TVP Kultura Czwartek, 20.10.2022 08:25 DZIKA MUZYKA - ŁÓDZKA SZKOŁA TRADYCJI Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Scenariusz: Janusz Prusinowski Wykonawcy: Tadeusz Kubiak, Sławomir Czekalski, Kazik Nitkiewicz, Kapela Dobrzeliniacy, Maciej Kurczewski, Marcin Lorenc, Kapela Tadeusza Kubiaka, Kapela Witaszewiacy W tym odcinku mowa o tym, jak muzyka wiejska przenika do wielkiego miasta. Ponadto poznamy instrument, na którym grał diabeł Boruta. Wraz z zespołem Gęsty Kożuch Kurzu odwiedzimy muzykantów łęczyckich: Tadeusza Kubiaka i Sławomira Czekalskiego. W Witaszewicach, koło Góry Świętej Małgorzaty, spotkamy się z synem Tadeusza Kubiaka oraz z grupą miłośników muzyki tradycyjnej, którzy wspólnie organizują i prowadzą miejscowe zabawy taneczne. Ponadto ekipa z kamerą towarzyszy Gęstemu Kożuchowi Kurzu w potańcówce, którą prowadzą w Łodzi, w Tearze Szwalnia. Z zespołem Diabubu odwiedzi też muzykantów z okolic Łowicza. Widzowie dowiedzą sie, czym harmonia różni się od akordeonu i jak się ją naprawia. Poznają też piękne melodie kujonów, kujawiaków, owijaków i przyśpiewek. 09:05 NAUCZYCIELKA (UČITELKA / THE TEACHER) Dramat, 98 min, Słowacja/Czechy, 2016 Reżyseria: Jan Hrebejk Scenariusz: Petr Jarchovsky Zdjęcia: Martin Ziaran Muzyka: Michal Novinski Aktorzy: Zuzana Maurry, Csongor Kassai, Zuzana Konen, Tamara Fischer, Peter Bebjak, Martin Havelka Wczesne la ta 80. w Czechosłowacji. Dyrektor szkoły podstawowej zwołuje nadzwyczajne zebranie rodziców. Stawiane są zarzuty przeciwko miłej, empatycznej nauczycielce pani Drazdchovej. Oskarża się ją o wykorzystywanie uczniów do manipulowania rodzicami. W ten sposób miała sobie ponoć zapewniać darmową pomoc w pracach domowych, naprawy sprzętów czy nawet romans. Czy ktokolwiek z rodziców sprzeciwi się oskarżeniom dyrektora? Czy zmowa milczenia pogrąży nauczycielkę? 10:55 KRAINA MIODU (HONEYLAND) Film dokumentalny, 85 min, Macedonia, 2019 Reżyseria: Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov Wykonawcy: Janusz Szydłowski Film dokumentalny nagrodzony na wielu festiwalach. To niezwykła opowieść, której bohaterką jest 50 - letnia Hatidze mieszkająca z chorą matką w opustoszałej macedońskiej wiosce bez prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły i jest ostatnią z linii niezależnych pszczelarzy, którzy sprzedają miód w małych partiach. Handluje nim w najbliższym mieście, oddalonym od jej domu o cztery godziny drogi. Codziennie chodzi po zboczu wzgórza, aby sprawdzić swoje ule. Kocha pszczoły, zaklina je śpiewem, delikatnie manewrując plastrami miodu - bez kombinezonu, siatki na twarzy lub rękawiczek. Żyje tradycyjnie, w zgodzie z naturą. Pewnego dnia w jej okolicy pojawia się wielodzietna rodzina, która tu się osiedla. W życie Hatidze wkradają się wrzeszczące dzieci, ryczące krowy i silniki. Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale traktują miód i pszczoły zgoła inaczej. Tradycję zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Hatidze czuje, że to, czego nie da się zmienić, należy zaakceptować. Przybysze mogą jednak poważnie zagrozić jej życiu oraz jej ulom. Film ukazuje zanikającą tradycję szacunku do pszczół i traktowania ich jak partnerów, a nie poddanych człowiekowi niewolników produkujących miód. Pięknie sfilmowana opowieść daje nadzieję na zmianę komercyjnego nastawienia człowieka do pszczół i natury. Dokument zdobył wiele nagród: 2019 FF Sundance: nagroda World Cinema Grand Jury Prize: Documentary, World Cinema Documentary Special Jury Award for Impact for Change, World Cinema Documentary Special Jury Award for Cinematography, 2019 MFF Hong Kong, 2019 New Direction/New Films FF Nowy Jork. 12:35 KRÓLOWA BONA - ODC. 5 Serial historyczny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Piotr Garlicki, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Piotr Fronczewski, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Jan Machulski, Wiktor Sadecki, Zofia Saretok, Józef Para, Mirosław Szonert, Barbara Bursztynowicz Królowa Bona rozpoczyna porządkowanie spraw skarbca królewskiego, odbiera bezprawnie zagarnięte królewskie dobra i podejmuje akcję zagospodarowania królewszczyzny. W tych działaniach przejawia się wielka mądrość królowej, jej zmysł organizacyjny, a przede wszystkim wola stworzenia podstaw silnej państwowości. Powróciwszy na Wawel, Bona jest świadkiem ślubu swej pasierbicy Jadwigi z elektorem brandenburskim. Taka była bowiem wola jej męża, króla Zygmunta Starego. Aby umocnić własną pozycję polityczną w kraju i móc skuteczniej walczyć z licznymi wrogami, królowa organizuje silne stronnictwo dworskie. 13:40 KRÓLOWA BONA - ODC. 6 Serial historyczny, 57 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Piotr Garlicki, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jan Machulski, Bożena Adamek, Aleksander Gąssowski, adeusz Janczar, Stanisław Ptak, Marek Kondrat W styczniu 1539 roku odbywają się na Wawelu zaślubiny najstarszej córki królewskiej Izabelli z Janem Zapolyą, królem Węgier. W ten sposób, choć na krótko, Jagiellonowie odzyskują wpływy na Węgrzech. Rok później Jan umiera, do tronu węgierskiego znów zgłaszają pretensje Habsburgowie. Żądają, aby Izabella wraz z nowo narodzonym synem opuściła stolicę. Wbrew opinii małżonki, Zygmunt Stary postanawia załagodzić konflikt z Habsburgami i ożenić Zygmunta Augusta z córką Ferdynanda, Elżbietą. 7 maja 1543 roku w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Austriaczki na królową Polski. 15:00 U PANA BOGA W OGRÓDKU Komedia obyczajowa, Polska 2007 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Henri Seroka Aktorzy: Wojciech Solarz, Emilian Kamiński, Małgorzata Sadowska, Krzysztof Dzierma, Agata Kryska, Andrzej Zaborski, Aleksander Skowroński, Mieczysław Fiodorow, Jan Wieczorkowski, Marian Krawczyk i inni Uhonorowana Nagrodą Specjalną Jury na FPFF w Gdyni w 2007 r. komedia obyczajowa będąca kontynuacją przeboju kinowego Jacka Bromskiego "U Pana Boga za piecem". Reżyser po raz kolejny przeniósł widzów w nostalgiczno - sielankowy krajobraz białostockiej prowincji z jej zaśpiewną, kresową mową, nieśpiesznym życiem małego miasteczka i zręcznie nakreślonymi, nietuzinkowymi bohaterami, którzy bronią się przed zgiełkiem świata, ale i do nich docierają w końcu modne nowinki techniczne i, niestety, także współczesne plagi (mafia i supermarkety). Całość okrasił dużą dawką humoru i wątkiem kryminalnym, też potraktowanym z przymrużeniem oka. Równolegle przygotował 8 - odcinkową wersję telewizyjną tej opowieści, a Dwójka emitowała ten serial. Mimo upływu czasu w małej mieścinie Królowy Most, gdzie życie płynie leniwie i spokojnie, niewiele się zmieniło. Rząd dusz nadal sprawuje ten sam ksiądz proboszcz regularnie opowiadający Najświętszej Panience o wydarzeniach w okolicy i radzący się Jej w trudnych sprawach. Porządku w miasteczku i na posterunku pilnuje ten sam komendant, ale teraz przybyło mu trosk. Agenci CBŚ właśnie tam przywożą bowiem gangstera Józefa Czaplę, pseudonim Żuraw, świadka koronnego w procesie mafijnym. W ramach programu ochrony świadków dają mu nową tożsamość (teraz Czapla nosi nazwisko Jerzy Bocian), umieszczają w luksusowej willi na uboczu i przydzielają świetnie wyposażony samochód, przekonani, że na takim odludziu nikt Czapli vel Żurawia vel Bociana nie znajdzie. W całą sprawę wtajemniczają tylko komendanta, który i bez tego ma dość zmartwień. Ojciec komendanta, emerytowany ogniomistrz, co i raz wspina się na wysoki fabryczny komin i trzeba go stamtąd ściągać, angażując ekipę strażacką i bufetową Struzikową, której obfity biust ma wielką siłę oddziaływania na staruszka. Komendant nie może też znaleźć męża dla swej córki Luśki, która - choć nad wyraz ponętna - ma nieślubnego potomka. Ojciec każe więc podwładnym łapać kierowców za rzekome wykroczenia i na posterunku poddaje ich bacznej lustracji w nadziei, że któryś z nich nada się na zięcia. W związku z nowymi zadaniami podwładnych zaczyna brakować, ale na szczęście z centrali zostaje przysłany na służbę do Królowego Mostu nowy pracownik - aspirant Marian Cielęcki. Co prawda, był najgorszym studentem szkoły policyjnej i przełożeni specjalnie wysłali go na głuchą prowincję uznawszy, że tam nie będzie miał czego zepsuć, ale tego komendant już nie wie. Nowo przybyły trochę się dziwi miejscowym obyczajom i darzy niekłamanym zachwytem córkę komendanta, lecz ona nie odwzajemnia jego zainteresowania. Tymczasem Bocian nie za bardzo chce żyć w ukryciu i rozbija się po okolicy swoją terenówką. Ksiądz i komendant, każdy na swój sposób, zajmują się jego zbłąkaną duszą, ale skutek ich zabiegów jest mizerny. Dopiero kiedy mafia namierza kryjówkę byłego gangstera i organizuje na niego nocny zamach, z którego Bocian wychodzi cało tylko dzięki opiece Najświętszej Panienki, następuje w nim nagła przemiana. Nawraca się i jeszcze zakochuje w kuszącej Struzikowej. Mafia jednak nie odpuszcza i postanawia zrobić wszystko, żeby Bociana uciszyć. I tu nieoczekiwanie bardzo pomocny okazuje się aspirant Cielęcki, który wyrasta na prawdziwego bohatera. 17:45 16. MIĘDZYNARODOWY KONKURS SKRZYPCOWY IM. H. WIENIAWSKIEGO - 3 ETAP (DZIEŃ 3) I NOC Z WIENIAWSKIM Koncert, 435 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Agata Kwiecińska (prowadząca), Adam Rozlach (prowadzący) Trzeci dzień przesłuchań trzeciego etapu 16. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego + Noc z Wieniawskim. 01:35 GOMORRA S.II - ODC. 15 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 51 min, Włochy/Niemcy 2014 Scenariusz na podstawie książki Roberto Saviano Aktorzy: Salvatore Esposito, Marco D'Amore, Cristiana Dell'Anna, Fortunato Cerlino Wspólnicy Contego zaczynają się buntować. Conte postanawia usunąć Cira di Marzio, a Ciro dogaduje się z pozostałymi, żeby zabić Contego. W miasteczku, gdzie mieszka matka Contego ma się obyć procesja. Conte jest bardzo religijny i wiadomo, że weźmie w niej udział. Będzie również Ciro... 02:40 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - SEKRET JEJ OCZU (EL SECRETO DE SUS OJOS) Dramat kryminalny, 124 min, Argentyna/Hiszpania 2009 Scenariusz na podstawie powieści Eduardo Sacheri i reżyseria: Juan Jose Campanella Aktorzy: Ricardo Darin, Soledad Villamil, Pablo Rago, Javier Godino, Guillermo Francella "Sekret jej oczu" odniósł sukces kasowy i komercyjny, został świetnie przyjęty przez międzynarodową krytykę, w tym także w Stanach Zjednoczonych, czego dowodem jest Oscar 2010 w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. Rok wcześniej zdobył prestiżową nagrodę Goya Award (hiszpański Oscar). Spośród krajów Ameryki Łacińskiej to właśnie Argentyna jako pierwsza może się poszczycić dwiema oscarowymi statuetkami (za "Wersję oficjalną" i wspomniany już "Sekret jej oczu"). Twórcą filmu jest Juan J. Campanella (rocznik 1959), argentyński reżyser telewizyjny i kinowy, który w 2006 roku przyjął obywatelstwo hiszpańskie. Absolwent szkoły filmowej w Nowym Jorku, ma w swym artystycznym dossier także produkcje zrealizowane w Ameryce, m.in. reżyserował niektóre odcinki popularnych seriali "Dr House" i "Prawo i bezprawie". "Sekret jej oczu" - to smutna refleksja na temat sytuacji politycznej w reżimowej Argentynie lat 70. , kiedy to krajem rządziła wojskowa junta. Podstawową warstwę filmu tworzą dramatyczne wydarzenia, które miały wtedy miejsce. Po latach wraca do nich główny bohater Benjamin Esposito, który jest na emeryturze i nadmiar wolnego czasu postanawia wykorzstać twórczo, pisząc wspomnieniową książkę. Rozpamiętuje różne sytuacje związane z kryminalną sprawą z tamtego okresu, która do dziś nie daje mu spokoju. Podejmuje kolejną już próbę przelania na papier kłębiących się myśli o strasznej zbrodni - 21 czerwca 1974 roku. Ricardo Morales jadł śniadanie z Lilianą Colotto po raz ostatni. Pamiętał każdy szczegół tego ranka przez resztę życia. Planowali pierwsze wspólne wakacje... Zapisana kartka jednak znowu ląduje w koszu do śmieci. Powrót do tamtej mrocznej sprawy wiele kosztuje Esposito i wiele zmienia w jego życiu. Roztrząsanie kryminalnej intrygi dokonuje się na tle miłosnych rozterek bohatera. Akcja została usytuowana w dwóch płaszczyznach czasowych, w przeszłości - kiedy Esposito prowadził śledztwo - i w teraźniejszości. Benjamin Esposito całe swoje życie zawodowe przepracował w argentyńskim sądownictwie. Po przejściu na zasłużoną emeryturę próbuje pisać, odwiedza też starą pracę, a przede wszystkim Irene Menendez - Hastings, z którą od lat łączy go zażyła przyjaźń. Od początku znajomości Esposito jest pod dużym wrażeniem pięknej sędzi. Dzieli się z nią swoimi planami napisania powieści o zbrodni sprzed ponad 20 lat, której okoliczności nigdy nie ujrzały światła dziennego. Za punkt honoru stawia sobie wyjaśnienie sprawy gwałtu i mordu Liliany Colotto. Esposito wspomina moment, kiedy przedstawiono mu Irene jako nową kierowniczkę wydziału, a on miał być jej zastępcą. Zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia, a tłumione przez lata wielkie uczucie do sędzi przetrwało do dziś, choć ona ma męża i dzieci. Właśnie wtedy Benjamin Esposito został przydzielony do sprawy brutalnego morderstwa Liliany Colotto. W piękny czerwcowy poranek 1974 roku młoda kobieta została zaatakowana przez nieznanego sprawcę w swoim domu. Esposito obiecał wtedy mężowi ofiary, Ricardo, że nie spocznie, dopóki sprawca nie zostanie skazany na śmierć za swój czyn. Oto widz jest świadkiem toczącego się dochodzenia, które prowadzi Esposito wraz ze swym asystentem i kolegą Pablo Sandovalem, mającym poważne problemy z alkoholem. Benjamin nieraz wyciąga przyjaciela z kłopotów. Nad wyjaśnieniem ponurej zbrodni pracuje z nimi także Irene.Tymczasem ich rywal Romano z drugiego wydziału doprowadza do zakończenia śledztwa, wskazując winnych. Jego podwładni siłą wymuszają na dwóch robotnikach, 35 - letnim Jacinto Caceresie i 34 - letnim Juanie Roblesie, przyznanie się do winy. Kiedy Esposito odwiedza ich w więzieniu, są w opłakanym stanie. Stara się zrobić wszystko, by ich wypuszczono na wolność i z jeszcze większą energią zabiera się do wyjawienia prawdy. Rozmowa z mężem zamordowanej kobiety i przegląd ich rodzinnych albumów ze zdjęciami, naprowadzają go na trop młodego mężczyzny, Isidoro Gomeza z Chivilcoy, rodzinnego miasta Liliany. Choć Irene sceptycznie podchodzi do tego wątku, Esposito już nie ma wątpliwości, kto zabił. Dalsze śledztwo wykazuje, że Isidoro do niedawna przebywał w Buenos Aires, ale opuścił nagle swoje mieszkanie i porzucił pracę, nie zgłaszając się nawet po wypłątę. Sandoval i Esposito jadą razem do Chivilcoy i obserwują dom matki podejrzanego. Kiedy starsza pani wychodzi, Benjamin włamuje się do jej mieszkania, z którego wykrada listy pisane przez Isidoro. Na wieść o ich samowolnej akcji, rozwścieczony szef zamyka sprawę. Upór i determinacja Esposito, zostają w końcu nagrodzone. Po roku śledztwo zostaje wznowione, dzięki pomocy Irene. Sandoval i Benjamin dopadają wreszcie drania, który zostaje zdemaskowany. Ale wkrótce okazuje się, że w wyniku zaskakujących układów osadzony w więzieniu Isidoro Gomez zostaje ułaskawiony.