TVP Dokument Piątek, 14.10.2022 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - PROMYK NAD ŻABIM OCZKIEM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzenie: Tomasz Kłosowski Cykl filmów przyrodniczych prezentujący piękne zakątki, dzikie zwierzęta i ludzi, którzy je chronią. W tym odcinku wizyta w Wigierskim Parku Narodowym. Poszukiwanie naturalnych kolektorów słonecznych. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 18 RADEK WSTĘPUJE DO ZAKONU Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Radosław Kotarski potrafi zrobić wiele, aby poznać prawdę o dawnych czasach. Tym razem niemal dosłownie wstępuje do zakonu. Dzięki temu jest w stanie z perspektywy mnisiego habitu opowiedzieć o codziennym życiu średniowiecznych zakonów. Razem z cysterskimi braćmi opowiada o pracy, rozrywkach i kuchni odległych czasów. Jaką funkcję znajdą dla niego mnisi? 07:05 NOTACJE - ERNEST BRYLL. WANNA, KTÓREJ NIGDY NIE ZAZNAŁEM Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2007 Ernest Bryll (ur. 1 marca 1935 w Warszawie), poeta, pisarz, dziennikarz, tłumacz i krytyk filmowy. Absolwent Wydziału Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego (1957). Pierwszy tomik jego wierszy, "Wigilie wariata", został wydany w 1958 r. 07:15 NOTACJE - KRYSTYNA BRZECHWA. ARTYSTKA UPORCZYWEGO NIETAKTU Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2020 Malarka. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 1955r. członek Związku Polskich Artystów Plastyków. Stworzyła swój własny styl. Poetyckość, dekoracyjność miesza się z baśniowością i groteską. Jej malarstwo choć przepełnione jest źródłowością zawiera elementy osobistej nostalgii i refleksji. W latach 1977 - 1979 członek Rady Artystycznej Sekcji Malarstwa, od 1980 do 1983 przewodnicząca Rady Artystycznej Sekcji Malarstwa, od 1989 do 1992 członek Prezydium Zarządu Warszawskiego ZPAP, od 1993 do 1996 członek Komisji Rewizyjnej Okręgu Warszawskiego ZPAP. W roku 1970 otrzymała nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1980 r. odznaczona Złotą Odznaką Związku Polskich Artystów Plastyków. Jej prace są w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Kielcach i Radomiu. Muzeum Kopernika w Toruniu, Muzeum w Gorzowie Wielkopolskim, w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie, Ministerstwa Kultury i Sztuki, Columbia University w Nowym Jorku, Clark University of Worcester, Massachusetts, w Holandii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Austrii, USA, Danii, Izraelu, Szwecji, Kanadzie i Francji. 07:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 124 KWIDZYN Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Michał Piedziewicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kwidzyn to miasto, w którym można zobaczyć obiekt wyjątkowy - wspaniały zamek z intrygującą wieżą, połączony z imponującą katedrą. Obydwie budowle tworzyły nie tylko jedną bryłę architektoniczną, ale również jedną całość obronną, będąc niepowtarzalnym tego typu rozwiązaniem na terenie państwa zakonnego. Zwiedzającym zamek warto polecić m.in. dormitorium - sypialnię dawnych kanoników, którzy zgodnie z krzyżacką regułą odpoczywali w jednej, wspólnej sali. Z kolei sala archiwum i kancelarii kapituły pomezańskiej uznawana jest za najlepiej zachowane tego typu wnętrze w zamkach krzyżackich. Odkryte niedawno oryginalne czternastowieczne freski wciąż są przedmiotem badań, a ich wielka wartość jest jednak bezsporna. Druga część niezwykłej kwidzyńskiej budowli - katedra - zwraca uwagę surowością - to pozostałość po latach, gdy świątynia należała do protestantów. Wyjątkową postacią związaną z Kwidzynem jest błogosławiona Dorota z Mątów. Jako mistyczka porównywana jest do innych wielkich, na przykład do św. Brygidy. Na własną prośbę Dorota została zamurowana w samotnej celi, kontaktując się ze światem jedynie przez maleńkie okienko. Wkrótce po śmierci zaczął się szerzyć jej kult, a grób Doroty stał się celem pielgrzymek. Kwidzyn od wieków był miastem przygranicznym. Po plebiscycie z 1920 roku pozostał w granicach Prus, jednak zlokalizowane nieopodal miejscowości - Janowo, Bursztych, Kramrowo, Nowe Lignowy i Pólko Małe utworzyły tak zwaną Małą Polskę, a w roku 1934 powstała tu najmniejsza gmina II Rzeczpospolitej. 08:00 PRZYRODNIK NA TROPIE - /16/ - BOROWIK Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący Łukasz Bożycki - porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. 08:35 HEDONIZM - W POSZUKIWANIU PRZYJEMNOŚCI (HUNTING FOR HEDONIA) Film dokumentalny, 58 min, Dania, 2019 Reżyseria: Pernille Rose Gronkjaer Dokumentalna eksploracja mózgu, nauki i tajemnic naszych umysłów. A gdyby maleńkie pulsujące elektrody w naszej głowie mogły manipulować naszym umysłem? Rewolucyjna technika zwana głęboką stymulacją mózgu, po raz pierwszy została zbadana przez pionierów w latach sześćdziesiątych. Jej zastosowanie doprowadziło do niesamowitych postępów w leczeniu chorób takich jak choroba Parkinsona, ciężka depresja i zaburzenia odżywiania. To prosty system. Bateria pod skórą zasila stymulator dostarczający prąd bezpośrednio do neuronów. Aby dokładnie trafić z odpowiednim prądem w pożądane miejsce w mózgu pacjent musi być przytomny podczas zabiegu. Mózg jest niesamowity, piękny, i jest najbardziej złożonym ciałem w znanym nam wszechświecie. Składa się ze stu bilionów neuronów, każdy powiązany z drugim średnio tysiącem połączeń, zatem złożoność i zdolność przyłączeniowa tego organu przyćmiewa nerkę. Mózg to ty, nerka nie jest tobą. Można usunąć nerkę i nadal będziesz sobą. Ale jeśli uszkodzą cześć twojego mózgu, odbiorą ci część ciebie. Ale jaka przyszłość czeka ludzki umysł, kiedy zaczniemy manipulować w obrębie mózgu i emocji? 09:40 MISTRZOWIE PRZETRWANIA (MASTERS OF THE WILD) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Phil Coles Od najwyższych gór po najgęstszą dżunglę, najzimniejsze kry lodowe czy najgorętszą pustynię - świat jest pełen wrogich krajobrazów, ale zwierzęta wydają się być zdeterminowane, aby się z nim zmierzyć. Dzięki wyspecjalizowanym organizmom, niezwykłym dietom i wyjątkowemu zachowaniu podbiły każdy zakątek globu. Pustynia jest prawdopodobnie najtrudniejszym środowiskiem, w którym zwierzęta muszą znaleźć sposób na pokonanie upału. Przerażające pełzacze, takie jak skorpiony, mają woskowe egzoszkielety, które zapobiegają utracie wody. W przypadku ssaków znalezienie wody może być bardzo trudne, ale niektóre wykorzystują strategie robaka; Na przykład surykatki nie cieszą się niczym więcej niż jedzeniem skorpiona, delektując się jego soczystym ciałem, aby uzyskać większość potrzebnej im wody. Niewiele zwierząt zmaga się z większymi wyzwaniami niż piżmowiec na ich zamarzniętych pustkowiach. Z najgęstszym futrem i zdolnością do wypasu na najmniej zasobnych w rośliny miejscach, są prawdziwymi twardzielami. Ale gdziekolwiek żyją, zwierzęta przystosowały się, aby jak najlepiej wykorzystać otoczenie. Prawda jest taka, że wszyscy są panami dzikości. 10:40 NADMORSKIE MIASTA - ODC. 10 AMSTERDAM (CITIES BY THE SEA 10. AMSTERDAM) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ilka Franzmann Dziesięcioodcinkowy cykl dokumentalny o najciekawszych nadmorskich miastach - bramach na świat. Wszystkie są nieodłącznie definiowane przez ich położenie, a co za tym idzie, przez otwartość na świat, ducha odkrywania i pragnienia przygody. Ich geostrategiczna lokalizacja przekształciła je w figury szachowe zmieniających się sił i systemów politycznych, w miejsca tranzytowe marzycieli i migrantów oraz w tygle ludzi z różnych środowisk i kultur. Autorzy serialu wędrując przez wybrane najciekawsze morskie miasta świata odkrywają je na nowo, korzystając z najnowszych technologii lotniczych i bogatego języka filmowego. Odcinek 10. Amsterdam. 11:40 FOTOGRAF Z ULICY SZEWSKIEJ Reportaż, 25 min, Polska, 1972 Scenariusz: Zbigniew Święch Sylwetka Adama Karasia, nestora polskiej fotografii i twórcy polskiego fotomontażu. Podczas wizyty w atelier fotografa poznajemy jego warsztat twórczy. Bohater filmu opowiada o początkach swojego zainteresowania fotografią, prezentuje unikalne, historyczne elementy sprzętu fotograficznego, zdradza tajniki swej profesji. Jako rasowy kronikarz swoich czasów, za obiekt zdjęć obrał miasto Kraków. Dokumentował wydarzenia historyczne i polityczne wielkiej wagi. W filmie fotografie dotyczące tych wydarzeń, np. likwidacja pomnika Adama Mickiewicza przez okupantów w czasie II wojny światowej. Zasłynął jako twórca fotomontaży, które najpełniej odzwierciedlają jego twórczy potencjał. 12:15 UKRAIŃCY - ODC. 6. ALEKSANDRA SASZA SIDORENKO (BOKSERKA) Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny przedstawiający niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Obserwujemy, jak stawiają pierwsze kroki w obcym kraju i starają się zbudować swoje życie od nowa. Przyglądamy się tym, którzy w Polsce są tylko na chwilę, chcą szybko zarobić i wrócić, by pomóc swoim rodzinom. Śledzimy także losy tych, którzy w Polsce się już zadomowili. Prowadzą z powodzeniem firmy, odnoszą sportowe i artystyczne sukcesy. Towarzyszymy im w ich codziennym życiu, w doświadczaniu wojny, w chwilach zwątpienia i radości, stawiającym czoła odmiennej i często niezrozumiałej, polskiej rzeczywistości. Serial "Ukraińcy" to okazja do przejrzenia się w oczach sąsiadów, z którymi łączy nas kulturowa bliskość, a dzieli często trudna historia. Towarzyszymy im w wizytach u ich rodzin w Ukrainie. Wspólnie z nimi gościmy ich bliskich i przyjaciół w Polsce. Opowiedzą nam historię serc rozdartych między dwoma krajami graniczącymi ze sobą od zarania dziejów. Aleksandra Sasza Sidorenko pochodzi z Podola na Ukrainie. Jej rodzice mieszkają w Winnicy, w mieście w środkowej części Ukrainy, w stolicy regionu i obwodu winnickiego. Nie zdecydowali się na emigrację, ale Sasza ma wokół siebie krewnych z Ukrainy, którzy jak ona wybrali Polskę na swój dom. Sasza jest bokserką, ale karierę sportową rozpoczęła od karate, w wieku 12 lat. Mając zaledwie 14 lat, zaczęła uprawiać kickboxing, w którym zdobyła Puchar Świata, jest także siedmiokrotną mistrzynią Ukrainy, mistrzynią Europy. W 2017 roku zdobyła pas Mistrzyni Europy. Obecnie marzeniem Saszy jest zdobycie tytułu Mistrzyni Świata w boksie zawodowym. Sasza przyjechała do Polski osiem lat temu, w 2014 roku. Po trzech miesiącach otrzymała polskie obywatelstwo i od tego czasu na zawodach występuje w polskich barwach, wcześniej reprezentowała Ukrainę i Kazachstan. Wyszła za mąż za Polaka, urodziła synka Kolę i na prawie dwa lata zrezygnowała z kariery sportowej. Po urlopie macierzyńskim wróciła. Łączy rolę matki, bokserki i bizneswoman. Wraz z mężem prowadzi klub bokserski, szkoli bokserów i sama intensywnie trenuje, ale jest tam miejsce także dla kobiet, dla których Sasza jest inspiracją. 13:05 JACK LEMMON - NIEPRZECIĘTNY EVERYMAN (JACK LEMMON, A TRUE TROUPER (ROBOCZY JACK LEMMON, NOBODY IS PERFECT)) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2019 Reżyseria: Julia Kupenberg, Clara Kupenberg W dokumencie mówią o Jacku Lemmonie: Marc Wanamaker, Tony Maietta, Joe McBride. Zasłynął niezapomnianymi rolami filmowymi, chociaż jak sam mówi początkowo interesował go wyłącznie teatr. Jego kariera na ekranie trwała ponad 40 lat. Debiutował pod koniec Złotego Wieku Hollywoodu, gdzie niepodzielnie rządziły wielkie wytwórnie filmowe, ale odnalazł się także we współczesności, pracując niemal do końca swych dni. Sprawdził się w "Pół żartem pół serio", "Dziwnej parze", ale także w kontrowersyjnym "Chińskim syndromie" i prowokacyjnym dramacie politycznym "Zaginiony". Przybył do Hollywood w latach 50. , kiedy triumfy święcili Clark Gable, John Wayne, Gary Cooper. A w przemyśle filmowym pojawiło się wówczas zapotrzebowanie na postaci charakterystyczne, do których pasował właśnie Jack Lemmon. Bez trudu wcielał się w przeciętnych bohaterów, chłopaków z sąsiedztwa. Przylgnął do niego wizerunek zwyczajnego faceta, który znalazł się w niezwykłej sytuacji. Bez trudu przechodził od scen komediowych do dramatycznych. To typowe dla aktorów teatralnych. Miał znakomity warsztat. Często występował też w telewizji. Zanim stał się sławny, zagrał około pięciuset ról telewizyjnych. Łowca talentów z wytwórni Columbia zwrócił na niego uwagę Harry’ego Cohna, który był znaną postacią w Hollywood, właścicielem Columbii i jednym z wielkich magnatów filmowych. Decydował o wszystkim, panował nad całą wytwórnią. Lemmon opowiadał, jak wszedł do gabinetu Cohna i stanął przed jego biurkiem sztywny ze strachu. Ten chciał, by Lemmon zmienił nazwisko, które mu nie pasowało. Ale Jack kategorycznie odmówił. W latach 50. Jack Lemmon i Judy Holliday zagrali razem w pierwszym filmie "To może się zdarzyć każdemu", w reżyserii jedynego w swoim rodzaju George’a Cukora. Przedtem Jack występował tylko w teatrze i w telewizji. Na początku hollywoodzkiej kariery grał między innymi w filmie "Mister Roberts", którego akcja rozgrywa się na statku. Przypominał komików z lat 30. i 40. , grających w szalonych komediach i wygłaszających w szybkim tempie trudne dialogi. W jego wykonaniu były bezbłędne i bardzo płynne. Od głównej roli w komedii romantycznej "To się może zdarzyć każdemu" z Judy Holliday, przeszedł bez przeszkód do takich filmów, jak "Kowboj", z Glennem Fordem. Przez całą karierę był niezwykle wszechstronny. Billy Wilder chciał, żeby Jack zagrał w "Pół żartem pół serio". Mimo Oscara za drugoplanową rolę w filmie "Mister Roberts", nie był jeszcze gwiazdą pierwszej wielkości. Ale Wilder pragnął z nim współpracować, dostrzegł jego niespodziewany temperament i skłonność do szaleństwa. Okazał się niezastąpiony w filmach "Pół żartem pół serio" i "Garsoniera". Jack Lemmon był bezbłędnie obsadzany w latach 60. Zagrał z Shirley MacLaine w "Słodkiej Irmie". W filmie "Dni wina i róż" z Lee Remick wcielił się w nieszczęsnego alkoholika. On sam miał ten problem, podobnie jak wielu jego przyjaciół, więc chciał się jakoś przyczynić do promocji zdrowia psychicznego. "Ocalić tygrysa" to bardzo mroczny, przygnębiający film. Jego bohater, Harry Stoner, odcisnął silne piętno na Lemmonie. Zidentyfikował się z tą postacią bardziej niż z innymi rolami, które grał w tym okresie. Harry Stoner to moralny bankrut.Nie miał uprzedzeń w wyborze filmów i to zapewniło mu długowieczność. Kiedy w latach 60. pojawiła się francuska Nowa Fala, wystąpił w "Kwietniowych szaleństwach" z Catherine Deneuve, jedną z największych światowych gwiazd. W latach 70. zagrał w "Makaroniarzach" z Marcello Mastroiannim. Miał europejską wrażliwość, która podobała się Europejczykom i wdzięk typowego Amerykanina. Ale jak każdy wspaniały aktor, był kameleonem, który może się przemieniać, przyjmując dowolną postać. 14:00 ORLE JEZIORA (EAGLE LAKES / DIE LAUENBURGISCHEN SEEN - WILDNIS ZWISCHEN LÜBECK UND ELBE) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Almut Hauschild, Christoph Hauschild Film dokumentalny o niezwykłym miejscu na terenie Niemiec. Jeziora Lauenburskie wtopione są w wielowiekowy krajobraz. W tym otoczeniu żyją nieoczekiwani nowi mieszkańcy. Pojezierze Lauenburg znajduje się między Lubeką a Lauenburgiem. Dzięki tem, że jest biotopem i bioróżnorodnością jest to jeden z najważniejszych krajobrazów przyrodniczych w Niemczech. 25 lat po zjednoczeniu natura wyleczyła rany spowodowane przez dzielący mur, a teraz nawet blizny zaczynają powoli znikać. Pojezierze Lauenburg stało się ośrodkiem zagrożonych gatunków. Twórcy filmów o zwierzętach przedstawiają naturalne bogactwo tych jezior. Po ponad roku kręcenia materiałów filmowych możemy poznać ekscytujące historie o polowaniu na orły morskie. Zobaczymy ogromne stada jeleni. Jednym z przykładów tego, jak cenne stało się to schronienie, jest obecność orła bielika. Po ponad 13 - letniej nieobecności do Szlezwiku - Holsztynu powrócił pierwszy rybołów. 15:00 DZIKA PÓŁNOC - ODC. 2 GÓRY (WILD NORTH EP. 2 THE MOUNTAINS) Serial dokumentalny, 51 min, Dania, 2015 Reżyseria: Arne Naevra, Torgeir Lande Serial dokumentalny o dzikiej, dalekiej północy. Odcinek drugi opowiada o potężnych górach północnego krańca Europy, które wydają się bajecznie piękne, lecz dla dzikich stworzeń, które mają tu swój dom, to najtrudniejsze miejsce pod słońcem. Niemniej - dostosowują się do warunków w górach na dalekiej północy i żyją w zgodzie z naturą i zmianami pór roku. Po raz pierwszy udało się dwóm fotografom sfilmować płochliwego leminga. W niektórych latach zbocza gór są ich pełne i drapieżniki - futrzaste lub pierzaste - raczą się nimi obficie w krainie słońca o północy. Skandynawia posiada rozległe obszary górskie. Według mitologii kultury skandynawskiej, głęboko w lesie żyją trolle i olbrzymy. Kiedyś człowiek dzielił las z takimi zwierzętami jak łoś, lis polarny czy puchacz śnieżny - jeden z najrzadszych ptaków Skandynawii. Od wieków człowiek na nie polował, więc trudno je spotkać czy się do nich zbliżyć. 16:05 CZYŚCICIELE NATURY (NATURE'S CLEAN UP CREW) Film dokumentalny, 53 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Robin Bicknell Film dokumentalny o tych stworzeniach, które po nas sprzątają. Dla nas to śmieci. Dla nich to obiad. Wśród nas krzątają się zapracowani padlinożercy, sprytne stworzenia, które w naszym otoczeniu przetwarzają góry odpadów, pozostawionych przez społeczeństwo konsumpcyjne. Codziennie ludzie pozbywają się insektów w jednym największych miast świata - Nowym Jorku. Mają do czynienia z mrówkami przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Na jednego mieszkańca przypada dwa tysiące mrówek. W miastach jest obfitość mrówek, które - jak się okazuje - wykonują dla nas pożyteczną robotę. Pełni pasji naukowcy zrozumieli i pokochali te stworzenia, dzięki nim odkryjemy świat padlinożerców. Obalając po drodze niektóre mity, dowiemy się, jak ewoluowali do tej brudnej roboty, jakie korzyści mogą nam przynieść. Sępy, mrówki, lisy, oposy i inne oferują nam wiele korzyści, po prostu dzieląc naszą przestrzeń. Po prostu ekipa sprzątająca to grupa żywotnych stworzeń, z których każde jest piękne na swój sposób. Bez nich tonęlibyśmy we własnych odpadkach i zmagalibyśmy się z wieloma śmiertelnymi chorobami. Wszystkim tym niedocenianym bohaterom należy się więcej szacunku. Bo choć niektóre są dziwne, odmienne lub odrażające to one czyszczą nasze miasta. Więc wyluzujmy i udostępnijmy im trochę miejsca. Pozwalając im spokojnie żyć pomagamy sobie. 17:10 LUWR PONADCZASOWY (THE TIMELESS LOUVRE / LE LOUVRE) Film dokumentalny, 44 min, Francja, 2019 Reżyseria: Anne - Claire Danel Przez ponad 200 lat położony w Paryżu Luwr jest obowiązkowym miejscem odwiedzin oraz źródłem wzruszeń, marzeń i fantazji. Muzeum mieści się w Pałacu Luwru (Palais du Louvre) znanym już w średniowieczu. Znajduje się tu ponad 38 000 dzieł sztuki. Nigdy nie przestaje urzekać, zadziwiać i angażować gości. Ten dokument to podróż do tego pięknego miejsca, w którym pracują dwa tysiące ludzi, aby zadbać o wszystko i utrzymać w dobrej kondycji. Spotkamy tych, którzy są od dawna związani z tym miejscem. Skorzystamy z wyjątkowych archiwów i opinii ważnych osób. Zbadamy, co powoduje, że to miejsce jest tak ponadczasowe i wieczne. 18:05 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - IMPRESJONIŚCI I CZŁOWIEK, KTÓRY ICH STWORZYŁ (EXPOSITION ON SCREEN. THE IMPRESSIONISTS AND THE MAN WHO MADE THEM) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 6 Impresjoniści i człowiek, który ich stworzył. "Bez Duranda - Ruela my, impresjoniści, umarlibyśmy z głodu. Wszystko mu zawdzięczamy. Był uparty, niezmordowany i 20 razy ryzykował bankructwo, by nam pomóc. Krytycy obrzucali nas błotem, ale dla niego byli gorsi. Uznali go za największego szaleńca, bo kupował nasze prace" - pisał Claude Monet. Nie można zrozumieć sztuki współczesnej bez świadomości, jak ważną rolę odgrywa w niej marszand. O jego znaczeniu po raz pierwszy przekonali się malarze impresjoniści. Nie mieli nikogo, kto chciałby sprzedawać ich prace. Próbowali robić to sami, urządzając niezależną wystawę. Nie za bardzo się udała, więc w roku 1875 - tym zorganizowali sobie aukcję. Okazała się kompletną porażką. Zostali sromotnie wygwizdani przez potencjalnych nabywców. Potrzebowali kogoś, kto sprzedawałby ich obrazy. I wtedy we właściwym czasie pojawił się właściwy człowiek, Paul Durand - Ruel. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - HAWANA. KARAIBSKA PIĘKNOŚĆ (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ten niezwykły serial dokumentalny pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 AGENT 566 - ODCINEK 2. W JĄDRZE CIEMNOŚCI (AGENT 566 EP. 2 INTO THE HEART OF DARKNESS) Serial dokumentalny, 55 min, Izrael, 2020 Reżyseria: Liora Amin Batmatz, Eyal Tavor Scenariusz: Itay Landsberg Serial dokumentalny opowiadający o losach pewnego izraelskiego szpiega, Eli Cohena. W maju 1960 r. Mosad zaproponował mu współpracę, ponieważ potrzebował agentów w Syrii, a on potrafił mówić po arabsku z syryjskim akcentem przejętym od rodziców. Przyjął więc tożsamość zamożnego biznesmena branży tekstylnej, Kamela Amina Tabeta i pod tym nazwiskiem działał. Był on jednym z najskuteczniejszych agentów wywiadowczych, najlepszym izraelskim szpiegiem. Spenetrował najwyższe władze syryjskie cywilne i wojskowe przekazując władzom swojego kraju niezwykle cenne informacje wywiadowcze. Pierwszy obywatel Izraela stracony za szpiegostwo. Do tej pory strona syryjska nie wydała ciała Cohena jego krewnym. Cohen stał się bohaterem narodowym w Izraelu. Ten film to pierwsza opowieść o jego życiu, ale opowiedziana dokładnie i odsłaniająca całe mnóstwo sekretów na temat działalności agenta, które przez ponad 55 lat były trzymane w ścisłej tajemnicy. 21:15 ATAK - STRZELANINY W KOPENHADZE (THE ATTACK - THE COPENHAGEN SHOOTINGS) Film dokumentalny, 55 min, Dania, 2020 Reżyseria: Nils Giversen Kilka lat temu Dania została dotknięta terroryzmem. Atak nastąpił 15.02.2015 r. To Abdel Hamid el - Hussein według policji okazał się winny zabójstw w Kopenhadze. Był zainspirowany atakiem na Charlie Hebdo. Abdel urodził się w Danii. Niedawno wyszedł z więzienia. Zaatakował dom kultury Krudttnden i Wielką Synagogę w Kopenhadze, zabił dwie osoby. Duńczycy byli wstrząśnięci, a kraj się zmienił. Pięć lat po ataku, za zgodą najbliższych, policja ujawniła informacje o tym, co mogło doprowadzić do tamtej tragedii. Co sprawiło, że człowiek popełnił nieludzki czyn? Czy można było zapobiec tragedii? To była seria błędów. W filmie poznamy ludzi, którzy po raz pierwszy mówią o sprawcy, bo znali Omara el - Husseina. Wykorzystując wypowiedzi nowych świadków, poufne dokumenty, zdjęcia policyjne i nagrania z monitoringu, ten film opisuje wstrząsający przebieg wydarzeń, które wtedy miały miejsce. 22:20 MIASTO GNIEWU S.II - /14/ GRÓB Serial fabularyzowany, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porachunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Poznamy historię funkcjonariuszy, którzy otarli się o śmierć. Pokażemy ich emocje, odkryjemy ich wspomnienia i pokażemy jak bardzo praca w policji - mimo ogromnego niebzepiczeństwa - jest fascynująca. Poznamy też historię gangu Mutantów, przestępczej grupy powstałej na przełomie wieków. Byli to gangsterzy wywodzący się z grupy markowskiej, której przewodził Kikir (został zamordowany). Później Mutanci usamodzielnili się i stworzyli silną niezależną grupę. Podobnie jak wiele innych grup, dokonywali napadów na TIR - y. Czasem był to autentyczny napad na ciężarówkę, którą zatrzymywano za pomocą upozorowanego radiowozu. Kierowcę wiązano i przez kilka godzin wożono samochodem albo przywiązywano do drzewa. Czasem były to ustawki, przekupiony kierowca sam podstawiał towar w umówione miejsce i zgłaszał fikcyjny napad. Czasem też kradło się TIR - a już raz ukradzionego przez konkurencję. 23:00 KIM DZONG UN - OSTATNI CZERWONY KSIĄŻĘ (KIM JONG - UN: THE UNAUTHORIZED BIOGRAPHY) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2015 Reżyseria: Anthony Dufour Kim Dzong Un nie udziela wywiadów. Jego portret powstaje tylko dzięki rozmowom z osobami, które go poznały. Ta filmowa podróż rozpoczyna się w Alpach, w Bernie, stolicy Szwajcarii. Osiadła tu jedna z najważniejszych społeczności północnokoreańskich za granicą. W dokumentach szwajcarskiej administracji znajdują się dane niejakiego pana Paka. W 1992 roku ambasada Korei Północnej w Bernie wystąpiła o wizy szwajcarskie. Obok Paka figurowało troje dzieci: Czol, Hun i My Hyang. Imiona na pewno zmieniono, ale daty urodzenia się zgadzają. Dzieci pana Paka to w rzeczywistości dzieci Kim Dzong Ila, północnokoreańskiego dyktatora. Do Szwajcarii regularnie przylatywała prywatnym samolotem Koreanka o nazwisku Ko Young Hi. Szwajcarscy agenci podejrzewali, że przemyca metale szlachetne. Ale prawda była całkiem inna. Kim Dzong Un - najmłodszy - jest synem Ko Young Hi, wielkiej miłości Kim Dzong Ila. Ta była tancerka odegrała ogromną rolę za kulisami władzy. 17 grudnia 2011 roku Korea Północna pogrążyła się w wielkim smutku. Zmarł Kim Dzong Il, słońce XXI wieku. Kim Dzong Un uznał, że najlepszym narzędziem do zmiany władzy i podporządkowania dawnych elit będzie terror. Na zdjęciach północnokoreańskiej propagandy Kim Dzong Un wygląda jak szczęśliwy zdobywca "najlepszej pracy na świecie". Zawsze jest zadowolony i uśmiechnięty. Z radością odkrywa cudowny kraj, który zbudowali dla niego rodzice. On także dodaje swoją cegiełkę: kreśli plany nowej dzielnicy w stolicy kraju, Pjongjangu, mianuje instruktorkę pływania, kosztuje ciasteczek, które niebawem trafią do sklepów, kontroluje rozwój kurczaków w państwowej fermie hodowlanej, a nawet udziela instrukcji w salonie fryzjerskim. W dniu pełnym obowiązków znajduje także czas, żeby wypróbować najnowszą atrakcję w stołecznym parku rozrywki. Propaganda przedstawia Kim Dzong Una jako wielkiego dyrygenta naprawy i odnowy rolnictwa oraz gospodarki północnokoreańskiej. Rządy Kim Dzong Una są bardziej agresywne niż rządy jego ojca. Dotyczy to zwłaszcza polityki militarnej. Stała się otwarta, niczego już się nie ukrywa. Kim Dzong Un kładzie nacisk na operacje specjalne, nakierowane na konfrontację z Koreą Południową. Dowodzą tego typ szkolenia oraz manewry, jakie przeprowadzają żołnierze północnokoreańscy. W Korei Północnej zachodzą bezprecedensowe zmiany na lepsze. Kim Dzong Un pozwala wielu ludziom wyjeżdżać z kraju i uczyć się podstaw biznesu, studiować międzynarodową ekonomikę. W Korei Północnej indoktrynacja społeczeństwa osiągnęła jednak zdecydowanie wyższy poziom. Kim Dzon Un postanowił odsłonić nieco swoje życie prywatne. Od chwili objęcia rządów często pokazuje się z małżonką, która towarzyszy mu podczas licznych podróży po kraju. Nienaganna elegancja i luksusowe dodatki symbolizują aspiracje do nowoczesności. Bywa swobodna i uśmiechnięta. Korea Północna ma wreszcie Pierwszą Damę. W końcu 2014 roku dyktator zniknął na kilka miesięcy z powodu operacji kostki. Potem znowu zaskoczył opinię publiczną swoją otwartością, pokazując w mediach, jak - kulejąc - wraca do zdrowia. Nie wolno lekceważyć Korei Północnej.Ten kraj dysponuje bronią nuklearną. Jest dziewiątym mocarstwem atomowym. Posiada od sześciu do dwunastu głowic, może nawet więcej i wciąż rozwija swój program wzbogacania uranu. Koreańczycy mają rakiety systemu SCUD oraz NODA, budują własną międzykontynentalną rakietę KN - 08. Korea Północna dąży do sytuacji, w której żaden kraj nie ośmieli się jej zaatakować. Czy jest szansa, żeby upadł ten ostatni mur zimnej wojny? Chyba żaden Koreańczyk nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie. Sześćdziesiąt lat separacji zerwało wszelkie więzy rodzinne i towarzyskie. Od ponad pół wieku świat obserwuje spektakl w wykonaniu rodziny Kimów, który kryje tajemnicę przyszłości Półwyspu Koreańskiego. 24:00 KLUBY PERYFERYJNE Reportaż, 34 min, Polska, 1978 Autor: Andrzej Szeląg Piłka nożna z Krakowem związana jest od lat. Krakowskie kluby przechodziły swoje wzloty i upadki. Miały też duży wpływ na lokalną społeczność. Prezentacja dwóch krakowskich klubów: KS Podgórze oraz SKS Bronowianka. Rozmowy z działaczami i miłośnikami klubów. Historia, sukcesy i plany na dalsze funkcjonowanie klubów sportowych. 00:40 NOTACJE - TERESA BOJARSKA. PRACOWAŁAM U ADWOKATA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2007 W kolejnym wydaniu cyklu będzie mowa o pierwszych kontaktach Teresy Bojarskiej z podziemnymi strukturami AK. Bohaterka programu - urodziła się w 1923 roku, żołnierz AK od 1941 r. , była ciężko ranna w powstaniu warszawskim. W latach powojennych wieloletni pedagog, jest znaną pisarką o bogatym dorobku literackim. 00:55 ROSJA I CHINY - MAŁŻEŃSTWO Z WYRACHOWANIA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2018 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Przeludnionym Chinom brakuje ziemi ornej. Tymczasem w sąsiedniej Rosji po rozpadzie ZSRR i upadku kołchozów na Dalekim Wschodzie jedna czwarta pól leży odłogiem. Hasło Ziemia bez ludzi, dla ludzi bez ziemi, które w XX wieku promowało żydowskie osadnictwo w Palestynie, dziś idealnie pasuje do sytuacji na pograniczu rosyjsko - chińskim. Przez dalekowschodnią granicę Rosji na dużą skalę odbywa się chińska migracja ludzi, produktów i inwestycji. Według szacunków tylko w Kraju Chabarowskim mieszka już poł miliona Chińczyków. Głośne stały się transgraniczne małżeństwa. W Chinach polityka jednego dziecka doprowadziła do znaczącego niedoboru kobiet. Rosjanki zaś zachęca wizja trzeźwego i pracowitego męża, o co w pogrążonych w gospodarczej stagnacji regionach Rosji, bywa trudno. Chińczycy dzierżawią setki tysięcy ha ziemi ornej, zakładają fermy i sprowadzają do pracy rodaków. Wszystko to budzi coraz więcej obaw w Rosji i coraz większy strach przed Chinami, które według założeń Kremla miały być strategicznym przyjacielem. Celem filmu będzie pokazanie skali, przyczyn i następstw zjawiska zasiedlania Dalekiego Wschodu przez Chińczyków. Dokument przedstawi realia życia na pograniczu chińsko - wschodnim i odpowie na pytanie, jak silny jest strach Rosjan przed chińskim zalewem oraz w jaki sposób odbija się to na relacjach Moskwa - Pekin. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WRONA - OSTATNI SPRAWDZIAN ODC. 255 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wrona - ostatni sprawdzian Historycy lotnictwa od lat zadają sobie pytanie, jak to było możliwe, że obrabowany, zniszczony przez wojnę kraj, jakim była odradzająca się w 1918 roku Polska, w ciągu dwudziestu lat dołączył do ekskluzywnego, światowego klubu eksporterów nowoczesnych samolotów? Zwykle padają dwie odpowiedzi: pierwsza wskazuje na studentów - marzycieli. Zyskali oni mocne wsparcie ze strony doświadczonej kadry profesorskiej. Druga odpowiedź to wojsko świadome po doświadczeniach wojny z bolszewikami tego, co oznacza lotnictwo w realiach nowego pola walki. Lektura rejestru polskich statków powietrznych musi wywołać oszołomienie. Spis samych szybowców zamyka numer 1380. I nieuchronnie ciśnie się na usta pytanie: co z tego zostało? Praktycznie nic, dlatego z takim entuzjazmem śledzimy odradzanie się świadectw wielkości tamtego czasu. Odwiedzamy warsztat Jerzego Gruchalskiego, gdzie odtwarzany jest szybowiec szkolny Wrona. 02:20 MOJA MISJA Film dokumentalny, 74 min, Polska, 1996 Scenariusz i reżyseria: Michał Fajbusiewicz, Waldemar Piasecki Zdjęcia: Adam Kaczanowski Muzyka: Jolanta Grzybowska Film przedstawia losy legendarnego kuriera AK. Ukończył dwa fakultety na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, przepracował kilka lat w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP, władał płynnie trzema językami, znał Europę i miał bezbłędną pamięć. Właśnie dlatego Komenda Główna AK zleciła mu misję kuriera. Jan Karski - pod takim pseudonimem Jan Kozielewski działał w ruchu oporu - przyjął zadanie bez wahania. W swych misjach był łącznikiem między polskim podziemiem i rządem emigracyjnym. Kilkakrotnie brawurowo uciekał z okupacyjnych wpadek. Zasłynął jako pierwszy człowiek, który przekazał przywódcom Zachodu informacje o holokauście Żydów, żądających podjęcia działań, uniemożliwiających dalszą eksterminację ich narodu. Doskonale znał położenie Żydów w Polsce. Sam wcześniej potajemnie odwiedzał getto w Warszawie oraz obóz śmierci w Izbicy. Przez społeczność żydowską został uznany za najwybitniejszego z Polaków. Od 1946 roku mieszkał w Waszyngtonie, tam też zmarł w 2000 r. Film był realizowany w USA, Francji, Anglii, Izraelu i w Polsce. 03:45 ŚLADY - TADEUSZ GAJCY Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1994 Scenariusz i reżyseria: Hanna Etemadi Zdjęcia: Jan Muszyński, Tadeusz Roman Jest to obraz życia Tadeusza Gajcego - od dzieciństwa do pogrzebu po ekshumacji w 1945 roku. Poetę wspominają: młodszy brat - Mieczysław, nauczyciel polonista, koledzy z gimnazjum oo. marianów, naoczny świadek śmierci. Wykorzystano bogatą ikonografię, wiele niepublikowanych zdjęć i dokumentów ze zbiorów prywatnych i państwowych oraz fragmenty najpiękniejszych wierszy.