TVP Kultura Niedziela, 29.10.2023 07:25 URODZENI ARTYŚCI - ANNA BOGUSZ - GAZDA I RAJMUND GAZDA Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Prowadzący: Emilia Komarnicka - Klynstra, Redbad Klynstra Bohaterowie tego odcinka to małżeństwo konserwatorów zabytków: Anna Bogusz - Gazda i Rajmund Gazda. W swym dorobku mają między innymi konserwację zabytków starożytnego Egiptu oraz grobowca Jana III Sobieskiego. Poznali się ponad dwadzieścia lat temu na misji konserwatorskiej w egipskiej Dolinie Królów. W tym odcinku odwiedzamy ich podczas prac konserwatorskich w XVIII - wiecznym kościele św. Mikołaja w Niegowej. 08:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA W BIAŁEJ PODLASKIEJ 60 min, Polska, 2023 Autor: Katarzyna Popławska W XXI niedzielę po Pięćdziesiątnicy zapraszamy do uczestniczenia w liturgii świętej w cerkwi pod wezwaniem świętych Cyryla i Metodego, w której wnętrzu znajduje się współczesny ikonostas i ikony z nieistniejących już cerkwi Południowego Podlasia. 09:05 DOKUMENT TYGODNIA - PO CO NAM ARCHITEKCI? (THE IMPORTANCE OF BEING AN ARCHITECT) Film dokumentalny, 69 min, Włochy, 2021 Reżyseria: Giorgio Ferrero, Federico Biasin Muzyka: Giorgio Ferrero, Rodolfo Mongitore Film dokumentalny, który przedstawia pracę współczesnych włoskich architektów i wyzwania, jakie przed nimi stoją podczas projektowania architektury przyszłości. Ich celem jest tworzenie takich miejsc, gdzie ludzie chętnie przebywają i gdzie czują się dobrze. Jednym z nich jest Antonio Citterio, włoski projektant i architekt zafascynowany projektami z lat 40. i 50. XX wieku, w których najistotniejsze były dobre materiały i wygoda. Jego prace doskonale komponują się z naturą, a ich celem jest nadanie projektowi takiego charakteru, by dodać prostocie ciepła. 12:05 GRUBA KAŚKA Film dokumentalny, 14 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Pełka W miejskiej pompie wodnej, zwanej Grubą Kaśką, znajduje się 8 superczułych małży podłączonych do komputerów. To od nich zależy życie milionów ludzi żyjących w mieście. Do obiektu prowadzi trzystumetrowy tunel znajdujący się pod dnem rzeki. Jedyny w Polsce malakolog - poławiacz małż - czuwa nad prawidłowym działaniem tego systemu. W przypadku skażenia wody, małże zamkną się, a system automatycznie odetnie dopływ wody dla miasta. Film jest refleksją nad zależnością człowieka od natury oraz otaczającego go świata. 13:10 BRUNET WIECZOROWĄ PORĄ Komedia kryminalna, 90 min, Polska, 1976 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Andrzej Kill Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Bożena Dykiel, Mirosława Krajewska, Wojciech Pokora, Wiesław Gołas, Emilia Krakowska, Janina Traczykówna, Jan Kobuszewski, Józef Nalberczak, Tadeusz Pluciński, Andrzej Fedorowicz, Zdzisław Maklakiewicz, Bohdan Łazuka i inni Cyganka przepowiada Michałowi Romanowi niezwykłe przeżycia, jednak on, podobnie jak większość ludzi, nie bierze poważnie tych proroctw. Gdy jego liczna rodzina wyjeżdża na weekend, Michał w błogiej i upragnionej ciszy zasiada w końcu do pracy korektorskiej. I niebawem spełniają się pierwsze wróżby Cyganki: Michał odnajduje zaginiony zegarek, a w totolotku wylosowane zostają przepowiedziane przez nią liczby. Zaniepokojony bohater zaczyna oczekiwać najgroźniejszej części przepowiedni - zapowiada ona zabicie bruneta, który zjawi się w jego mieszkaniu wieczorową porą. Aby zapobiec zbliżającemu się nieszczęściu, Michał opuszcza dom. Ściga go jednak przeznaczenie. Przypadkowo zostaje zabójcą mężczyzny, niejakiego Dzidka Krępaka, który pojawił się w jego domu. Brak alibi, trup w domu, ślady zbrodni - wszystko to świadczy przeciwko niemu. Z pomocą przychodzi Michałowi przyjaciel Kazik, który postanawia rozwikłać tę dziwną zagadkę. Razem zastawiają w miejscu zbrodni pułapkę. Michał odwiedza swoich sąsiadów i informuje ich o zabójstwie. Jeden z nich na wiadomość o tym próbuje uciec. Michał puszcza się za nim w pogoń. Po licznych perypetiach udaje mu się go złapać i oddać w ręce milicji. Tajemnica morderstwa zostaje wyjaśniona. 15:40 SERIALOWA NOSTALGIA - NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA SIÓDMA, CZYLI TAJEMNICZY LIST HIPOLITA KWASSA, CZYLI WYKRYCIE CENTRALNEJ MELINY ALBERTA FLASZA Serial przygodowy TVP, 24 min, Polska, 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski, Mieczysław Waśkowski Aktorzy: Grzegorz Roman, Bronisław Pawlik, Ludwik Benoit, Mieczysław Czechowicz, Krzysztof Litwin, Aleksander Dzwonkowski, Tomasz Fogiel, Leszek Latacz, Tadeusz Deszkiewicz, Jacek Gacparski Zdjęcia: Antoni Nurzyński Trwają poszukiwania zaginionego Cześka. Gdy wydaje się, że utknęły w martwym punkcie, detektyw Kwass przesyła Markowi zaszyfrowaną wiadomość. Zawarta w niej wskazówka mobilizuje chłopca do dalszych poszukiwań. 16:10 SERIALOWA NOSTALGIA - NIEWIARYGODNE PRZYGODY MARKA PIEGUSA - PRZYGODA ÓSMA, CZYLI?... Serial przygodowy TVP, 28 min, Polska, 1966 Reżyseria: Mieczysław Waśkowski Scenariusz: Edmund Niziurski, Mieczysław Waśkowski Aktorzy: Grzegorz Roman, Bronisław Pawlik, Mieczysław Czechowicz, Krzysztof Litwin, Tomasz Fogiel, Zygmunt Zintel, Jacek Gacparski Zdjęcia: Antoni Nurzyński Marek Piegus wspólnie z grupą harcerzy kontynuuje poszukiwania zgodnie ze wskazówkami detektywa Kwassa. Trop wiedzie do podziemi kościoła. Chłopcy natrafiają tam na ślady bandy przestępców. Odnajdują też uwięzionego detektywa Hipolita Kwassa. 17:15 NIEDZIELA Z... STEFANEM SZLACHTYCZEM Program publicystyczny, 40 min, Polska, 2023 Scenariusz: Katarzyna Sitnik Prowadzący: Katarzyna Sanocka Twórca kilkuset programów telewizyjnych. Reżyser filmowy, telewizyjny, radiowy i teatralny. Scenograf i grafik. Absolwent architektury na Politechnice Krakowskiej i Wydziału Reżyserii PWSTiF w Łodzi. W latach 1963 - 74 główny reżyser TV Kraków, następnie główny reżyser TVP, a w okresie 1985 - 87 dyrektor Teatru Telewizji. Bohaterem "Niedzieli z..." jest Stefan Szlachtycz. 18:15 NIEDZIELA Z... STEFANEM SZLACHTYCZEM - TRAGARZ PUCHU Dramat, 86 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stefan Szlachtycz Scenariusz: Jerzy Janicki Aktorzy: Elżbieta Kijowska, Krzysztof Gosztyła, Ewa Sałacka Krauze Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Waldemar Kazanecki Jest to film o solidarności i pomocy ludzkiej: w tym wypadku mniej prześladowanej Polki bardziej prześladowanemu Żydowi. Bohaterami filmu są młoda kobieta Jadwiga, zarabiająca na życie karmieniem wszy w Instytucie, oraz zbiegły z getta Dalek, a później jego rzekoma siostra, a właściwie żona Fryda, którym Jadwiga udzieliła schronienia u siebie w mieszkaniu. Trójka bohaterów walczy o życie, o przetrwanie i w dodatku nie tylko o swoje, lecz również nienarodzonego dziecka Frydy. Nie uda im się to jednak, następuje splot tragicznych wydarzeń. Fryda wiedząc, że jej mąż Dalek nie wyjawi zakochanej w nim Jadwidze prawdy o nich, czyni to sama i bez pożegnania odchodzi do walczącego getta. Jej mąż podąża za nią. 20:00 SEKSMISJA Komedia, 116 min, Polska, 1983 Reżyseria: Juliusz Machulski Scenariusz: Juliusz Machulski, Jolanta Hartwig, Pavel Hajny Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Jerzy Stuhr, Olgierd Łukaszewicz, Bożena Stryjkówna, Bogusława Pawelec, Hanna Stankówna, Beata Tyszkiewicz, Ryszarda Hanin, Wiesław Michnikowski, Barbara Ludwiżanka, Mirosława Marcheluk, Hanna Mikuć, Elżbieta Zającówna, Dorota Stalińska, Ewa Szykulska, Grażyna Trela, Janusz Michałowski i inni "Seksmisja" z miejsca podbiła tak widzów, jak i krytyków. Zrealizowana w konwencji science fiction stanowiła modelowy przykład perfekcyjnego filmu komercyjnego, zawierającego zarazem kilka głębszych refleksji. Machulskiemu udało się połączyć potężny ładunek komizmu z satyrą na totalitaryzm i feminizm. Pozwoliło to krytykom doszukiwać się w "Seksmisji" wpływów zarówno "Ambasadora" Sławomira Mrożka, "Miasta kobiet" Felliniego, jak i sztuki "Pralnia" Stanisława Tyma. Powinowactw wynaleziono zresztą więcej. A mimo to "Seksmisja", choć złożona z wielu różnych elementów, jawi się jako twór oryginalny, opatrzony niebanalną, dowcipną (i tanią!) scenografią; zaskakuje znakomitymi dialogami i mistrzowsko skonstruowanym scenariuszem. Osobnym zagadnieniem jest aktorstwo, zwłaszcza fenomenalna rola Jerzego Stuhra jako rubasznego Maksa i kontrastująca z nią kreacja Olgierda Łukaszewicza jako mimozowatego Alberta. Trudno wreszcie nie wspomnieć o wizualno - erotycznych przewagach filmu, narzucanych przez tematykę i tytuł. Machulski wiedział, jak przyciągnąć męską widownię, obficie eksponując piękno kobiecego ciała. I choć w "Seksmisji" golizna pojawia się na ekranie dość często, nikogo to nie gorszy, tyle tu humoru, bezpretensjonalności i błazenady. Akcja filmu rozpoczyna się w sierpniu 1991 roku. Telewizja transmituje epokowy eksperyment. Maks i Albert, dwaj śmiałkowie, dobrowolnie poddają się hibernacji. Budzą się dopiero w roku 2044. Od opiekującej się nimi doktor Lamii dowiadują się, że w czasie ich snu wybuchła na Ziemi wojna nuklearna. Jednym z jej skutków było całkowite zniszczenie genów męskich, w związku z czym są obecnie prawdopodobnie jedynymi mężczyznami na planecie. Co innego z kobietami. Te dzięki partenogenezie od dawna rodzą same dziewczynki. Maks i Albert są zaszokowani. Niebawem wszakże uświadamiają sobie, że żyją w sterylnym, ulokowanym pod ziemią państwie. Na domiar złego stali się królikami doświadczalnymi w rękach ciekawych ich odmienności niewiast. Ich obecność budzi coraz większy niepokój Jej Ekscelencji, pełniącej dyktatorską władzę w "nowym, wspaniałym świecie". Wkrótce Maks i Albert pozbywają się reszty złudzeń. Odkrywają, że tak naprawdę znajdują się w więzieniu. Niewiele myśląc, postanawiają wydostać się na wolność. Jednak straże Jej Ekscelencji nie śpią. 23:20 SCENA MUZYCZNA - MICHAŁ PEPOL - KORA NIESKOŃCZONOŚĆ Koncert, 46 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Projekt Kora - Nieskończoność to aranżacje i remiksy istniejących utworów, ale przede wszystkim zupełnie nowe utwory, łączące w sobie pop, rock, muzykę klasyczną, osobliwe słuchowisko i awangardową alternatywę. Michał Pepol, korzystając z prywatnych, nieznanych światu, nigdy niewydanych materiałów fonograficznych Kory Jackowskiej, które otrzymał od Kamila Sipowicza, stworzył nowy wymiar muzycznego widowiska. 00:25 NOC KRÓTKICH FILMÓW - W SAMO POŁUDNIE (NA PRAV POLUDNIE / HIGH NOON) Film animowany, 3 min, Czechosłowacja, 1988 Reżyseria: Viktor Kubal Scenariusz: Viktor Kubal Krótki film animowany autorstwa mistrza słowackiej animacji. Gorzka satyra na biurokrację. 00:30 NOC KRÓTKICH FILMÓW - ZIEMIA (ZEM / THE EARTH) Film animowany, 6 min, Czechosłowacja, 1966 Reżyseria: Viktor Kubal Scenariusz: Viktor Kubal Krótki film animowany autorstwa mistrza słowackiej animacji. Viktor Kubal w żartobliwy sposób przypomina o konieczności dbania o środowisko. 00:35 NOC KRÓTKICH FILMÓW - MASKI I KWIAT (MASKY A KVET / THE MASKS AND THE FLOWER) Film animowany, 8 min, Czechosłowacja, 1987 Reżyseria: Georgi Kasradze, Vladimir Pikalik Scenariusz: Georgi Kasradze, Vladimir Pikalik Krótki film animowany dla dzieci. Animacja lalkowa o wyższości szczerego uczucia nad udawanym. 05:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 13 PIĘKNO WYKUTE W STALI Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było wykuwanie dawnych przedmiotów w stali? Radosław Kotarski wciela się w rolę kowala (miecznika), który używa tradycyjnych metod rzemieślniczych, aby stworzyć własny miecz. Poznaje również trud pracy dawnych rzemieślników i sprawdza, co z ich fachu pozostało do dzisiaj. Poza tym wyjaśnia, jakie słowa i stwierdzenia zawdzięczamy kowalom. Czy uda mu się wykuć miecz? Odpowiedź na to pytanie w programie.