TVP Dokument Piątek, 21.10.2022 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - ŚWIATOWA UNIA ŻUBRÓW Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Jest symbolem skutecznej ochrony przyrody i eksportową chlubą polskich przyrodników. Nasz kraj wręcz kojarzy się z żubrem. Ale - dodajmy: z żubrem w Puszczy Białowieskiej, bo tu, w ostatnim pierwotnym lesie Europy został ocalony od zagłady i przywrócony naturze. W ich cieniu pozostają żubry, sprowadzone w połowie minionego stulecia w Bieszczady. Mają niewielką przymieszkę krwi górskich, wymarłych już dziś żubrów kaukaskich. To zwierzęta naprawdę dzikie, których zresztą nikt tutaj nie zaprasza zbyt szerokim gestem do żłobu i nie oswaja. Nie mają, jak białowieskie, pokazowych wybiegów. Ich historia jest nie mniej ciekawa i równie pełna meandrów, jak tamtych. Zna ją dobrze, bo i prawie od początku czynnie się jej przypatruje prof. Kajetan Perzanowski. Traktuje zwierzęta nieledwie jak dalszych członków rodziny. Ale prace, zmierzające do odnowy górskiego stada żubrów wykraczają poza wszelką rodzinność, a nawet poza granicę państwa. Chodzi o stworzenie całego karpackiego państwa leśnych i zarazem górskich żubrów, sięgającego po Bałkany. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 25 BURSZTYNOWYM SZLAKIEM Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski O istnieniu szlaku bursztynowego dowiaduje się każdy uczeń na lekcji historii, ale jak w praktyce wyglądało jego funkcjowanie? Po co kupcy przemierzali tysiące kilometrów, aby kupić nieco złota północy, jak tradycyjnie określano bursztyn? Jak radzili sobie z przechodzeniem przez rzeki? Aby to sprawdzić, Radek Kotarski jedzie do Gdańska, gdzie poszukuje bursztynu, bada jego zagadkowe powstawanie i próbuje poddać obróbce jubilerskiej. Jaki będzie efekt tych prac? 07:05 NOTACJE - GUSTAW HOLOUBEK. WYBRAŁEM TARNOPOL Cykl dokumentalny, 8 min, Polska, 2007 Ten odcinek jest poświęcony Gustawowi Holoubkowi, który opowiada o jednym epizodzie ze swojego życia. Historia z początków wojny, kiedy bardzo młody, 16 - letni bohater programu wyruszył spontanicznie na wojnę. Z Krakowa szli na Wschód. Zostało ich dziewięciu szesnasto - siedemnastolatków. W końcu stanęli przed dylematem, w którym kierunku iść. Pięciu z nich poszło na Stanisławów i oni potem znaleźli się w Londynie. Holoubek z trzema pozostałymi kolegmi wybrał Tarnopol. Ostatecznie trafili do obozu jenickiego koło Magdeburga. 07:15 NOTACJE - JÓZEF WILKOŃ. MALARZ WSZEDŁ W KSIĄŻKĘ Z TAKIM TUPETEM Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2020 Józef Wilkoń (rocznik 1930), ilustrator, malarz, historyk sztuki. Studiował malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zilustrował ponad 200 książek dla dzieci i dorosłych, które zostały wydane w kraju i za granicą. Bohaterowie jego prac to przede wszystkim zwierzęta i natura, choć ma w dorobku także ilustracje do "Pana Tadeusza" i "Don Kichota". Wystawiał swoje prace w wielu miejscach na świecie, m.in. w Centrum Pompidou w Paryżu, w Oshima Museum w Japonii, a także w Seulu. Otrzymał wiele prestiżowych nagród i wyróżnień w Polsce i za granicą oraz odznaczeń. Ma Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. 07:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 131 ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Katarzyna Kamińska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ząbkowice Śląskie to miasteczko, które skrywa w sobie zaskakująco wiele zabytków i ciekawych historii. Znajdziemy tu tajemnicze ruiny nigdy niedokończonego zamku, a kilkaset metrów dalej Krzywą Wieżę - równie ciekawą co ta w słynnej włoskiej Pizie. Miasto wybudowano w miejscu, gdzie krzyżowały się ważne drogi handlowe: trakt z Wrocławia do Pragi oraz droga z biskupiej Nysy do Świdnicy. Malowniczym miejscem jest rynek, gdzie znajdziemy odnowione, kolorowe kamienice i zabytkowy ratusz. W swoim współczesnym kształcie, ratusz to neogotycka, trzykondygnacyjna budowla, postawiona na planie kwadratu i zwieńczona wieżą o wysokości 72 metrów. Najpopularniejszą budowlą i symbolem Ząbkowic Śląskich jest Krzywa Wieża wysoka na 34 metry. Wiadomo, że od XV wieku aż do II wojny światowej, pełniła funkcję dzwonnicy. Jej pochylenie po raz pierwszy zaobserwowano w 1590 roku. Z Krzywej Wieży rozciąga się piękna panorama Sudetów, a nieco bliżej widać ruiny ząbkowickiego zamku książęcego, którego początki sięgają czasów Bolka I Świdnickiego. Dziś w jego ruinach widać pozostałości zarówno gotyckiego, jak i renesansowego stylu. Ząbkowice to również miasto związane z doktorem Franeksteinem. Podobno mroczne wydarzenia, które rozegrały się tutaj, zainspirowały Mary Shelley do wykreowania postaci osławionego doktora. A konkretnie XVII - wieczny proces sądowy grabarzy ząbkowickich, którzy zostali oskarżeni o przeprowadzanie makabrycznych eksperymentów. 07:55 PRZYRODNIK NA TROPIE - /23/ - PERKOZ DWUCZUBY Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Troskliwi rodzice, doskonali nurkowie, ptaki, które jedzą ryby i własne pióra to perkozy czubate. Z wyglądu faktycznie przypominają kozy, ale na tym te podobieństwa się kończą, bo perkozy to nie są roślinożercy. To rybożercy i to pełnym dziobem. W odcinku dowiemy się też kilku ciekawostek o okoniach i rakach, a na wodną podróż zaprasza jak zawsze Łukasz Bożycki. 08:40 ŻYWNOŚĆ 3.0 - CZĘŚĆ 2 BIO (FOOD 3.0) Film dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części drugiej o tzw. żywności bio, inaczej mówiąc "slow food", czyli samym zdrowiu na talerzu, jak twierdzą niektórzy. Poznamy produkcję takiej żywności w oparciu o najnowsze naturalne sposoby wytwarzania jedzenia. Odwiedzimy farmy, plantacje i znawców tematu. 09:30 ROMANTYCZNA RZEKA. PIĘKNA DOLINA RZEKI LEINE (ROMANTIC RIVER THE BEAUTIFUL LEINE VALLEY / WILDE TIERE AN DER LEINE - DAS HANNOVERSCHE LAND) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Svenjo Schieke, Ralph Schieke Dokumentalna opowieść o przyrodzie. Na południe od Hanoweru, wzdłuż rzeki Leine i poniżej prawdziwego bajkowego zamku Marienburg rozciąga się mozaika pól, łąk, stawów i lasów. Miejsce dla coraz rzadszych gatunków zwierząt i roślin w północnych Niemczech. Pustułki rozmnażają się pod dachami gospodarstw, chowają pisklęta i polują na łąkach poszukując norników. Łabędzie nieme wykonują swoje wdzięczne zaloty. Koryto rzeki wije się w krajobrazie jako dopływ. Genialne zimorodki polują na małe rybki. Nocą salamandry ogniste wędrują na tarliska. Nawet w stolicy regionu, Hanowerze, Leine jest zaskakująco dzika i osiedliło się tu sześć rodzin bobrów. Zamek w Marienburgu góruje nad doliną rzeki Leine od prawie 160 lat. Welfowie, najstarsza dynastia w Europie spokrewniona z brytyjską rodziną królewską, używali go jako swej letniej rezydencji. Dzika przyroda wzdłuż rzeki Leine pełna jest niespodzianek, tak jak i region, w którym żyją te dzikie gatunki. Błyszczące, latające klejnoty i majestatyczne olbrzymy. Niezależnie od pory roku dolina romantycznej rzeki ma wiele do zaoferowania, w tym także zamek jak z bajki. 10:30 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 4. SAMSOE (ISLANDS OF THE FUTURE 4. SAMSOE) Srial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Seria dokumentalna, pięcioodcinkowa o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 11:35 MAMITA Reportaż, 15 min, Polska, 1977 Scenariusz i realizacja: Jacek Kamiński, Bogdan Wojtczak Wspomnienia Polaka, byłego emigranta sprzed II wojny światowej, o jego pobycie w Argentynie. Bohater reportażu opowiada o wyjeździe z Polski do Argentyny, tułaczce, więzieniach, o poznaniu przyszłej żony, wstąpieniu do partii komunistycznej. Syn i córka polskiego emigranta opowiadają, jak wyglądały ich pierwsze dni w Polsce, jak zostali przyjęci w szkole, jak wygląda ich teraźniejszość, czym jest dla nich patriotyzm. 11:55 UKRAIŃCY - ODC. 7. RODZINA PETIURENKO - MARYSIA I RODZICE Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny przedstawiający niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Anna i Witalij z córkami, 18 - letnią Albiną i 10 - letnią Marysią, przeprowadzili się do Polski ponad dwa lata temu, chcieli zapewnić sobie i dzieciom lepsze, bezpieczniejsze życie. Na Ukrainie sprzedali dom i kupili mieszkanie. Postanowili zacząć wszystko od nowa. Anna i Witalij są nauczycielami matematyki i informatyki. Anna wykłada matematykę na uniwersytecie pedagogicznym i zaangażowana jest w działalność fundacji, która pomaga Ukraińcom w Polsce, natomiast Witalij pracuje w fabryce kopert. Starsza córka, Albina jest w klasie maturalnej, przygotowuje się do egzaminu do Akademii Muzycznej, chce zostać pianistką, natomiast jej młodsza siostra, Marysia trenuje akrobatykę sportową i reprezentuje Polskę na zawodach, a w przyszłości planuje zostać trenerką polskiej kadry. 12:45 INA BENITA - DWA ŻYCIA Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jacek Papis Ina Benita to jedna z najbardziej tajemniczych postaci polskiego kina lat trzydziestych XX wieku. To gwiazda, której szanse na wielką, międzynarodową karierę pogrzebała wojna. Jej losy przez lata owiane były tajemnicą. Przez cały okres powojenny funkcjonowała legenda, że zginęła w kanałach podczas powstania warszawskiego. I dopiero w 2019 roku młody dziennikarz - Marek Teler odkrył, że tak naprawdę zmarła w latach osiemdziesiątych w Pensylwanii. Co robiła podczas wojny? Dlaczego okryta była złą sławą? Czemu nie powiedziała nigdy swojej amerykańskiej rodzinie, kim była przed wojenną? Tajemnicę tej niezwykłej aktorki próbuje rozwikłać film dokumentalny w reżyserii Jacka Papisa - "Ina Benita - dwa życia". 14:05 KUBAŃSKA DZIKA REWOLUCJA (CUBA’S WILD REVOLUTION / KUBA - DIE WILDE REVOLUTION) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2019 Reżyseria: John Murray Na zachodnim krańcu Atlantyku leży wyjątkowa wyspa... z innej epoki. Kuba ma jedne z najbogatszych gatunków dzikich zwierząt na Karaibach: 3700 km dziewiczego wybrzeża, łańcuchy górskie wciąż porośnięte pierwotnymi lasami, niziny pełne stworzeń kochających wilgoć, a wiele z nich rozwija się dzięki rewolucji na Kubie. Kuba - największa wyspa na Karaibach. Dziś stała się najcenniejszym karaibskim klejnotem przyrody. Rozległe plaże pulsują życiem, a krystalicznie czyste wody kryją zapierające dech rafy koralowe. Gdy większość dzikich terenów i mórz karaibskich umiera... specyficzna historia Kuby sprawia, że jest to prawdziwie dzika kraina czarów. Połowa kubańskiej fauny i flory jest endemiczna. Dzięki dłuższym niż przeciętnie nogom krokodyl kubański jest najbardziej lądowym ze wszystkich krokodyli i prawdopodobnie najbardziej inteligentnym, zdolnym do polowania w sforze. Kiedyś wędrował po Karaibach, teraz jego ostatnimi miejscami życia są bagna Zapata i Wyspa Młodości. Dekady rządów komunistycznych, embarga USA i minimalny rozwój sprawiły, że wyspa była praktycznie tak nieskażona, jak wtedy, gdy Kolumb po raz pierwszy postawił stopę na jej plażach ponad 500 lat temu. Mierzący zaledwie 5 cm koliber jest najmniejszym żyjącym ptakiem na świecie, jego jaja nie są większe od ziarnka grochu. Na wyspach kubańskich ten mały, ale kluczowy zapylacz ewoluował wraz z ponad pół tuzinem endemicznych gatunków roślin, które są jego głównym źródłem pożywienia. Ten film został wielokrotnie nagrodzony na festiwalach. Przedstawia dziką przyrodę archipelagu: od sępów leniwie krążących w poszukiwaniu zdobyczy, boa dusicieli polujących na nietoperze w ciemnościach po gigantyczne legwany. 15:05 DZIKI BAŁTYK - ODC. 3 MIĘDZY FINLANDIĄ A SZWECJĄ (WILD BALTIC SEA / WILDE OSTSEE / 3. BETWEEN FINLAND AND SWEDEN) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Christoph Houschild Serial dokumentalny o dzikiej przyrodzie Bałtyku. Natura tego najbliższego nam morza oferuje wiele niespodzianek. Trzeci odcinek przenosi nas nad Zatokę Botnicką. Zimą dom dla nerpy. 300 kilometrów dalej na południe miliony ryb udają się na wybrzeże, aby złożyć jaja. Finlandia jest siedliskiem latającej wiewiórki. Wiosną samce zaczynają szukać samic. Do końca lutego to zamarznięty, biały ocean - blisko 300 - kilometrowej długości i szerokości 150 km. Pokrywa lodowa, grubości nawet 120 cm, kryje cały Bałtyk Północny. W miesiącach zimowych słońce jest nisko nad horyzontem i wyzwala barwną grę świateł na niebie. Zorza polarna lśni, gdy wiatr słoneczny przenika do atmosfery ziemskiej. Północna część Bałtyku jest pod lodem od połowy października do maja. W Zatoce Botnickiej jest zasolenie zaledwie półprocentowe, więc woda zamarza tu szybciej niż w innych rejonach Bałtyku. To Bałtyk - dziecko ostatniej epoki lodowcowej. 16:10 ŻYWNOŚĆ 3.0 - CZĘŚĆ 3 MODYFIKACJE (FOOD 3.0) Film dokumentalny, 43 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jean - Baptiste Erreca, Guilhem Rondot Trzyczęściowy film dokumentalny. W 2050 roku naszą planetę będzie zamieszkiwać prawie 10 miliardów mieszkańców. Kluczowa będzie kwestia wyżywienia, która już dziś jest bardzo istotna i problematyczna. Jakie będzie jedzenie jutra? Jak wyprodukujemy tak ogromną ilość żywności? Zgodnie z obecnymi praktykami nasz inwentarz i plony musiałyby wzrosnąć o 70%, aby wyżywić wszystkich Ziemian. Taka presja doprowadziłaby do wzrostu zanieczyszczenia, znacznego zmniejszenia zasobów wodnych i wielu innych trudności, których z pewnością nie można nawet dzisiaj zdefiniować i udzielić odpowiedzi. Dziś na całym świecie naukowcy, firmy, wizjonerzy i laboratoria pracują nad różnymi rozwiązaniami i opcjami, z różnymi celami i punktami widzenia, aby odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące przyszłości ludzkości. Poza liczbami problem wyżywienia ma też wymiar kulturowy i filozoficzny. W trzech częściach tej dokumentalnej serii skupimy się na żywności przyszłości. W części trzeciej na eksperymentach mających na celu produkcję żywności w oparciu o modyfikacje genetyczne i najnowsze technologie. Odwiedzimy laboratoria i pracownie naukowe. Poznamy sposoby modyfikowania jakości roślin i zwierząt, które są używane do produkcji żywności. 17:00 WYSPY PRZYSZŁOŚCI - ODC. 5. ISLANDIA (ISLANDS OF THE FUTURE 5. ICELAND) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Michael R. Gartner Seria dokumentalna, pięcioodcinkowa o wyspach przyszłości. Seria przedstawia wyspy takie jak El Hierro, Orkady, Madera, Islandia oraz Sams i toczące się na nich życie. Świat przeżywa kryzys energetyczny, który cały czas się pogłębia, ropa i gaz kosztują coraz więcej, a węgiel napędza globalne zmiany klimatyczne. Rozwiązanie tych problemów można odnaleźć na morzu, u wybrzeży kontynentu na wyspach Europy. Życiu na wyspach z dala od lądu i dużych miast towarzyszyło od zawsze szukanie sposobów na przetrwanie. Dzięki swojej hisotrii i mentalności, w której na co dzień musieli radzić sobie z ograniczoną przestrzenią i zasobami, to właśnie wyspiarze są dobrze przygotowani do opanowania nowej przyszłości energetycznej. 18:05 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - VAN GOGH. NOWE SPOJRZENIE (EXHIBITION ON SCREEN VAN GOGH - A NEW WAY OF SEEING) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odcinek 7 Van Gogh. Van Gogh jest takim fenomenem, że chyba każdy ma już o nim jakieś wyobrażenie. Może zna najważniejsze obrazy artysty albo słyszał o jego burzliwym życiu. Chcielibyśmy jednak, by ludzi zaciekawiło coś więcej, niż "Słoneczniki" i samobójstwo. Nowa aranżacja obrazów uświadamia, że Van Gogh nie był osobnym geniuszem, który spadł z nieba. Jako malarz rozwijał się, czerpał inspiracje ze środowiska artystycznego, w którym żył i pracował, i z którym wymieniał poglądy. Wywarły na niego wpływ wcześniejsze pokolenia artystów, a on z kolei wpłynął na pokolenia późniejsze. Chcemy pokazać Van Gogha w tym kontinuum sztuki. Człowiek i twórca są jednym, nie mają dwóch odrębnych tożsamości. Gdy patrzymy na dzieła jednego z największych artystów wszech czasów, warto zwrócić uwagę na mity dotyczące jego życia. Pomagają zrozumieć, dlaczego Van Gogh jest tak ważny i wyjątkowy. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - JAPONIA: POWRÓT DO ŹRÓDEŁ (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 AGENT 566 - ODCINEK 3. ODPOWIEDZIALNY ZA WŁASNĄ ŚMIERĆ? (AGENT 566 EP. 3 RESPONSIBLE FOR HIS OWN DEATH?) Serial dokumentalny, 54 min, Izrael, 2020 Reżyseria: Liora Amin Batmatz, Eyal Tavor Scenariusz: Itay Landsberg Serial dokumentalny opowiadający o losach pewnego izraelskiego szpiega, Eli Cohena. W maju 1960 r. Mosad zaproponował mu współpracę, ponieważ potrzebował agentów w Syrii, a on potrafił mówić po arabsku z syryjskim akcentem przejętym od rodziców. Przyjął więc tożsamość zamożnego biznesmena branży tekstylnej, Kamela Amina Tabeta i pod tym nazwiskiem działał. Był on jednym z najskuteczniejszych agentów wywiadowczych, najlepszym izraelskim szpiegiem. Spenetrował najwyższe władze syryjskie cywilne i wojskowe przekazując władzom swojego kraju niezwykle cenne informacje wywiadowcze. Pierwszy obywatel Izraela stracony za szpiegostwo. Do tej pory strona syryjska nie wydała ciała Cohena jego krewnym. Cohen stał się bohaterem narodowym w Izraelu. Ten film to pierwsza opowieść o jego życiu, ale opowiedziana dokładnie i odsłaniająca całe mnóstwo sekretów na temat działalności agenta, które przez ponad 55 lat były trzymane w ścisłej tajemnicy. 21:15 FIDEL CASTRO: NIEZNANE TAŚMY (THE FIDEL CASTRO TAPES) Film dokumentalny, 54 min, USA, 2015 Reżyseria: Tom Jennings Muzyka: Mac Squier W 1959 roku Fidel Castro doszedł do władzy na Kubie. Był jednym z najbardziej kontrowersyjnych polityków na świecie. Film dokumentalny przestawia historię kariery kubańskiego dyktatora na podstawie nieautoryzowanych doniesień medialnych, zdjęć i nagrań, odsłaniając kulisy niemal półwiecznego trwania przy władzy Fidela Castro. 22:15 MIASTO GNIEWU S.II - /15/ W UKRYCIU Serial fabularyzowany, 29 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki W odcinku przypomnimy akcję w Parolach i opowiemy o tym, co się działo potem. Jak szukano bandytów odpowiedzialnych za zabójstwo Mirosława Żaka. Po Parolach szybko zidentyfikowano cały skład bandy, wydano za nimi listy gończe. Zatrzymano i rozliczono wszystkie "boki" - tych co wiedzieli i tych co pomagali. Pierwszy wpadł Mirosław Sz. (brat szefa - Jerzego Brodowskiego), którego po nieudanym napadzie na listonoszkę pod Grodziskiem Mazowieckim zatrzymali świadkowie. Później co 1 - 2 miesiące wpadali kolejni, pojedynczo lub parami: w wynajętym domku jednorodzinnym w Konstancinie Jeziornie, podczas jazdy samochodem w Słupnie, w wynajętym mieszkaniu na Ursynowie. Razem z nimi wpadały kradzione samochody i broń, także automatyczna. Pojawiły się informacje o granatach. Na wolności pozostali najbardziej zdesperowani: Jerzy Brodowski, Robert Cieślak i Igor Pikus (który jako jedyny tak naprawdę pozostawał NN, nie było pewności, że to on). Kilka razy pojawiała się nadzieja na zlokalizowanie Roberta Cieślaka, ale zawsze okazywało się, że adres jest już nieaktualny. Udało się namierzyć jego kierowcę taksówkarza; gdy z nim jechał, a wokół niego dynamicznie ustawiano załogi mające dokonać zatrzymania. Ktoś go ostrzegł, zadzwonił telefon i ktoś powiedział mu, że jest namierzony, że startuje śmigłowiec policyjny; on wysiadł w lesie z plecakiem, z którym się nie rozstawał, a taksówkarza zatrzymano kilkanaście minut później. W odcinku poruszymy również temat różnic pomiędzy policjantem z AT a gangsterem. Jaka jest różnica między gangsterem zdecydowanym na zabijanie a policjantem zdecydowanym na zabijanie. 22:55 NIEBEZPIECZNY DRON (DRONE) Film dokumentalny, 58 min, Norwegia, 2014 Reżyseria: Tonje Hessen Schei Film dokumetalny o dronach. Michael Haas grał w wojenne gry wideo odkąd skończył 5 lat. W wieku 19 lat jest zatrudniony przez US AirForce jako pilot drona. Oto nowa wojna: młodzi gracze rekrutowani do obsługi dronów za pośrednictwem swoich komputerów w celu zabijania prawdziwych ludzi w odległości ponad 11 tysięcy km. To nie jest science fiction, ale dzisiejsza rzeczywistość i wielka inwestycja przyszłości: taka wojna robotów. Ponieważ technologia rozwija się w bezprecedensowym tempie, jesteśmy częścią eksperymentu, który zmieni przyszłe wojny i być może nasz świat. Użycie dronów to nowe perspektywy i kluczowe sekrety wojny CIA, zarówno z użyciem dronów jak i w celu obrony przed nimi. W roku 2010 Fundacja Praw Podstawowych składa pozew przeciwko CIA w związku z użyciem dronów w Waziristanie. Uzbrojony dron to główna broń stosowana w walce z terroryzmem. To zdalnie sterowany system bojowy, działający często w odległych zakątkach świata, kontrolowany za pomocą łączności satelitarnej przez operatorów znajdujących się na przykład w Newadzie. Dzięki tej technologii politycy oraz osoby kształtujące opinię publiczną pierwszy raz w historii mogą na żywo obserwować to, co się dzieje na polu walki. Drony zmieniły wszystko. To jest jak kiepska powieść science - fiction. Ludzie chcą odhumanizować wojnę, stworzyć automaty, które zrobią za nich "brudną robotę". Jeśli pozbawimy wojnę aspektu ludzkiego, nic nas nie powtrzyma przed wysłaniem armii automatów do innego kraju, by wymordowały całą ludność. Pisano o tym już na początku dwudziestego wieku. I właśnie to teraz obserwujemy. 00:05 MARATON HENRYKA BRAUNA Reportaż, 19 min, Polska, 1978 Scenariusz: Leon Popielarz, Jerzy Wohl Zdjęcia: Tomasz Kosior Udział seniora, Henryka Brauna, polskiego lekkoatlety, długodystansowca w Międzynarodowym Maratonie w Dębnie. Braun był członkiem Międzynarodowej Federacji Weteranów Biegów Długich przy UNESCO, laureatem Nagrody im. Tomasza Hopfera. W 2000 roku nadano mu tytuł honorowego obywatela Dębna Lubuskiego. Film jest zapisem z trasy biegu, w jakim wziął udział 66 - letni sportowiec. Przyjazd bohatera filmu do Dębna, przygotowania do startu zawodników, techniczne przygotowanie trasy zawodów, rozgrzewka, start, bieg. Ogłoszenie wyników i dekoracja zwycięzców.. 00:30 NOTACJE - GUSTAW HOLOUBEK. OŚWIADCZYNY Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2007 Opowieść o młodości w czasie wojny. Gustaw Holoubek (ur. 21 kwietnia 1923, zm. 6 marca 2008) - polski aktor filmowy i teatralny, reżyser i pedagog. Absolwent PWST w Krakowie. Wykładowca Akademii Teatralnej w Warszawie. Wieloletni dyrektor Teatru Dramatycznego w Warszawie. Odwołano go z tej funkcji dopiero w styczniu 1983 roku z powodu konfliktu z komunistycznymi władzami. Debiut filmowy to rola Feliksa Dzierżyńskiego w filmie Żołnierz zwycięstwa (1953). Znany jest między innymi z takich filmów jak "Prawo i pięść", "Klub profesora Tutki", "Marysia i Napoleon". W 1967 roku zagrał rolę Gustawa - Konrada w przedstawieniu "Dziady", reżyserowanym przez Kazimierza Dejmka. Był reżyserem "Spóźnionych przechodniów", a także reżyserem i scenarzystą "Mazepy" (1975). W roku 1980 wybrany do Sejmu PRL. W roku 1982 po ogłoszeniu Stanu Wojennego zrzekł się mandatu posła. W latach 1989 - 1991 był senatorem RP, następnie od 1992 do 1993 zasiadał w Radzie d/s Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie. Od 1994 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. 00:45 SYRIA: ATAK NA ROŻAWĘ Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Witold Repetowicz Scenariusz: Konrad Zagórski, Witold Repetowicz Zdjęcia: Siarhei Marchyk Film pokazuje rejon północno - wschodniej Syrii (tzw. Rożawę) podczas pierwszych trzech tygodni tureckiej operacji wojskowej. Jak naprawdę wygląda ta wojna i jak bardzo ucierpieli cywile? Dlaczego Turcja postanowiła zaatakować siły, które przyczyniły się do zwycięstwa nad Państwem Islamskim w Syrii? I czy wszyscy Amerykanie zdradzili Kurdów? Film opowiada też o etnicznym i religijnym zróżnicowaniu Rożawy, w tym o chrześcijańskich Asyryjczykach mieszkających w okolicach miasta Tell Tammer. Pokazuje też jak powstanie Rożawy wpłynęło na dorastanie młodych ludzi w regionie i co dla nich znaczy nowa wojna. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - "ZEMSTA" W SCENERII NATURALNEJ. ODC. 260 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Któż z nas nie pamięta świetnych kwestii z "Zemsty" Aleksandra Fredry? Ale niewielu zna prawdziwe tło historyczne realnego konfliktu, który skłócił rodziny Skotnickich (rejent) i Firlejów (cześnik). Dlatego zbierzemy widzów do zamku Kamieniec, by pokazać ów mur, o który przez dziesiątki lat przed sądami i trybunałami toczyła się prawdziwa wojna. Opowiemy o prawdziwych losach budowli i jej dzisiejszym przeznaczeniu. 02:05 PRZEŻYĆ AFGANISTAN Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2010 Reżyseria: Małgorzata Imielska Film przedstawia historię szkolenia wojskowego i prywatne przygotowania pięciorga zawodowych żołnierzy do wyjazdu na misję do Afganistanu, ich pobyt w prowincji Ghazni, codzienne patrole i pierwsze miesiące, gdy po powrocie do kraju starają się prowadzić normalne życie. Dwóch z pięciorga bohaterów filmu pełniło wcześniej służbę w Czadzie, troje zaś uczestniczy w zagranicznej misji po raz pierwszy. Wśród tych osób jest dziewczyna, narzeczona jednego z bohaterów. Film dokumentalny "Przeżyć Afganistan" przedstawia naszych bohaterów nie tylko jako żołnierzy, ale także jako ludzi, którzy muszą radzić sobie z wieloma emocjami. Chociażby z poczuciem odpowiedzialności za bezpieczeństwo tych, z którymi idą na patrol. Film pokazuje także tęsknotę za rodziną i lęk o to, czy przeżyją kolejny dzień. Jest to próba opisu tego, co dzisiaj znaczy być żołnierzem i jaką płaci się za to cenę. 03:05 PARYŻ. CZAS DOKONANY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Muzyczuk Film o Bronisławie Wildsteinie jest dokumentem biograficznym z mocno zarysowanymi nutami obyczajowymi, kulturowymi i politycznymi. Widz poznaje historię bohatera i prawdę o czasach, w których żył. Szkielet filmu stanowi opowieść Wildsteina o swoim życiu poprowadzona w miejscach dla niego ważnych: w Krakowie, Paryżu, Warszawie, Olsztynie, Przemyślu, Knurowcu.