe dotacje i wspiera namaszczonego przez Putina przywódcę Ramzana Kadyrowa, który rządzi twardą ręka. W zamian zyskuje pokój i wiernego sojusznika. "Jeśli trzeba umrzeć za Rosję, to jesteśmy gotowi" - mówi Ramzan Kadyrow. O wyjściu z Federacji Rosyjskiej, o co toczyła się wojna w latach 90., nawet nie wspomina. Czeczenia to państwo w państwie. Republika rządzi się swoimi prawami, które ustanawia sam Ramazan Kadyrow. Wolno mu więcej niż innym przywódcom regionów. Nawet lekceważyć konstytucję. Promuje np. wielożeństwo. Film przedstawia nowe nieznane oblicze Czeczenii, codzienne życie, obyczaje (mieszankę szariatu z dataem, czyli prawem zwyczajowym), problemy, a także rolę i pozycję Kadyrowa namaszczonego przez Putina. Autorka dociera m.in. do notabla, który ma dwie żony i wcale się z tym nie kryje, choć poligamia jest w Federacji Rosyjskiej zabroniona, do chłopaka, który pół roku spędził w Państwie Islamskim, do szkoły, w której dzieci śpiewają o Kadyrowie i którego nazywają Słońcem. Film wzbogacony jest cytatami Ramzana, który zabiera głos na każdy temat. 23:55 W OBRONIE WŁASNEJ - DRUGA STRONA SIARKI Film dokumentalny, 27 min, Polska, 1985 Autor: Ryszard Kubowicz Tarnobrzeg, stolica województwa od 1975 roku, również stolica polskiej siarki za przyczyną której nastąpił ogromny rozwój miasta. W latach osiemdziesiątych trwa eksploatacja jednych z największych na świecie złóż siarki, którymi zarządza kopalnia i zakłady przetwórcze należące do przedsiębiorstwa Siarkopol. Działalność eksploatacyjna złóż siarki, poza oczywistymi aspektami ekonomicznymi, powoduje degradację i dewastację środowiska naturalnego. Zagrożone jest zdrowie mieszkańców, jak i zabytki pobliskiego Sandomierza. W programie ogólne ujęcia z lotu ptaka ogromnych obszarów złóż siarki. Przedstawiciele zarządu Siarkopolu przedstawią argumenty na rzecz podjętych działań w kierunku ochrony środowiska. Dyrektor Czesław Siwiec przedstawia inwestycje i plany zakładu służące zniwelowaniu szkodliwego działania fluoru, siarkowodoru i dwutlenku siarki na otaczające środowisko. Jan Krajewski opowiada o zastosowaniu nowych urządzeń absorpcyjnych dla szkodliwych związków siarki oraz o procesie odsiarczania spalin. Działalność Siarkopolu stanowi ogromne zagrożenie dla czystości wód gruntowych oraz rzeki Wisły. Mieczysław Powroźniak, kierownik zakładu oczyszczania, przedstawia proces związany z odsiarczaniem wody. Według przedstawicieli zarządu Siarkopolu problem rekultywacji gleb, ochrona powietrza i wód jest traktowany z ogromnym wysiłkiem i zaangażowaniem, co znajduje potwierdzenie w stanowisku przedstawicieli Zakładu Ochrony Środowiska. 00:25 NOTACJE - KS. KAROL BRYŚ. CZARODZIEJ PANA BOGA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Justyna Łuczaj-Salej Ks. Karol Bryś ur. 25.05.1944 w Śliwnicy k. Dubiecka. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Święcenia kapłańskie 1968. Studia zaoczne na KUL z zakresu socjologii religii w latach 1968-1971. Praca duszpasterska do roku 1978. Studium języka, kultury i cywilizacji francuskiej w Paryżu rok 1978. Wyjazd na misje w Kamerunie /Afryka/ lata 1978 - 1989. Praca w Afryce w zespołach międzynarodowych. Organizator pracy duszpastersko - misjonarskiej w ekstremalnie trudnych warunkach klimatu i odmienności kultury ludów Afryki. 1989-1994 powołanie przez Komisję Misyjną Episkopatu Polski na stanowisko dyrektora Centrum Formacji Misyjnej /CEFOM/ w Warszawie. Absolwenci tej placówki pracują obecnie w 64 krajach świata. Delegat Episkopatu Polski ds. Misjonarzy do 1994. Powtórny wyjazd do Kamerunu 1992 - 1993 bez złożenia urzędu dyrektora CEFOM, w celu uruchomienia w Afryce placówki polskich misjonarzy świeckich (m.in. pielęgniarka, położna, lekarz, architekt) 00:45 KOCHANI RECYDYWIŚCI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Irena Morawska, Jerzy Morawski Zdjęcia: Jacek Knopp, Tomasz Borkowski Bohaterki tego dokumentu to wolne kobiety uwikłane w związki z więźniami recydywistami. Kochają przebywających za kratkami mężczyzn, tęsknią, piszą listy, chodzą na widzenia, chcą mieć dziecko, decydują się nawet na małżeństwo, choć zdają sobie sprawę, że przyszły mąż nieprędko wyjdzie na wolność. Dlaczego wikłają się w takie związki, konsekwentnie brną w sytuacje bez wyjścia? Przeżywają rozstania i powroty, przechodzą piekło, odchodzą od zmysłów i nie rezygnują. Bohaterki szukają pomocy u pani psycholog Anny. Kiedyś pracowała z młodzieżą z patologicznych rodzin, teraz zajmuje się dorosłymi, którzy są w związkach z osobami ze środowisk przestępczych. Udziela im wsparcia kierując się zawodowym doświadczeniem, ale także życiową wiedzą. Okazuje się bowiem, że pani psycholog sama jest w takim związku. Mówi o tym otwarcie, dokonała takiego wyboru i nie żałuje swej decyzji, choć nie zawsze jest łatwo. Przeszła piekło, zanim zrozumiała, jak trzeba postępować z recydywistami. Teraz podtrzymuje na duchu swoje pacjentki, które nie potrafią wybrnąć z trudnych sytuacji, odnaleźć się w okrutnej czasem rzeczywistości. Lubi pomagać takim kobietom, rozumie ich problemy, wątpliwości i rozterki. Nigdy jednak nie daje im konkretnych rad, nie zniechęca, ale też nie nalega, chce tylko, by przy jej pomocy same spróbowały rozwiązywać swoje problemy i decydować o swoim życiu i przyszłości. Jedna z bohaterek o imieniu Ania wzięła ślub z więźniem Mirkiem w 2001 roku. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci, Daniel i Patrycja. Wierzyła, że jej się uda, że go zmieni, że przy niej ukochany stanie się innym człowiekiem. Zawiodła się, przeżyła załamanie, ich dzieci trafiły do domu opieki, ale nie zrezygnowała z walki o męża. Inna bohaterka, Magda, wyprowadziła się z rodzinnego domu w wieku 16 lat. Kiedy poznała Tomasza, chłopak stał się jej największą miłością. On wyjdzie jednak na wolność dopiero za siedem lat. I choć przychodzi jej to z wielkim trudem, bo ukochany wielokrotnie zawiódł jej zaufanie, młoda dziewczyna decyduje się na ślub, który odbywa się na terenie zakładu karnego. Nie mniej burzliwy związek łączy Marinę - pisarkę, działaczkę społeczną, wolontariuszkę - ze Zbyszkiem, który ciągle obiecuje poprawę i ciągle wraca za kratki. Jej coraz bardziej brakuje sił do walki, ale i ona wciąż trwa przy swoim kochanym recydywiście. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 230 NA RATUNEK MILCZĄCYM KOLOSOM Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Dziś wybieramy się do Krosna. W kamienicy w centrum Krosna podczas penetracji piwnic koledzy eksploratorzy odkryli silnik stacjonarny z początków ubiegłego wieku. Po bliższych oględzinach okazało się, że napędzał unikatowy generator zaopatrujący w prąd znaczną część miasta. Ponieważ w kamienicy mają zostać przeprowadzone prace remontowe, podejmiemy próbę wydobycia silnika, nim komuś przyjdzie do głowy pociąć go na złom. 02:10 PODSŁUCHANE ŻYCIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Krystyna Mokrosińska Zdjęcia: Tomasz Kowalewski Polska Kronika Filmowa, Dziennik Telewizyjny, dziennikowe twory RSW Prasa, tworzyły w PRL wizję szczęścia, sukcesów gospodarczych i narodowej jedności. Wśród nielicznej grupy tych, którzy domagali się prawdy był Jan Józef Lipski. "Podsłuchane życie" nie jest biografią tego niezwykłego człowieka, jest opowieścią o wolności jednostki w zniewolonym państwie. W filmie zderza się oficjalna propaganda Polskiej Kroniki Filmowej, Dziennika Telewizyjnego, reżimowej prasy - z działalnością J. J. Lipskiego. Jego historię wyznaczają wydarzenia symboliczne dla całych dziejów PRL-u, w których sam Lipski brał udział lub które wręcz organizował - "List 34" w obronie wolności słowa, obrona skazanych za słowo - Janusza Szpotańskiego, za czynny sprzeciw wobec reżimu (wysadzenie auli w Opolu przez braci Kowalczyków), czy przeciw wpisaniu do konstytucji przewodniej roli partii. Trzecią stroną tej filmowej konfrontacji są raporty SB i działania podjęte wobec J. J. Lipskiego i jego rodziny. Refleksję budzą fakty ludzkiej, krótkiej pamięci. Organizator KOR, obrońca robotników Radomia nie przeszedł w pierwszej turze wyborów 1989 roku w Radomiu, bo był socjalistyczny, a nie chrześcijański. Kilka lat później oficjalnie odmówiono rodzinie pogrzebu kościelnego, ale żegnało Lipskiego na cmentarzu 4 księży mówiących o Nim - to był człowiek prawdy, człowiek ewangeliczny. "Podsłuchane życie" nie jest ani biografią ani kroniką zdarzeń jest opowieścią o niezwykłym życiu. W filmie znalazły się wypowiedzi: Władysława Bartoszewskiego, Jerzego Eislera, Andrzeja Friszke, Jana Tomasza Lipskiego, Jana Olszewskiego, Agnieszki Lipskiej - Onyszkiewicz, Zbigniewa Romaszewskiego, Marii Lipskiej, Marii Lipskiej - Dmochowskiej, Mirosława Chojeckiego, Jacka Szymanderskiego i księdza Adama Bonieckiego. 03:10 OSTATNIA KSIĄŻKA RYSZARDA KAPUŚCIŃSKIEGO Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Beata Hyży-Czołpińska Zdjęcia: Roman Wasiluk Ryszard Kapuściński, jeden z najbardziej znanych i cenionych na świecie polskich pisarzy, od kilku lat wymieniany jako poważny kandydat do literackiej nagrody Nobla, zmarł 23 stycznia 2007 roku. Był autorem wielu reportaży i książek dotyczących problematyki całego świata. Dzielił się w nich wiedzą i przemyśleniami wyniesionymi z wieloletnich podróży. Mówił, że w swej karierze reportera uczestniczył w 24 rewolucjach, 4 razy wyznaczono go do rozstrzelania, był na 12 frontach. Urodził się w 1932 r w Pińsku na Polesiu w rodzinie nauczycieli. I choć jako ośmioletni chłopiec opuścił wraz z rodzicami to miasto, to tęsknił do miejsc, gdzie jako chłopiec bawił się z kolegami. Tęsknił przez całe życie. Wspomnienia z dzieciństwa i swoich dorosłych już powrotów na Polesie pojawiały się na łamach różnych książek i reportaży Ryszarda Kapuścińskiego. W ostatnich latach życia jednak coraz częściej wspominał o tym, że chce napisać oddzielną książkę o Pińsku, Polesiu i o swoim dzieciństwie. Miało to być jego ostatnie dzieło. Nie zdążył.