TVP Kultura Czwartek, 22.09.2022 08:25 DZIKA MUZYKA - TAŃCE, HULANKI, SWAWOLE Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Scenariusz: Janusz Prusinowski Wykonawcy: Zawołany Skład Weselny, Piotr Zgorzelski W tym odcinku autorzy cyklu pokazują na czym polega improwizacja w tańcu i jak zagrać do tańca. Tancerz Piotr Zgorzelski zdradza jak rozpocząć naukę oberków. Zobaczymy prawdziwą zabawę ostatkową, zorganizowaną w Wiejskim Klubie Tańca w Wirze pod Radomiem. Kluczem do tańca jest rytm, dlatego instrumentem przewodnim tego odcinka, który pomoże nam pojąć tajemnice tańca, będzie bębenek. 09:05 SYZYFOWE PRACE Dramat obyczajowy, historyczny, 98 min, Polska, 2000 Autor: Stefan Żeromski Reżyseria: Paweł Komorowski, Waldemar Prokopowicz Scenariusz: Paweł Komorowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Bartek Kasprzykowski, Franciszek Pieczka, Andrzej Wichrowski, Alicja Bachleda Curuś, Zofia Kucówna, Ewa Wichrowska, Jakub Papuga, Tomasz Piątkowski, Marcin Przybylski, Walentin Gołubienko, Andrzej Kozak, Sebastian Domagała, Krzysztof Wakuliński, Aleksander Kiriłłow Kinowa wersja serialu telewizyjnego z 1998 r. Filmowa adaptacja "Syzyfowych prac" (1898), pierwszej liczącej się w dorobku Stefana Żeromskiego powieści, do dziś pozostającej w kanonach lektur szkolnych. Paweł Komorowski wykorzystał jej najbardziej dramatyczną część: ostatnie 3 lata nauki bohatera, Marcina Borowicza, w kieleckim gimnazjum. Lata 90. XIX wieku w Królestwie Polskim to okres wzmożonej rusyfikacji. Marcin, syn szlachcica, daje się wciągnąć przez nauczycieli i dyrekcję gimnazjum w "naukową" działalność propagującą ideę panslawizmu - ukrytą formę rusyfikacji. Swoje zniewolenie dostrzega dopiero w atmosferze działań patriotycznych inspirowanych przez nowego kolegę, Bernarda Zygiera, wyrzuconego ze szkoły w Warszawie za działalność w konspiracyjnych kołach młodzieżowych. Swoistym kontrapunktem dla dziejów Borowicza jest historia drugiego bohatera powieści i filmu - Andrzeja Radka, chłopskiego syna, który z uporem zdobywa wiedzę. Zdarzenia, w których chłopcy wzajemnie sobie pomagają, stają się początkiem ich przyjaźni. W "Syzyfowych pracach" nie brak też wątku pierwszej miłości. Marcin zakochuje się w pięknej pensjonarce - Birucie. Po maturze ich uczucie wystawione jest na ciężką próbę - okazuje się, że dziewczyna wraz z całą rodziną wyjechała w głąb Rosji. 12:00 DON GILLIAM I OLBRZYMY (HE DREAMS OF GIANTS) Film dokumentalny, 83 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Keith Fulton, Lou Pepe Dokument przedstawia historię zmagań Terry'ego Gilliama z przeniesieniem przygód Don Kichota na ekran. 13:40 RODZINA POŁANIECKICH - ODC. 3/7 POJEDNANIE Serial obyczajowy, kostiumowy, 80 min, Polska, 1978 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza: Andrzej Mularczyk, Bożena Hlebowicz Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Anna Nehrebecka, Andrzej May, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jan Englert, Czesław Wołłejko, Bronisław Pawlik, Ewa Żukowska, Ewa Szykulska, Anna Milewska, Andrzej Seweryn, Leonard Pietraszak, Alicja Jachiewicz, Lucjan Fogiel, Andrzej Precigs i inni Marynia i Stach Połaniecki coraz częściej spotykają się w domu pani Emilii Chwastowskiej, przy łóżku chorej Litki. Umierająca dziewczynka życzy sobie, aby pogodzili się i pobrali. Ulegając żądaniu dziecka, wybaczają sobie dawne urazy. W Warszawie przebywa również sąsiad Pławickich z okolic Krzemienia, młody pan Gątowski, który skrycie marzy o Maryni. Między nim a Maszką dochodzi do awantury, którą może zakończyć jedynie pojedynek. Maszko prosi Połanieckiego, by został jego sekundantem. 15:15 ZAWODOWCY Film obyczajowy, 43 min, Polska, 1975 Reżyseria: Feridun Erol Scenariusz: Feridun Erol, Jonasz Kofta Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Piotr Figiel Aktorzy: Bolesław Płotnicki, Witold Dębicki, Maria Kowalik, Józef Łodyński, Wirgiliusz Gryń, Barbara Rachwalska, Czesław Przybyła, Stafan Paska, Jerzy Hutek, Andrzej Jurczak Brygada budowlana zaprzyjaźnia się z młodym artystą malarzem. Majster Drabik, który ceni przede wszystkim fachowość, zawodowstwo, przekonuje się, że można być dobrym fachowcem również w sztuce. 20:00 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - DZIEWCZYNA Z WALIZKĄ Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2022 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Dziewczyna z walizką", reż. Valerio Zurlini. 22:15 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - GITANAS NAUSEDA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Anna Szałańska, Jolanta Rzegocka, Piotr Poraj Poleski Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria ekskluzywnych wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką na Litwie, z wybitnymi przedstawicielami litewskiej kultury i polityki. Bohaterowie programu opowiadają o związkach Litwy z Polską, wzajemnych inspiracjach kulturalnych, wspólnej historii i perspektywach na przyszłość. W odcinku Jolanta Rzegocka rozmawia z prezydentem Republiki Litewskiej, Gintanasem Nausedą. Profesor Nauseda urodził się w Kłajpedzie, ukończył Uniwersytet Wileński oraz Uniwersytet w Mannheim w Niemczech. Przez wiele lat pracował w bankach, był też doradcą ekonomicznym prezydenta Litwy Valdasa Adamkusa. Jako prezydent z pierwszą oficjalną wizytę zagraniczną udał się do Warszawy, wskazując tym samym, jak ważna dla Litwy jest Polska. Później wielokrotnie odwiedzał Rzeczpospolitą Polską, a jego ostatnie wizyty związane są z inwazją Rosji na Ukrainę. 22:55 FILMOTEKA MAŁOPOLSKA - ŚLADY MOJEGO ISTNIENIA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2017 Reżyseria: Paulina Ibek Scenariusz: Paulina Ibek Kobieta o anielskim głosie, niesamowicie wrażliwa, ale jednocześnie bardzo konsekwentna, co podkreślił Grzegorz Turnau, nazywając ją artystką sformułowaną. Ania Szałapak - Biały Anioł Piwnicy pod Baranami, pieśniarka, ale jednocześnie, a może przede wszystkim, naukowiec. Wielbicielka kotów, kapeluszy, szopek krakowskich i aniołów. Mówiła, że nie jest kolekcjonerką, tylko przywiązuje się do rzeczy i do wspomnień. Zauważyć to można w jej mieszkaniu, w którym pełno wszystkiego. Ale śladami jej istnienia nie są tylko rzeczy, które pozostały po niej w mieszkaniu. Są nimi także piosenki w jej wykonaniu, są nimi publikacje naukowe poświęcone szopkom krakowskim, a także krakowskim tradycjom i obrzędom i wreszcie są nimi wspomnienia przyjaciół i rodziny. Anna Szałapak urodziła się 22 września 1952 r. , zmarła 14 października 2017 r. Całe swoje życie spędziła w Krakowie. Była jedną z najwybitniejszych artystek Piwnicy pod Baranami, z którą związana była od 1979 r. Obok kariery artystycznej prowadziła także karierę naukową. Ukończyła studia etnograficzne i pracowała jako kustosz w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa. W 2012 r. obroniła pracę doktorską dotyczącą szopki krakowskiej. Była laureatką licznych nagród i wyróżnień. W 2016 r. została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz polskiej kultury i osiągnięcia w pracy artystycznej. Film stanowi próbę stworzenia portretu Anny Szałapak córki, siostry, artystki, naukowca, przyjaciółki. Opowieść została podzielona na rozdziały, w których ludzie związani z artystką opowiadają o Annie Szałapak (rodzina: Maria, Piotr i Janina Szałapak, przyjaciele z Piwnicy pod Baranami, m.in. Zygmunt Konieczny, Grzegorz Turnau, Jacek Wójcicki, Ewa Lipska, Konrad Mastyło). 00:05 GOMORRA S.I - ODC. 7 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 44 min, Włochy/Niemcy 2014 Reżyseria: Claudio Cupellini Scenariusz: Roberto Saviano Aktorzy: Salvatore Esposito, Marco D'Amore, Cristiana Dell'Anna, Fortunato Cerlino Po pierwszej ważnej dostawie narkotyków z Hiszpanii, Imma otwiera nowe miejsce sprzedaży i stawia czoło konkurencji. Na szefa wyznacza Cira, jednak Nieśmiertelny odbiera propozycję jako afront. Genny, który od kilku miesięcy przebywa w Hondurasie, nie daje znaku życia. 01:40 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - LETNIA SZKOŁA ŻYCIA (L'ATELIER) Dramat, 108 min, Francja 2017 Reżyseria: Laurent Cantet Scenariusz: Robin Campillo, Laurent Cantet Aktorzy: Marina Fois, Matthieu Lucci, Florian Beaujean, Mamadou Doumbia, Warda Rammach Akcja rozgrywa się w małym, francuskim miasteczku, malowniczo położonym na Lazurowym Wybrzeżu. Główny wątek fabularny filmu stanowi związek łączący dojrzałą kobietę i nastolatka. Ona, Olivia Dejazet, jest znaną pisarką z Paryża, on, Antoine, nieśmiałym i małomównym słuchaczem prowadzonych przez nią warsztatów pisarskich dla młodych ludzi. Choć dzieli ich wiele, połączy chęć ucieczki od codziennej rzeczywistości. Obydwoje pragną odmiany w swoim życiu, zweryfikowania swoich dotychczasowych postaw i poglądów. To niezwykle burzliwy związek naznaczony skrajnie różnymi emocjami, chwilami, w których coś ich nieodparcie przyciąga do siebie, a innym razem odpycha. Celem warsztatów jest wspólne napisanie przez wszystkich uczestników powieści, która być może zostanie opublikowana. Inspiracją mają być autentyczne przeżycia młodych ludzi, doświadczenia wyniesione z rodzinnych domów i ze swoich środowisk. Antoine znacznie wyróżnia się na tle tej grupy, co szybko prowadzi do konfliktów z rówieśnikami. Każdy z nich ma inną wizję powieści, którą wspólnie mają stworzyć. Zupełnie nieświadomie odsłaniają swoje myśli i prawdziwe oblicze, swoje postawy ideologiczne. 04:10 KINO NOCNE - SPIS CUDZOŁOŻNIC Komedia, 64 min, Polska 1994 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Stuhr Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Stanisław Radwan Aktorzy: Jerzy Stuhr, Preben Osterfelt, Jan Peszek, Dorota Pomykała, Bożena Adamek, Edyta Olszówka, Stanisława Celińska, Jan Frycz, Małgorzata Hajewska Krzysztofik, Agnieszka Wagner, Agnieszka Wróblewska, Roman Gancarczyk Debiut reżyserski Jerzego Stuhra. Scenariusz filmu został oparty na wydanej w roku 1992 powieści Jerzego Pilcha "Spis cudzołożnic. Proza podróżna". Na okładce książki widnieje napis: "Spis cudzołożnic" to groteskowa, pełna wyrafinowanej ironii relacja z jednego wieczoru i nocy w życiu bohatera, Gustawa, intelektualnego kabotyna, nieurzeczywistnionego artysty, grającego nieustannie przed sobą i ludźmi rolę pisarza - spadkobiercy najświetniejszych tradycji rodzimej i światowej literatury. Obaj - Pilch i Stuhr - od lat mieszkają w Krakowie. Gdy Stuhr kończył polonistykę, Pilch ją zaczynał. "Książka Pilcha zafascynowała mnie głównie przez typ bohatera. Przecież to ten sam facet, przybierający różnorodne pozy, często tragiczne, którego niosę przez moje teatralno - filmowe życie. Jest mi on szalenie bliski przez swą śmieszność i tragizm" - wyznał w jednym z wywiadów Jerzy Stuhr. Akcja filmu rozgrywa się w Krakowie, w latach 70. Gustaw, pracownik naukowy Uniwersyteu Jagiellońskiego, ma oprowadzić po Krakowie szwedzkiego humanistę z tzw. wymiany naukowo - kulturalnej. Gość pragnie spędzić wieczór w damskim towarzystwie, Gustaw zaczyna więc wyszukiwać w notesie telefony do znajomych, przyjaciółek, dawnych kochanek, które mogłyby stać się towarzyszkami wieczornej wyprawy. Wędrując ulicami Krakowa, "zaliczając" kolejne bary, bohater zaczyna przypominać sobie dawne namiętności, marzenia, miłości. Stopniowo wyłania się obraz uczuciowej klęski Gustawa. Gość ze Szwecji również poddaje się tej atmosferze i także wspomina swój spis cudzołożnic.