TVP Historia Środa, 21.09.2022 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 21 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 490 p.n.e. - bitwa pod Maratonem; 1939 - obrona Grodna przed Sowietami; 1980 - pierwsza msza w Polskim Radio; 1980 - Gerard d'Aboville przepłynął samotnie Atlantyk na łodzi wiosłowej; 07:10 CZAS HONORU - ODC. 15 "NA SERBII" S. II Serial wojenny, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Aresztowana Wanda trafia do siedziby gestapo w alei Szucha. W czasie przesłuchania rozpoznaje ją Rappke. Dziewczyna zostaje przeniesiona na Pawiak. Na Karola zapada wyrok śmierci, ma go wykonać Bronek. Doktor przydziela Michała do komórki kontrwywiadowczej. Niemcy poszukują Władka. Trafiają do klasztoru, w którym się ukrywa. Halbe odwiedza Kellera w szpitalu. Prosi go o akta Ryszkowskiego. Bronek i Długi wpadają w ulicznej łapance. Tymczasem Michał poznaje Celinę, dawną znajomą Hani. Dziewczyna wywiera na nim duże wrażenie. Bronek wprowadza się do nowego lokalu konspiracyjnego - domu Sowińskich. Helena prosi strażniczkę z Pawiaka, Grażynę, o pomoc w sprawie Wandy. W celi Wanda poznaje Ninę. Rappke dostaje rozkaz wyjazdu na front wschodni. Halbe obiecuje mu zmianę rozkazu w zamian za przysługę: Rappke ma wykraść akta Karola z gabinetu Kellera. 08:10 NA BITEWNYM SZLAKU - ODC. 4 BITWA POD RACŁAWICAMI Magazyn, 20 min, Polska, 2022 Scenariusz: Jacek Tokarczyk Wykonawcy: Jacek Tokarczyk (prowadzący) Bitwa pod Racławicami, stoczona 4 kwietnia 1794 roku, była pierwszym i jednym z najbardziej znanych starć insurekcji kościuszkowskiej. Mimo niewielkiego znaczenia militarnego odegrała istotną rolę dla dalszego przebiegu powstania, wymiernie podnosząc morale Polaków. Przegrana wojna z Rosją w 1792 roku i drugi rozbiór Polski, który nastąpił niedługo później, pogrążyły Rzeczpospolitą w chaosie. Wybuch powstania w obronie niepodległości był tylko kwestią czasu. Dwa lata później pod wsią Racławice doszło do zbrojnego starcia wojsk polskich dowodzonych przez naczelnika Tadeusza Kościuszkę z armią rosyjską kierowaną przez majora Aleksandra Tormasowa. Bitwa, pomyślna dla Polaków, szybko stała się narodowym mitem. Udział chłopskich żołnierzy kosynierów z Wojciechem Bartosem z Rzędowic na czele, w XIX wieku urósł do ragi symbolu polskiej determinacji i ogromnej woli walki z rosyjskim zaborcą. Bitwą pod Racławicami dowodził Tadeusz Kościuszko. Właściwie Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko herbu Roch. Z wykształcenia inżynier, a w okresie insurekcji Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Kościuszko wyprzedzał swoje czasy, implementując na gruncie Rzeczypospolitej zagraniczne doświadczenia wojskowe. Był człowiekiem niezwykle tolerancyjnym, zabiegał o wolność i równość dla wszystkich. Uważał, że każdy jest równy, pomimo różnic materialnych, czy dostępu do edukacji. Walczył nie tylko o prawa polskich chłopów, ale także czarnoskórych niewolników w Stanach Zjednoczonych. Sprzeciwiał się zabijaniu Indian, był rzecznikiem praw Żydów. Prywatnie pasjonował się sztuką - malował obrazy, śpiewał, grał na fortepianie. Zapamiętano go jako wielkiego dowódcę, inżyniera, patriotę i męża stanu. Człowieka, który poświęcił życie i znaczny majątek, by walczyć o ideały wolności Początek insurekcji kościuszkowskiej okazał się triumfem. Zwycięstwo pod Racławicami, choć nie było spektakularne, napełniło Polaków nadzieją, że upadek Rzeczypospolitej można jeszcze powstrzymać. Nie udało się. Powstanie kościuszkowskie zakończyło się całkowitą klęską, a Rzeczpospolita wskutek trzeciego rozbioru ponownie zniknęła z mapy Europy. Bitwy, choć nie wszystkie wygrane, na przestrzeni wieków stały się symbolem polskiego bohaterstwa, dążenia do niepodległości, wiedzy i umiejętności taktycznych. W kolejnych odcinkach cyklu "Na bitewnym szlaku" Jacek Tokarczyk i prof. Przemysław Waingertner analizują ich przebieg i przypominają znaczenie w dziejach oręża polskiego "Na bitewnym szlaku" to program przybliżający widzom w nowoczesny, dynamiczny i całościowy sposób spektakularne bitwy polskiego oręża. Nie samych triumfów i nie samych porażek. Bitew różnorodnych, tak jak i różnorodna jest polska historia. Tematami odcinków będą także mniej znane i rzadziej omawiane polskie działania militarne. Konwencja newsowego programu, eksperci, balistycy, stratedzy i historycy, pasjonujące detale przywracają klimat historycznych wydarzeń. 08:45 HISTORIA POLSKI - TYNNE. TERMOPILE KRESÓW Reportaż, 31 min, Polska, 2021 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Wykonawcy: Adam Sikorski Opowieść o postawie i czynach ppor. Jana Bołbotta, żołnierza 2. plutonu Rejonu Tynne Wieś i jego kolegów, poległych w boju z Rosjanami, w dniach 18 - 21 września 1939 roku. Podstawą opowieści jest relacja dowódcy, kapitana Emila Edmunda Markiewicza, spisana 31 stycznia 1951 roku. Zawiera ona wymianę meldunków i rozkazów z walk, w tym zapis rozmowy z podporucznikiem Bołbottem, świadomym już nieuchronnej śmierci w schronach pod Słuczą. 09:40 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Aktorzy: Tomasz Dedek, Artur Dziurman, Piotr Grabowski, Rafał Mohr, Dorota Chotecka, Anna Wesołowska, Andrzej Warcaba, Wojciech Leśniak, Robert Talarczyk, Antoni Gryzik, Bogdan Kalus Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 10:30 I TAK BĘDĘ ŻYŁ... Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Paulina Ibek Scenariusz: Paulina Ibek Zdjęcia: Paulina Ibek, Rafał Śmierzchalski, Piotr Augustynek, Łukasz Perkowski, Maciej Mroziewski, Maciej Dźwigaj Wykonawcy: Marcin Kwaśny Film dokumentalny o Stanisławie Szuro, uczestniku kampanii wrześniowej, więźniu obozów koncentracyjnych, w 1947 roku przez władze komunistyczne skazanym na karę śmierci, którą później zamieniono na 15 lat więzienia. W październiku 2020 roku skończył 100 lat. Kampania wrześniowa 1939 roku, II wojna światowa, niemieckie obozy koncentracyjne, więzienia komunistyczne dla nas to fakty historyczne, które znamy podręczników szkolnych czy literatury fachowej. Dla naszego bohatera to wciąż żywe wspomnienia. Pamięta czasy dwudziestolecia międzywojennego. Od dziecka marzył, by studiować historię. Zawsze była jego pasją. Nawet nie spodziewał się, jak bardzo zostanie przez nią doświadczony. Okazuje się bowiem, że w zasadzie wszystko, co mogło się przytrafić człowiekowi w XX wieku, jemu się przytrafiło. Jego życiorys stał się odzwierciedleniem tego, z czym Polska mierzyła się w ostatnim stuleciu. 12:05 LEGENDA 27. WOŁYŃSKIEJ DYWIZJI PIECHOTY AK Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2013 Reżyseria: Maria Wiśnicka, Andrzej Wyrozębski Scenariusz: Maria Wiśnicka, Michał Bronowicki, Andrzej Wrozębski Zdjęcia: Andrzej Wyrozębski Muzyka: Piotr Wierzejski Wykonawcy: Halina Górska - Grabowska, Józefa Marciniak, Barbara Kiwerska, Sabina Jakubicka, Józef Czerwiński, Władysław Filar, Wiesław Grochowski, Witold Kołodyński, Feliks Kostecki, Józef Łukaszewski, Zbigniwe Maguza, Stanisław Maślanka, Czesław Michalski, Eugeniusz Rachwalski, Tadeusz Wolak "Rawicz" Filmowy zapis niezwykłych wspomnień żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, w którym wielkie militarne i historyczne wydarzenia nabierają ludzkiego wymiaru, jednostkowych wspomnień, strachu, radości, cierpienia, zwycięstwa i klęski. To niepowtarzalne świadectwo historii Polski, walki z okupantami, zbrojnej konspiracji, lecz także Polski XX - lecia międzywojennego oraz powojennych losów Polaków. 14:05 SAGA PRASTAREJ PUSZCZY - OPOWIEŚĆ O ŻUKU: POTĘGA KARŁA Dokument fabularyzowany, 52 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jan Walencik, Bożena Walencik Scenariusz: Bożena Walencik, Jan Walencik Zdjęcia: Jan Walencik Wykonawcy: Krzysztof Gosztyła, Agnieszka Bemowska, Tadeusz Karolak, Mohammad Rasouli, Marta Maślanka, Polska Orkiestra Radiowa, Marcin Pospieszalski W tym odcinku opowieść o żuku. Żuk leśny - dla wielu nic nieznaczący robak - od pierwszych dni dorosłego życia pokonuje przeszkody, jakie stwarza mu świat olbrzymów: samochodów, koni, żubrów, wilków i innych zwierząt. Okazuje się jednak, że to niepozorne stworzenie robi coś, bez czego las nie mógłby istnieć. Wreszcie i żuk odnajduje swoją ziemię obiecaną. Pech jednak chce, że na jego drodze staje człowiek... 15:10 KRWAWA HISTORIA SZKOCKICH KLANÓW - ODC. 1 (BLOOD OF THE CLANS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Craig Collinson W tym porywającym sequelu serii "Historia szkockich klanów" klany powracają jeszcze potężniejsze i jeszcze bardziej nikczemne. Narrator, Neil Oliver, zabiera widzów w podróż po najgorętszym okresie historii Wielkiej Brytanii. Klany, wciąż ze sobą skłócone, muszą stawić czoła brutalnej wojnie domowej, oszustwom legendarnego Rob Roya i zagrażającemu zagładą wyzwaniu rzuconemu przez nowego króla. Śmierć i zdrada kryją się za każdym rogiem. W trzech częściach serii występują inni bohaterowie. Najpierw są to protagoniści wojny domowej z lat 1644 - 51, potem słynny szkocki Janosik Rob Roy, a w końcu animatorzy i pogromcy ostatniego powstania jakobitów, czyli zwolenników przywrócenia na brytyjski tron dynastii Stuartów. Twórcy postawili na inscenizacje. Akcja, częściej niż we wnętrzach historycznych budowli, rozgrywa się w plenerze, aby widzowie mogli poznać posępny urok Gór Kaledońskich. Cykl nie idealizuje jednak przeszłości: górale są bitni, kłótliwi i nie gardzą pieniędzmi. Religijne i polityczne spory bywają przykrywką dla ich egoistycznych pobudek. Oprócz fanatyków niepodległości, swoje argumenty przedstawiają także zwolennicy unii z Anglią. Neil Oliver nie komentuje zza kadru, towarzyszy bohaterom, przyciszonym głosem tłumacząc powody, okoliczności i następstwa ich działań. 16:15 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM PAMIĘCI SYBIRU W BIAŁYMSTOKU Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Syberia to nie tylko nazwa geograficzna. To także doświadczenie cierpienia wielu pokoleń Polaków, które głęboko wrosło w naszą historię. To miejsce zsyłki. Jako pierwsi na Syberię trafili jeńcy wojenni wzięci do niewoli podczas wojen Stefana Batorego z Iwanem IV Groźnym, prowadzonych z Moskwą na początku XVII wieku. Na Syberię zostało zesłanych co najmniej pięć tysięcy konfederatów barskich. Ich los podzielili później uczestnicy insurekcji kościuszkowskiej. Na Sybir władze carskie pognały około półtora tysiąca uczestników powstania listopadowego. Zsyłka była metodą karania "polskich buntowników". Taki los spotkał około 40 tys. pojmanych powstańców styczniowych, a później uczestników rewolucji 1905 roku i wszystkich, którzy aż do wybuchu wielkiej wojny w 1914 roku walczyli o odzyskanie niepodległości i wyrwanie spod dominacji rosyjskiej. Związek Sowiecki traktował Syberię jako miejsce pozbycia się politycznych przeciwników. Zanim jednak tak się stało, czerpał korzyści z niewolniczej pracy osadzonych tu więźniów. Tu wywożono Polaków w ramach tzw. "operacji polskiej" przeprowadzonej w Związku Sowieckim w latach 1937 - 1938. Tu trafiali też obywatele polscy po agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku, w czterech deportacjach, a także po zakończeniu II wojny światowej. To tym pokoleniom Polaków dedykowane jest Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. 16:40 CZAS HONORU - ODC. 16 "OFICER Z BERLINA" S. II Serial wojenny, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Wanda jest przesłuchiwana przez Schneidera. Mężczyzna jest nią wyraźnie zainteresowany. Z Berlina przyjeżdża zastępca Kellera, Lars Rainer. Rozpoczyna śledztwo w sprawie śmierci swojego poprzednika. W getcie rozpoczynają się wywózki. Sajkowscy oczekują na transport. Niespodziewanie zjawia się Mosler, który kolejny raz proponuje im pomoc. Karol próbuje zdobyć fałszywy paszport, chce uciec za granicę. Nie wie, że na jego tropie są już Bronek i Długi. Przygotowują zasadzkę. Michał poznaje swoją nową szefową, Margaret. Rozpoczynają pracę w komórce kontrwywiadu. Michał, Hania i Celina z narzeczonym spędzają wspólnie czas na pikniku. Michał nie kryje rosnącego zainteresowania nową znajomą. Wanda poznaje na własnej skórze tortury strażniczek na Pawiaku. Mosler zauważa znikniecie Leny z mieszkania Sajkowskich. Tymczasem Janek oświadcza się Lenie. Kwapisz pokazuje Moslerowi zdjęcia uciekinierów z getta. Na jednym ze zdjęć Mosler rozpoznaje Lenę. 18:05 A WIĘC WOJNA - /21/ Reportaż, 5 min, Polska, 2019 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska O świcie 1 września 1939 roku Niemcy bez wypowiedzenia wojny przekroczyli granice Polski. Rozpoczęła się II wojna światowa, najkrwawszy konflikt w dziejach ludzkości. Kampania wrześniowa, nazywana też wojną obronną Polski 1939, trwała do kapitulacji 6 października. Cykl 36 - odcinków "A więc wojna" to kalendarium, prezentujące najważniejsze wydarzenia każdego dnia kampanii. 21 września. Czwartek. Armia Czerwona naciera na Grodno. Po południu walki przenoszą się do centrum miasta. Do późna w nocy trwa obrona wysoko położonego Zamku Królewskiego. Broni się zespół szkół zawodowych i koszary Pułku Piechoty. Wieczorem czerwonoarmiści zajmują miasto. Ich straty wynoszą około 800 zabitych, rannych i zaginionych. Tracą około 20 czołgów i tankietek. Do niewoli trafia około tysiąca jeńców polskich. Większość oficerów zostaje rozstrzelana na miejscu. Oblężona stolica się broni. Hitler przybywa na Westerplatte. Ogląda miejsce trwającej tydzień bitwy. 18:15 W PRLU - DORO - LUDZIE DOBREJ ROBOTY, CZYLI PRZODOWNICY PRACY W PRL - U Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadząca) Ludzie dobrej roboty, czyli ludzie DORO, jak ich określano w latach 60. i 70. Najpierw zaczęło się od przodownictwa pracy. Od końca lat 40. zachęcano pracowników do przekraczania wyznaczonych norm pracy, tworząc z tego tzw. współzawodnictwo pracy, co zmieniało samą zasadę pracy produkcyjnej w jakąś absurdalną grę. Bo dlaczego nie wyznaczono norm, które mogłyby być wykonane w normalnym trybie. Rodzi to więc pytania o złą organizację pracy i zaniżane normy, a te łatwiej jest przekroczyć. Często taka rywalizacja nie miała nic wspólnego z produkcją. Jednak przekraczanie planów jako forma współzawodnictwa trwało do końca PRL. Często miało też formę swoistej księgowości kreatywnej. Na papierze najpierw poszczególne jednostki, zakłady, potem kombinaty, a na końcu zjednoczenia wykazywały się fikcyjnymi wynikami, a w rzeczywistości i tak było poniżej planu, bo nie było ani dewizowych materiałów, a to, co było i tak zostało rozkradzione. Po upadku modelu przodownika z lat 50. , nastała era ludzi dobrej roboty (tak jakby wszyscy pozostali byli ludźmi złej pracy). Wiązało się to z rozszerzeniem kryteriów oceny. A więc teraz oczekiwano nie tylko wydajności, ale też projektów racjonalizatorskich (w skrócie chodziło o to, jak zastąpić drogi zachodni element w jakiejś maszynie tanim polskim, często z gorszego materiału). Chodziło też o poszukiwanie tańszych surowców (znów te dewizy!) oraz o oszczędności materiałów i walkę z marnotrawstwem (warto pamiętać, że "prywaciarze" mogli kupować i robić oficjalnie z surowców wtórnych). Przeciwwagą dla ludzi DORO byli bumelanci, ale to już inna historia. Prowadzenie: Beata Michniewicz Goście: prof. Jerzy Eisler - historyk; dyrektor IPN O/Warszawa dr Andrzej Anusz - socjolog, historyk, politolog, publicysta 18:45 HISTORIA POLSKI - TYLKO WIATR Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2021 Reżyseria: Zofia Kowalewska, Zofia Kowalewska Muzyka: Jesimchan Turechanowicz Tokubajew 92 - letni Zdzisław i jego 25 - letnia wnuczka wyruszają w liczącą 5000 km podróż do odległej wioski w Kazachstanie. Dla niego jest to powrót do miejsca, gdzie jako nastolatek został zesłany przez Sowietów podczas II wojny światowej. Po 70 latach ponownie wyrusza w podróż do kraju dzieciństwa w poszukiwaniu swojej pierwszej miłości, którą musiał zostawić za sobą. Wnuczka pragnie wesprzeć go w tej trudnej podróży, jednocześnie poznając rzeczywistość kryjącą się za bajkami, które słyszała w dzieciństwie. Jest to ostatnia szansa dla nich, aby się pożegnać. 21:55 WINNETOU - WINNETOU I OLD SUREHAND (OLD SUREHAND 1. TEIL) Film przygodowy, western, 89 min, Niemcy/Jugosławia 1965 Reżyseria: Alfred Vohrer Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: Eberhard Keindorff, Johanna Sibelius Aktorzy: Stewart Granger, Pierre Brice, Letitia Roman, Larry Pennel, Mario Girotti, Wolfgang Lukschy i inni W drodze do Mason City Old Surehand, który poszukuje mordercy swego brata, jest świadkiem napadu grupy bandytów na pociąg. Nie udaje mu się przeszkodzić w rabunku wielkiego transportu złota, ale przynajmniej ratuje pozostałych przy życiu pasażerów. Tymczasem farmer MacHary oskarża Komanczów, że bez powodu zabili jego syna. Old Surehand nie wierzy w te oskarżenia, mimo że farmer przedstawia nawet rzekomych świadków: Cata i Clincha. Do Mason City przybywa syn wodza Komanczów, żeby zaprotestować przeciwko bezprawiu białych myśliwych łamiących układy z Indianami. Zostaje jednak podstępnie zastrzelony. Old Surehand uświadamia sobie, że w takiej sytuacji wojnie między białymi i czerwonoskórymi może zapobiec już tylko interwencja wodza Apaczów, Winnetou. Old Surehand o mało nie ginie z rąk Cata. Uwalnia go Judith, bratanica zamordowanego poszukiwacza złota. Winnetou informuje Old Surehanda, że Komancze ogłosili wojnę z białymi i mają otrzymać od dwóch podejrzanych osobników sto karabinów. Jeden z owych ludzi zwany jest Generałem, a taki właśnie pseudonim nosi przywódca bandy, która pobiła przyjaciela Old Surehanda, Old Wabble’a. Judith i jej narzeczony Toby wpadają w ręce Komanczów. Old Surehand ratuje ich i przyrzeka dostarczyć wodzowi Komanczów mordercę jego syna. 23:50 POLSKA Z BOCZNEJ DROGI - W JAKIM JA SMUTNYM I TRAGICZNYM MIEJSCU PRACUJĘ Reportaż, 25 min, Polska, 2007 Autor: Bożena Toporek, Beata Kołaczyk Zdjęcia: Michał Bożek Od pięciu lat w muzeum "KL Auschwitz - Birkenau" istnieje pracownia konserwatorska. Kilka młodych osób, które ukończyły bardzo trudne pięcioletnie studia konserwatorskie z nadzieją, że resztę życia spędzą na obcowaniu ze sztuką postanowiło sprostać wyzwaniu, jakim jest praca konserwatora w muzeum w Oświęcimiu. Podobno samo miejsce determinuje dwa rodzaje zachowań: albo ucieka się stąd po kilku miesiącach, albo zostaje na całe życie. Oni wytrwali w tym smutnym miejscu już kilka lat, więc wygląda na to, że zakotwiczyli na dłużej. Niestety w tym tragicznym miejscu nie działa sprawdzająca się wszędzie indziej prawda rządząca zawodem konserwatora sztuki: "im dłużej pracujesz, tym łatwiej". W Oświęcimiu jest dokładnie odwrotnie. Praca wciąga ich coraz bardziej, ale atmosfera psychiczna, która jej towarzyszy, jest coraz trudniejsza do zniesienia. Młode matki przeżywają poważne załamania psychiczne, kiedy konserwują malutkie buciki kilkuletnich ofiar obozu. Trwają długie i trudne do zniesienia dysputy, jak i czy w ogóle konserwować włosy, czy szczoteczki do zębów należące do ofiar. To są wyzwania, z którymi konserwacja jako dziedzina nauki nigdy się nie zmagała, więc trudno nawet szukać gdzieś w świecie podpowiedzi. 00:20 1388 - KRONIKI AFGAŃSKIE Reportaż, 25 min, Polska, 2010 Autor: Piotr Boruszkowski Kiedy ludzie słyszą słowo Afganistan, na myśl przychodzą im najgorsze skojarzenia. Wojna, głód, terroryści, talibowie... można by tak wymieniać bez końca. A przecież Afganistan to konkretne miejsce na mapie, kraj zamieszkały przez ponad 32 miliony ludzi, którzy na ile to możliwe w zaistniałej sytuacji starają się normalnie żyć, pracować i zakładać rodziny. Talibowie to zaledwie garstka ludzi, którzy sprawiają, że ten kraj jest uważany za jedno z najniebezpieczniejszych państw świata. Przewodnikiem po Afganistanie będzie Piotr Balcerowicz filozof, orientalista i podróżnik. Piotr do Afganistanu jeździ od ponad 20 lat. Pierwszy raz pojechał tam jeszcze w latach osiemdziesiątych za czasów radzieckiej okupacji. Kraj ten odwiedzał także gdy władzę przejęli Talibowie. Sam o sobie mówi, że w pewnym sensie jest afgańczykiem i że tu w Afganistanie czuje się jak w domu. O współczesnym afganistanie i jego problemach opowiedzą także sami mieszkańcy tego kraju. 00:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PYTANIA CIĄGLE OTWARTE Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Pytania ciągle otwarte Styk Mazowsza i Podlasia to miejsce niezwykłe. Historycy i poszukiwacze mają tu nieustannie powody do zadziwień. Odwiedzamy teren dawnych koszar w Komorowie. Poszukiwacze odnaleźli tu guziki od mundurów, należące do żołnierzy niemieckich i francuskich. Gdy znaleziono polski, wstrzymaliśmy chaotyczne prace i rozpoczynamy regularne poszukiwania. Chcemy wiedzieć co w tym miejscu się działo. W Puszczy Białej Następnie cofniemy zegar do czasów Powstania Styczniowego. Wybierzemy się do miejsca pod Bugiem, tuz obok miejscowości Brok, gdzie razem z zaproszonymi gośćmi przypomnimy postać Ludomira Benedyktowicza leśnika, malarza i uczestnika Powstania Styczniowego. Ułański sekret Następnie przeniesiemy się do Białegostoku, w miejsce, gdzie ciągle jeszcze słychać śpiew i rżenie koni, czyli do dawnych koszar sławnego 10. Pułku Ułanów Litewskich. Przywiódł nas tutaj wnuk Stanisława Obuch - Woszczatyńskiego, pierwszego dowódcy pułku, zamordowanego przez sowietów, oraz wieść, że na terenie koszar znajduje się bardzo cenny depozyt. 01:20 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Piotr Wojtowicz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański(Prowadzący) Aktorzy: Tomasz Dedek, Artur Dziurman, Piotr Grabowski, Rafał Mohr, Dorota Chotecka, Anna Wesołowska, Andrzej Warcaba, Wojciech Leśniak, Robert Talarczyk, Antoni Gryzik, Bogdan Kalus Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 02:15 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ARMIA CZERWONA CZ. 1 Magazyn, 21 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Galiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański(Prowadzący) W tym odcinku historia Armii Czerwonej (w okresie od 1939 do końca 1941 roku).