TVP Dokument Sobota, 17.09.2022 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. URACZENI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łeska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Kiedyś nazywano go szewcem ze względu na wyposażenie w kilka par naturalnych narzędzi, jakby wziętych z szewskiego warsztatu. Rak rzeczny ma wszakże 11 par odnóży, używanych do przeróżnych celów. Niektóre - zwłaszcza pokaźne szczypce - służą jako oręż zaczepny i obronny. Nie uchroniły jednak tego okazałego skorupiaka przed zgubnymi skutkami zmian w środowisku wodnym. Ludzie chętnie raczyli się mięsem raków, nie racząc przejąć się zanikaniem tych zwierząt. W programie ukazujemy badaczy, którzy się tym przejęli, badając tę wciąż tajemniczą istotę i starając się ją, gdzie tylko można, przywrócić naszym wodom. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 45 KRUCHY SKARB Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Polskie hutnictwo szkła od dawien dawna było prawdziwym skarbem naszych ziem. Dzięki wytrwałej i trudnej pracy hutników ludzie mogli po raz pierwszy przejrzeć się w zwierciadle i dowiedzieć się, jak wyglądają. Na biesiadnych stołach na stałe zagościły szklane naczynia, bez których nie wyobrażamy sobie życia. Jak zatem tradycyjnie wyrabiano produkty szklane? Aby to sprawdzić, Radosław Kotarski wyrusza do Krosna, polskiej stolicy szkła. 07:00 NOTACJE - MARIA STRASZEWSKA. POD SKRZYDŁAMI ANIOŁA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Krzysztof Tadej Maria Straszewska ur. 19 kwietnia 1919 w Warszawie. Historyk literatury, zajmująca się literaturą polską XIX wieku. Należała do ZWZ, Armii Krajowej była sekretarzem Biuletynu Informacyjnego AK w latach 1939-1944, a także jednym z najbliższych współpracowników Aleksandra Kamińskiego, autora książki "Kamienie na szaniec". Uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Maria Straszewska jest od 1989 r. członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. 07:15 NOTACJE - GUSTAW HOLOUBEK. WARSZAWA Cykl dokumentalny, 8 min, Polska, 2007 Dlaczego krakowianin od razu pokochał Warszawę? Gustaw Holoubek (ur. 21 kwietnia 1923 w Krakowie) - polski aktor filmowy i teatralny, reżyser i pedagog. Absolwent PWST w Krakowie, wykładowca Akademii Teatralnej i wieloletni dyrektor Teatru Dramatycznego w Warszawie. Odwołano go z tej funkcji dopiero w styczniu 1983 roku z powodu konfliktu z komunistycznymi władzami. Debiut filmowy to rola Feliksa Dzierżyńskiego w filmie "Żołnierz zwycięstwa" (1953). Znany jest między innymi z takich filmów jak "Prawo i pięść", "Klub profesora Tutki", "Marysia i Napoleon". W 1967 roku zagrał rolę Gustawa-Konrada w przedstawieniu "Dziady", reżyserowanym przez Kazimierza Dejmka. Był reżyserem i scenarzystą Mazepy (1975). W roku 1980 został wybrany do Sejmu PRL. W roku 1982 po ogłoszeniu stanu wojennego zrzekł się mandatu posła. W latach 1989-1991 był senatorem RP, następnie od 1992 do 1993 zasiadał w Radzie d/s Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie. Od 1994 roku jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. 07:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 97 BIELSKO - BIAŁA Magazyn, 24 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Grabarska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Bielsko-Białą. Powstała z połączenia dwóch różnych miast, które dzieliła rzeka, pochodzenie i w których mieszkało wiele narodów tworzących swoistą mieszankę religii, kultur oraz idei. Już w XIX wieku Bielsko i Biała tworzyły wspólny organizm gospodarczy, jeden z najprężniejszych w monarchii habsburskiej. Istotnym elementem scalającym gospodarczo obydwa miasta był przemysł włókniarski. Na moście nad rzeką Białą znajdował się ważny administracyjny punkt graniczny. Przechodząc przez niego, przekraczało się nie tylko granicę Bielska i Białej, ale też granicę Śląska i Małopolski. Oficjalne połączenie miast nastąpiło w 1951 roku. Obecnie warto tu zwiedzić Zamek Książąt Sułkowskich - rezydencję magnackiego rodu Sułkowskich, ostatnich właścicieli zamku, oraz Fałatówkę. W odległości 10 kilometrów od centrum miasta, w Bystrej, od 1910 roku mieszkał i tworzył Julian Fałat, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów. Ekspozycja prezentuje obrazy olejne i akwarele: autoportrety, portrety rodziny, przyjaciół, pejzaże, będące świadectwem wielu podróży artysty. Bielsko - Biała to niegdyś miasto 100 przemysłów, nazywane jest też małym Wiedniem. Tu właśnie powstały również wspaniałe filmy animowane. Nie tylko Bolek i Lolek, ale również ich koleżanka Tola, pies Reksio, czy Baltazar Gąbka to tylko niektórzy bohaterowie polskich kreskówek. Znane z dzieciństwa postaci powstały w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku - Białej, które jest najstarszym, działającym nieprzerwanie studiem filmów animowanych w Polsce. Wyjeżdżając z miasta, warto ruszyć w góry - sąsiedztwo kilkunastu szczytów górskich Beskidu Śląskiego oraz Małego widoczne jest nieomal z każdego okna, każdej ulicy czy placu Bielska - Białej. 07:55 PRZYRODNIK NA TROPIE - /22/ - PRZEBIŚNIEG Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Galanthus nivalis, roślina o kwiatach barwy mleka, która rośnie w śniegu to nic innego, jak nasz wiosenny przebiśnieg. Połowa marca to najlepszy czas na poszukiwanie pierwszych zwiastunów budzącej się do życia przyrody. W tym odcinku Łukasz Bożycki przybliży nam właściwości tej fascynującej, jednocześnie trującej i leczniczej rośliny. 11:15 RAJSKIE WYSPY WIDZIANE Z NIEBA - ODC. 7 REUNION WIDZIANA Z NIEBA (PARADISE ISLANDS FROM THE SKY / LES ILES PARADISIAQUES VUES DU CIEL. LA REUNION VUE DU CIEL) Serial dokumentalny, 10 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yannick Charles Seria filmów dokumentalnych, opowiadających o najpiękniejszych, egzotycznych wyspach świata. Fascynujące krajobrazy z lotu ptaka. Udamy się w rejon południowego Pacyfiku, aby odkryć Polinezję Francuską, która składa się z 118 wysp. Będziemy podziwiać niesamowitą różnorodność kształtów, wzorów i odcieni lagun, atoli, lasów i gór. Ta seria opowiada nie tylko historię mórz i lądów, ale także ludzi w ich środowisku. Odcinek siódmy poświęcony jest wyspie Reunion. Po pierwsze wyspa jest ofiarą własnego sukcesu. Liczy 800 tysięcy mieszkańców. Saint - Denis rozrasta się. Jest czymś więcej niż tylko stolicą regionu. Po drugie: Saint - Denis leży na dole, w przeciwieństwie do innych miejsc leżących na górze. Dół jest synonimem korków i galopującej demografii. Góra wręcz przeciwnie. Ulubionym środkiem transportu jest śmigłowiec. 13:25 BISKUPIN Film dokumentalny, 14 min, Polska, 1947 Reżyseria: Jerzy Stefanowski Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Film popularnonaukowy prezentujący badawcze prace archeologiczne w osadzie Biskupin z VIII wieku p.n.e., realizowane w drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku. Ukazywane są żmudne prace archeologiczne prowadzone pod kątem poszukiwania dowodów na prasłowiańskie pochodzenie tego wyjątkowego zabytku. 13:40 DROGA DŹWIĘKU RADIOWEGO (RADIO) Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1951 Reżyseria: Wiesław Drymer Film popularnonaukowy wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych i ukazujący budowę mikrofonu i wzmacniacza, wyjaśniający ich działanie oraz sposoby przepływu dźwięku pomiędzy urządzeniami. W filmie ukazywane są również kulisy powstawania audycji radiowych w Polskim Radiu. Radio ukazane jest jako medium niezbędne do szerzenia informacji i propagandy w całym kraju. 13:55 KRAINY NIEZWYKŁYCH PRZEOBRAŻEŃ - ODC. 2 SVALBARD (SEASONAL WONDERLANDS. SVALBARD) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Paul Bradshaw Serial BBC Worldwide prezentujący zjawiska transformacji przyrody w czasie zmieniających się pór roku, najwspanialsze zjawiska, przepiękne zdjęcia. Na Ziemi zachodzą nieustanne przeobrażenia. W kolejnych latach następujące po sobie pory roku przynoszą zmiany w przyrodzie. W naszych filmach przyjrzymy się trzem wyjątkowo niezwykłym przemianom. W niektórych miejscach naszej planety są one tak znaczne, że można je dostrzec z przestrzeni kosmicznej. Archipelag Svalbard. W ciągu kilku tygodni skute lodem pustkowie zaczyna tętnić życiem. Delta Okavango w Afryce. Pustynia przeobraża się tu w magiczny wodny świat. Lasy Nowej Anglii eksplodują feerią niezwykłych barw. W tych błyskawicznie zmieniających się krajobrazach życie rozwija się w niebywale pomysłowy, często zaskakujący sposób. Svalbard, świat skuty lodem, położony poza północnym krańcem kontynentalnej Norwegii. Osamotniony archipelag niemal na końcu świata. Z powodu nachylenia osi obrotu kuli ziemskiej przez cztery miesiące w ciągu roku spowity mrokiem, pozbawiony życiodajnych promieni słońca. Co roku jednak dzieją się tu rzeczy magiczne. Gdy słońce pojawia się z powrotem nad horyzontem, lodowa kraina przechodzi niezwykłą przemianę. Nieustanną ciemność zastępuje ciągłe światło. Ziemię skutą lodem - kraina tętniąca życiem. Przed nami opowieść o tym, jak życie potrafi przetrwać jedną z najbardziej ekstremalnych przemian na naszej planecie. 15:00 KTO CHCE ZOSTAĆ ASTRONAUTĄ? - ODC. 5 (ASTRONAUTS TOUGHETS JOB IN THE UNIVERSE) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Tom Coveney W tym odcinku kandydaci na astronautów walczą już o miejsce w finale. Ich umiejętności przywódcze są oceniane w teście przetrwania, a 30-metrowy zjazd po linie w dół po stromej ścianie klifu ujawni kolejne słabości. Do Chrisa Hadfielda i szkoleniowców dołączają dwaj eksperci, którzy przeprowadzają wywiady w celu sprawdzenia, czy kandydaci mają odpowiednie cechy i cierpliwość. Ci, którzy przejdą przez ten etap, udadzą się do Kennedy Space Center na Florydzie i będą mieli okazję wykonać kosmiczne nurkowanie w specjalnym, podwodnym laboratorium morskim. 16:00 CERN - W POSZUKIWANIU BOSKIEJ CZĄSTKI (INSIDE CERN) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Serena Davies Tematem filmu jest CERN - największe laboratorium fizyki cząstek elementarnych na świecie. Naukowcy widzą cząstkę, która nie powinna istnieć. Jeśli tak, to nasze rozumienie najbardziej podstawowych cegiełek Wszechświata jest błędne. Zgodnie ze standardowym modelem fizyki cząstek elementarnych, bozon Higgsa był ostatnią odkrytą cząstką. Zatem cokolwiek dzieje się w akceleratorach CERN, jest to zupełnie bezprecedensowe. Jeśli zostanie udowodnione, odkrycie to zmieni nasze rozumienie samej rzeczywistości. W sierpniu 2016 roku najwybitniejsi naukowcy zjechalio z całego świata do hotelu w Chicago. Przybyli na konferencję fizyków cząstek elementarnych z ośrodka CERN. Rok wcześniej Wielki Zderzacz Hadronów osiągnął maksymalną energię. Środowisko fizyków obiegła plotka, że badacze stoją na progu przełomowego odkrycia. Rok 2016 i CERN to najbardziej ekscytujący czas i miejsce w historii nauki. Oto zapis kilku miesięcy roku 2016, podczas których wydawało się, że Wszechświat stanie na głowie. Śledziliśmy rozwój wypadków z wnętrza CERN-u. 17:00 SIMON REEVE W AMERYCE PÓŁNOCNEJ ODC. 1 (NORTH AMERICA WITH SIMON REEVE / THE AMERICAS WITH SIMON REEVE: SERIES) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chris Mitchell Autor i poszukiwacz przygód, Simon Reeve wyrusza w kolejną podróż, tym razem do Ameryki Północnej. Odnajduje rozległy i zróżnicowany kontynent, z lodowcami, pustyniami i dżunglami, gdzie istnieje wielkie bogactwo obok zupełnej biedy, podziałów politycznych i ludzkich dramatów. Będziemy wraz z nim podziwiać piękno Gór Skalistych i surowy blask lasów zachodniego wybrzeża kontynentu. Spotkamy kowbojów z Montany, stojących w obliczu niepewnej przyszłości i rdzennych mieszkańców Gwatemali, migrujących na północ w poszukiwaniu lepszego życia. Simon, wygrzewając się w meksykańskim słońcu i drżąc w Arktyce, przetestuje temperaturę naprawdę fascynującego kontynentu. W pierwszej części Simon jest na Alasce, na początku wielkiej wyprawy. W jej trakcie przemierzy dwa kontynenty, których powierzchnia jest większa niż ćwierć całej powierzchni Ziemi. Jego podróż wiedzie wzdłuż obu Ameryk. Od krańców północy po sam kraniec południa. Pokona 8 tysięcy km i zobaczy najpiękniejsze rejony świata. W trakcie podróży zajrzy do miejsc pełnych mitów i tajemnic. To jak zaczarowane królestwo. Zwiedzi regiony, którymi rządzi przemoc. Gangi wszędzie mają swoje czujki. Zobaczy, jak zmienia się klimat. Odwiedzi największe miasta świata. Dotrze do pięknych, lecz okaleczonych tropików. Znajdzie się w sercu walki o uratowanie planety. 18:05 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Cykl reportaży, 22 min, Polska, 2021 Reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 18:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 5 W STAROPOLSKIEJ ZAGRODZIE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Gdzie dawniej przechowywano żywność, gdy jeszcze nie było lodówek? Dlaczego stawiano tajemniczą i wysoką konstrukcję na czterech palach obok domu? Jaka potrawa jest naprawdę rdzennie polska? Na te pytania odpowiada Radosław Kotarski, który tym razem odkrywa tajemnice dawnego gospodarstwa wiejskiego. Wciela się w rolę rolnika, sprawdza jak wyrabiano sery i próbuje ustalić, jakie zwierzęta hodowano w staropolskiej zagrodzie. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 148 STALOWA WOLA Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Paulina Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Stalową Wolę - miasto z przemysłowym DNA, zrodzone z marzenia o wielkiej i silnej Polsce. Spełnieniem tych marzeń w okresie międzywojennym był projekt Centralnego Okręgu Przemysłowego, w ramach którego powstała huta, a potem właśnie miasto. Wybudowana wśród sosen, z amerykańskim rozmachem, huta powstała w 625 dni. Jednocześnie budowano miasto, z osiedlami dla robotników, willami i domkami dla inżynierów, terenami rekreacyjnymi i zapleczem edukacyjnym. Dokonania tamtych lat można podziwiać w mieście do dzisiaj. Turystów zachwyci unikatowy zespół architektury modernistycznej oraz styl art deco, zdobiący tę część miasta, która powstała w okresie przedwojennym. Nie brak tu również innych perełek architektonicznych, takich jak chociażby piękny kościół św. Floriana z 1802 roku. Z kolei neoklasycystyczny pałac zwany Zamkiem Lubomirskich albo Willą książęcą to siedziba Muzeum Regionalnego. Pielęgnowanie miejscowej kultury to specjalność Zespołu Pieśni i Tańca Lasowiacy, który od ponad sześćdziesięciu lat łączy tradycję z nowoczesnością. Podobnie jak członkowie bractwa flisackiego z pobliskiej wsi Ulanów, przepięknie położonej nad ujściem Tanwi do Sanu, przez wieki będącej centrum handlu i transportu wodnego. Stalowa Wola zaskoczy miłośników sztuk pięknych. Tylko tutaj można obejrzeć jedyną w kraju kolekcję w całości poświęconą Alfonsowi Karpińskiemu. Malarz urodzony w Rozwadowie - obecnej dzielnicy miasta - był uważany za jednego z czołowych twórców okresu Młodej Polski. Ten piewca piękna i elegancji, bez względu na zmieniające się mody i style w sztuce pozostał wierny swemu malarstwu. 19:40 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - WISIA, MAŁGORZATA I KAJA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Jankowski Jadwiga Mojżeszek jako 15-latka pisała w Żywcu dziennik, w którym relacjonowała drugą wojnę światową. W zachowanych pamiętnikach opisany jest początek wojny od września do listopada 1939 roku (wkroczenie Niemców do Żywca oraz początki okupacji) oraz od września 1940 do stycznia 1941 (akcja wysiedlania terenów Żywiecczyzny przez Niemców). Po wojnie ukończyła LO im. Mikołaja Kopernika w Żywcu, a następnie ogrodnictwo we Wrocławiu. Kaja Daniłów, lat 17, uczęszcza do drugiej klasy LO im. Kopernika w Żywcu o profilu prawnym. Podczas pandemii większość czasu spędza w domu, rzadko spotyka się ze znajomymi, jeżeli już to gra w gry towarzyskie. Kaja odnajduje wiele podobieństw z Jadwigą, która w czasie wojny była w jej wieku. Obie nie tylko mieszkały w tym samym miejscu i chodziły do tego samego liceum. Kaja przyznaje, że tak jak Jadwiga, jest dumna i nie pozwala sobie na pokazywanie emocji. Małgorzata Kubielas, lat 68, z wykształcenia chemik, po studiach wróciła do Żywca, gdzie prowadziła z mężem firmę. Mama dwóch córek i babcia trojga wnucząt. Swoisty archeolog rodzinny. Obecnie jest na emeryturze, a jej hobby to historia rodziny, dbanie o nią i poszerzanie wiedzy na jej temat. Dla Małgorzaty bardzo ważne jest, aby jej rodzina znała historie przodków, dlatego wspólnie z Kają wydaje dzienniki Jadwigi Mojżeszek. 20:15 LUTEK - LEGENDA BIESZCZADÓW Film dokumentalny, 83 min, Polska, 2021 Reżyseria: Robert Żurakowski Scenariusz: Małgorzata Mielcarek Film dokumentalny przedstawiający barwną historię Ludwika Pińczuka, legendarnego gospodarza Chatki Puchatka, bieszczadzkiego kowboja, ratownika GOPR. Poprzez zdarzenia z jego życia opowiedziane są losy samego schroniska, miejsca kochanego przez kolejne pokolenia górskich wędrowców, niebagatelne dziedzictwo kulturowe zbudowane w surowym, twardym, lecz pięknym świecie, tuż pod bieszczadzkim niebem. 21:45 JUTRO CZEKA NAS DŁUGI DZIEŃ. Film dokumentalny, 79 min, Polska, 2019 Reżyseria: Paweł Wysoczański Zdjęcia: Bartosz Usc Bieniek Muzyka: Michał Lorenc Opowieść o Helenie Pyz, polskiej lekarce pracującej przez ponad 30 lat w Indiach, która prowadziła ośrodek dla trędowatych oraz ich dzieci: Jeevodaya. Helena sama była schorowana i poruszała się na wózku inwalidzkim po przebytym w dzieciństwie polio. Film odsłania postać Heleny stopniowo. Informacji jest wiele. Ważne, aby poznać sytuację Heleny w ośrodku, jej pracę, słabości, cel, jaki jej przyświeca oraz jej mocny charakter i temperament, które nie pozwalały się poddać. Helena wspólnie z księżmi pallotynami zarządzała ośrodkiem. Jako lekarka sama leczyła też ludzi, opłacała pracowników, prowadziła aptekę, ale przede wszystkim była mamą dla prawie 400 dzieci uczących się w szkole Jeevodaya. Poznamy doktor Helenę Pyz i jej świat pełen codziennych obowiązków i problemów. 23:15 GRUBA KAŚKA Film dokumentalny, 14 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Pełka W miejskiej pompie wodnej, zwanej Grubą Kaśką, znajduje się 8 superczułych małży podłączonych do komputerów. To od nich zależy życie milionów ludzi żyjących w mieście. Do obiektu prowadzi trzystumetrowy tunel znajdujący się pod dnem rzeki. Jedyny w Polsce malakolog - poławiacz małż - czuwa nad prawidłowym działaniem tego systemu. W przypadku skażenia wody, małże zamkną się, a system automatycznie odetnie dopływ wody dla miasta. Film jest refleksją nad zależnością człowieka od natury oraz otaczającego go świata. Pierwszy dokument STUDIO MUNKA. 00:45 GROZNY. CZECZEŃSKI TYGRYS PUTINA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Walentin Bodrow Każdy, kto odwiedza dziś Czeczenię, przeżywa szok. Jej stolica, Grozny, która w 2003 roku była uznana przez UNESCO za najbardziej zniszczone miasto na Ziemi - dziś miejscami przypomina Dubaj. Wizytówką Groznego stały się szklane wieżowce (w jednym z nich zafundowano apartament Gerardowi Depardieu) i największy meczet w Europie. A wszystko dzięki temu, że Moskwa daje Czeczenii miliardowe dotacje i wspiera namaszczonego przez Putina przywódcę Ramzana Kadyrowa, który rządzi twardą ręka. W zamian zyskuje pokój i wiernego sojusznika. "Jeśli trzeba umrzeć za Rosję, to jesteśmy gotowi" - mówi Ramzan Kadyrow. O wyjściu z Federacji Rosyjskiej, o co toczyła się wojna w latach 90., nawet nie wspomina. Czeczenia to państwo w państwie. Republika rządzi się swoimi prawami, które ustanawia sam Ramazan Kadyrow. Wolno mu więcej niż innym przywódcom regionów. Nawet lekceważyć konstytucję. Promuje np. wielożeństwo. Film przedstawia nowe nieznane oblicze Czeczenii, codzienne życie, obyczaje (mieszankę szariatu z dataem, czyli prawem zwyczajowym), problemy, a także rolę i pozycję Kadyrowa namaszczonego przez Putina. Autorka dociera m.in.: do notabla, który ma dwie żony i wcale się z tym nie kryje, choć poligamia jest w Federacji Rosyjskiej zabroniona, do chłopaka, który pół roku spędził w Państwie Islamskim, do szkoły, w której dzieci śpiewają o Kadyrowie i którego nazywają Słońcem. Film wzbogacony jest cytatami Ramzana, który zabiera głos na każdy temat. 01:40 DEPRESJA MON AMOUR (JANUSZ GŁOWACKI) Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Rafał Mierzejewski Muzyka: Olena Leonenko Filmowy portret Janusza Głowackiego (1938 - 2017), pisarza, dramaturga, scenarzysty. Nikt dziś nie kwestionuje opinii, że "Rejs" według scenariusza Janusza Głowackiego i Marka Piwowskiego należy do najważniejszych polskich filmów. Do kanonu polskich filmów weszły także zrealizowane na podstawie scenariuszy Głowackiego: "Polowanie na muchy" w reżyserii Andrzeja Wajdy i "Trzeba zabić tę miłość" w reżyserii Janusza Morgensterna. Dwie książki Janusza Głowackiego otrzymały nominacje do nagrody Nike: "Ostatni cieć" (2002) oraz "Z głowy" (2005). "The Guardian" i "London Times" przyznały "Kopciuchowi" nagrodę najlepszej sztuki 1982 roku. "Antygona w Nowym Jorku" uznana została przez tygodnik "Time" za jeden z 10 najlepszych tekstów dramatycznych w 1993 roku, zaś sztuka "Home Section" znalazła się w antologii najlepszych amerykańskich dramatów lat 1995-96. Czy więc Janusz Głowacki z artysty polskiego stał się artystą amerykańskim? Świadczyć o tym mogą liczne nagrody (m. in.: nagroda Guggenheima, National Endowment for the Arts, American Theatre Critics Association Award, Hollywood Drama Logue Critic's Award, Drama League of New York Playwriting Award, Joseph Kesserling Award, Nagrodę Fundacji Jurzykowskiego, Premio Moliere, Le Baladin, Tony Cox Award). 02:45 CIOTECZKA HANIA Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Szulczyński Film opowiada o Hannie Chrzanowskiej (1902 - 1973), znakomitej pielęgniarce i nauczycielce pielęgniarstwa; pionierce pielęgniarstwa społecznego w Polsce. Ukazuje jej drogę życiową znaczoną cierpieniem, wytężoną pracą, owocującą powołaniem do życia pielęgniarstwa parafialnego, które utworzyła w diecezji krakowskiej przy wydatnej pomocy i wsparciu ks. Karola Wojtyły i proboszcza parafii Mariackiej ks. Ferdynanda Machaya. W filmie opowiemy o jej drodze do świętości, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska rodzinnego, edukacji, kariery zawodowej, wreszcie wdrażania idei pielęgniarstwa społecznego. Szczególną uwagę poświęcimy religijnemu aspektowi działalności Hanny Chrzanowskiej, który decydująco wpływał na jej sposób rozumienia posługi pielęgniarskiej, stosunek do chorych, a szerzej do drugiego człowieka, także do współpracowników, hierarchii kościelnej, kursantów i współpracujących z nią świeckich. Wreszcie na przykładzie Hanny Chrzanowskiej pokażemy życie jej pokolenia, które przeżyło dwie wojny światowe i okres realnego socjalizmu w Polsce, generacji, która tak znacząco zaistniała w naszej historii, tworząc podwaliny polskiej państwowości po okresie zaborów, a następnie przechowując depozyt polskiej inteligencji i kultury w okresie socjalistycznego zniewolenia. Hanna Chrzanowska poprzez swoją działalność, publikacje i osobiste poświęcenie wytworzyła unikalny etos obecności chrześcijanina we współczesnej rzeczywistości i to dodajmy działając w skrajnie niesprzyjających warunkach. Film ma ukazać jej życie jako wzór.