TVP Kultura Wtorek, 20.09.2022 08:00 WĘDROWIEC POLSKI Reportaż, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Agnieszka Żmijewska, Krzysztof Koehler Wykonawcy: Krzysztof Koehler (prowadzący) W kolejnym odcinku programu wędrowiec zabiera nas w podróż do Jury Krakowsko - Częstochowskiej. Wędrujemy po Pustyni Błędowskiej, która należy do największego obszaru w Polsce lotnych piasków. Zwiedzamy Zamek w Ogrodzieńcu wybudowany w systemie tzw. Orlich Gniazd, docieramy do dworku generała Wincentego Krasińskiego w Złotym Potoku. W miejscowości Żarki wędrowiec próbuje miejscowego chleba. Wędrówkę końcy wsponaczką na Górę Zborów. 08:40 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - VON RAUSCH Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks W Niemczech w drugiej dekadzie XIX wieku wykształcił się biedermeier - kierunek łączący rozmaite cechy klasycyzmu i romantyzmu z realizmem, odpowiadał on gustom rosnącej w siłę burżuazji. Ceniła ona oparte na dobrym rysunku, rzetelnie malowane, precyzyjnie oddające istotę rzeczy obrazy. Przy tym podobała się lekka idealizacja, nie bez znaczenia było też to, by sportretowani ukazani byli zgodnie z panującymi konwenansami. Dokładnie taki jest Portret dwóch dziewcząt w ogrodzie Bernharda Petera von Rauscha. O obrazie z kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu opowiada Sławomir Ortyl. 12:00 PAUL GAUGUIN - DALEKA DROGA DO RAJU (PAUL GAUGUIN - PARADISE BEYOND THE HORIZON) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania/Francja, 2017 Reżyseria: Laurence Thiriat Scenariusz: Laurence Thiriat, Dominique Agnieland Paul Guaguin był pierwszym artystą, który od czasów Matisse ' a i Picassa mówił o sztuce tubylczej w kategoriach tego, co dziś nazywamy sztuką plemienną. Wyspa Hiva Oa na Markizach stała się dla artysty głównym celem podróży. Po Paryżu, Peru, Danii, Bretanii, Panamie, Martynice i Tahiti malarz w 1901 roku postawił swoją sztalugę na tej dzikiej i odległej wyspie po drugiej stronie świata. Czego tam szukał? Czy odnalazł mityczny raj? Paul Gauguin był jednym z nielicznych, którzy w tym czasie podróżowali tak daleko i jednym z niewielu, którzy inspirowali się obcą kulturą, której ślady można odnaleźć w jego bogatej twórczości. 13:30 RODZINA POŁANIECKICH - ODC. 1/7 PANNA MARYNIA Serial obyczajowy, 77 min, Polska 1978 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza: Andrzej Mularczyk, Bożena Hlebowicz Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Anna Nehrebecka, Andrzej May, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jan Englert, Czesław Wołłejko, Bronisław Pawlik, Ewa Żukowska, Ewa Szykulska, Anna Milewska, Andrzej Seweryn, Leonard Pietraszak, Alicja Jachiewicz, Lucjan Fogiel, Andrzej Precigs i inni Historia miłości Stanisława Połanieckiego i pięknej Maryni Pławickiej, osadzona w scenerii ziemiańskich dworków i Warszawy z końca XIX wieku. Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza, cieszącej się swego czasu popularnością wśród czytelników i chłodno przyjętej przez ówczesną krytykę literacką ("Rodzinę Połanieckich" odczytano nawet jako świadectwo kiepskiego stanu ducha po skandalu związanym z jego nieudanym małżeństwem). Historia powtórzyła się niespełna sto lat później - recenzenci krytykowali twórców serialu za dłużyzny, błędy kompozycji i powierzchowność całej opowieści, ale obejrzało go ponad 70 procent dorosłych widzów. "Starałem się stworzyć epicki obraz czasów minionych, bez dopowiedzeń sensów, których u Sienkiewicza nie ma" - odpierał zarzuty reżyser. - Nie ukrywajmy, Balzakiem umiłowany przez was Sienkiewicz nie był i obce mu były problemy społeczne, rozważania nad sensem historycznych przemian. "Rodzina Połanieckich" to powieść pisana z potrzeby serca, w której mówi się o honorze, godności, o wielkiej trudniej miłości - tak jak je pojmowali ówcześni ludzie". Jest wiosna 1893 roku. Trzydziestoparoletni Stanisław Połaniecki, potomek zamożnej rodziny ziemiańskiej, po studiach za granicą powraca do kraju. Zamierza zająć się kupiectwem jako współwłaściciel Domu Bankowo - Handlowego pragnie rozszerzyć jego działalność. Gromadząc niezbędny kapitał, postanawia odebrać kilkadziesiąt tysięcy rubli pożyczonych przed laty dalekiemu krewnemu, panu Pławickiemu. Przybywa do Krzemienia, majątku rodowego Pławickich, poznaje córkę gospodarza, uroczą pannę Marynię. Między młodymi nawiązuje się nić sympatii. Pławicki nie jest w stanie zwrócić pożyczki, więc Stach opuszcza Krzemień z zamiarem sprzedania długu ciążącego na hipotece majątku. 15:00 CZARODZIEJSKIE DARY Film animowany, 19 min, Polska, 1956 Reżyseria: Zenon Wasilewski Scenariusz: Zenon Wasilewski Wykonawcy: Wojciech Pilarski Krótki film animowany w reżyserii pioniera polskiej animacji lalkowej Zenona Wasilewskiego. Klasyczna opowieść o chytrym karczmarzu, który okradł uczciwego chłopa z magicznych przedmiotów zapewniających bogactwo i dostatek jedzenia. Karczmarza spotkała jednak zasłużona kara, gdy jeden z czarodziejskich darów dał mu bolesną nauczkę. 15:35 JANOSIK Film przygodowy, 126 min, Polska, 1974 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz Kinowa wersja jednego z najpopularniejszych i lubianych polskich kostiumowych seriali przygodowych. Pełna humoru i zabawnych scen przygodowa opowieść o zbójnickiej kompanii, do której trafia Janosik. To legendarny zbójnik tatrzański łupiący możnych i stający w obronie biednych. Atrakcją filmu są niezapomniani odtwórcy głównych ról oraz widowiskowe bójki i walki, szaleńcze jazdy na koniu, a nawet mrożące krew upadki ze skały. Pierwsza połowa XIX wieku. Górska okolica. Hrabia von Berger gnębi chłopów. W ich obronie staje przechodzący drogą młody góral - Janosik. Zostaje pojmany przez hrabiowskich hajduków i wtrącony do lochów. W ucieczce pomaga mu córka Hrabiego, której spodobał się dzielny góral. Kiedy zbiegów dopada pogoń, z pomocą przychodzą zbójnicy pod wodzą Harnasia - Jakubka. Janosik i Kwiczoł przyłączają się do zbójeckiej kompanii. 20:00 KOMEDIANCI, CZYLI KONRAD NIE ŻYJE Teatr, 87 min, Polska, 2022 Autor: Bronisław Wildstein Reżyseria: Andrzej Mastalerz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Aktorzy: Sebastian Konrad, Piotr Seweryński, Mariusz Ostrowski, Mikołaj Trynda, Janusz R. Nowicki, Marcin Kwaśny, Jakub Zając, Bogumiła Trzeciakowska, Karol Lelek, Klaudia Janas, Janusz R. Nowicki, Łukasz Lewandowski, Justyna Litwic, Krzysztof Wach, Kacper Matula Sztuka Bronisława Wildsteina "Komedianci, czyli Konrad nie żyje" jest utworem komediowym, niepozbawionym elementów groteskowych, czerpiącym z klasycznych tradycji tego gatunku. Akcja rozgrywa się dziś, we współczesnym teatrze, a bohaterami są aktorzy i aktorki, którym przypisano określone role. Zrywają oni z dotychczasowym porządkiem, zakładają inne kostiumy, by stworzyć "nowy wspaniały świat". Na czele aktorów staje Kaliban. Zbieżność imienia bohatera, tak jak i innych postaci występujących w tej komedii (Prospero, Trynkulo, Stefano, Miranda, Albertynka...) nie jest przypadkowa. Imiona niczym role przylgnęły do postaci i determinują ich postępowanie. Czy możemy kreować rzeczywistość, pozbawiając się pamięci? Odcinając się od swoich korzeni, wyrzekając tradycji? To tylko niektóre z pytań postawionych w tym przedstawieniu. 00:15 MŁODA POLSKA - SZEREG SYCZĄCY Film obyczajowy, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marcin Kluczykowski Scenariusz: Marcin Kluczykowski Aktorzy: Małgorzata Witkowska, Marianna Kowalewska, Gracjan Kielar Krótki film fabularny. Anna jest cenioną logopedką. Wiedzie ułożone, ciche życie ze swoim mężem. Pewnego dnia w jej gabinecie pojawia się pacjentka, która narusza rutynę jej codzienności. (źródło: filmpolski.pl) 00:55 PANORAMA KINA POLSKIEGO - FUGA Dramat psychologiczny, 98 min, Polska 2018 Reżyseria: Agnieszka Smoczyńska Scenariusz: Gabriela Muskała Aktorzy: Gabriela Muskała, Łukasz Simlat, Małgorzata Buczkowska, Piotr Skiba, Halina Rasiakówna, Zbigniew Waleryś Bohaterka filmu, Alicja, cierpi na tytułową fugę, chorobę skutkującą amnezją. Nie pamięta nawet swoich najbliższych, ani żadnych wydarzeń z przeszłości, czy nazw przedmiotów. Prawdopodobnie ostatnie dwa lata spędziła w Warszawie, ale gdzie mieszkała przedtem? Kobieta trafia pod opieką medyczną psychiatry, Michała. Jej przypadek zostaje przedstawiony w programie telewizyjnym o zaginionych. Wtedy do studia dzwoni starszy mężczyzna, który twierdzi, że jest jej ojcem, a rzekoma Alicja naprawdę nazywa się Kinga Słowik. Przed zaginięciem wiodła normalne rodzinne życie. Mieszkała we Wrocławiu z mężem Krzysztofem i synem Danielem. Kiedy po dwóch latach wraca do domu rodziców, wszyscy wierzą, że szybko odzyska równowagę psychiczną i przede wszystkim pamięć. Ale ona wciąż nie rozpoznaje członków swojej rodziny, uważa ich za obcych ludzi i do tego czuje się zagrożona. Drażni ją imię Kinga, woli używać imienia Alicja. Wobec rzekomych krewnych, którzy próbują wyciągnąć do niej rękę, staje się agresywna. W końcu wyznaje swemu psychiatrze Michałowi, że jest nieszczęśliwa i wolałaby trafić do więzienia. W terapii nie pomaga nawet fakt, że opuszcza rodziców i wprowadza się do domu, gdzie kiedyś mieszkała z mężem oraz z synem. I to własnie z Danielem udaje jej się nawiązać bliższe relacje, jednak wciąż jest wystraszona i myśli tylko o tym, żeby uciec stąd jak najszybciej. Tymczasem wychodzą na jaw okoliczności jej nagłego zniknięcia. Okazuje się, że przed dwoma laty uległa wypadkowi samochodowemu, jechała wtedy z rodziną. 03:15 KINO NOCNE - BOISKO BEZDOMNYCH Film obyczajowy, 118 min, Polska 2008 Reżyseria: Kasia Adamik Scenariusz: Przemysław Nowakowski Zdjęcia: Jacek Petrycki Muzyka: Antoni Łazarkiewicz Aktorzy: Marcin Dorociński, Rafał Fudalej, Piotr Jagielski, Marek Kalita, Krzysztof Kiersznowski, Eryk Lubos, Maciej Nowak, Dmitrij Piersin, Jacek Poniedziałek, Dariusz Toczek, Bartłomiej Topa, Zbigniew Zamachowski, Wojciech Kalarus, Maria Seweryn, Joanna Grudzińska Film Kasi Adamik (ur. w Warszawie w 1972 r. córki Laco Adamika i Agnieszki Holland), twórczyni m. in. debiutanckiej tragikomedii "Szczekać na psa" oraz "Janosika. Prawdziwej historii". Akcja "Boiska" rozgrywa się współcześnie i opowiada o kilku rozbitkach życiowych, którzy znaleźli się nad przepaścią, skąd, jakby się wydawało, nie ma już drogi odwrotu. Spotkanie z byłym piłkarzem, nagle odmienia ich los, pozwala uwierzyć w swój sukces i z optymizmem spojrzeć w przyszłość. Mistrzostwa Europy zbliżają się wielkimi krokami. Zawodnicy reprezentacji Polski w pocie czoła przygotowują się do eliminacji. Nadzieją zespołu jest 17 - letni Jacek Mróz z Zabrza, o tego utalentowanego zawodnika ubiegają się nawet zagraniczne kluby. Niedaleka przyszłość okaże się jednak dla niego brutalna. Akcja przenosi się kilkanaście lat później. Widz jest świadkiem upadku bohatera filmu, moralnej i fizycznej degrengolady niegdysiejszej gwiazdy futbolu. Światem Jacka Mroza są teraz meliny i najmroczniejsze zakątki warszawskiego Dworca Centralnego. Zaniedbany i zmarnowany Jacek chodzi na ciągłym rauszu. Splot okoliczności sprawił, że stracił sportową pasję i chęć do normalnego życia. Kiedy wszyscy stawiali na niego, odniósł na boisku poważną kontuzję nogi, która wyeliminowała go z kadry. Miał zostać trenerem, ale nie chciał sprzedać meczów i znowu wypadł z gry. Praca nauczyciela WF - u w szkole podstawowej nie dawała żadnej satysfakcji. Alkohol, agresja, bijatyki to kolejne etapy degrengolady znakomitego piłkarza, postępującego coraz szybciej beznadziejnego wyniszczenia sportowca, który swego czasu był na świeczniku. Nie ocaliła go nawet kochająca rodzina: oddana żona Ewa i córka Anielka. Przegrany zawodowo ambitny sportowiec zaczął staczać się na dno. Cierpliwość ma swoje granice, po kolejnym wyskoku męża, Ewa nie wytrzymuje napięcia i wyrzuca go domu. W ten sposób Jacek trafia z Zabrza do stolicy. Na warszawskim dworcu poznaje grupkę bezdomnych, którzy dla zabicia czasu kopią piłkę. Szybko do nich przystaje, razem piją, razem się włóczą po okolicy. Dzięki Jackowi, który odkrywa w swych kompanach sportowy talent, ludzie z marginesu uświadamiają sobie, że piłka może być nie tylko sposobem na nudę, ale także jedynym dla nich wyjściem z życiowego zakrętu. Pod okiem wytrawnego trenera, który żelazną ręką trzyma dyscyplinę, niedawni rozbitkowie zaczynają wierzyć w siebie i z zapałem przygotowują się do mistrzostw w piłce nożnej dla bezdomnych. Stworzoną przez Jacka kadrę tworzą: Ksiądz, Minister, Wariat (w tej roli Maciej Nowak, dziennikarz, znany krytyk kulinarny i teatralny), Staszek, Górnik, Indor, Mitro, Mundek. Każdy z nich dźwiga swój bagaż przeżyć i smutnych doświadczeń, a mimo to potrafią się zjednoczyć w zgrany zespół. Łączy ich jeden cel: chcą pokazać światu i swoim bliskim, że jednak są coś warci, że mają swoją godność.