TVP Kultura Środa, 14.09.2022 09:00 PACIORKI JEDNEGO RÓŻAŃCA Film obyczajowy, psychologiczny, 107 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Marta Straszna, Augustyn Halotta, Jan Bógdoł, Ewa Wiśniewska, Franciszek Pieczka, Jerzy Rzepka, Stanisław Zaczyk, Ryszard Jasny, Róża Richter, Władysław Gluch, Antoni Wolny, Maksymilian Baron Ekranizacja noweli Albina Siekierskiego "Tego domu już nie ma". Osiedle starych domków górniczych ma zostać zburzone pod budowę nowych bloków. Część mieszkańców już się wyprowadziła do nowych mieszkań, inni są właśnie w trakcie przeprowadzki. Przed domkami płoną stare graty. Emerytowany górnik Habryka, żegnając się z sąsiadami, zapowiada, że nie opuści swego domu. Przydział na nowe mieszkanie drze. Żona chcąc nie chcąc popiera go, mieszkający razem z nimi młodszy, żonaty syn także rozumie upór ojca. Jednak synowa pod nieobecność męża wyprowadza się do bloku. Tymczasem zbliża się termin rozbiórki. U Habryki zjawia się jego starszy syn i próbuje go przekonać, że postępuje źle, przyjeżdża nawet dyrektor kopalni, w której pracuje młodszy syn. Jednak żaden z nich nie jest w stanie złamać uporu starego górnika. Któregoś dnia wnuczek Habryki wraca ze szkoły pobity, zabity zostaje także ulubiony królik górnika. Gdy przed domem zjawia się ekipa rozbiórkowa, Habryka ostrzega ich, że pod fundamenty podłożył miny, które zostały mu jeszcze z powstania. W kopalni tymczasem zapada decyzja, że należy naprawić krzywdę wyrządzoną Habryce - przodownikowi pracy i powstańcowi śląskiemu, który zasłużył na coś lepszego niż ciasne mieszkanie w bloku. Otrzymuje więc na własność willę w Katowicach. Przenosi się tam razem z żoną, ale w tym obcym, pustym domu oboje czują się źle. Habrykowa stara się jak może stworzyć choć namiastkę dawnego domu. Jednak mąż wkrótce umiera - jak stare drzewo, które usycha tuż po przesadzeniu. W roli Habryki wystąpił Aleksander Halotta, emerytowany górnik i pisarz amator. Film otrzymał Grand Prix na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1980 roku oraz Nagrodę Specjalną Jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlovych Varach także w roku 1980. 12:05 W POSZUKIWANIU UMAMI (SEARCHING FOR UMAMI) Film dokumentalny, 55 min, Hiszpania, 2017 Reżyseria: Inigo Ruiz, Virginia Jönas, Jess Javier Ruiz Zdjęcia: Migueltxo Molina, Javier Rodriguez Dani Garcia, właściciel odznaczonej trzema gwiazdkami Michelin restauracji w Marbelli, to jeden z najsłynniejszych współczesnych hiszpańskich szefów kuchni. Jego mistrzem jest Nobu Matsuhisa, ikona kuchni japońskiej, wielki promotor azjatyckich kulinariów. W hołdzie dla Nobu, Garcia przygotowuje w swojej restauracji specjalną kolację, do zorganizowania której (oprócz swojego mistrza) zaprasza także innych słynnych szefów kuchni. Przewodni temat przedsięwzięcia i zarazem znak rozpoznawczy dań Nobu to umami - "piąty smak" - prowokujący kucharzy do najróżniejszych poszukiwań i interpretacji. (https: //naekranie.pl) 13:30 LALKA - ODC. 6/9 - WIEJSKIE ROZRYWKI Serial obyczajowy, 78 min, Polska, 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Aleksander Ścibor-Rylski, Jadwiga Wojtyłło Zdjęcia: Jacek Korcelli Aktorzy: Alina Jankowska, Anna Milewska, Zofia Mrozowska, Bogdan Baer, Mieczysław Czechowicz, Jan Englert, Stefan Friedman, Emil Karewicz, Józef Nalberczak, Wojciech Pokora, Jerzy Turek, Czesław Wołłejko, Małgorzata Braunek, Jerzy Kamas, Bronisław Pawlik Wokulski wraca z Paryża, by na zaproszenie prezesowej spędzić lato w Zasławiu. Są tu już panna Izabela, Kazio Starski, Julian Ochocki, Fela i Ewelina Janockie, Kazia Wąsowska i baron Dalski. Widząc, że Wokulski cieszy się powszechnym szacunkiem i zainteresowaniem kobiet, panna Łęcka zmienia nieco swój stosunek do niego i po raz pierwszy pozwala mu mieć nadzieję na wspólną przyszłość. Wokulski wyjeżdża szczęśliwy. 15:05 WNIEBOWZIĘCI Komedia obyczajowa, 45 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk, Jan Himilsbach Zdjęcia: Jan Laskowski Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Jan Himilsbach, Regina Regulska, Ewa Pielach, Ryszard Narożnik, Janusz Kłosiński Jedna z lepszych komedii Andrzeja Kondratiuka, w której główne role zagrał pamiętny duet Maklakiewicz - Himilsbach. Komedia to zresztą szczególna, bo oprócz autentycznego humoru, sporo tu nostalgii i materiału do nie zawsze wesołej refleksji. Bohaterami filmu są dwaj dojrzali mężczyźni, którym w życiu więcej się nie udało niż udało. Pewnego dnia dostają od losu niezwykłą szansę. Wygrywają dużą sumę w toto - lotka. Za uzyskane pieniądze postanawiają wybrać się w pierwszą w życiu podróż samolotem. Spróbowawszy smaku podniebnej peregrynacji, trwonią resztę gotówki na kolejne samolotowe eskapady. Stylistycznie film Kondratiuka miejscami przypomina dokument, przede wszystkim za sprawą gry naturszczyków, stanowiących większą część obsady, oraz dialogów, które często robią wrażenie improwizowanych. Realistyczna narracja doskonale wydobywa nieporadność dwójki bohaterów w próbie przekroczenia własnego losu. Pieniądze dają im możliwość zaznania innego życia, wcielenia się w inne role społeczne. Obaj chętnie korzystają z nowych możliwości, by na końcu przekonać się, że tak naprawdę najlepiej czują się, gdy są sobą. Film Kondratiuka przewrotnie pokazuje, że czasem spełnione wielkie marzenie nie czyni ludzi ani lepszymi, ani szczęśliwszymi. Pomaga natomiast zaakceptować własny los, jakikolwiek by on był. 16:05 DO WIDZENIA, DO JUTRA Film obyczajowy, 82 min, Polska, 1960 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Zbigniew Cybulski, Bogumił Kobiela, Wilhelm Mach Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Krzysztof Komeda-Trzciński Aktorzy: Teresa Tuszyńska, Grażyna Muszyńska, Barbara Baranowska, Włodzimierz Bielicki, Jacek Fedorowicz, Roman Polański, Eleonora Kałużyńska, Romuald Freyer, Tadeusz Wojtych, Tadeusz Chyła, Krzysztof Komeda, Władysław Kowalski, Adam Pawlikowski, Mieczysław Waśkowski, Zbigniew Cybulski Debiut reżyserski Janusza Morgensterna, uhonorowany I nagrodą za reżyserię na MFF w Stratford w 1961 r. i nagrodą "Srebrnego Bumerangu" za zdjęcia na festiwalu w Melbourne w 1962 r. Scenariusz napisał, wspólnie z Bogumiłem Kobielą i Wilhelmem Machem, Zbigniew Cybulski, zarazem odtwórca głównej roli, współzałożyciel, reżyser i aktor gdańskiego kabaretu studenckiego Bim-Bom. Tło wydarzeń, o których opowiada film, jest autentycznym tłem fragmentu jego życiorysu. Autentyczna jest także postać Marguerite, choć naprawdę nazywała się Francoise Bourbon. Była córką francuskiego konsula, który przebywał w Polsce w latach 1956-60. Dziewczyna miała wówczas 16 lat i uczyła się w wiedeńskim liceum, które było najbliższą szkołą z językiem francuskim. W Polsce spędzała właściwie tylko wakacje i święta. Uwielbiała atmosferę Bim-Bomu, poznała wielu młodych ludzi związanych z tym kabaretem. W filmie zakochuje się w niej pewien student, Jacek, trochę romantyk i artysta. Jego życiową dewizą jest "marzenie, które stanowi motor działania". Obiektem jego marzeń staje się właśnie Marguerite, urocza, niedosiężna córka konsula, która już jutro wyjeżdża z Polski. Młodzi chcą więc spędzić ze sobą kilka ostatnich godzin. W tę prostą i banalną historię romantycznej przygody autorzy filmu wplatają sceny realizowane w autentycznych gdańskich piwnicach studenckich, z udziałem twórców i aktorów teatrzyków Bim-Bom i Co To, próbując w ten sposób utrwalić niepowtarzalne zjawisko, jakimi były one w drugiej połowie lat 50. Pragnęli oddać ich nastrój, urodę i przesłanie, a tym samym wyrazić stan ducha, tęsknoty i urazy ówczesnej młodej inteligencji. Nerwowa gra Zbyszka Cybulskiego oddaje to wszystko, co ukrywa się w cieniu, poza wypowiadanymi słowami, lecz jest obecne w życiu: niezgoda na nietrwałość uczuć, na świat, w którym nie ma miejsca dla romantyzmu, na szczęście ulotne jak chwila. W warstwie formalnej epizody z życia studenckich kabaretów rozbijały główny wątek akcji, nadając całości styl luźnej narracji, charakterystycznej dla torującej sobie dopiero drogę francuskiej "nowej fali". "Do widzenia, do jutra" było zwiastunem, jednym z pierwszych refleksów tego zjawiska na polskim gruncie. 20:00 KULTURA, GIEDROYĆ I INNI. Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tadeusz Śmiarowski Film o Jerzym Giedroyciu i fenomenie, jakim był i jeszcze ciągle jest założony przez niego Instytut Literacki. Jest naszym wspólnym, wielkim dziedzictwem, zasługującym na ciągłe przypominanie i nowe opracowania. Celem filmu jest jednak nie tylko przypominanie, ale też próba pokazania tego, co po Instytucie pozostało. 22:55 MISTRZ I MAŁGORZATA - ODC. 2 (MASTIER I MARGARITA) Serial fantasy z elemantami groteski, 45 min, Rosja 2005 Scenariusz i reżyseria: Władimir Bortko Aktorzy: Oleg Basiłaszwili, Kirił Lawrow, Siergiej Biezrykow, Władysław Załkin, Aleksandr Abdułow, Oleg Sorokin, Stanisław Sokołow Poeta Iwan Bezdomny jest wstrząśnięty i przerażony. Przepowiednia profesora Wolanda spełniła się i to na jego oczach. Prezes Berlioz został przejechany przez tramwaj prowadzony przez komsomołkę i to tak nieszczęśliwie, że koło tramwaju ucięło mu głowę. Bezdomny dochodzi do wniosku, że Woland jest agentem obcego wywiadu i spowodował śmierć szefa. Stara się go złapać i oddać w ręce milicji, ale Woland znika. Iwan rusza na jego poszukiwania. Wpada do ulubionej restauracji literatów do Domu Gribojedowa. Przerażeni wyglądem Iwana goście dochodzą do wniosku, że poeta oszalał i odwożą go do kliniki dla nerwowo chorych. Tymczasem milicja z zastępcą prezesa stowarzyszenia literatów przychodzi opieczętować mieszkanie i biuro Berlioza. Sąsiad Berlioza, dyrektor Varietes - Stiepan Bogdanowicz opowiada towarzystwu w restauracji, że w domu, w którym mieszkają on i Berlioz, dzieją się bardzo dziwne rzeczy. Jego mieszkańcy znikają w niewytłumaczalny sposób. Następnego dnia rano skacowanego Siepana Bogdanowicza budzi elegancki gość, prof. Woland, który twierdzi, że poprzedniego dnia podpisał z nim umowę na gościnne występy za bardzo atrakcyjną sumę. Stiepan nagle zauważa panoszącego się w jego mieszkaniu chudego dziwaka oraz ogromnego tłustego kota... który bezczelnie wyrzuca go z jego własnego domu. 24:00 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - LAUREN BACALL, BOGINI WŚRÓD LUDZI (LAUREN BACALL, A LOOK FROM SKY (LAUREN BACALL, OMBRE ET LUMIERE)) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Reżyseria: Pierre - Henry Salfati Scenariusz: Pierre - Henry Salfati Bardzo osobisty portret Lauren Bacall, wielkiej gwiazdy nurtu amerykańskiego kina noir, występującej u boku Humphreya Bogarta. 01:05 RAWA BLUES SILESIAN SOUND - ŚLĄSKIE BRZMIENIE Koncert, 53 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Krzak Legacy, Marek Motyka, Grzegorz Kapołka Trio Koncert, na którym wystąpili: Marek McCarron Motyka, Grzegorz Kapołka Trio oraz zespół Krzak Legacy. 04:40 MŁODA POLSKA - HISTORIA KRÓTKIEGO TRWANIA Film dokumentalny, 13 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Ciechomski Scenariusz: Michał Ciechomski Zdjęcia: Paweł Grabarek Głównym bohaterem filmu jest pracownik IKEA, który pracuje także na drugi etat w firmie sprzątającej po zgonach, aby wyrobić finansowo na wykończenie nowego mieszkania. Bohater zapętla się w rutynie pracy, sprzedając kuchenne aranżacje, opróżniając i czyszczące cudze mieszkania oraz samemu wykończając swoje. Film w chłodny i surowy sposób prezentuje kilka kluczowych dni z życia bohatera. (źródło: filmpolski.pl) 04:55 MŁODA POLSKA - MLEKO Dramat, 14 min, Polska, 2017 Reżyseria: Urszula Morga Scenariusz: Urszula Morga Zdjęcia: Bartosz Mikołajczyk Aktorzy: Agnieszka Warchulska, Mateusz Więcławek, Magdalena Maścianica Ewa jedzie z córką do domu nad jeziorem. Mają przygotować młodzieżową imprezę z okazji 18. urodzin córki. Julka bez zapowiedzi zabiera ze sobą chłopaka. Matka wyraźnie nie akceptuje jego obecności, chce się go pozbyć. Im bardziej próbuje to zrobić, tym tym bardziej odkrywa, że największą walkę będzie musiała stoczyć z samą sobą. (filmpolski.pl)