TVP Dokument                         Sobota, 29.10.2022


Zmiany z dnia 07.10.2022
w stosunku do raportu z dnia 28.09.2022

(zmodyfikowano opis: Omówienie)
18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 6

Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022
Reżyseria: Maciej Kłobucki
Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański

W szóstym odcinku drugiej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po litewskiej Połądze. Zwiedzimy z nim ten nadmorski kurort poszukując XIX wiecznych willi zbudowanych przez Tyszkiewiczów. Poznamy także legendę o pięknej Birucie i imponujący park leżący na wzgórzu jej imienia. Zgodnie z przekazem Jana Długosza, wzgórze to było w czasach przedchrześcijańskich najważniejszym z czterech miejsc kultu pogańskiego na Litwie. Wędrówkę zakończymy w leżącym nieopodal pałacu Tyszkiewiczów.


(zmodyfikowano opis: Omówienie)
02:25 MODLITWA O POLSKĘ. Z ZIEMI PODLASKIEJ

Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2019
Scenariusz i reżyseria: Michał Muzyczuk
Zdjęcia: Witold Kornaś

Film dokumentalny o losach tysięcy unickich rodzin, które w drugiej połowie XIX wieku na terenie dzisiejszego Podlasia Południowego cierpiały męki ze strony ówczesnej carskiej administracji tamtych rejonów. Film przedstawia losy przede wszystkim trzynastu mężczyzn, którzy 24 stycznia 1874 roku, broniąc w Pratulinie swojej unickiej świątyni przed jej sprawosławieniem, zostali zastrzeleni przez carskie wojsko. W 1996 roku owych trzynastu unitów zostało uznanych błogosławionymi przez papieża Jana Pawła II. Tym samym stali się symbolem doświadczeń całej lokalnej społeczności. Unici pojawili się na wschodzie Polski po zawiązaniu Unii Brzeskiej w 1596 roku. Do Kościoła unickiego, zwanego również greckokatolickim, wstępowały miliony ludzi i tysiące duchownych, którzy wcześniej należeli do cerkwi prawosławnej. Obrządek 
łaciński i unicki zbliżały się do siebie, a u unitów stopniowo wykształcała się polska świadomość narodowa. Po zaborach i zniknięciu Polski z mapy Europy, carska polityka zmierzała do całkowitej likwidacji Kościoła unickiego. Do największego natężenia prześladowań doszło po upadku powstania styczniowego. Podlascy unici byli systematycznie głodzeni, okradani, bici, zamykani w więzieniach, wysyłani na Syberię i w końcu zabijani. Obecnie Kościół unicki jest, poza należącymi do 
niego Ukraińcami, na ziemiach polskich niemal nieobecny. Film "Modlitwa o Polskę. Z ziemi podlaskiej" to także opowieść o współczesnych mieszkańcach Podlasia Południowego. Pratulin 
i okoliczne wsie to miejsca, w których wciąż żywa jest pamięć o męczennikach, a ludzie żyją tam w zgodzie z naturą i tradycyjnymi wartościami, do których zaliczają wiarę, szacunek do ziemi i ciężką pracę. Film jest również opowieścią o nich i zakątku Polski nad Bugiem, który został zapomniany, a ma do zaoferowania atmosferę, której próżno szukać w innych częściach naszego kraju.