TVP Dokument Środa, 19.10.2022 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - POPIELATE ŻYCIE Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Trudno powiedzieć, gdzie jest. Trudno dociec, czy w ogóle jest. Niełatwo komukolwiek wytłumaczyć, kim jest. Popielica - jedno z najbardziej tajemniczych i nieznanych zwierząt rodzimej fauny. Przedstawicielka równie mało znanej rodziny pilchów - gryzoni, w których jedni dopatrują się raczej myszy, inni raczej wiewiórek. Prawdę o nich stara się poznać dr Mirosław Jurczyszyn, dla którego te zagadkowe ssaki stały się życiowym wyzwaniem. Nie tylko stara się odkryć, gdzie są, ale zabiega o to, by były wszędzie, gdzie być powinny. Ku chwale bukowych lasów, które stanowią ich najprawdziwszą ojczyznę. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 23 OWCZYM PĘDEM Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Radosław Kotarski tym razem rusza w polskie Tatry, aby zbadać, czy tamtejsi górale nadal pielęgnują historyczne tradycje wypasania owiec. Czy naprawdę codziennie wyprowadza się je w wysokie góry? Jak dawniej wyrabiano oscypki i czy dzisiaj również używa się pierwotnych metod? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdą się w programie. 07:05 NOTACJE - STEFAN BRATKOWSKI. PAŹDZIERNIK 1956 Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2010 Autor: Sławomir Malcharek Opowieść o polskiej odwilży 1956 roku z pozycji studenta, prawnika, aktywnego obserwatora i uczestnika wydarzeń tamtych czasów. Stefan Tadeusz Aleksander Bratkowski (ur. 22 listopada 1934 roku we Wrocławiu), dziennikarz, publicysta, pisarz, z wykształcenia prawnik. Zajmuje się problematyką naukową, ekonomiczną, historyczną i kwestiami nowoczesnego zarządzania. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 129 WAŁBRZYCH Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejny przystanek na trasie podróży Tomasza Bednarka to Wałbrzych - poprzemysłowe miasto, w którym przez kilka stuleci ydobywano węgiel kamienny. Miasto szczyci się dużą ilością zieleni i malowniczym położeniem wśród Gór Wałbrzyskich. W samym środku, na wzgórzu, rozciąga się Park Miejski im. Jana III Sobieskiego. Jest tu nawet ponad stuletnie górskie schronisko Harcówka. Najstarszą budowlą Wałbrzycha jest maleńki kościółek Matki Boskiej Bolesnej zbudowany w 1305 roku. Według legendy tu znajdowało się źródełko wody, wokół którego rozwinęła się osada, dając początek miastu. Sercem Starówki jest Rynek, połączony z innym ważnym miejskim placem, zwanym Magistrackim, jest przejściem na skróty przez podwórka kamienic. Symbolem bogactwa dawnego Wałbrzycha są licznie zachowane pałace fabrykantów. Jednym z najwystawniejszych jest zbudowany na początku XIX wieku pałac Albertich, w którym dziś działa Muzeum Porcelany. Najsłynniejszym zabytkiem jest Zamek Książ górujący wysoko na skale ponad miastem. To prawdziwa perła Dolnego Śląska i trzeci pod względem wielkości zamek w Polsce. Prawdziwym nowym sercem Wałbrzycha jest otwarte w 2014 roku Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia - unikalny w skali Europy zespół obiektów służących edukacji i sztuce. Centrum założone na terenie dawnej kopalni węgla kamiennego znalazło się na prestiżowym Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego, jako jedyne miejsce z Dolnego Śląska i jedna z siedmiu tego typu atrakcji w Polsce. 07:50 PRZYRODNIK NA TROPIE - /21/ - ŁOŚ Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Bohater tego odcinka to łoś. Wygląda jak słodka maskotka, ale - uwaga! - to wrażenie jest mylące. Łosie potrafią ważyć aż 800 kg, mają imponujące poroże i są raczej samotnikami. Lubią tereny podmokłe i są roślinożerne. Mają też ciekawe relacje damsko - męskie, a o nich opowiada niestrudzony przyrodnik - Łukasz Bożycki. 08:20 ŻYCIE W 50 STOPNIACH (LIFE AT 50 C) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Wayne Harley, Namak Khoshnaw Film dokumentalny o zmianach klimatu, o tym, jak niektóre miejsca na świecie są coraz bardziej gorące i o ludziach, którzy muszą tam żyć. Gdy świat staje się coraz gorętszy, przetrwanie staje się trudniejsze. Życie w temperaturze 50 stopni Celsjusza to ekstremum. Zobaczymy, jak wygląda życie na takiej pierwszej linii frontu milionów istnień, które każdego dnia muszą się mierzyć z ekstremalnymi upałami. Film bada wpływ zmian klimatycznych na ludzi na całym świecie. Od Nigerii po Pakistan, jest to aktualne śledztwo dotyczące tego, jak globalne ocieplenie zmienia życie. 09:30 AMUR NAJWIĘKSZA RZEKA AZJI - AMUR. AMAZONKA AZJI. RZEKA CZARNEGO SMOKA (AMUR ASIA’S AMAZON. THE BLACK DRAGON) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Franz Hafner, Klaus Feichtenberger Film dokumentalny o rzece Amur, jednej z najpotężniejszych na Ziemi. Powierzchnia dorzecza to prawie dwa tysiące kilometrów kwadratowych, długość rzeki wynosi 2824 km. To rzeczna granica pomiędzy Rosją a Chinami. Jedna z największych rzek świata wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Płynąc z głębi kontynentu azjatyckiego do Pacyfiku, rozdziela dwa supermocarstwa. Ale jej liczne dopływy łączą zróżnicowane krainy. Najrozleglejsze obszary trawiaste na Ziemi. Dziewicze lasy pełne dzikich zwierząt. Ukształtowane przez wulkany tereny o księżycowym krajobrazie. Parne wilgotne lasy. Bezkresne równiny zalewowe i dzikie tereny podmokłe. Wszystkie te środowiska zasilają jedno z najbogatszych północnych mórz, które w zamian sprowadza deszcze spadające na dorzecze o powierzchni blisko dwóch tysięcy kilometrów kwadratowych. To nie tylko rzeka, ale rozległa sieć strumieni, jezior i bagien, pełen wód krajobraz na miarę kontynentu. Nie sposób określić, gdzie kończy się rzeka, a zaczyna morze. Amur wpływa do Oceanu Spokojnego w nieustannie powtarzającym się tańcu rzeki, morza i nieba. Amur wpada do Cieśniny Tatarskiej, która łączy Morze Japońskie z Morzem Ochockim - jednym z największych łowisk na świecie. U wybrzeży skalistej zatoki słodkie wody potężnego Amuru mieszają się ze słoną wodą morską w miejscu, gdzie spotykają się oceaniczne prądy podzwrotnikowe i polarne. Powstałe w związku z tym mgły - postrach żeglarzy - wprowadzają masy wilgoci w głąb lądu. 10:35 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 2 MADERA (ISLANDS OF THE FUTURE 2. MADEIRA) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu, na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 11:35 LEPIEJ NIŻ PTAKI Reportaż, 20 min, Polska, 1977 Zdjęcia: Józef Bakalarski, Tomasz Kosior Nie każdy pilot może zostać akrobatą lotniczym. Do wykonywania figur samolotem potrzebne są wytrwałość, opanowanie i dobra kondycja fizyczna. Osiągnięcie doskonałości w wykonywaniu manewrów w powietrzu, można zdobyć dzięki ciężkiej pracy, bo tylko poprzez powtarzalność będzie możliwe zapanowanie nad samolotem. Kiedy już wykonywanie pętli, beczki nie będzie kłopotem i wszelkie figury będą wykonywane z precyzją, latanie staje się pasją, bez której trudno żyć. O miłości do samolotów i latania opowiadają piloci z Ośrodka Akrobacji Samolotowej przy aeroklubie w Szczecinie Dąbiu. 12:05 PROFESOR OD SERCA - ZBIGNIEW RELIGA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Halina Szymura Zdjęcia: Sławomir Chudowski Kiedy mówimy Religa, w pierwszym momencie nasuwają nam się skojarzenia: pionier polskiej transplantacji, pierwszy przeszczep serca w Polsce. Ten wybitny lekarz i naukowiec wdrożył też wiele własnych, oryginalnych programów w zakresie leczenia skomplikowanych, wrodzonych wad serca, wprowadził ciekawe zabiegi z obszarów chirurgii naczyniowej. Jego największe dzieło to jednak stworzenie komory do mechanicznego wspomagania krążenia. Film nie jest notką biograficzną profesora, ale okazją do przypomnienia jego najważniejszych dokonań w medycynie, w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym. Jego bogaty życiorys starczyłby zapewne na kilka filmów. Ten dokument skupia się na sprawach najważniejszych dla samego profesora, dla ludzi, którym ratował życie, dla grona jego współpracowników, których wychowywał, wpajając im najcenniejsze zasady etyki lekarskiej. Wykształcony w Polsce, odbył kilkuletnie staże w amerykańskich klinikach, m. in. u takich sław jak Adrian Kantrowitz czy Wojciechowski. Zdobyte tam umiejętności chciał przenieść do polskich klinik, choć nie zawsze spotykał się ze zrozumieniem. Całość jest oparta na wspomnieniach najbliższych mu osób w zawodzie i w życiu. O atmosferze, jaka towarzyszyła pierwszym transplantacjom, asystujący przy zabiegach dawni asystenci, dziś profesorowie renomowanych klinik: Andrzej Bochenek, Marian Zembala, Jerzy Foremny. Wszyscy są uwiecznieni w cennych archiwalnych materiałach z pierwszych przeszczepów serca, jakie miały miejsce w latach 1985 - 1990. O tym, jak sprawy zawodowe profesora wpływały na życie rodzinne mówią żona, córka i syn. Wzruszające są opowieści dawnych pacjentów, którzy nazywają go drugim ojcem. Tadeusz Żytkiewicz jest najdłużej żyjącym pacjentem z przeszczepionym sercem. To finał jego operacji obiegł cały świat za pośrednictwem zdjęcia Jamesa Steinfielda (National Geographic). Henryk Kubiak, najstarszy człowiek, któremu w Polsce przeszczepiono serce, opowiada o swoich sukcesach na międzynarodowych olimpiadach sportowych, mimo że ukończył 76 lat. O niezwykłych sytuacjach podczas współpracy lotnictwa wojskowego z prof. Religą opowiada lotnik, płk. inż. Mirosław Czechowski. Dramaty, jakie towarzyszyły tym lotom, uwiecznione na filmie dokumentalnym, zrealizowanym na potrzeby lotnictwa wojskowego, obrazują chwile grozy i determinacji w walce o ludzkie życie. Prezes Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii, bliski przyjaciel profesora, wspomina koncerty z cyklu "Serce za serce". Były to wydarzenia, które elektryzowały całą Polskę. To na prośbę profesora po raz pierwszy wystąpili w Polsce, w Zabrzu: Placido Domingo, Jose Carreras, Monserat Cabaille, June Anderson i wielu innych artystów światowych estrad. O tym, kim jest prof. Zbigniew Religa dla młodych ludzi, mówią uczniowie szkoły w Miedniewicach, która nosi imię słynnego kardiochirurga. W filmie nie brak także archiwalnych wypowiedzi samego profesora, są to fragmenty studyjnych wywiadów, wystąpień publicznych oraz reportaży poświęconych działalności założonej przez niego Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii. Film bardzo wzrusza, ale są w nim również momenty zabawne, zwłaszcza w opowiadaniach dawnych asystentów profesora, choć często rodziły się one w sytuacjach dramatycznych. Jest to obraz o charyzmatycznym chirurgu, ale też o człowieku o wielkim sercu i pogodzie ducha. 14:05 AMUR NAJWIĘKSZA RZEKA AZJI - AMUR. AMAZONKA AZJI. TAJEMNICZE ŹRÓDŁA (AMUR ASIA’S AMAZON. THE SECRET SPRINGS) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Franz Hafner, Klaus Feichtenberger Film dokumentalny o rzece Amur, jednej z najpotężniejszych na Ziemi. Powierzchnia dorzecza to prawie dwa tysiące kilometrów kwadratowych, długość rzeki wynosi 2824 km. To rzeczna granica pomiędzy Rosją a Chinami. Jedna z największych rzek świata wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Płynąc z głębi kontynentu azjatyckiego do Pacyfiku, rozdziela dwa supermocarstwa. Ale jej liczne dopływy łączą zróżnicowane krainy. Najrozleglejsze obszary trawiaste na Ziemi. Dziewicze lasy pełne dzikich zwierząt. Ukształtowane przez wulkany tereny o księżycowym krajobrazie. Parne wilgotne lasy. Bezkresne równiny zalewowe i dzikie tereny podmokłe. Wszystkie te środowiska zasilają jedno z najbogatszych północnych mórz, które w zamian sprowadza deszcze spadające na dorzecze o powierzchni blisko dwóch tysięcy kilometrów kwadratowych. To nie tylko rzeka, ale rozległa sieć strumieni, jezior i bagien, pełen wód krajobraz na miarę kontynentu. Nie sposób określić, gdzie kończy się rzeka, a zaczyna morze. Amur wpływa do Oceanu Spokojnego w nieustannie powtarzającym się tańcu rzeki, morza i nieba. Amur wpada do Cieśniny Tatarskiej, która łączy Morze Japońskie z Morzem Ochockim - jednym z największych łowisk na świecie. U wybrzeży skalistej zatoki słodkie wody potężnego Amuru mieszają się ze słoną wodą morską w miejscu, gdzie spotykają się oceaniczne prądy podzwrotnikowe i polarne. Powstałe w związku z tym mgły - postrach żeglarzy - wprowadzają masy wilgoci w głąb lądu. 15:05 DZIKI BAŁTYK - ODC. 1 MIĘDZY DANIĄ A ŁOTWĄ (WILD BALTIC SEA / WILDE OSTSEE / 1. BETWEEN DENMARK AND LATVIA) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Christoph Houschild Serial dokumentalny o dzikiej przyrodzie Bałtyku. Natura tego najbliższego nam morza oferuje wiele niespodzianek. Pierwszy odcinek prowadzi nas z Danii przez Mierzeję Kurońską Litwy na Łotwę. Zabiera nas z północnego krańca Danii, via Półwysep Dar i Mierzeję Kurońską - do rozległych plaż Łotwy. Bałtyk różni się od innych mórz, bo jest morzem śródlądowym, ze słonymi wodami na zachodzie i słodkimi na północnym wschodzie. To najmłodsze morze na świecie powstało po ostatniej epoce lodowcowej. Po dziś dzień wiatr i fale kształtują wybrzeże, niosąc piasek z klifów na moreny. Powstają wysokie wydmy i rozległe, piaszczyste plaże, charakterystyczne zwłaszcza dla zachodnich i południowych regionów Bałtyku. Blisko Skagen znajduje się najbardziej wysunięty na północ kraniec Danii, gdzie łachy piaszczyste wchodzą daleko w morze, a między Skagerrak i Kattegat Morze Północne spotyka Bałtyk. 16:05 ŻYWNOŚĆ PRZYSZŁOŚCI - CZĘŚĆ 1 EKSPERYMENTY (FOOD 3.0) Film dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części pierwszej na eksperymentach mających na celu produkcję żywności w oparciu o najnowsze technologie. Odwiedzimy laboratoria i pracownie naukowe. Zagłębimy się w procesy żywieniowe podobne do tych stosowanych przez kosmonautów czy globtroterów. 17:00 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 3 ORKADY (ISLANDS OF THE FUTURE 3. ORKNEY) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Seria dokumentalna, pięcioodcinkowa o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu, na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 18:05 PRZED KOLUMBEM. ODKRYWANIE AMERYKI (FIRST BEFORE COLUMBUS - THE TRUE DISCOVERERS OF AMERICA) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Axel Sand, Peter Prestel W powszechnym przekonaniu odkrywcą Ameryki był Krzysztof Kolumb. Ale to nie on dotarł tam pierwszy. I wiedział o tym. Opowieści na temat dalekiego lądu krążyły już wcześniej. Istniały nawet mapy wskazujące do niego drogę. Kim byli poprzednicy Kolumba? Viking Leif Eriksson, który około roku 1000 n.e. jako pierwszy Europejczyk postawił stopę na amerykańskiej ziemi. Średniowieczny walijski książę o imieniu Madoc miał zbudować ufortyfikowane miejsca wzdłuż rzeki Ohio. I król z zachodnioafrykańskiego Mali, o którym mówi się, że wykorzystał swoje niezmierzone bogactwa do sfinansowania gigantycznej floty 200 lat przed Kolumbem. Gdy podążamy ich śladami przez starożytne teksty i dokumenty, odrywając legendę od mitów za pomocą aktualnych badań archeologicznych, staje się jasne, że Kolumb nie zapuścił się w nieznane. Był zagorzałym kolekcjonerem map i danych żeglarskich i wiedział, że na Zachodzie jest ląd, a inni go wyprzedzili. Oto ich historia. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - TOKIO. JAK FENIKS Z POPIOŁÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 1 Telenowela dokumentalna, 38 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Zbigniew Jarosz, Wojciech Kursa, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek W pierwszym odcinku wizyta w szpitalu Położniczo - Ginekologicznym Ujastek w Krakowie i potkanie z bohaterami. Antoś, Kuba i Franio to trojaczki urodzone przed terminem. Walczą o zdrowie i życie, ponieważ los maluchów urodzonych przedwcześnie może zmienić się nieoczekiwanie. Żona Jerzego, Magdalena, która trafia do szpitala z powodu odklejonego łożyska, a także Agnieszka, która na oddziale porodowym znajduje się z powodu zagrożenia życia swojego i jej nienarodzonego dziecka, to kolejne bohaterki serialu. Poznamy też Amelię, która na IIntensywną Terapię Noworodka dociera w stanie krytycznym. Przyszła na świat trzy miesiące za wcześnie i waży zaledwie 620 gramów. Lekarze zaczynają heroiczną walkę o jej życie. Tymczasem Elżbieta i Grzegorz głęboko wierzą, że ich córeczka Matylda zostanie dziś wypisana z Oddziału Neonatologicznego. 20:55 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 2 Telenowela dokumentalna, 37 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Wojciech Kursa, Zbigniew Jarosz, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek W kolejnym odcinku poznamy dalsze losy bohaterów. Amelia, którą lekarze zdołali uratować, nadal jest w stanie ciężkim. W pierwszych tygodniach, a nawet miesiącach po porodzie, życie tak skrajnych wcześniaków, jest zagrożone. Na oddziale patologii noworodka znajduje się także Maciuś, który oddycha za pomocą respiratora i jest karmiony sondą dożylną. Jego ojciec, Jerzy, uczy się, jak poprzez dotyk zbudować więź ze swoim synkiem. Elżbieta i Grzegorz dowiadują się, że ich córeczka Matylda przeszła zawał półkuli mózgu, więc musi pozostać w szpitalu na kolejne badania. 21:40 GRANICA OBŁĘDU (THE CREEPY LINE) Film dokumentalny, 55 min, USA, 2018 Reżyseria: M. A. Tylor Zdjęcia: Dain Valverde Muzyka: Jay Smith Film dokumentalny ukazujący, w jakim stopniu społeczeństwo jest manipulowane przez media internetowe, społecznościowe, Google i Facebook, oraz niezwykle subtelny sposób, w jaki to robią. Tytuł filmu pochodzi oz fragmentu wywiadu z byłym dyrektorem generalnym Google w 2010 r. Wyjaśnił on wtedy na czym polega kodeks postępowania Google. Ten film to rozmowa o prywatności i kontroli danych. Bada, co Google i Facebook robią z danymi. Są one nie tylko przetwarzane i sprzedawane, ale także wykorzystywane do formowania opinii i manipulowania świadomością publiczną, wpływając jednocześnie na opinie na szeroką skalę - wszystko w celu przekształcania społeczeństw, tak aby pasowały do konkretnego światopoglądu. Dokument zawiera wywiady z Jordanem B. Petersonem, Lutherem Lowe, Peterem Schweizerem, Marlene Jaeckel, Danielem Stevensem, Barrym Schwarzem i innymi. Pokazuje jak na zgubne mogą być interwencje Google i Facebooka na ich rzekomo neutralne platformy. Wiele osób odmówiło udziału w filmie ze strachu przed znalezieniem się na czarnej liście mediów społecznościowych i Google, gdzie specjaliści od algorytmów usilnie pracują nad taką czarną listą. 22:45 UWOLNIĆ MOTYLA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2012 Reżyseria: Joanna Frydrych Poruszający dokument Joanny Frydrych przedstawia historię Katarzyny Rosickiej - Jaczyńskiej, zmagającej się przez 12 lat ze stwardnieniem zanikowym bocznym. Dziś wiadomo, że ostatecznie przegrała tę nierówną walkę. Katarzyna Rosicka - Jaczyńska jest autorką książki, w której opowiada o własnych doświadczeniach, wspomina o tym jak losowe wydarzenia podzieliły jej życie. Pisze o sobie jako o kobiecie biznesu, właścicielce agencji modelek. Z drugiej jednak strony jako o osobie zamkniętej w swoim ciele pełnym niemocy. "Uwolnić motyla" to film o niezwykłej kobiecie i o nadprzyrodzonej woli przetrwania. Kiedyś cały świat leżał u jej stóp, miała pieniądze, urodę i sławę. Potem przyszła choroba. Stwardnienie zanikowe boczne zabija średnio po czterech latach, ale bohaterka filmu żyje z tym dwanaście lat. Ta choroba nie daje szans na jakikolwiek ruch, a ona cały czas jest niezwykle aktywna. Nie może wymówić ani jednego słowa, ale napisała książkę, która stała się bestsellerem. Jak się jej to wszystko udało, o tym będzie mowa w dokumencie. 23:40 NIEPARZYŚCI - ODC. 9 Telenowela dokumentalna, 27 min, Polska, 1999 Scenariusz i reżyseria: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Piotr Sędzikowski, Wojciech Todorow, Piotr Łukasiewicz Muzyka: Bartek Straburzyński Jola dzwoni do Krzysztofa, by złożyć mu życzenia urodzinowe i spytać, czy przyjedzie do niej. Okazuje się, że ukochany ma inne zajęcia, mimo to Jola stara się jak najładniej zapakować prezent dla niego, w czym pomagają jej dzieci. W tym czasie Krzysztof spotyka się z inną dziewczyną. Prezes i jego asystent Piotruś oglądają film wideo z wycieczki, z której pryncypał jest bardzo zadowolony. Panią Anię natomiast odwiedza pani Danusia, znajoma ze szpitala. Dama z trójkąta bermudzkiego opowiada jej o poznanym właśnie panu Kazimierzu, wspomina przy tej okazji swoich dawnych narzeczonych. Disc jockey Przemek spotyka się z Kasią, o czym ona opowiada swoim koleżankom. Pani Irena, wielbicielka tańca i jazdy na rowerze, znów pędzi do lokalu na dancing, by pobawić się po raz ostatni przed adwentem. 00:15 MACIERZYŃSTWO?.. Reportaż, 17 min, Polska, 1985 Scenariusz: Anna Orzechowska Zdjęcia: Tadeusz Kośmider, Tomasz Zarzycki W rodzinie państwa Sałków ze wsi Lisiewice w 1948 roku urodził się psychicznie chory syn. Rodzice nie zgadzają się na umieszczenie 37 - latka w zakładzie dla osób przewlekle chorych, choć sąsiedzi uważają, że "gorszej krzywdy jak w domu nie będzie miał", ponieważ przetrzymywany jest w warunkach urągających ludzkiej godności. Sprawa niepełnosprawnego Henryka poruszana była w różnych instytucjach i na różnych szczeblach władzy. Ostatecznie zajął się nią sąd, ale jego ojciec uważa, że "w szpitalu nie będą go głaskać, jest matka, ona go do tej pory nie zmarnowała i do śmierci musi go dotrzymać i go nie zmarnuje". 00:40 NOTACJE - STEFAN BRATKOWSKI. KRAKOWSKIE JUWENALIA 1956 Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2010 Autor: Sławomir Malcharek Jest rok 1956. Gomułkowska odwilż. Opowieść o krakowskich żakowskich juwenaliach, pełna dowcipnych historii charakteryzujących tamten okres. Stefan Tadeusz Aleksander Bratkowski (ur. 22 listopada 1934 r. we Wrocławiu) polski dziennikarz, publicysta, pisarz, z wykształcenia prawnik. 00:55 MŁODOŚĆ W CZASACH ZAGŁADY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2001 Scenariusz: Małgorzata Imielska Jest to historia dwojga ludzi, którzy przetrwali Holocaust. Gdy wybuchła wojna, mieli niespełna 20 lat. Marzyli o szczęśliwym, wspaniałym życiu. Jednak los sprawił, że przez 1000 dni musieli walczyć o przetrwanie. Jerzy Kamieniecki to Żyd, który czas Holocaustu przetrwał po stronie aryjskiej. Jednak mimo dobrego wyglądu nie przeżyłby, gdyby nie pomoc polskiego przyjaciela Janusza Malinowskiego. Tak samo nie przeżyłaby jego rodzina: matka, ojciec, brat, żona. Każde z nich ocalenie życia zawdzięcza właśnie Januszowi Malinowskiemu. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KŁODAWA 1863 ODC. 258 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Kłodawa 1863. Miejsce akcji wieś Bierzwienna Długa Kolonia w gminie Kłodawa. Tu koledzy poszukiwacze zebrali z pola około sześciuset pocisków. To tu w 1863 roku odbyła się ogromna bitwa, o której historia i tradycja lokalna nie mówią nic. Sumienne badanie literatury historycznej pozwala wynaleźć informacje, że w okresie powstania styczniowego bił się w tych okolicach z oddziałem w sile dwóch tysięcy ludzi płk Ludwik Oborski. Dziś kontynuujemy badania tego terenu. 02:20 NIE ODCHODŹ. 12 WSPOMNIEŃ O KALINIE JĘDRUSIK Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1992 Scenariusz: Tadeusz Pawłowicz Zdjęcia: Wiesław Dobrowolski, Tadeusz Roman "Była zjawiskiem niezwykłym. Należała do tych kobiet, które prowadząc życie całkowicie jawne, otwarte, niepoddane żadnym kłamstwom, noszą w sobie jakąś tajemnicę. Pochylała się nad każdą ludzką troską" - tak mówi o Kalinie Jędrusik Gustaw Holoubek. Jeden z dwunastu przyjaciół i znajomych, na wspomnieniach których opiera się film o aktorce. Daniel Olbrychski, Edward Dziewoński, Agnieszka Osiecka, Andrzej Łapicki, Alina Janowska, Janusz Morgenstern, Jeremi Przybora, Halina Szopska, Tadeusz Pluciński, Krzysztof Kąkolewski i Adam Hanuszkiewicz opowiadają o Kalinie jako osobie prywatnej i jako aktorce. Każda z tych osób w inny sposób ją zapamiętała. Wszyscy jednak podkreślają, że była kobietą nieprzeciętną, wyjątkowo barwną, ekscentryczną, a przy tym bardzo ciepłą i otwartą. 03:25 ALBANIA. SPEŁNIONA OBIETNICA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1996 Scenariusz: Ryszard Jaworski Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Ukazanie Albanii jako kraju, gdzie eksperyment komunistyczny został przeprowadzony do końca. Utopia zniszczyła kulturę, system wartości i tożsamość narodu po to, aby zmienić Albańczyków w bezwolną masę. Albania ukazana jest jako kraj fortyfikacji i bunkrów wojskowych, symbolizujących dążenie do izolacji.