TVP Kultura Środa, 12.10.2022 09:00 PACIORKI JEDNEGO RÓŻAŃCA Film obyczajowy, psychologiczny, 107 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Marta Straszna, Augustyn Halotta, Jan Bógdoł, Ewa Wiśniewska, Franciszek Pieczka, Jerzy Rzepka, Stanisław Zaczyk, Ryszard Jasny, Róża Richter, Władysław Gluch, Antoni Wolny, Maksymilian Baron Ekranizacja noweli Albina Siekierskiego "Tego domu już nie ma". Osiedle starych domków górniczych ma zostać zburzone pod budowę nowych bloków. Część mieszkańców już się wyprowadziła do nowych mieszkań, inni są właśnie w trakcie przeprowadzki. Przed domkami płoną stare graty. Emerytowany górnik Habryka, żegnając się z sąsiadami, zapowiada, że nie opuści swego domu. Przydział na nowe mieszkanie drze. Żona chcąc nie chcąc popiera go, mieszkający razem z nimi młodszy, żonaty syn także rozumie upór ojca. Jednak synowa pod nieobecność męża wyprowadza się do bloku. Tymczasem zbliża się termin rozbiórki. U Habryki zjawia się jego starszy syn i próbuje go przekonać, że postępuje źle, przyjeżdża nawet dyrektor kopalni, w której pracuje młodszy syn. Jednak żaden z nich nie jest w stanie złamać uporu starego górnika. Któregoś dnia wnuczek Habryki wraca ze szkoły pobity, zabity zostaje także ulubiony królik górnika. Gdy przed domem zjawia się ekipa rozbiórkowa, Habryka ostrzega ich, że pod fundamenty podłożył miny, które zostały mu jeszcze z powstania. W kopalni tymczasem zapada decyzja, że należy naprawić krzywdę wyrządzoną Habryce - przodownikowi pracy i powstańcowi śląskiemu, który zasłużył na coś lepszego niż ciasne mieszkanie w bloku. Otrzymuje więc na własność willę w Katowicach. Przenosi się tam razem z żoną, ale w tym obcym, pustym domu oboje czują się źle. Habrykowa stara się jak może stworzyć choć namiastkę dawnego domu. Jednak mąż wkrótce umiera - jak stare drzewo, które usycha tuż po przesadzeniu. W roli Habryki wystąpił Aleksander Halotta, emerytowany górnik i pisarz amator. Film otrzymał Grand Prix na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1980 roku oraz Nagrodę Specjalną Jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlovych Varach także w roku 1980. 13:30 SIEDLISKO - ODC. 2/9 Serial obyczajowy, 49 min, Polska 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Wanda Majerówna, Zofia Nasierowska Aktorzy: Anna Dymna, Leonard Pietraszak, Renata Dancewicz, Agnieszka Wagner, Paweł Deląg, Piotr Machalica, Łukasz Mechanicki, Danuta Szaflarska, Wanda Majerówna, Zofia Merle, Piotr Gąsowski, Stanisława Celińska, Leszek Zduń, Michał Pawlicki, Marian Opania, Krzysztof Kowalewski, Magdalena Cielecka, Jerzy Zelnik, Jerzy Kamas, Igor Przegrodzki, Lech Ordon, Stanisław Brejdygant, Olgierd Łukaszewicz, Grażyna Marzec, Stanisław Brudny i inni Marianna z Krzysztofem wybierają się do mieszkania syna Jacka, by przypilnować wnuka Jasia. Jego rodzice bowiem idą na premierę filmu w kinie. Niedługo po wyjściu młodych dziadkowie usypiają chłopca. Czekanie na powrót dzieci umila im gra w "Scrabble". Wspólnie starają się znaleźć właściwą definicję słowa "siedlisko". Wkrótce znów wyjeżdżają na Mazury. Panistruga żyje chrztem synka Kowalów i uświetniającą tę uroczystość zabawą. W zagrodzie Róży Krzysztof, naprawiając płot, niespodziewanie wpada do dołu po bimbrze. Z opresji ratują go Marianna i Józek. Niebawem w odwiedziny przyjeżdża Jacek z żoną i synkiem. Jasio znika gdzieś z psem. Zaniepokojony Krzysztof rusza na poszukiwania wnuka. 14:35 SIEDLISKO - ODC. 3/9 Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Wanda Majerówna, Zofia Nasierowska Aktorzy: Anna Dymna, Leonard Pietraszak, Renata Dancewicz, Agnieszka Wagner, Paweł Deląg, Piotr Machalica, Łukasz Mechanicki, Danuta Szaflarska, Wanda Majerówna, Zofia Merle, Piotr Gąsowski, Stanisława Celińska, Leszek Zduń, Michał Pawlicki, Marian Opania, Krzysztof Kowalewski, Magdalena Cielecka, Jerzy Zelnik, Jerzy Kamas, Igor Przegrodzki, Lech Ordon, Stanisław Brejdygant, Olgierd Łukaszewicz, Grażyna Marzec, Stanisław Brudny i inni Trwa remont i rozbudowa domu odziedziczonego po pani Róży. Wraz z pracami budowlanymi pojawiają się liczne kłopoty, które spadają na głowę Marianny. Nie dość, że użera się z robotnikami, to jeszcze musi przyprowadzić furmankę cementu, gdyż sołtys Kotula wprowadził się w stan ciężkiego upojenia alkoholowego. Wódka staje się przekleństwem Marianny, ale i ważnym argumentem w negocjacjach z majstrem Bugałą, na którym umęczona kobieta usiłuje wymóc bardziej efektywną pracę. Na tym jednak nie kończą się kłopoty państwa Kalinowskich. Pewnego dnia Krzysztof odkrywa, że w pobliskim jeziorze rozpleniło się podejrzane zielsko. Zaniepokojony jedzie wraz z żoną na przeciwległy brzeg, gdzie znajduje się zakład doświadczalny Akademii Rolniczej. Tam poznają profesora Wanata, którego przywożą do Panistrugi na wizję lokalną. Ku uciesze Kalinowskich uczony stwierdza, że wodorosty są oznaką czystej wody. Marianna i Krzysztof zapraszają profesora na uroczysty obiad z udziałem całej rodziny, dla uczczenia 30. rocznicy ich poznania się. 16:00 CAFE POD MINOGĄ Komedia, 88 min, Polska 1959 Reżyseria: Bronisław Brok Scenariusz: Stefan Wiechecki - Wiech, Bronisław Brok Zdjęcia: Seweryn Kruszyński Muzyka: Jerzy Wasowski Aktorzy: Adolf Dymsza, Wacław Jankowski, Włodzimierz Skoczylas, Feliks Chmurkowski, Stefania Górska, Krystyna Kołodziejczyk, Bolesław Płotnicki, Hanna Bielicka, Jerzy Duszyński, Aleksander Dzwonkowski, Makpokpo Dravi, Jerzy Bielenia, Kazimierz Biernacki, Bronisław Darski, Stefan Witas i inni Adaptacja powieści Stefana Wiecheckiego, czyli popularnego Wiecha - wytrawnego felietonisty, niezrównanego kronikarza warszawskiej gwary i folkloru. Akcja filmu rozpoczyna się przed wybuchem II wojny światowej. Państwo Aniołkowie - właściciele "Cafe pod Minogą" urządzaja zaręczyny swej wychowanki Sabci. Gośćmi przyszłych małżonków są m.in. Maniuś Kitajec i bracia Piskorscy - kumple narzeczonego, rekrutujący się z barwnej społeczności stołecznych "szoferaków" oraz - nomen omen - Celestyn Konfiteor - właściciel zakładu pogrzebowego pod krzepiącą nazwą "Wieczny odpoczynek". Prawdziwą sensację wywołuje jednak pojawienie się Jumbo - znajomego Murzyna, wożącego egzotycznego dyplomatę akredytowanego w Warszawie. Polityk ów - czując zbliżającą się wojnę - przewidująco wziął nogi za pas, lecz niebacznie zostawił samochód i ukryte pod podłogą swej willi pieniądze. To właśnie one staną się od tej pory obiektem szczególnego pożądania taksówkarskiej ferajny. Snów o bogactwie nie zdoła z nich wykorzenić nawet okupacja. Mimo że była posiadłość dyplomaty jest w rękach hitlerowców, sprytni warszawiacy z pomocą przebranego za kobietę Jumbo, wykradają schowaną gotówkę. Ku ich żalowi okazuje się jednak, że z takim trudem zdobyte pieniądze są już bez wartości. Tymczasem w stolicy wybucha powstanie... 17:50 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM BUDOWNICTWA LUDOWEGO W SANOKU Magazyn, 26 min, Polska, 2021 Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku to pierwsze i największe pod względem liczby zgromadzonych obiektów muzeum etnograficzne w Polsce, założone po drugiej wojnie światowej, w 1958 roku. Położone jest na terenie Białej Góry, części dzielnicy Wójtostwo na prawym brzegu Sanu, u podnóża Białej Góry w paśmie Gór Sanocko - Turczańskich. Park etnograficzny zajmuje powierzchnię 38 hektarów. Po przekroczeniu bramy skansenu wchodzimy do części nazwanej Galicyjskim Rynkiem. Wszystkie obiekty są rozmieszczone wokół brukowanego placu. W dalszej części znajdują się rozrzucone na pagórkowatym terenie wiejskie chaty, budynki gospodarcze, budynki użyteczności publicznej (szkoła, zajazd), kapliczki, wiatrak itd. Większość budowli jest w pełni wyposażona. W jednej z chat urządzono stałą wystawę ikon. Zgromadzono tu 220 ikon, które powstawały na terenie polskich Karpat od XV do XX wieku. Są tu także drewniane obiekty sakralne. Na terenie MBL jest również część poświęcona wydobyciu ropy naftowej, m.in. szyby naftowe i lokomobile. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - NIEBO NAD BERLINEM (W WIDEOTECE: AILES DU DESIR / DER HIMMEL UBER BERLIN / WINGS OF DESIRE) Melodramat, fantasy, 124 min, Francja/Niemcy, 1987 Reżyseria: Wim Wenders Scenariusz: Wim Wenders, Peter Handke Zdjęcia: Henri Alekan Muzyka: Jurgen Knieper Występują: Bruno Ganz, Solveig Dommartin, Otto Sander, Curt Bois, Peter Falk, Didier Flamand i inni Wim Wenders, Niemiec z pochodzenia, jest obywatelem świata: myśli po niemiecku, mówi po francusku, inspiruje swoje filmy kinem amerykańskim. W Ameryce przebywał na zaproszenie Francisa Forda Coppoli i tu zrealizował "Hammetta" i "Paryż, Teksas". Wymyślona wespół z austriackim pisarzem Peterem Handke filozoficzna baśń "Niebo nad Berlinem" jest nostalgicznym powrotem reżysera do Europy, do ojczyzny, do miasta (Berlin Zachodni) nieporównywalnego z żadnym innym. Z góry, z berlińskiego nieba, dwa anioły Damiel i Cassiel obserwują życie ludzi. Pewnego dnia spływają na Ziemię i korzystając ze swej niematerialności, wtapiają się w tłum berlińczyków. Potrafią podsłuchiwać ludzkie monologi wewnętrzne i stwierdzają, że ziemskie istoty są smutne i zamknięte w sobie. Spacerują po ulicach, odwiedzają czytelnie, wytwórnię filmową, cyrki. W jednym z nich Damiel dostrzega piękną trapezistkę Marion i zakochuje się w niej. Ale Marion nie może go zobaczyć, choć odczuwa obecność anioła jako niejasne, delikatne wrażenie. Nieszczęśliwy Damiel zaczyna marzyć o zrzuceniu skrzydeł i staniu się zwykłym człowiekiem. Spotyka byłego anioła, a obecnie znanego aktora Petera Falka, który kręci w Berlinie film o czasach faszystowskich. Doskonale rozumie on marzenie Damiela, gdyż sam 30 lat wcześniej przyjął ziemską postać i nigdy tego nie żałował, mimo że utracił tym samym swą nieśmiertelność. Zagadka przyszłości, oczekiwanie na to, co jeszcze przyniesie los, okazało się bardziej kuszące niż wszechwiedza pozbawiona jakichkolwiek niespodzianek. Aktor ułatwia więc zakochanemu aniołowi wejście w ludzki wymiar i stanie się - jak on - zwykłym śmiertelnikiem. Damiel może już udać się na spotkanie z Marion. Reżyser tak wspominał pracę nad swym dziełem: "Już na etapie pomysłu miałem opracowaną generalną koncepcję plastyczną filmu. Sekwencje, kiedy Damiel jest jeszcze aniołem, są czarno - białe, a barwa oznacza wejście w świat śmiertelnych, uzasadnia ją pragnienie widzenia, dotykania, odczuwania sensualnego. (...) Pierwsza część filmu ma charakter snu - stąd też czerń i biel obrazu. Gdy anioł Damiel staje się istotą ludzką, film przyjmuje pełną paletę barw". 22:20 MISTRZ I MAŁGORZATA - ODC. 6 (MASTIER I MARGARITA) Serial fantasy z elementami groteski, 45 min, Rosja 2005 Scenariusz i reżyseria: Władimir Bortko Aktorzy: Oleg Basiłaszwili, Kirił Lawrow, Siergiej Biezrykow, Władysław Załkin, Aleksandr Abdułow, Oleg Sorokin, Stanisław Sokołow, Anna Kowalczuk W Moskwie pojawia się wujek prezesa Massolitu, Berlioza, który marzył o przeniesieniu się do Moskwy. Teraz chce przejąć w spadku mieszkanie po kuzynie. Niestety, zostaje bardzo brutalnie potraktowany przez dziwnych mieszkańców lokalu nr 50. Tak samo traktują oni też innego gościa - bufetowego z teatru "Varietes", który przychodzi z reklamacją, że widzowie płacący "papierkami" zaczarowanymi przez maga oszukali bufet na paręset czerwońców. NKWD prowadzi śledztwo w sprawie maga. Nie mogą znaleźć żadnych istotnych dowodów, a samego maga też nie potrafią zatrzymać. Ilekroć milicja obywatelska sprawdza mieszkanie po Berliozie i zaginionym Lichodiejewie, wszystko jest w najlepszym porządku: nie stwierdzają, żeby ktokolwiek tam mieszkał. Asasello odnajduje Małgorzatę. Namawia ją do odwiedzenia znajomego cudzoziemca. Małgorzata, która po utracie Mistrza straciła wszelką chęć do życia, zgadza się. Po użyciu podarowanego kremu staje się wiedźmą. Uczy się panować nad swoim nowym pojazdem - szczotką. Mści się na krytyku Łabuńskim, przez którego straciła swojego Mistrza. 23:25 16. MIĘDZYNARODOWY KONKURS SKRZYPCOWY IM. HENRYKA WIENIAWSKIEGO - PODSUMOWANIE 1 ETAPU (STUDIO) Koncert, 40 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Agata Kwiecińska (prowadząca), Adam Rozlach (prowadzący) Podsumowanie pierwszego etapu 16. Międzynarodowego Konkursu im. Henryka Wieniawskiego. 00:20 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - ETGAR KERET. TO SIĘ ZDARZYŁO NAPRAWDĘ (ETGAR KERET: BASED ON A TRUE STORY) Film dokumentalny, 66 min, Izrael/Niderlandy (Holandia), 2017 Reżyseria: Stephane Kaas Film dokumentalny poświęcony Etgarowi Keretowi, współczesnemu izraelskiemu prozaikowi i reżyserowi. Jego utwory tłumaczone były na 42 języki. Na cześć Kereta w Warszawie powstał najwęższy dom świata. 01:40 RAD. TRIO FEAT. CANDY DULFER IN CONCERT. BALOISE SESSION 2018 (RAD. TRIO FEAT. CANDY DULFER IN CONCERT. BALOISE SESSION 2018) Koncert, 62 min, Szwajcaria, 2018 Reżyseria: Roli Bärlocher Wykonawcy: Rad, Candy Dulfer Koncert pochodzącej z Kalifornii Rose Ann Dimalanta, znanej jako RAD oraz duńskiej saksofonistki Candy Dulfer na słynnym festiwalu Baloise Session. 02:55 LEKKIE OBYCZAJE - BLUE JASMINE (BLUE JASMINE) Komediodramat, 94 min, USA 2013 Scenariusz i reżyseria: Woody Allen Zdjęcia: Javier Aguirresarobe Aktorzy: Cate Blanchett, Sally Hawkins, Alec Baldwin, Peter Sarsgaard, Louis C. K. Andrew Dice Clay, Bobby Cannavale Na ekranie błyszczy Cate Blanchett, która w 2014 r. za swoją pierwszoplanową kreację została uhonorowana Oscarem oraz Złotym Globem i nagrodą BAFTA. Uwagę jury i krytyków zwróciła na siebie także aktorka drugoplanowa Sally Hawkins, która otrzymała nominację do Oscara. Wśród nominowanych do tej prestiżowej nagrody znalazł się również sam Woody Allen, wyróżniony za najlepszy scenariusz oryginalny. Film otwiera scena, w której główna bohaterka, Jasmine, leci samolotem z Nowego Jorku do San Francisco. Przez całą podróż zagaduje do siedzącej obok starszej pani, którą wyraźnie męczy jej paplanina. Ale wytworna, młoda dama nie zniechęca się, musi wyrzucić z siebie wszystkie żale, mówi o swoim małżeństwie, które właśnie się rozpadło. Starszego o 9 lat męża Hala poznała na studiach, był świetnym kochankiem i miał bardzo dużo pieniędzy. Rozpieszczał ją, obsypywał drogimi prezentami, zabierał w dalekie podróże. Rzuciła więc naukę, by cieszyć się pełnią życia u boku męża milionera. Sielanka nie trwała długo, rzekomy biznesmen Hal okazał się zwykłym oszustem i trafił do więzienia, gdzie popełnił samobójstwo. Wdowa straciła wszystko: pieniądze, służbę, luksusowy apartament przy Piątej Alei z widokiem na Central Park, przyjaciół z wyższych sfer. Teraz będzie musiała żyć bardzo skromnie, w jednej z biedniejszych dzielnic San Francisco. Zanim nie odbije się od dna, zatrzyma się u siostry Ginger, przedstawicielki klasy robotniczej, która jest po rozwodzie i samotnie wychowuje dwóch kilkuletnich synów. Nowy chłopak Ginger, Chili, niczym nie różni się od jej byłego męża, nieudacznika Augiego, więc dziewczyna nie ma żadnych perspektyw na lepszą przyszłość, z czym wyraźnie się pogodziła. Tymczasem Jasmine walczy o swoje życie, chce rozpocząć wszystko od nowa. Zatrudnia się jako recepcjonistka w gabinecie dentystycznym mało atrakcyjnego dra Flickera, który - ku jej niezadowoleniu - nachalnie zabiega o jej względy. Jasmine uczęszcza także na kurs komputerowy, by potem się zająć projektowaniem wnętrz przez Internet. Jej życie nabiera jaśniejszych barw, gdy poznaje bogatego wdowca Dwighta, który pracuje w korpusie dyplomatycznym i zamierza ubiegać się o fotel kongresmena. Zauroczona przystojnym i zamożnym mężczyzną Jasmine, zaczyna konfabulować na swój temat, że jest wdową po znanym chirurgu, który zmarł na atak serca, a ona sama zarabia na życie jako projektantka. Odzyskawszy dawny czar i pewność siebie, Jasmine brnie w kłamstwa. Kiedy Dwight oświadcza się i idzie z nią do jubilera, by kupić ukochanej pierścionek zaręczynowy, przypadkowo natykają się na Augiego, który ma bardzo dużo do powiedzenia.