TVP Dokument Czwartek, 20.10.2022 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - BOCIAN CIEMNEGO LASU Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Czarne i białe. To jedno z najczęściej wymienianych przeciwieństw. Mamy takie i w naszej, polskiej przyrodzie. To bocian czarny i bocian biały. Dwaj przedstawiciele tej samej grupy ptaków, nawet tego samego rodzaju o nazwie łacińskiej Ciconia, ale o innym upierzeniu i życiowych upodobaniach. Powszechnie znany bocian biały zamieszkuje widne obszary łąk i pól, a gniazda zakłada wśród jasnych ścian budynków. Bocian czarny pasuje kolorytem do ciemnej zieleni pierwotnych puszcz. I były obawy, że wraz z tymi puszczami wyginie. Ale dzięki ochronie powiększył swój stan liczebny, a ponieważ nauczył się gniazdować także w lasach zagospodarowanych i podkradać ryby ze stawów - zaświtała nadzieja, że pójdzie w ślady swego białego krewniaka i zagości w pobliżu ludzi. Zatrzymał się jednak w pół kroku, nie chcąc najwyraźniej opuszczać leśnych ostępów. O krętych ścieżkach losów tego gatunku i o perypetiach, towarzyszących tym, którzy chcą poznać jego życie i przyjrzeć mu się z bliska, opowiadają jego zapaleni tropiciele i badacze. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 24 W ŚWIECIE ŁEMKÓW Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Dlaczego podróżując po polskim Beskidzie Niskim, możemy natrafić na samotne drzwi, które stoją w środku pola? Kto je tam zostawił? Co symbolizują? Radek Kotarski rusza ich śladem i odkrywa barwną kulturę Łemków. Sprawdza, jak wielu zostało ich w Polsce, czym tradycyjnie się zajmowali i co dawniej jedli. Zapraszamy na magiczną podróż do świata tajemniczych górali. 07:00 NOTACJE - GUSTAW HOLOUBEK. WSZYSTKO BYŁO NORMALNIE Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2007 Opowieść o dzieciństwie spędzonym w Krakowie. Gustaw Holoubek (ur. 21 kwietnia 1923, zm. 6 marca 2008) - polski aktor filmowy i teatralny, reżyser i pedagog. Absolwent PWST w Krakowie. Wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie. Wieloletni dyrektor Teatru Dramatycznego w Warszawie. Odwołano go z tej funkcji dopiero w styczniu 1983 roku z powodu konfliktu z komunistycznymi władzami. Debiut filmowy to rola Feliksa Dzierżyńskiego w filmie Żołnierz zwycięstwa (1953). Znany jest między innymi z takich filmów jak "Prawo i pięść", "Klub profesora Tutki", "Marysia i Napoleon". W 1967 roku zagrał rolę Gustawa - Konrada w przedstawieniu "Dziady", reżyserowanym przez Kazimierza Dejmka. Był reżyserem "Spóźnionych przechodniów", a także reżyserem i scenarzystą "Mazepy" (1975). W roku 1980 wybrany do Sejmu PRL. W roku 1982 po ogłoszeniu Stanu Wojennego zrzekł się mandatu posła. W latach 1989 - 1991 był senatorem RP, następnie od 1992 do 1993 zasiadał w Radzie d/s Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie. Od 1994 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. 07:15 NOTACJE - HANNA BAKUŁA. BYŁAM MĘŻEM AGNIESZKI OSIECKIEJ Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2020 Hanna Bakuła urodziła się w 1950 roku. Malarka i pisarka, absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1981 roku zamieszkała na Manhattanie, gdzie tworzyła do 1989 roku. Dostała prestiżowe stypendium IREX, z rekomendacji Fundacji Guggenheima. Projektowała kostiumy i scenografię do spektakli off - Broadway, nagrodzone przez New York Timesa. Jest laureatką Festiwalu Malarzy Słowiańskich w Nowym Jorku. W 1990 r. wróciła do Warszawy i rozpoczęła współpracę z "Playboyem", do którego pisała felietony przez 17 lat. W 1996 roku zaprojektowała kostiumy do opery "Carmen", w warszawskiej Operze Narodowej. Wydała 22 książki. Wiele z nich to bestsellery. W 1997 r. powstała Fundacja Hanny Bakuły, a przy niej Klub Kobiet. Przez 14 lat organizowała Plenery Malarsko - Muzyczne dla dzieci z Domów Dziecka i Festiwale Muzyki Franciszka Schuberta. Jest soft - feministką popierającą kobiety i ich działania. 07:25 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 130 MOKOTÓW Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Muzyka: Kisiel Jagodowy Mokotów - dzielnica Warszawy od lat uważana za najlepszą do życia w stolicy, to również miejsce, które można polecić m.in. pasjonatom historii, geologii oraz aktywnego wypoczynku. Do 1916 roku Mokotów funkcjonował jako osobna miejscowość. Na dzisiejszym placu Unii Lubelskiej, przy którym zbiega się aż 7 ulic, kończyła się ówczesna Warszawa. Pamiątką po dawnej granicy miasta są zachowane dwa symetryczne pawilony. To rogatki mokotowskie, które strzegły wjazdu do stolicy od południa. Zaraz za nimi rozpoczyna się jedna z najdłuższych ulic Warszawy - Puławska. W międzywojniu wybudowano przy niej nowoczesne kamienice, a okolica urosła do rangi salonu dzielnicy. Z dawnych rogatek przeniesiemy się przed budynek Pałacu Szustrów w parku Morskie Oko, a kolejnym przystankami na trasie spaceru będą m.in. dom Emila Wedla, park Pole Mokotowskie, gmach Szkoły Głównej Handlowej, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w dawnym więzieniu przy ulicy Rakowieckiej, Teatr Nowy oraz Muzeum Geologiczne. Spacer zakończy się u stóp pomnika dla Warszawy wyjątkowego - to wysoki na 31 metrów kopiec Powstania Warszawskiego, który usypano z gruzów zniszczonej stolicy. Przypomina o tym, że miasto miało być wymazane z map i starte w proch. Dziś ze szczytu kopca doskonale widać zabudowę zielonego Mokotowa oraz nowe warszawskie city - najdobitniejszy znak, że stolica Polski nie tylko przetrwała, ale i prężnie się rozwija. 07:55 PRZYRODNIK NA TROPIE - /22/ - PRZEBIŚNIEG Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Galanthus nivalis, roślina o kwiatach barwy mleka, która rośnie w śniegu to nic innego, jak nasz wiosenny przebiśnieg. Połowa marca to najlepszy czas na poszukiwanie pierwszych zwiastunów budzącej się do życia przyrody. W tym odcinku Łukasz Bożycki przybliży nam właściwości tej fascynującej, jednocześnie trującej i leczniczej rośliny. 08:25 ŻYWNOŚĆ 3.0 - CZĘŚĆ 1 EKSPERYMENTY (FOOD 3.0) Film dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części pierwszej na eksperymentach mających na celu produkcję żywności w oparciu o najnowsze technologie. Odwiedzimy laboratoria i pracownie naukowe. Zagłębimy się w procesy żywieniowe podobne do tych stosowanych przez kosmonautów czy globtroterów. 09:20 AMUR NAJWIĘKSZA RZEKA AZJI - AMUR. AMAZONKA AZJI. TAJEMNICZE ŹRÓDŁA (AMUR ASIA’S AMAZON. THE SECRET SPRINGS) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Franz Hafner, Klaus Feichtenberger Film dokumentalny o rzece Amur, jednej z najpotężniejszych na Ziemi. Powierzchnia dorzecza to prawie dwa tysiące kilometrów kwadratowych, długość rzeki wynosi 2824 km. To rzeczna granica pomiędzy Rosją a Chinami. Jedna z największych rzek świata wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Płynąc z głębi kontynentu azjatyckiego do Pacyfiku, rozdziela dwa supermocarstwa. Ale jej liczne dopływy łączą zróżnicowane krainy. Najrozleglejsze obszary trawiaste na Ziemi. Dziewicze lasy pełne dzikich zwierząt. Ukształtowane przez wulkany tereny o księżycowym krajobrazie. Parne wilgotne lasy. Bezkresne równiny zalewowe i dzikie tereny podmokłe. Wszystkie te środowiska zasilają jedno z najbogatszych północnych mórz, które w zamian sprowadza deszcze spadające na dorzecze o powierzchni blisko dwóch tysięcy kilometrów kwadratowych. To nie tylko rzeka, ale rozległa sieć strumieni, jezior i bagien, pełen wód krajobraz na miarę kontynentu. Nie sposób określić, gdzie kończy się rzeka, a zaczyna morze. Amur wpływa do Oceanu Spokojnego w nieustannie powtarzającym się tańcu rzeki, morza i nieba. Amur wpada do Cieśniny Tatarskiej, która łączy Morze Japońskie z Morzem Ochockim - jednym z największych łowisk na świecie. U wybrzeży skalistej zatoki słodkie wody potężnego Amuru mieszają się ze słoną wodą morską w miejscu, gdzie spotykają się oceaniczne prądy podzwrotnikowe i polarne. Powstałe w związku z tym mgły - postrach żeglarzy - wprowadzają masy wilgoci w głąb lądu. 10:20 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 3 ORKADY (ISLANDS OF THE FUTURE 3. ORKNEY) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Seria dokumentalna, pięcioodcinkowa o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu, na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 11:20 MACIERZYŃSTWO?.. Reportaż, 17 min, Polska, 1985 Scenariusz: Anna Orzechowska Zdjęcia: Tadeusz Kośmider, Tomasz Zarzycki W rodzinie państwa Sałków ze wsi Lisiewice w 1948 roku urodził się psychicznie chory syn. Rodzice nie zgadzają się na umieszczenie 37 - latka w zakładzie dla osób przewlekle chorych, choć sąsiedzi uważają, że "gorszej krzywdy jak w domu nie będzie miał", ponieważ przetrzymywany jest w warunkach urągających ludzkiej godności. Sprawa niepełnosprawnego Henryka poruszana była w różnych instytucjach i na różnych szczeblach władzy. Ostatecznie zajął się nią sąd, ale jego ojciec uważa, że "w szpitalu nie będą go głaskać, jest matka, ona go do tej pory nie zmarnowała i do śmierci musi go dotrzymać i go nie zmarnuje". 11:45 URSZULA DUDZIAK: ŻYCIE JEST PIĘKNE Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Beata Postnikoff Zdjęcia: Wojciech Ostrowski, Sławomir Pultyn Dokument przedstawiający Urszulę Dudziak, oryginalną i niepowtarzalną wokalistkę, legendę polskiego i światowego jazzu. Opowiada o jej karierze, rodzinie, gwiazdach, z którymi występowała na scenie, o Ameryce i powrocie do Polski. 12:35 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 1 Telenowela dokumentalna, 38 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Zbigniew Jarosz, Wojciech Kursa, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek W pierwszym odcinku wizyta w szpitalu Położniczo - Ginekologicznym Ujastek w Krakowie i potkanie z bohaterami. Antoś, Kuba i Franio to trojaczki urodzone przed terminem. Walczą o zdrowie i życie, ponieważ los maluchów urodzonych przedwcześnie może zmienić się nieoczekiwanie. Żona Jerzego, Magdalena, która trafia do szpitala z powodu odklejonego łożyska, a także Agnieszka, która na oddziale porodowym znajduje się z powodu zagrożenia życia swojego i jej nienarodzonego dziecka, to kolejne bohaterki serialu. Poznamy też Amelię, która na IIntensywną Terapię Noworodka dociera w stanie krytycznym. Przyszła na świat trzy miesiące za wcześnie i waży zaledwie 620 gramów. Lekarze zaczynają heroiczną walkę o jej życie. Tymczasem Elżbieta i Grzegorz głęboko wierzą, że ich córeczka Matylda zostanie dziś wypisana z Oddziału Neonatologicznego. 13:25 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 2 Telenowela dokumentalna, 37 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Wojciech Kursa, Zbigniew Jarosz, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek W kolejnym odcinku poznamy dalsze losy bohaterów. Amelia, którą lekarze zdołali uratować, nadal jest w stanie ciężkim. W pierwszych tygodniach, a nawet miesiącach po porodzie, życie tak skrajnych wcześniaków, jest zagrożone. Na oddziale patologii noworodka znajduje się także Maciuś, który oddycha za pomocą respiratora i jest karmiony sondą dożylną. Jego ojciec, Jerzy, uczy się, jak poprzez dotyk zbudować więź ze swoim synkiem. Elżbieta i Grzegorz dowiadują się, że ich córeczka Matylda przeszła zawał półkuli mózgu, więc musi pozostać w szpitalu na kolejne badania. 14:05 ROMANTYCZNA RZEKA. PIĘKNA DOLINA RZEKI LEINE (ROMANTIC RIVER THE BEAUTIFUL LEINE VALLEY / WILDE TIERE AN DER LEINE - DAS HANNOVERSCHE LAND) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Svenjo Schieke, Ralph Schieke Dokumentalna opowieść o przyrodzie. Na południe od Hanoweru, wzdłuż rzeki Leine i poniżej prawdziwego bajkowego zamku Marienburg rozciąga się mozaika pól, łąk, stawów i lasów. Miejsce dla coraz rzadszych gatunków zwierząt i roślin w północnych Niemczech. Pustułki rozmnażają się pod dachami gospodarstw, chowają pisklęta i polują na łąkach poszukując norników. Łabędzie nieme wykonują swoje wdzięczne zaloty. Koryto rzeki wije się w krajobrazie jako dopływ. Genialne zimorodki polują na małe rybki. Nocą salamandry ogniste wędrują na tarliska. Nawet w stolicy regionu, Hanowerze, Leine jest zaskakująco dzika i osiedliło się tu sześć rodzin bobrów. Zamek w Marienburgu góruje nad doliną rzeki Leine od prawie 160 lat. Welfowie, najstarsza dynastia w Europie spokrewniona z brytyjską rodziną królewską, używali go jako swej letniej rezydencji. Dzika przyroda wzdłuż rzeki Leine pełna jest niespodzianek, tak jak i region, w którym żyją te dzikie gatunki. Błyszczące, latające klejnoty i majestatyczne olbrzymy. Niezależnie od pory roku dolina romantycznej rzeki ma wiele do zaoferowania, w tym także zamek jak z bajki. 15:05 DZIKI BAŁTYK - ODC. 2 MIĘDZY ESTONIĄ A FINLANDIĄ (WILD BALTIC SEA / WILDE OSTSEE / 2. BETWEEN ESTONIA AND FINNLAND) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Christoph Houschild Serial dokumentalny o dzikiej przyrodzie Bałtyku. Natura tego najbliższego nam morza oferuje wiele niespodzianek. Drugi odcinek przedstawia wyspy między Estonią, Szwecją i Finlandią. Zagłębimy się w świat dziesiątków tysięcy wysp, między Estonią, szwedzką Gotlandią i fińskim Morzem Archipelagowym. Jesienią wszędzie słychać dziwne odgłosy godowe łosia. Na Gotlandii orły przednie rozmnażają się na drzewach. 300 kilometrów dalej na północ znajduje się archipelag Finlandii, zamieszkały przez niedźwiedzie brunatne. Wyspa Saaremaa jest czwartą co do wielkości na Bałtyku. Kiedyś było to bogate centrum kupieckie. Wiele małych wysepek dalej leżących i 200 km na zachód - to pozostałości pradawnej rafy koralowej wystającej z morza. Szwedzka Gotlandia jest drugą największą wyspą na Bałtyku. Jak estońska Saaremaa - głównie tworzą ją płaskowyże kredowe, mające ponad 400 milionów lat. Powstały z koralowca, który wtedy rósł w ciepłych morzach - bo Gotlandia i Saaremaa leżały wówczas na równiku. 16:05 ŻYWNOŚĆ 3.0 - CZĘŚĆ 2 BIO (FOOD 3.0) Film dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części drugiej o tzw. żywności bio, inaczej mówiąc "slow food", czyli samym zdrowiu na talerzu, jak twierdzą niektórzy. Poznamy produkcję takiej żywności w oparciu o najnowsze naturalne sposoby wytwarzania jedzenia. Odwiedzimy farmy, plantacje i znawców tematu. 17:00 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 4. SAMSOE (ISLANDS OF THE FUTURE 4. SAMSOE) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Seria dokumentalna, pięcioodcinkowa o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 18:05 LEGENDARNE HOLLYWOODZKIE PARY - LAUREN BACALL I HUMPHREY BOGART (ICONIC COUPLES: LAUREN BACALL & HUMPHREY BOGART EP. 7) Cykl dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Anne - Cecile Genre, Bertrand Tessier Mini - seria opowiadająca o dziesięciu najbardziej znanych parach artystów Hollywood. Wiele nigdy wcześniej nie publikowanych materiałów filmowych, klipów z udziałem Richarda Burtona i Elizabeth Taylor, Katharine Hepburn i Spencera Tracy, Jean Harlow i Williama Powella, Clarka Gable i Carole Lombard, Barbary Stanwyck i Roberta Taylora, Humphreya Bogarta i Lauren Bacall. Bohaterami siódmego odcinka będą Lauren Bacall i Humphrey Bogart. On gwiazda "Casablanki", w niezapomnianym płaszczu przeciwdeszczowym uosabia film noir. Nagle gra u boku nastoletniej modelki, która rok wcześniej trafiła na okładkę "Harper's Bazaar" i tym samym przyciągnęła uwagę reżysera, który wziął ją pod swoje skrzydła. Chemia między 44 - letnim Bogartem a 19 - letnią Bacall zaistaniała błyskawicznie. Zakochują się w sobie i pozostają parą aż do śmierci aktora. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - NIEZNANE WYSPY JAPONII (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 UKRAIŃCY - ODC. 7. RODZINA PETIURENKO - MARYSIA I RODZICE Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny przedstawiający niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Anna i Witalij z córkami, 18 - letnią Albiną i 10 - letnią Marysią, przeprowadzili się do Polski ponad dwa lata temu, chcieli zapewnić sobie i dzieciom lepsze, bezpieczniejsze życie. Na Ukrainie sprzedali dom i kupili mieszkanie. Postanowili zacząć wszystko od nowa. Anna i Witalij są nauczycielami matematyki i informatyki. Anna wykłada matematykę na uniwersytecie pedagogicznym i zaangażowana jest w działalność fundacji, która pomaga Ukraińcom w Polsce, natomiast Witalij pracuje w fabryce kopert. Starsza córka, Albina jest w klasie maturalnej, przygotowuje się do egzaminu do Akademii Muzycznej, chce zostać pianistką, natomiast jej młodsza siostra, Marysia trenuje akrobatykę sportową i reprezentuje Polskę na zawodach, a w przyszłości planuje zostać trenerką polskiej kadry. 20:55 INA BENITA - DWA ŻYCIA Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jacek Papis Ina Benita to jedna z najbardziej tajemniczych postaci polskiego kina lat trzydziestych XX wieku. To gwiazda, której szanse na wielką, międzynarodową karierę pogrzebała wojna. Jej losy przez lata owiane były tajemnicą. Przez cały okres powojenny funkcjonowała legenda, że zginęła w kanałach podczas powstania warszawskiego. I dopiero w 2019 roku młody dziennikarz - Marek Teler odkrył, że tak naprawdę zmarła w latach osiemdziesiątych w Pensylwanii. Co robiła podczas wojny? Dlaczego okryta była złą sławą? Czemu nie powiedziała nigdy swojej amerykańskiej rodzinie, kim była przed wojenną? Tajemnicę tej niezwykłej aktorki próbuje rozwikłać film dokumentalny w reżyserii Jacka Papisa - "Ina Benita - dwa życia". 22:20 UPADEK. JAK UKRAIŃCY ZNISZCZYLI IMPERIUM ZŁA - ODCINEK 5 (THE СOLLAPSE: HOW UKRAINIANS DESTROYED THE EVIL EMPIRE / KOLAPS. JAK UKRAJINCI ZRUJNUWAŁY IMPERIJU ZŁA) Serial dokumentalny, 50 min, Ukraina, 2020 Reżyseria: Sergij Łysenko Dokładna i jak dotąd najpełniejsza opowieść o tym, jak deklaracja niepodległości Ukrainy umożliwiła ostateczny upadek ZSRR. W cyklu dokumentalnym widzowie zobaczą nigdy wcześniej nie prezentowane tajne dokumenty CIA i KGB; zeznania uczestników i świadków wydarzeń czy wypowiedzi amerykańskich, ukraińskich, rosyjskich oraz polskich polityków i historyków, po raz pierwszy omawiających tak szczegółowo wydarzenia z 1991 roku. 30 lat po upadku imperium zła mamy dostęp do tajnych niegdyś dokumentów CIA i KGB, wspomnień ludzi, którzy podejmowali decyzje oraz bezpośrednich świadków i uczestników masowych procesów w całym ZSRR. Obecnie nie ma ani jednej książki czy filmu, które w sposób całościowy i pełny przedstawiałyby upadek ZSRR. Opisy ówczesnych wydarzeń koncentrują się wokół Moskwy, pozostawiając w cieniu kluczowe procesy, które rozgrywały się poza nią i które faktycznie doprowadziły do upadku imperium zła. 23:15 NIEPARZYŚCI - ODC. 10 Telenowela dokumentalna, 24 min, Polska, 1999 Scenariusz i reżyseria: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Piotr Sędzikowski, Wojciech Todorow, Piotr Łukasiewicz Muzyka: Bartek Straburzyński Pani Irena czeka na mężczyznę, który wybrał jej ofertę spośród kilkudziesięciu innych. Zaprosiła go do siebie, choć nie ma pewności, czy postąpiła słusznie. Ze swych wątpliwości zwierza się Agnieszce, swojej sąsiadce i przyjaciółce. Tymczasem pan Tadeusz, jak zwykle od wielu już lat, uczestniczy w próbie wrocławskiego kabaretu "Antykwariat". Założyła go owdowiała pani Irena, która energicznie kieruje zespołem i pisze dla niego teksty, a z panem Tadeuszem bez przerwy się sprzecza, jakby w zgodzie ze znanym porzekładłem: kto się lubi, ten się czubi. Magda bardzo dużo czasu poświęca kilkutygodniowemu braciszkowi. Rodziców cieszy to, a zarazem martwi. Chcą, by córka wreszcie znalazła sobie partnera. Magda jednak woli zajmować się Maciusiem, a plany na przyszłość wiąże raczej z telewizją lokalną, w której z powodzeniem zadebiutowała. Pan Mateusz, po śmierci żony samotnie wychowujący dwoje dzieci, traci pracę. Dzwoni do urzędu zatrudnienia, by dowiedzieć się, czy jedyna oferta, jaką tam znalazł, jest jeszcze aktualna. 23:50 MAMITA Reportaż, 15 min, Polska, 1977 Scenariusz i realizacja: Jacek Kamiński, Bogdan Wojtczak Wspomnienia Polaka, byłego emigranta sprzed II wojny światowej, o jego pobycie w Argentynie. Bohater reportażu opowiada o wyjeździe z Polski do Argentyny, tułaczce, więzieniach, o poznaniu przyszłej żony, wstąpieniu do partii komunistycznej. Syn i córka polskiego emigranta opowiadają, jak wyglądały ich pierwsze dni w Polsce, jak zostali przyjęci w szkole, jak wygląda ich teraźniejszość, czym jest dla nich patriotyzm. 00:15 NOTACJE - ANDRZEJ CIECHANOWIECKI. OSTATNI KONCERT Cykl dokumentalny, 7 min, Polska, 2007 Opowieść o niezwykłym koncercie, który odbył się w płonącej Warszawie podczas powstania warszawskiego. Prof. Andrzej Ciechanowiecki, historyk sztuki i antykwariusz. Pasję kolekcjonerską wyniósł z domu rodzinnego, specjalizuje się w malarstwie, rzeźbie, rzemiośle artystycznym i numizmatyce, która stała się też zawodem. Osiedlenie się w Londynie zapoczątkowało zakupy poloników rozproszonych po całym świecie. Finałem tej działalności było zarejestrowanie w 1986 r. Fundacji Zbiorów im. Ciechanowieckich w Zamku Królewskim w Warszawie, której przekazał kilkaset dzieł sztuki i pamiątek rodzinnych. Z Zamkiem Królewskim jest zresztą związany od wielu lat jako rzeczoznawca Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku zajmował się zakupami dzieł sztuki do wyposażenia zamku na rynku międzynarodowym. Również Zamek Królewski na Wawelu wzbogacił się dzięki niemu o cenne eksponaty. Autor wielu publikacji naukowych. Członek i współpracownik wielu polskich i zagranicznych instytucji kulturalnych. Uhonorowany wieloma polskimi i zagranicznymi odznaczeniami, w tym Orderem Orła Białego. 00:25 PAŁAC Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2012 Scenariusz, reżyseria i zdjęcia: Tomasz Wolski Film o Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, symbolu komunizmu, który dziś funkcjonuje według zasad rynku kaptalistycznego. To historia opowiedziana poprzez pracowników ochrony, którzy na 37 monitorach kontrolują wszystko, co się dzieje w PKiN - ie. Ekipa dociera z kamerą m.in. do niezwykłego trenera na basenie, do pana Andrzeja, który zarządza pionem technicznym, a jego praca to codzienny spacer hektarami korytarzy i pałacowych pomieszczeń oraz ciągłe rozmowy przez telefon. Oko kamery podpatruje także mieszkańców Warszawy, którzy regularnie przychodzą na sesje Rady Miasta, a także urzędniczkę dokarmiającą piwniczne koty oraz bezdomnych, którzy śpią w krzakach przed Kinoteką. Film jest ciepłą, a zarazem ironiczną metaforą współczesnej historii Polski. To opowieść o miejscu, gdzie przeszłość, już w pewnym sensie muzealna, jest tak bardzo bliska współczesności. A także o czasach, w których każdy nasz krok jest rejestrowany za sprawą permanentnego monitoringu, z czego chyba nie do końca zdajemy sobie sprawę. 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODZYSKANY POMNIK ODC. 259 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Kiedy we wrześniu 1939 roku Niemcy wkroczyli do wsi Wola Wiązowa w powiecie Bełchatów, rozpoczęli swoje rządy od zniszczenia pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego, odsłoniętego rok wcześniej. Popiersie z brązu i krzyż Virtuti Militari zabrali na złom, a sam monument obalili. Zapobiegliwi mieszkańcy granitową bryłę przysypali piaskiem i tak przetrwała wojnę i czasy komuny. Ostatnio grupa miłośników historii postanowiła pomnik odszukać. Po wielu próbnych wykopach udało się go odnaleźć. Dziś sprawą otwartą jest przywrócenie go na dawne miejsce i do dawnej świetności. 02:00 UWOLNIĆ MOTYLA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2012 Reżyseria: Joanna Frydrych Poruszający dokument Joanny Frydrych przedstawia historię Katarzyny Rosickiej - Jaczyńskiej, zmagającej się przez 12 lat ze stwardnieniem zanikowym bocznym. Dziś wiadomo, że ostatecznie przegrała tę nierówną walkę. Katarzyna Rosicka - Jaczyńska jest autorką książki, w której opowiada o własnych doświadczeniach, wspomina o tym jak losowe wydarzenia podzieliły jej życie. Pisze o sobie jako o kobiecie biznesu, właścicielce agencji modelek. Z drugiej jednak strony jako o osobie zamkniętej w swoim ciele pełnym niemocy. "Uwolnić motyla" to film o niezwykłej kobiecie i o nadprzyrodzonej woli przetrwania. Kiedyś cały świat leżał u jej stóp, miała pieniądze, urodę i sławę. Potem przyszła choroba. Stwardnienie zanikowe boczne zabija średnio po czterech latach, ale bohaterka filmu żyje z tym dwanaście lat. Ta choroba nie daje szans na jakikolwiek ruch, a ona cały czas jest niezwykle aktywna. Nie może wymówić ani jednego słowa, ale napisała książkę, która stała się bestsellerem. Jak się jej to wszystko udało, o tym będzie mowa w dokumencie. 02:55 KOCHAM CIĘ JAK IRLANDIĘ Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2012 Reżyseria: Aleksander Dembski Adam ma 56 lat, pochodzi z Opola, jest wokalistą amatorem. Pomimo braków w wykształceniu muzycznym wierzy w siebie i bardzo poważnie podchodzi do swojej pasji. Każdego dnia ćwiczy, prezentując swoje nagrania na jednym z muzycznych portali internetowych. Przez internet odświeża starą znajomość z Krzysztofem, który obecnie jest menedżerem mało znaczących kapel grających do tzw. kotleta. Adam i Krzysztof podejmują decyzję, że razem zrobią wszystko, aby wejść w struktury show - biznesu. Początkowo idzie to opornie, jednak pewnego dnia spotykają lidera bardzo znanego w Polsce zespołu muzycznego Kobranocka. Okazuje się, że muzykom jest to również na rękę, ponieważ mogą liczyć na wielki powrót na scenę w niekonwencjonalny sposób. Po kilku tygodniach prób nowy zespół muzyczny, w składzie którego znajdą się także Adam i Krzysztof, planuje zagranie koncertu dla kilkutysięcznej publiczności oraz wydanie płyty. Czy im się uda?