TVP Dokument Niedziela, 16.10.2022 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGIA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Andrzej Szulkowski Prowadzenie: Tomasz Kłosowski Hodują króliki popielniańskie białe i kury zielononóżki kuropatwiane, sadzą drzewa owocowe. EKO Szkoła Życia w Wandzinie to największy w Polsce ośrodek dla ludzi uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Od 15 lat ludzie wyrzuceni poza nawias leczą się, pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na zewnątrz. Podwaliny pod Wandzin położył Marek Kotański. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W grudniu tegoż roku w zrujnowanym pałacu - bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli - zamieszkało 130 osób. Usytuowanie ośrodka było dogodne: w pięknym lesie, 5 km od najbliższej wsi. Można więc było uniknąć protestów miejscowej społeczności obawiającej się, że mają pod bokiem narkomanów. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Z Programu Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ośrodek dostał środki na wprowadzenie systemu ogrzewania biomasą, m. in. na wymianę kosztownej w eksploatacji instalacji. Dzięki temu koszty ogrzewania zmniejszyły się do symbolicznej złotówki, także dzięki współpracy z nadleśnictwem. Pacjenci zbierają odpady drewna, które dostają za darmo, nadleśnictwo także na tym zyskuje, nie musi płacić za czyszczenie lasu. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie miało dla nas przyjęcie chrześcijaństwa. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 07:00 NOTACJE - HANNA BAKUŁA. JAK OSWOIĆ NIEDŹWIEDZIA, TYGRYSA I NOWY JORK Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2020 Hanna Bakuła urodziła się w 1950 roku. Malarka i pisarka. Absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1981 roku zamieszkała na Manhattanie, gdzie tworzyła do 1989 roku. Dostała prestiżowe stypendium IREX, z rekomendacji Fundacji Guggenheima. Projektowała kostiumy i scenografię do spektakli off - Broadway, nagrodzone przez New York Timesa. Jest laureatką Festiwalu Malarzy Słowiańskich w Nowy Jorku. W 1990 wróciła do Warszawy i rozpoczęła współpracę z Playboyem, do którego pisała felietony przez 17 lat. W 1996 roku zaprojektowała kostiumy do opery Carmen, w warszawskiej Operze Narodowej. Wydała 22 książki. Wiele z nich jest bestsellerami. W 1997 r. powstała Fundacja Hanny Bakuły, a przy niej Klub Kobiet. Przez 14 lat organizowała Plenery Malarsko Muzyczne dla dzieci z Domów Dziecka i Festiwale Muzyki Franciszka Schuberta. Jest soft - feministką popierającą kobiety i ich działania. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 126 LEGNICA Magazyn, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Legnicę - jedno z najstarszych miast w Polsce. W średniowieczu na jego przedpolach rozegrała się słynna bitwa polskiego rycerstwa z Tatarami. Symbolem miasta jest Zamek Piastowski - jedna z pierwszych murowanych warowni na polskich ziemiach. Zachowała się w nim jedyna w Polsce Zielona Komnata - modne w czasach późnego średniowiecza pomieszczenie, w którym za pomocą polichromii sławiono wojowników, bohaterskich rycerzy oraz władców. Legnica rozwinęła się u podnóża piastowskiego zamku - z czasem powstało prężne miasto. Jego rozwojowi sprzyjało położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych średniowiecznej Europy. Do dziś zachwyca rynek, choć do naszych czasów przetrwała jedynie połowa jego historycznej tkanki. Najstarsze są Kramy Śledziowe - kamieniczki z początku XVI wieku, wybudowane na miejscu dawnych kramów rybnych. Tuż obok wznosi się Stary Ratusz, który przypomina barokowy pałac. Dziś mieszczą się w nim pomieszczenia wysoce cenionego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej. W Legnicy warto zobaczyć jedyne w Polsce Muzeum Miedzi oraz zbudowany 500 lat po bitwie w Legnickim Polu klasztor wraz z centralnie umieszczoną bazyliką św. Jadwigi. Zabudowania klasztoru z bazyliką wraz ze średniowiecznym kościółkiem pw. Trójcy Świętej i NMP wpisano w 2004 roku na listę Pomników Historii RP. Legnicę przez niemal 50 lat nazywano "Małą Moskwą" - miał tu swoją siedzibę sztab Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej i największy w Polsce garnizon sowiecki. 07:45 PRZYRODNIK NA TROPIE - /18/ - MYSZOŁÓW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący, Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. 08:15 DOKTOR WIRUS I PAN HYDE, WSPOMNIENIA WIRUSOLOGA (DOCTOR VIRUS AND MISTER HYDE) Film dokumentalny, 51 min, Belgia/Francja, 2016 Reżyseria: Jean Crepu Film dokumentalny opowiadający o najmniejszych organizmach, niewidzialnych gołym okiem, a potrafiących dokonać spustoszenia w organizmach żywych. To wirusy, wiązane z najstraszliwszymi chorobami i epidemiami zagrażającymi całej ludzkości, cieszą się złą sławą. Czy jednak mają tylko negatywne cechy? Odpowiedź brzmi: nie. Te mikroorganizmy, które pozostawały nieznane przez bardzo długi czas, stopniowo ujawniły swoje zaskakujące zdolności wspomagania niektórych funkcji naszych organizmów. Około połowa naszego dziedzictwa genetycznego składa się z sekwencji pochodzenia wirusowego. Co bardziej zaskakujące, wirus, który wszyscy posiadamy w dziedzictwie genetycznym, odgrywa kluczową rolę w tworzeniu się łożyska. Ponadto niektóre wirusy mogą być nieocenionymi narzędziami do leczenia chorób genetycznych lub nowotworów. Świat wirusów w końcu odkrywa swoje tajemnice. 09:15 KONIE (HORSES) Film dokumentalny, 50 min, USA, 2019 Reżyseria: Alberto Jose, Redondo Willa Film dokumentalny o koniach. Żadne zwierzę nie odegrało w dziejach ludzkości takiej roli jak koń. Nasza historia jest z nim nierozerwalnie związana. Ten film opowiada o więzi, która trwa od zamierzchłych czasów. Rewolucja przemysłowa ograniczyła zapotrzebowanie na pracę koni, lecz nasze serca wciąż biją wspólnym rytmem. W ich oczach widzimy siebie. Kiedy myślimy o wolności, harmonii, wdzięku, szlachetności, sile, szybkości, wyobrażamy sobie konie. Wizerunki koni wykonał lud zbieracko - łowiecki 20 tysięcy lat temu. Na tym etapie historii ludzie nie zaczęli jeszcze hodować i udomawiać zwierząt, ale obrazy świadczą, że czcili konie. Na świecie pozostało niewiele dzikich koni. W sercu hiszpańskiego parku narodowego żyje niezwykła rasa, konie Retuertas. Piękno koni, ich siła, a zwłaszcza ich szybkość, zawsze fascynowały ludzi. Żadne inne zwierzę nie miało takiego wpływu na naszą historię. Wierny towarzysz trwa przy człowieku i wciąż fascynuje swoim pięknem. 10:15 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - IMPRESJONIŚCI I CZŁOWIEK, KTÓRY ICH STWORZYŁ (EXPOSITION ON SCREEN. THE IMPRESSIONISTS AND THE MAN WHO MADE THEM) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 6 Impresjoniści i człowiek, który ich stworzył. "Bez Duranda - Ruela my, impresjoniści, umarlibyśmy z głodu. Wszystko mu zawdzięczamy. Był uparty, niezmordowany i 20 razy ryzykował bankructwo, by nam pomóc. Krytycy obrzucali nas błotem, ale dla niego byli gorsi. Uznali go za największego szaleńca, bo kupował nasze prace" - pisał Claude Monet. Nie można zrozumieć sztuki współczesnej bez świadomości, jak ważną rolę odgrywa w niej marszand. O jego znaczeniu po raz pierwszy przekonali się malarze impresjoniści. Nie mieli nikogo, kto chciałby sprzedawać ich prace. Próbowali robić to sami, urządzając niezależną wystawę. Nie za bardzo się udała, więc w roku 1875 - tym zorganizowali sobie aukcję. Okazała się kompletną porażką. Zostali sromotnie wygwizdani przez potencjalnych nabywców. Potrzebowali kogoś, kto sprzedawałby ich obrazy. I wtedy we właściwym czasie pojawił się właściwy człowiek, Paul Durand - Ruel. 11:15 COŚ DOBREGO Reportaż, 20 min, Polska, 2021 Reżyseria: Aleksandra Fudala-Barańska Reportaż poświęcony działalności stowarzyszenia PoMOC, które od dwudziestu już lat pomaga w Katowicach kobietom i dzieciom, ofiarom przemocy domowej czy też zmuszanym do nierządu. Prowadzą je trzy nietuzinkowe siostry: s. Anna Bałchan, s. Barbara Zawiła oraz s. Karolina Walisiak ze Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej (wraz z całym zespołem współpracowników). Siostra Anna Bałchan w roku 1998 została oddelegowana przez Zgromadzenie, by pomagać kobietom, ofiarom przemocy domowej, a także ofiarom handlu ludźmi, przymuszonym do prostytucji i innych form niewolnictwa. Przez trzy lata siostra Anna Bałchan pracowała w Domu Aniołów Stróżów w Katowicach jako wychowawca i streetworker wśród dzieci ulicy i kobiet prostytuujących się. 12:55 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - DOROTA I JĘDRZEJ Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Jankowski Seria składa się z dwunastu filmów poświęconych ludziom mieszkającym w ostatnim w Żywcu. To opowieść o tradycji, ciągłości pokoleniowej i o pracy, która w tym mieście uważana jest za coś, co tworzy człowieka. W poszczególnych odcinkach cyklu poznamy żywieckie rodziny mieszczańskie i góralskie, które międzypokoleniowo kultywują tradycję, nawet, jeśli rozumieją ją trochę inaczej niż ich antenaci. Dorota Firlej, historyk sztuki i kustosz w Muzeum w Żywcu, przybliża życie i twórczość Andrzeja Komonieckiego, charyzmatycznego wójta i kronikarza Żywca, który żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Rozmawia z grafologiem, który na podstawie archiwalnych rękopisów opowiada o charakterze autora. Wybiera statystę, który najlepiej wcieli się w rolę Komonieckiego, a następnie tłumaczy mu, co to znaczy być putoszem, czyli mieszczaninem żywieckim. 13:20 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (118) - PERU. SÓL Cykl reportaży, 21 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Cejrowski Zdjęcia: Dariusz Bassel Muzyka: Wojciech Cejrowski, Cezary Makiewicz Dawno temu sól nie była przyprawą lecz pierwszym znanym ludzkości konserwantem. Nikt jej nie sypał do jedzenia, bo to byłoby marnotrawstwo. Zupa robiła się słona, bo gotowano suszone solone mięso. A skąd brali sól Inkowie? Bardzo cenna, dostępna z jednego miejscawysoko w górach z kopalni królów. Trzeba się było ciężko napracować, aby ją odcedzić z wody. Wojciech Cejrowski pokazuje i objaśnia jak to się robi, bo ta robota trwa do dziś. 13:55 KAMERY WŚRÓD ZWIERZĄT SERIA 1 - ODC. 1 (ANIMALS WITH CAMERAS) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Anne Sommerfield, Clare Dornan, Hannah Ward Seria dokumentalna o zwierzętach, którym zainstalowano małe kamerki do obserwacji. Dzięki temu możemy po raz pierwszy zobaczyć dziki świat z perspektywy jego mieszkańców. Bez względu na to, czy przebywają na drzewach, czy pod ziemią, będziemy świadkami życia, którego żaden człowiek nigdy nie widział. Nowo narodzone surykatki, pingwiny polujące na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego, a także rodzina szympansów z bardzo bliska. Zwierzęta z kamerami to kolejny genialny pomysł realizatorów filmów przyrodniczych BBC Worldwide. 14:55 WIELKIE KOTY W DOMU ODC. 1 (BIG CATS ABOUT THE HOUSE EP. 1) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Jo Shinner Trzyczęściowy dokument BBC, w którym śledzimy losy osieroconej malutkiej samiczki jaguara o imieniu Maya. Mając 5 dni została uratowana przez Gilesa Clarka, specjalistę od "wielkich kotów" i zamieszkała w jego domu. Obserwujemy rozwój Mai, walkę z chorobą, zdobywanie kolejnych umiejętności, a także interakcję z Gilesem i jego rodziną. Jednocześnie jesteśmy świadkami codziennych wydarzeń w prowadzonym przez Gilesa ośrodku opieki dla różnych gatunków "wielkich kotów". Uważnie obserwując zachowania zwierząt i starając się poznać ich charaktery i zwyczaje, Giles i jego współpracownicy dążą do stworzenia jak najlepszych warunków życia mieszkańcom ośrodka. Przed nami opowieść o problemach okresu dorastania dwóch potężnych drapieżników. W tym odcinku Giles pomaga młodej samicy jaguara w decydujących o przetrwaniu pierwszych tygodniach jej życia. Clark opiekuje się wielkimi kotami od ponad dwudziestu lat. Ostatnie dziesięć spędził w australijskim zoo pod Brisbane. Wychowywanie dzikich kotów przez człowieka budzi wiele kontrowersji. Część badaczy twierdzi, że u zwierząt mogą pojawiać się zaburzenia behawioralne. Na całym świecie wielkim kotom grozi wyginięcie. W ostatnich stu latach liczebność niektórych gatunków zmniejszyła się o ponad 90 procent. Naukowcy twierdzą, że wiele z nich może wyginąć w naturalnym środowisku w ciągu kolejnej dekady. 15:55 TAJEMNICE LUDZKIEGO CIAŁA. WZROST (SECRETS OF THE HUMAN BODY. GROW) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Martin Johnson Zdjęcia: Patric Acum Trzyczęściowy film dokumentalny BBC Worldwide o sekretach ludzkiego ciała. Za pomocą pionierskiej grafiki i nowych naukowych odkryć poznamy lepiej wewnętrzną mechanikę naszego organizmu. Należy on do najbardziej wyrafinowanych na ziemi. Jest cudem naukowym, wciąż odkrywanym na nowo. Sposoby rozwoju, adaptacji i przetrwania naszego organizmu. Komunikacja mózgu z resztą ciała. Związek pragnienia tłustych potraw a konieczność nagłego wzrostu. Regeneracja komórek. W filmie poznamy organizmy ludzi z całego świata. Cudowne dziecko w Phoenix demonstruje zdolność mózgu do nadawania priorytetu rozwojowi umysłowemu nad wzrostem fizycznym. Schładzanie w lodowatym jeziorze pokazuje, jak drżenie może uratować nam życie. Niskie, eksperymentalne tortury w londyńskim laboratorium unaocznią sposób, w jaki nasze ciało blokuje ból. Zobaczymy fascynujące i precyzyjnie dostrojone systemy, które utrzymują motorykę ciała. Oraz wiele innych ciekawych, naukowych prezentacji. 16:55 KORNWALIA Z SIMONEM REEVE - CORNWALL WITH SIMON REEVE (CORNWALL WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2020 Simon Reeve podróżuje po pięknej Kornwalii, spotykając ludzi i miejsca dotknięte pandemią w 2020 roku. Krótkie brytyjskie lato jest dla Kornwalii wszystkim, a turystyka ma kluczowe znaczenie dla życia wielu ludzi. Jednak pandemia w 2020 roku spowodowała niesamowity spokój w tym zwykle tętniącym życiem nadmorskim miejscu. Tymczasem lokalne firmy muszą jakoś przetrwać. Czy sobie poradzą? Simon przygląda się również wyzwaniom środowiskowym, przed którymi stoi Kornwalia, i po drodze spotyka wiele wspaniałych dzikich zwierząt, w tym foki szare, młode homary i nowo przywróconą populację bobrów. 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 5 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W drugim sezonie programu POLSKIE DZIEDZICTWO przybliżona zostanie widzom zapomniana historia polskiego dziedzictwa na Litwie, Łotwie oraz w Estonii. W tym odcinku wybierzemy się między innymi do Dubnik i Mejszagoły na Wileńszczyźnie. 18:30 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 5. GÓRY Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2021 Scenariusdz i reżyseria: Konrad Zagórski Prowadzenie: Lena Urbańska Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Słowo balkan po turecku znaczy góra. W tym odcinku poznamy bliżej codzienne życie ludzi żyjących z dala od cywilizacji, wysoko w pasmach górskich. Lena odwiedzi ciężko dostępne wioski w Górach Przeklętych na północy Albanii, gdzie ludzie żyją w tradycyjny sposób, a do wsi często wciąż nie ma dróg dojazdowych. Wyrobi lokalny ser z pasterzami z Czarnogóry oraz odwiedzi pszczelarzy zbierających dziki miód na zboczach gór Północnej Macedonii. 19:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 153 LUBLIN Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzamy Lublin - miasto z 700 - letnią historią, która rozpoczęła się na wzgórzu Czwartek. Nazwa założonej tu osady pochodziła od targów, jakie miały odbywać się właśnie w ten dzień tygodnia. Architektonicznym symbolem Lublina jest Brama Krakowska, łącząca starą część miasta ze śródmiejskim deptakiem. Stare Miasto z dawną siedzibą Trybunału Koronnego w centralnej części, należy do najlepiej zachowanych zespołów urbanistycznych w Polsce, a jego Rynek wyróżnia się bogactwem zdobień zabytkowych kamienic. Brama Grodzka, łącząca Stare Miasto ze wzgórzem zamkowym, była niegdyś łącznikiem pomiędzy miastem chrześcijańskim, a nieistniejącym już miastem żydowskim. Dziś mieści się w niej Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN, gromadzący wspomnienia o mieście żydowskim, którego społeczność stanowiła przed II wojną światową ponad 30 procent mieszkańców Lublina. Zwiedzając miasto, nie sposób pominąć Lubelskiej Trasy Podziemnej oraz Zamku z XIV - wieczną Kaplicą Trójcy Świętej z freskami ufundowanymi przez Władysława Jagiełłę. To jeden z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Sztukę współczesną można podziwiać, spacerując ulicami Lublina. Miejskie murale ilustrują tematy społeczne lub po prostu pełnią funkcję estetyczną, odmieniając szare, smutne ściany starych kamienic. W dzielnicy Sławinek, na powierzchni 27 hektarów powstała unikatowa ekspozycja, dokumentująca życie dawnych mieszkańców regionu. Muzeum Wsi Lubelskiej zgromadziło zabytki architektury drewnianej, murowanej oraz zbiory etnograficzne z rejonu dawnego województwa lubelskiego. Co ciekawe mieszkają tu także zwierzęta gospodarskie. 19:30 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - KATARZYNA TRZASKA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterką odcinka jest Katarzyna Trzaska. 20:10 MCLAREN (MCLAREN) Film dokumentalny, 88 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Roger Donaldson Scenariusz: Tim Woodhouse, Matthew Metcalfe, James Brown, Glenn Standring Film dokumentalny o McLarenie, który jest jednym z najbardziej utytułowanych konstruktorów, ma na koncie najwięcej wygranych Grand Prix w Formule 1 oraz 8 tytułów Mistrza Świata Konstruktorów i 12 tytułów Mistrza Świata Kierowców. To inspirujący film dokumentalny o Bruce McLarenie, legendarnym kierowcy wyścigowym, konstruktorze i pionierze, który na zawsze zmienił świat sportów motorowych. Od skromnych początków w Nowej Zelandii McLaren realizował swoją śmiałą wizję z pełną prędkością, osiągając szczyt sportu jako kierowca i tworząc w ten sposób motoryzacyjne imperium. Życie McLarena zostało tragicznie przerwane, ale jego dziedzictwo przetrwało - od znakomitego zespołu wyścigowego McLarena po samochody McLarena, które widzimy na drogach. 21:50 DWORZEC Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1980 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Witold Stok Rozziew pomiędzy propagandowym a rzeczywistym obrazem warszawskiego Dworca Centralnego, sztandarowej inwestycji gierkowskiej dekady. 22:05 FABRYKA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1970 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Stanisław Niedbalski, Jacek Tworek Relacja z narad w ursuskiej fabryce traktorów skontrastowana z obrazem panujących tu warunków pracy przynosi przygnębiającą wizję funkcjonowania przedsiębiorstwa w realiach gospodarki socjalistycznej 22:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF CUGOWSKI Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzenie: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Krzysztofem Cugowskim, artystą spełnionym, którego ponadczasowa muzyka rozpoznawalna jest przez każdego, niezależnie od wieku. Wspomnimy losy jego rodziny pochodzącej z Włodzimierza Wołyńskiego i dowiemy się więcej o lubelskim dzieciństwie artysty. Wokalista Budki Suflera opowie nam o kulisach powstania zespołu i o tym, jaką rolę w życiu człowieka pełni przypadek. 23:05 KRAINA MIODU (HONEYLAND) Film dokumentalny, 85 min, Macedonia, 2019 Reżyseria: Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov Film dokumentalny nagrodzony na wielu festiwalach. To niezwykła opowieść, której bohaterką jest 50 - letnia Hatidze mieszkająca z chorą matką w opustoszałej macedońskiej wiosce bez prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły i jest ostatnią z linii niezależnych pszczelarzy, którzy sprzedają miód w małych partiach. Handluje nim w najbliższym mieście, oddalonym od jej domu o cztery godziny drogi. Codziennie chodzi po zboczu wzgórza, aby sprawdzić swoje ule. Kocha pszczoły, zaklina je śpiewem, delikatnie manewrując plastrami miodu bez kombinezonu, siatki na twarzy lub rękawiczek. Żyje tradycyjnie, w zgodzie z naturą. Pewnego dnia w jej okolicy pojawia się wielodzietna rodzina, która tu się osiedla. W życie Hatidze wkradają się wrzeszczące dzieci, ryczące krowy i silniki. Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale traktują miód i pszczoły zgoła inaczej. Tradycję zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Hatidze czuje, że to, czego nie da się zmienić, należy zaakceptować. Przybysze mogą jednak poważnie zagrozić jej życiu oraz jej ulom. Film ukazuje zanikającą tradycję szacunku do pszczół i traktowania ich jak partnerów, a nie poddanych człowiekowi niewolników produkujących miód. Pięknie sfilmowana opowieść daje nadzieję na zmianę komercyjnego nastawienia człowieka do pszczół i natury. Dokument zdobył wiele nagród: 2019 FF Sundance: nagroda World Cinema Grand Jury Prize: Documentary, World Cinema Documentary Special Jury Award for Impact for Change, World Cinema Documentary Special Jury Award for Cinematography, 2019 MFF Hong Kong, 2019 New Direction/New Films FF Nowy Jork. 00:35 NIENAWIDZĘ ROCK'N ROLLA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2005 Reżyseria: Kamil Brzóska Bohaterem filmu jest Muniek Staszczyk i zespół T. Love - jedna z pierwszych polskich grup rockowych. Pretekstem do realizacji dokumentu stała się decyzja lidera o zawieszeniu czy też rozwiązaniu grupy. Film przedstawia wieloletnią historię zespołu i jego członków. Tłem tej opowieści są przemiany społeczno - ustrojowe w Polsce od początku lat 80. , czyli od momentu narodzin grupy T. Love. W 2005 roku T. Love podjęła decyzję o zakończeniu działalności muzycznej. Z filmu mamy okazję się dowiedzieć, co sprawiło, że odstąpiono od tego pomysłu i T. Love w dalszym ciągu funkcjonuje, daje liczne koncerty i ma się całkiem dobrze. 01:35 MUZYCZNA PARTYZANTKA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Mirosław Dembiński Film zrealizowany w czasie wspólnej trasy czołowych rockowych zespołów białoruskich (NRM, Neuro Dubel, Krama) i wykonawców z Polski. Pokazuje, w jaki sposób przez ostatnie kilka lat artyści walczą z reżimem przy pomocy muzyki. 02:35 STANISŁAW LEM Film dokumentalny, 42 min, Polska, 1996 Scenariusz: Tomasz Kamiński Zdjęcia: Jeremi Grzywa, Andrzej Jaskowski Program z 1996 r. , w którym Stanisław Lem, zmarły 27 marca 2006 r. pisarz, eseista, filozof, futurolog i satyryk opowiada o swoim życiu: o dzieciństwie i młodości spędzonej we Lwowie, o okupacji sowieckiej i niemieckiej oraz trwającej przez całe życie fascynacji Lwowem. O bohaterze filmu mówią z kolei: Jerzy Turowicz - red. naczelny "Tygodnika Powszechnego", Czesław Miłosz, Jan Błoński - krytyk literacki oraz Jerzy Jarzębski - krytyk teatralny. W dokumencie wykorzystano też fragmenty filmów fabularnych nakręconych wg powieści Lema.