TVP Historia                         Czwartek, 27.10.2022


Zmiany z dnia 26.10.2022
w stosunku do raportu z dnia 29.09.2022

(zmodyfikowano opis: Omówienie)
08:35 HISTORIA POLSKI - ŚPIJ KOLEGO...

Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2019
Reżyseria: Stanisław Kuźnik
Scenariusz: Stanisław Kuźnik
Muzyka: Arnold Dąbrowski

Bohaterem filmu jest sierż. Józef Franczak, ps. Laluś, ostatni żołnierz wyklęty. Franczak, żołnierz II Rzeczypospolitej, 
AK i WiN, po zakończeniu II wojny działał na Lubelszczyźnie w zgrupowaniu partyzanckim Uskoka, zajmując się głównie
utrzymaniem ładu i dyscypliny wśród miejscowej ludności (był żandarmem, absolwentem szkoły podoficerskiej w Grudziądzu); 
m.in. wykonywał wyroki na zdrajcach, którymi byli denuncjatorzy, ubecy, partyjni aktywiści. Przez ostatnie dziesięć lat 
swego życia, wspierany przez miejscowych, ukrywał się samotnie na terenie kilku gmin w okolicach miejscowości Piaski. 
Zginął w milicyjnej obławie w podlubelskiej wsi, jesienią 1963 roku. 



(zmodyfikowano opis: Omówienie)
11:40 W PRL-U - PRL KONTROLUJĄCY

Dysk./wywiad/debata, 28 min, Polska, 2022
Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski
Wykonawcy: Beata  Michniewicz(Prowadzący)

Polska Ludowa miała od zarania potrzebę kontroli. Kontrola miała być stała i przeprowadzana przez wszystkich, choć oczywiście 
najważniejszą instancją kontrolującą miała być sama władza ludowa. W różnych okresach starano się jednak, by kontrole miały 
tak zwany czynnik obywatelski. Oczywiście, obywatelski w rozumieniu władzy. Społecznym kontrolerem mógł być przede 
wszystkim ktoś zaufany - jak ormowiec (czyli członek paramilitarnej Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskie), ale też i trójka 
klasowa (czyli rodzice uczniów), o ile wykonywała działania zalecone przez szkołę i zaakceptowane przez inne czynniki władzy, 
mogła wtedy wykraczać poza zakres działania szkoły. Czynnik społeczny zyskiwał ma randze (a tak działa się najczęściej), 
kiedy dołączano do niego oficjalnego przedstawiciela, np. inspektora Inspekcji Handlowej lub Sanepidu, a najlepiej milicjanta. 
Bo inspekcja poza kontrolą miała przede wszystkim wykazać wszystkie niedociągnięcia w danej dziedzinie i ukarać surowo 
winnych. W Lublinie w latach osiemdziesiątych prasa podawała, że w czasie akcji Posesja polegającej na kontrolowaniu stanu 
nieruchomości ukarano prawie wszystkich skontrolowanych prywatnych właścicieli. Zwykle karano za to, czego i tak nie można 
było poprawić i tych, którzy nie mieli wpływu na niedociągnięcia. Bo kontrole miały też charakter propagandowy i zastraszający, 
pokazywały, że władza coś robi, a odpowiedzialni (winni) za trudności są inni. Władza chce dobrze, ale ludzie nie pozwalają, 
żeby było lepiej. W stanie wojennym i po nim do akcji przystąpiły kontrole wojskowe, zastąpione stopniowo przez tzw. Irchy, 
czyli Inspekcje Robotniczo - Chłopskie oraz wspomnianą już Akcję Posesja. 



(dodano pozycję programową)
13:35 TAJEMNICE, ZAMKI I PODZIEMIA - ZAGADKA PLEBANII ŚW. MACIEJA

Reportaż, 20 min, Polska, 2005

Tym razem staramy się rozwiązać zagadkę znalezionych pod plebanią św. Macieja we Wrocławiu 
dwóch szkieletów. Narrator stara się znaleźć odpowiedź na pytanie: dlaczego, kiedy, kto?



(zmodyfikowano opis: Omówienie)
18:55 SKS W PRL - U

Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2013
Reżyseria: Krzysztof Talczewski
Scenariusz: Krzysztof Talczewski
Zdjęcia: Andrzej Adamczak
Muzyka: Filip Kuncewicz

Film dokumentalny opowiadający historię krakowskiego 
Studenckiego Komitetu Solidarności (SKS).