TVP Historia Piątek, 07.10.2022 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 7 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1849 - zmarł amerykański pisarz Edgar Allan Poe; 1912 - Janusz Korczak otworzył Dom Sierot przy ul. Krochmalnej w Warszawie; 1949 - powstała NRD; 07:00 CZAS HONORU - ODC. 27 SERIA III "KOLEGA Z ROCHESTER" Serial wojenny, 46 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Rogalski, Michał Rosa, Waldemar Krzystek Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Akcja napadu na Reichsbank zakończyła się sukcesem. Bronek, Janek, Michał i Władek otrzymują gratulacje od dowództwa. Władek ma wyrzuty sumienia po śmierci Kostka. Rainer otrzymuje reprymendę od gubernatora Warszawy, Ludwiga Fischera. Do oddziału dywersantów dołącza Tadeusz, także skoczek z Anglii. Ma pomóc w wywozie pieniędzy. Wynoszenie ukrytych w grobowcu cmentarnym worków z pieniędzmi obserwuje grabarz Pociech. Wiedziony chęcią otrzymania nagrody, donosi Rappkemu. Rainer zarządza blokady dróg. W czasie wywozu pieniędzy poza Warszawę, ciężarówka z dywersantami natrafia na jedną z blokad. Dochodzi do strzelaniny. Chłopakom i Doktorowi udaje się zbiec, nie widząc możliwości dalszej jazdy z pieniędzmi ukrywają je w opuszczonym gospodarstwie. Janek zostaje ranny. Maria opatruje rannego Janka w szpitalu. Ordynator Baranowski, przeciwny ukrywaniu działaczy podziemia, zwalnia Marię ze szpitala. Wanda zostaje ukryta w klasztorze. Okazuje się, że jest w ciąży. Bronek namawia Helenę, by nie wracała do obserwowanego mieszkania. Helena odmawia. Halbe otrzymuje nowe zadanie od pułkownika Frankego - ma zostać łącznikiem agenta, oficera Abwehry, zakonspirowanego w polskim podziemiu. Krzysztof wywozi ranną Celinę do Zoppot. Sajkowscy żyją w coraz większej nędzy. Sajkowski zatraca się w chorobie psychicznej. Rainer, po nieudanej akcji blokowania dróg, szykuje nową zasadzkę. Wraz z oddziałem SS otacza kościół, w którym ma odbyć się ślub Janka i Leny. Lena, tragicznie przeżywająca rozstrzelanie złapanego na ulicy Żyda, decyduje się na powrót do getta. Janek wyrusza na jej poszukiwanie, jednak zamiast narzeczonej znajduje w mieszkaniu tylko list pożegnalny. Kiedy wraca pod kościół, widzi aresztowanie przyjaciół przez ludzi Rainera. Bronek, Michał, Władek i Ruda wpadają w ręce gestapo. 08:00 KUCHNIA DWUDZIESTOLECIA - ODC. 23 ŻOŁĄDKI I PYZY CZYLI JEDZENIE ULICZNE Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Wykwintne restauracje zaspokajały podniebienia elit. Przybytki, które odwiedzali ci, którzy do elity się nie zaliczali i dania w nich podawane, to bohaterowie tego odcinka programu. Śniadaniem szerokich mas, ale nie tylko, była w latach międzywojennych kajzerka z serdelkiem. Bezkonkurencyjne były serdelki i kotlety wieprzowe podawane pod Ryjkiem przy Marszałkowskiej 42. Właściwie nie był to bar, lecz wędliniarnia prowadzona przez mistrza cechowego Jana Jabłońskiego. Nazwa wzięła się od szyldu nad wejściem - świńskiego łba. Można było zamówić też golonkę, gorące serdelki lub parówkę i szynkę "z łezką". Smakosze do baru zaglądali, by zjeść raki gotowane w koprze. Najwytrawniejsi smakosze chętnie odwiedzali też żydowskie restauracje w rodzaju Herszfinkla w pasażu Simonsa przy Długiej, gdzie do pejsachówki podawano gęsie skwarki. O tamtych klimatach przypomni przepis na żołądki na gęsto. W robotniczych barach Pragi, Czerniakowa, Woli czy Powązek zamawiało się mikadki, czyli 50 ml kieliszki wódki, a do niej katolika, czyli śledzia ulika. Uliczne jadłodajnie i oferowane przez obnośnych sprzedawców pyzy i garmażeria, ciepłe dania ze słoików, stragany na kółkach, zimne kuchnie jatek i handelki na tyłach sklepów dziś już nie istnieją, choć w dwudziestoleciu były nieodłącznym elementem warszawskiej i polskiej gastronomii. Nadal jednak symbolem warszawskiego Różyca pozostały pyzy. I w tym odcinku programu będzie o tym jak je zrobić. Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich" i "W kotle historii" tym razem proponuje smakowitą wyprawę znaczoną najważniejszymi historycznymi datami i kulturowym obrazem dwudziestolecia międzywojennego. Niezwykłego okresu w historii, kiedy po 123 latach niewoli kształtowała się polska państwowość, powstawały wielkie inwestycje, łączyły się ziemie podzielone kulturowo, ekonomicznie, politycznie przez zaborców. W wyniszczonej w czasie I wojny światowej Europie i Polsce kulinarne pomysły łączyły niedostatek z tradycją, rzeczywistość z marzeniami. Smaki, które wówczas powstały, do dziś są dla nas smakami rodzinnego domu. 08:30 HISTORIA POLSKI - OSTATNI BÓJ Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Film o historii wojennych zmagań 3. Pułku Strzelców Konnych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego, będącego ostatnią jednostką polskiej wrześniowej armii, jaka zachowała bojową sprawność i nigdy się nie poddała. Kanwą scenariusza tego fabularyzowanego dokumentu są wojenne wspomnienia kilku byłych żołnierzy pułku, których udało się nagrać, zanim odeszli na wieczną wartę. Ich obecność w filmie przesądzająca o autentyzmie narracji, wprowadza sceny realizowane z udziałem aktorów stanowiących porte - parole postaci wypowiadających się weteranów. Autentyczni bohaterowie płk. Zbigniew Makowiecki, rtm. Wilhelm Bilewicz, rtm. Bernard Wasilewski, płk. Antoni Ławrynowicz wprowadzają opowieść, którą następnie podejmują odtwarzający ich aktorzy. Film w linearnej narracji zaprezentuje historię strzelców konnych, których wojenna tułaczka odzwierciedla typowe losy wielu polskich oddziałów miotających się w chaosie niemieckiego Blitzkriegu i niewydolności własnego dowództwa. Wrześniowy szlak bojowy 3. Pułku Strzelców Konnych to 700 kilometrów przemierzonych dróg i bezdroży w walkach obronnych i zaczepnych, w odwrocie i pogoniach za swoimi. "Ostatni bój" prezentuje wszystkie najważniejsze momenty epopei strzelców konnych. Począwszy od wyjścia z garnizonu w Wołkowysku, poprzez znaczone kolejnymi ofiarami potyczki w Dzwonku, Hajnówce, wypad na Kalenkowicze, udział w obronie Woli Gułowskiej pod Kockiem, aż po dramatyczny finał w Kalinowym Dole, będący ostatnią walką pułku, po której przestał istnieć. Ponadto historia pułkowego znaku sztandaru, który ukryty przez garstkę ocalałych z wojennej pożogi, potem odnaleziony dał impuls do odrodzenia pułku w dzisiejszym kształcie. 09:50 SENSACJE XX WIEKU - SKARBY TRZECIEJ RZESZY Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bogusław Wołoszański, Adek Drabiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Jedna z najbardziej tajemniczych spraw II wojny - zaginięcie części skarbu III Rzeszy, rezerw walutowych i złota Reichsbanku. Miliardy dolarów zostały wykradzione w celu finansowania ucieczek esesmanów i tworzeniu organizacji neonazistowskich po wojnie. Widowisko przedstawia, jak przebiegał rabunek i ukrywanie skarbów Rzeszy w końcu wojny. 10:45 EMANUEL SCHLECHTER. SZLAGWORTY NIEZAPOMNIANE Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Oleszkowicz Scenariusz: Jerzy Oleszkowicz Zdjęcia: Henryk Janas Historia życia i kariery Emanuela Schlechtera. Twórcy przedwojennych szlagierów, wziętego scenarzysty filmowego, librecisty, satyryka, współtwórcy Radia Lwów. Do historii przeszedł jako autor przebojów śpiewanych od kilku pokoleń. Jego zwroty do dziś goszczą w języku polskim: "Każdemu wolno kochać, to miłości słodkie prawo"; "I srebro i złoto to nic, chodzi o to, by młodym być i więcej nic"; "A mnie jest szkoda lata i letnich ciepłych wspomnień"; "Umówiłem się z nią na dziewiątą", "Sexappeal to nasza broń kobieca"; "Odrobinę szczęścia w miłości" i wiele innych. Jest współautorem scenariusza do filmu "Włóczęgi" z 1939 roku, do którego pisze również piosenkę dla niezapomnianego duetu Szczepka i Tońka "Tylko we Lwowie". W niej pada najsławniejsze wyrażenie: "Bo gdybym się kiedyś urodzić miał znów Tylko we Lwowie!". 12:00 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA - PCHLE TARGI W PARYŻU. Reportaż, 13 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski, Mateusz Wołoczko Muzyka: Filip Kuncewicz Wykonawcy: Andrzej Dobosz (prowadzący) Przewodnikiem po pchlich targach w Paryżu jest Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Andrzej Dobosz, prowadząc księgarnię w Paryżu, nie zaniedbywał okazji do uzupełniania swojej garderoby. Swoisty przewodnik po pchlich targach z dowcipnymi anegdotami, oprawiony w rzadziej spotykane widoki stolicy Francji, może być aktualny do dziś. 12:25 DOKTOR MUREK - ODC. 2/7 Serial obyczajowy, 63 min, Polska, 1979 Autor: Tadeusz Dołęga Mostowicz Reżyseria: Witold Lesiewicz Scenariusz: Witold Lesiewicz, Eugeniusz Kabatc Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Jerzy Zelnik, Krystyna Janda, Krystyna Adamiec, Zbigniew Zapasiewicz, Maria Ciesielska, Jerzy Kaliszewski, Karol Strasburger, Eugeniusz Robaczewski, Juliusz Berger, Maciej Szary, Krzysztof Kołbasiuk, Krystyna Tkacz, Janusz Paluszkiewicz i inni Nira Horzeńska wyjeżdża do Warszawy, zatrzymuje się u wujostwa Bożyńskich. Jest sekretarką i kochanką aferzysty Junoszyca. Franciszek Murek tymczasem odrzuca ofertę bardzo dobrze płatnej posady dyrektorskiej w firmie eksportującej "panienki" na Zachód. Karolka, z którą romansował, zawiadamia go, że spodziewa się dziecka. Murek nie godzi się na aborcję. Wyjeżdża do Warszawy szukać pracy. Ostatecznie doktor praw zostaje tragarzem. Zakochana w Junoszycu Nira ułatwia mu prowadzenie brudnych interesów. W rezultacie wuj Bożyński bankrutuje i popełnia samobójstwo. Nira wyjeżdża z Junoszycem do Paryża. 13:40 OPOWIEŚCI O YELLOWSTONE - ODC. 2. LATO (YELLOWSTONE TALES FROM THE WILD) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2009 Zdjęcia: John Shier Muzyka: Edmund Butt Przez pół roku w Yellowstone panuje bezlitosna zima. W świecie skutym lodem muszą sobie radzić wszystkie zwierzęta, zarówno te ścigające, jak i ścigane. W kwietniu liczne oznaki na górskim zboczu nareszcie zwiastują zmianę pory roku, choć widać jeszcze ślady ciężkiej zimy. Słońce powoli odzyskuje swoją moc. W rzekach i strumieniach zanika gruba warstwa lodu. Teraz zaczyna się wyścig o odrobienie zimowych strat. To czas, by się bawić, uczyć i rozmnażać. Po krótkotrwałej wiośnie nastaje równie krótkie lato. Nie tak łatwo więc będzie przetrwać w tej nieprzewidywalnej krainie. W Yellowstone zima trzyma szczególnie długo. W samym środku na wysokości dwóch tysięcy czterystu metrów n. p. m. znajduje się płaskowyż otoczony wierzchołkami Gór Skalistych. Po pięciu miesiącach snu w górach wyłania się potężny drapieżnik. Samica niedźwiedzia grizzly obudziła się wcześnie, żeby wyszukać pożywienie dla swoich młodych. Cieplejszymi równinami i dolinami, które otaczają płaskowyż, wędrują zwierzęta roślinożerne. Opuściły one wysoko położone tereny, by uniknąć najcięższego okresu zimy. Teraz rozpoczynają długą wyprawę ku centralnej części Yellowstone, gdzie spędzą lato. Wśród roślinożerców znajdują się przedstawiciele najstarszego gatunku amerykańskich przeżuwaczy widłorogi, jedne z najszybszych zwierząt świata. Lato ukazało niezwykłą różnorodność Yellowstone. Wkrótce jednak znów wszystko pokryje zimowa powłoka. Na przygotowanie się do zimy zostało już niewiele tygodni. To czas jeszcze jednej, ostatniej eksplozji życia w Yellowstone. Nadchodzi najkrótsza, ale za to najpiękniejsza pora roku - jesień. 14:40 DANIA Z LOTU PTAKA (AERIAL PROFILES) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2020 Wykonawcy: Maciej Guzowski Nasz krajobraz zawiera znaki i ukryte wskazówki dotyczące minionych wydarzeń i działalności człowieka. Autorzy tej serii filmowej wznoszą się w niebo, aby pokazać, w jaki sposób działalność człowieka odcisnęła piętno na naszym krajobrazie, zaś krajobraz w rewanżu wpłynął na kształt kultury i cywilizacji. Każdy odcinek przedstawia inny kraj lub region i, wykorzystując zdjęcia lotnicze z helikoptera, drona i satelity, pokazuje drogi jego rozwoju. Unikalna technologia mapowania i obrazy historyczne pomagają ożywić nasz krajobraz. W serii pokazane zostaną: Dania, Włochy, Szkocja i Montana. 17:10 CZAS HONORU - ODC. 28 SERIA III "PLAN ABWEHRY" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2010 Reżyseria: Michał Rogalski, Michał Rosa, Waldemar Krzystek Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Rainer świętuje triumf - aresztował kilku działaczy podziemia. Postanawia sam prowadzić przesłuchania więźniów. Chwali się Halbemu swoim sukcesem i nie pozwala mu włączyć się w przesłuchania. Janek informuje Doktora o wsypie. Oddział Jastrzębia pod nadzorem Doktora, przejmuje pieniądze z Reichsbanku. Lena jest wreszcie z rodziną. Ma pretensje do Janka, że ukrywał przed nią prawdę o tragicznym stanie jej bliskich. Nie chce go więcej widzieć. Lena spotyka dawną koleżankę. Rutka prowadzi ją do zakładu futrzarskiego, gdzie pracuje. Właścicielem jest Mongoł. Lena wpada mu w oko i dostaje pracę. Rainer przesłuchuje więźniów. Grozi Bronkowi, że skrzywdzi Wandę. Kłamie, że to Janek ich wydał. Nie mogąc złamać Władka, każe bić Rudą do nieprzytomności. Franke prosi Halbego o zdobycie nazwisk więźniów Rainera. W porozumieniu z Tadeuszem, uzyskuje u gubernatora rozkaz przewiezienia ich do Berlina. Doktor obiecuje Marii, że uwolni chłopaków. Razem z Jankiem i Tadeuszem decyduje się na akcję odbicia zakładników. Karol ukrywa się w wiejskiej chacie. Chce uciec na wschód. Nawiązuje kontakt ze Staszkiem, działaczem komunistycznym. Dobija z nim targu - zgadza się wziąć udział w osłanianiu placówki zrzutu odbierającej sowieckiego emisariusza w zamian za pomoc w przedostaniu się do Lwowa. Maria pakuje swoje rzeczy. Ordynator prosi ją o pomoc, jego syn jest ranny. Maria ratuje chłopca, przetaczając mu własną krew. 18:00 Z WIESZAKA HISTORII - ODC. 1 KOLOR, KTÓRY PROWOKUJE Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jarosław Migoń Scenariusz: Jarosław Migoń, Lucyna Rotter Zdjęcia: Kacper Solan, Bartłomiej Gąsienica Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Lucyna Rotter (prowadząca), Magdalena Zbylut - Wiśniewska Wciągająca fashion story dla każdego, kto dostrzega rolę i znaczenie ubioru. Audycja o tematyce dokumentalno - historycznej, która w kostiumowej formule odsłania ukryte znaczenia, symbole i dzieje ubioru. Prowadząca Lucyna Rotter podejmuje temat koloru w ubiorze i jego ukrytych znaczeń, które na przestrzeni wieków ewoluowały. 18:30 SKRYBOWIE STAROŻYTNEGO EGIPTU (SCRIBES OF ANCIENT EGYPT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2013 Reżyseria: Arturo Mio Grafika starożytnego Egiptu jest nam znana, bo niezwykle często była w użyciu. Znaki graficzne odnajdujemy na sarkofagach, zwojach papirusu, ścianach grobowców i innych budynkach. Są świadectwem trwałego upodobania do sztuki konturu i pozwalają nam zrozumieć tę starożytną cywilizację jak żadną inną. Postać, o której wiemy mniej, to sam artysta, pisarz. To on był autorem tych wyobrażeń; tym, który jednym pociągnięciem pędzla, zrodził całą sztukę Egiptu. Ściśle respektował zasady i precyzyjne kody, a jego umiejętności pożądane były u przedstawicieli tej profesji w niezmienionej formie przez ponad trzy tysiące lat. Szkicował ludzi, znaki, rośliny, zwierzęta i figury geometryczne jako pisarz, naukowiec, socjolog lub artysta tamtych czasów. Z filmu widzowie dowiedzą się, kim naprawdę byli skrybowie i jaka była ich pozycja w społeczeństwie faraonów. Od Sakkary po Dolinę Królów i bogate zbiory muzeów europejskich zbadane zostaną najpiękniejsze dzieła, a także tajemnice ich stworzenia. 19:35 HISTORIA POLSKI - CHOCIM 1621 Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Scenariusz: Jan Tarczyński, Leszek Wiśniewski Zdjęcia: Mariusz Kaźmierski Wykonawcy: Kamil Smerdel Wśród rocznic i jubileuszy, przypadających na 2021 rok, dwie rocznice wysuwają się zdecydowanie na pierwszy plan: 400 - lecie bitwy pod Chocimiem (sierpień - wrzesień 1621 roku) i śmierci w obozie chocimskim Jana Karola Chodkiewicza (24 września 1621 roku). W boju pod Chocimiem po raz pierwszy powstrzymana została ekspansja niezwyciężonego imperium islamskiej Turcji przez polsko - litewsko - kozacką (t.j ukraińską) armię, w szeregach której walczyli też żołnierze zaciężni wielu narodów chrześcijańskich Europy. Wojskami chrześcijańskimi dowodził Jan Karol Chodkiewicz, hetman wielki litewski, zwycięzca spod Kokenhausen, Białego Kamienia, Rygi i Kirchholmu, jeden z najwybitniejszych dowódców w dziejach Polski, który zmarł w obozie chocimskim, niemal do ostatnich dni wykazując żelazną wolę zwycięstwa i kunszt dowódczy, mimo postępującej gwałtownie choroby. 20:45 TEATR TELEWIZJI - KORDIAN I CHAM. CZĘŚĆ I Teatr, 52 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Bratkowski Scenariusz: Stanisław Stampf'L Zdjęcia: Andrzej Barszczyński Aktorzy: Jan Englert, Władysław Hańcza, Jerzy Zelnik, Wiesława Niemyska, Barbara Rachwalska, Maciej Damięcki, Damian Damięcki, Marian Friedmann, Jan Kociniak, Olgierd Łukaszewicz, Krzysztof Machowski, Józef Nowak, Janusz Paluszkiewicz Spektakl Teatru Telewizji oparty na powieści Leona Kruczkowskiego "Kordian i cham" - część 1. Wiejski nauczyciel, Kazimierz Deczyński, dąży do podniesienia świadomości społeczno - klasowej wśród mieszkańców Brodni. Władzę na wsi ma szlachcic Wacław Czartkowski, który, słysząc o burzycielu ludu, nazywa go chamem. Czartkowski kontroluje pracę nauczyciela i zapowiada, że - jeśli ten nie będzie stosował się do obecnych układów - może pozbawić go posady i usunąć ze wsi. Gdy Deczyński dowiaduje się, że szlachcic zamierza kupić Brodnię na własność, próbuje temu przeciwdziałać. Spotyka się z chłopami i wspólnie ustalają plan działania. Zamierzają napisać skargę na Czartkowskiego. W Warszawie nauczyciel przypadkiem natyka się na grupę młodych żołnierzy ze Szkoły Podchorążych. Wojskowi rozprawiają o swoich marzeniach i planach na przyszłość. Wśród nich znajduje się syn szlachcica z Brodni, Feluś Czartkowski. Opowiada swój sen, w którym był Kordianem. Następnie panicz publicznie obraża i poniża Kazimierza Deczyńskiego. 21:35 TEATR TELEWIZJI - KORDIAN I CHAM. CZĘŚĆ II Teatr, 55 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jan Bratkowski Scenariusz: Stanisław Stampf'L Zdjęcia: Andrzej Barszczyński Aktorzy: Jan Englert, Władysław Hańcza, Jerzy Zelnik, Barbara Rachwalska, Tadeusz Bartosik, Damian Damięcki, Jan Kociniak, Olgierd Łukaszewicz, Krzysztof Machowski, Józef Nowak, Janusz Paluszkiewicz, Franciszek Pieczka, Karol Strasburger, Andrzej Szczepkowski, Maciej Englert Spektakl Teatru Telewizji oparty na powieści Leona Kruczkowskiego "Kordian i cham" - część 2. Do Brodni przyjeżdża komisarz z zamiarem osądzenia, czy skarga złożona przez chłopów na Wacława Czartkowskiego była słuszna. Przedstawiciel prawa w zamian za własne profity zamierza poprzeć stronę szlachcica. Pomaga mu pozbyć się Deczyńskiego - odbiera mu patent nauczyciela i wysyła go do wojska. Gdy Czartkowski samowolnie chłoszcze ojca Deczyńskiego, komisarz obraża się i rezygnuje z dalszej pomocy szlachcicowi. W Szkole Podchorążych młodzi wojskowi dyskutują na temat rewolucji. Jeden z kompanów Felusia Czartkowskiego proponuje Deczyńskiemu przyłączenie się do spisku. Kazimierz Deczyński, przeczytawszy właśnie w gazecie wiadomość o kupnie Brodni przez Czartkowskiego, zdecydowanie odmawia, polemizując na temat właściwego ciemiężcy narodu. Spiskowcy prowadzą ostatnie debaty przed powstaniem i nie mogą dojść do porozumienia, jak będzie wyglądała wolna Polska po ich rewolucji. Jeden z nich przypomina insurekcję kościuszkowską i to, że większość narodu stanowią niewykształcone masy chłopskie. Spiskowcy ruszają na Belweder. Feluś Czartkowski namawia Deczyńskiego na przyłączenie się do walki. Kazimierz nie może wybaczyć, że ojciec Czartkowskiego wychłostał jego ojca i odpowiada, że dla niego wróg to szlachcic, a nie car. Feluś nazywa go chamem i rzuca się na niego z karabinem. Rannego znajdują pozostali kompani Felusia i zadają retoryczne pytanie: "Kto ciebie skrwawił, żołnierzu?". 22:35 TAJNE AKTA III RZESZY - ODC. 6/6 NAZISTOWSKI MESJASZ (ODC. 6/6) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Sam Taplin, Paul Jenkins, Sid Bennett Odc. 6 Lato 1941 roku. Niemcy przygotowują się do "Operacji Barbarossa" - inwazji na ZSRR. Jeżeli zniszczą potęgę radziecką, Hitler uzyska dominację w Europie. Jak zaczęła się przemiana Adolfa Hitlera w nazistowskiego przywódcę, człowieka odpowiedzialnego za najbardziej wyniszczający konflikt w historii świata? Cofamy się do roku 1923, gdy przebywał w więzieniu. Wtedy napisał swój manifest "Mein Kampf" i rozmyślał o tym, jak przekonać cały kraj do swoich zbrodniczych planów. Pewny tego, że jest zbawcą i wybrańcem narodu. 23:35 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 2/5 PACJENT HITLER (ODC. 2/5 PATIENT HITLER) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Na co chorował Hitler i jak jego dolegliwości wpływały na dowodzenie niemiecką armią? Jaki wpływ miał na Hitlera jego osobisty lekarz? Medyczne akta Hitlera w większości zaginęły, ale z tego co odnaleziono wyłania się intrygujący obraz stanu zdrowia fuhrera. Pod koniec wojny uzależniony od silnych leków i narkotyków stał się słaby fizycznie i psychicznie roztrzęsiony. 02:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CHIPMUNK LATAJĄCA WIEWIÓRKA Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Chipmunk latająca wiewiórka Chipmunk to samolot na tyle młody, że można by go uznać za maszynę współczesną. Powód, dla którego pochylamy się nad tym tematem, jest dla nas jednak niezwykle ważny. To osoba konstruktora Wsiewołoda Jakimiuka - polskiego inżyniera lotnictwa, konstruktora samolotów w PZL, De Havilland i Sud Aviation. Co smutne Chipmunk pokazywany w Polsce nie wywołuje emocji, bo nikt go nie zna. Ale dla każdego, brytyjskiego czy kanadyjskiego oficera lotnictwa. Jest to latająca legenda. My zechcemy tę legendę poznać i przybliżyć naszym widzom. Na skrzydłach wiatru W naszej kolejnej opowieści motywy komponują się dość podobnie jak w dziejach Chipmunka. Też jest fragment zapomnianej, świetnej przeszłości i człowiek, który cierpliwie podąża pod prąd czasu. Odwiedzamy Jerzego Gruchalskiego, spod rąk którego raz na dwa lata wychodzi jakaś latająca maszyna. Tym razem pasjonat lotnictwa pracuje nad szybowcem wyczynowym o nazwie Orlik olimpijski. 03:10 SENSACJE XX WIEKU - SKARBY TRZECIEJ RZESZY Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bogusław Wołoszański, Adek Drabiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Jedna z najbardziej tajemniczych spraw II wojny - zaginięcie części skarbu III Rzeszy, rezerw walutowych i złota Reichsbanku. Miliardy dolarów zostały wykradzione w celu finansowania ucieczek esesmanów i tworzeniu organizacji neonazistowskich po wojnie. Widowisko przedstawia, jak przebiegał rabunek i ukrywanie skarbów Rzeszy w końcu wojny.