TVP Nauka Czwartek, 26.10.2023 06:00 PODSTĘPNI INTRUZI. INWAZJA OBCYCH GATUNKÓW - ZWIERZĘTA Reportaż, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Gabriela Ruzicka Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy realizowany na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Prowadzący, dr Łukasz Bożycki, wraz z ekspertami opowiada o inwazyjnych gatunkach wśród zwierząt. W programie poznamy najczęściej występujące gatunki zwierząt należące do grupy IGO oraz dowiemy się, jakie stwarzają one zagrożenie dla naszych rodzimych gatunków zwierząt. Rafał Maciaszek, wykładowca SGGW, wyjaśni, skąd się wzięły w Polsce obce gatunki raków i jak ich obecność w polskich wodach wpływa na naszego rodzimego raka szlachetnego. Opowiemy również o szopie praczu i egzotycznych żółwiach, które zadomowiły się w naszym kraju. W programie powiemy też o obowiązujących przepisach prawnych dotyczących wybranych gatunków inwazyjnych. 06:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /83/ Reality show, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Szczeciński celebryta, kot Gacek i student Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego - Maciuś. Przy poszanowaniu ich naturalnych potrzeb można z nimi egzystować w centrum wielkiego miasta czy na uczelni. Do Domu Kota w Dobrej rocznie przyjmowanych jest kilkaset kotów, które wymagają opieki. To koci raj z drapakami, siedziskami, tunelami i zabawkami, a do tego z własnym ogrodem. To przykłady dobrego świata. A w tym złym? Kilka miesięcy temu Poznański Ogród Zoologiczny przyjął uratowane z makabrycznego transportu tygrysy. Pięć, po heroicznej walce, udało się przygotować i wysłać do azylu w Hiszpanii, gdzie ich opiekunów czeka bardzo długa droga, by choć częściowo zaufały człowiekowi. Kan i Gogh, ze względu na zły stan zdrowia, pozostały w Poznaniu. Przyjechaliśmy zobaczyć, jak po raz pierwszy wyjdą na swój wybieg. Sprawdźcie też koniecznie, kto czeka na Waszą miłość w Kąciku Adopcyjnym. 07:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (77) AZJA Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 Czy w ciągu 25 minut programu można opowiedzieć o tak dużym i zróżnicowanym kontynencie jak Azja? Co odróżnia Azję od pozostałych części świata? Jak wyglądają azjatyckie metropolie i jakie trudności napotykają w nich europejscy turyści? 07:35 CZY WIESZ, ŻE? - /201/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 08:10 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY DZIECIĘCE Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. W tym odcinku programu zadamy pytanie, dlaczego niektóre wirusy są groźniejsze dla dzieci niż dla dorosłych. Opowiemy o mikrobach najczęściej atakujących najmłodszych. Przybliżymy sposoby leczenia i profilaktyki chorób wirusowych dzieci. W dobie pandemii SARS-CoV-2 szczepienia najmłodszych budziły największe kontrowersje; naukowcy prezentują wyniki badań pokazujące, jakie są konsekwencje - w wieku dorosłym - braku szczepień w dzieciństwie. 08:35 ASTRONARIUM - 20/21 (131) - POZAZIEMSKA POGODA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Magazyn astronomiczny. 09:10 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW - /9/ (ANCIENT ENGINEERING) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Zanim wynaleziono narzędzia metalowe czy koło, inżynierowie z epoki kamienia stworzyli niezwykłe konstrukcje zwane megalitami. Ich przeznaczenie jak też metoda budowy od zawsze owiane były tajemnicą. Jednak stopniowo nauka odkrywa sekrety tych starożytnych cudów. Od podziemnych grobowców po ogromne stojące kamienie Stonehenge i spektakularne pomniki Orkadów. Nasi neolityczni przodkowie transportowali ogromne kamienie setki mil, używając jedynie siły mięśni i najprostszych narzędzi. Stonehenge uznawane jest za szczytowe osiągnięcie inżynierii prehistorycznej. Dziewiąty odcinek 10-odcinkowej serii dokumentalnej "Sekrety starożytnych inżynierów" ukazującej najbardziej niezwykłe i intrygujące osiągnięcia inżynierii z czasów starożytnych, które inspirują także inżynierów współczesnych. 10:10 PODWODNY RAJ BORNEO - EWOLUCJA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 10:40 PODWODNY RAJ BORNEO - NIELUDZKIE ŚWIATY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 11:10 PODSTĘPNI INTRUZI. INWAZJA OBCYCH GATUNKÓW - ZWIERZĘTA Reportaż, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Gabriela Ruzicka Scenariusz: Łukasz Bożycki Prowadzący: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy realizowany na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Prowadzący, dr Łukasz Bożycki, wraz z ekspertami opowiada o inwazyjnych gatunkach wśród zwierząt. W programie poznamy najczęściej występujące gatunki zwierząt należące do grupy IGO oraz dowiemy się, jakie stwarzają one zagrożenie dla naszych rodzimych gatunków zwierząt. Rafał Maciaszek, wykładowca SGGW, wyjaśni, skąd się wzięły w Polsce obce gatunki raków i jak ich obecność w polskich wodach wpływa na naszego rodzimego raka szlachetnego. Opowiemy również o szopie praczu i egzotycznych żółwiach, które zadomowiły się w naszym kraju. W programie powiemy też o obowiązujących przepisach prawnych dotyczących wybranych gatunków inwazyjnych. 11:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /83/ Reality show, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Szczeciński celebryta, kot Gacek i student Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego - Maciuś. Przy poszanowaniu ich naturalnych potrzeb można z nimi egzystować w centrum wielkiego miasta czy na uczelni. Do Domu Kota w Dobrej rocznie przyjmowanych jest kilkaset kotów, które wymagają opieki. To koci raj z drapakami, siedziskami, tunelami i zabawkami, a do tego z własnym ogrodem. To przykłady dobrego świata. A w tym złym? Kilka miesięcy temu Poznański Ogród Zoologiczny przyjął uratowane z makabrycznego transportu tygrysy. Pięć, po heroicznej walce, udało się przygotować i wysłać do azylu w Hiszpanii, gdzie ich opiekunów czeka bardzo długa droga, by choć częściowo zaufały człowiekowi. Kan i Gogh, ze względu na zły stan zdrowia, pozostały w Poznaniu. Przyjechaliśmy zobaczyć, jak po raz pierwszy wyjdą na swój wybieg. Sprawdźcie też koniecznie, kto czeka na Waszą miłość w Kąciku Adopcyjnym. 12:10 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (77) AZJA Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 Czy w ciągu 25 minut programu można opowiedzieć o tak dużym i zróżnicowanym kontynencie jak Azja? Co odróżnia Azję od pozostałych części świata? Jak wyglądają azjatyckie metropolie i jakie trudności napotykają w nich europejscy turyści? 12:45 CZY WIESZ, ŻE? - /201/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:20 DORWAĆ WIRUSA - WIRUSY DZIECIĘCE Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski Cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa, w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy, co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. W tym odcinku programu zadamy pytanie, dlaczego niektóre wirusy są groźniejsze dla dzieci niż dla dorosłych. Opowiemy o mikrobach najczęściej atakujących najmłodszych. Przybliżymy sposoby leczenia i profilaktyki chorób wirusowych dzieci. W dobie pandemii SARS-CoV-2 szczepienia najmłodszych budziły największe kontrowersje; naukowcy prezentują wyniki badań pokazujące, jakie są konsekwencje - w wieku dorosłym - braku szczepień w dzieciństwie. 14:00 DZIKI SINGAPUR - ODC. 3 WYSPY (WILD CITY) Cykl dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2019 Trzyodcinkowa seria, w której sir David Attenborough opowiada, jak natura ewoluowała wraz z powstawaniem i rozwojem miast. 15:00 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - SMARTFON. ODC. 6/6 (REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD) 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Sean Smith Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących przypadków albo dzięki wielkim, przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały współczesnego człowieka. Bohaterem ostatniego odcinka serii jest smartfon. 16:00 PODWODNY RAJ BORNEO - EWOLUCJA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 16:30 PODWODNY RAJ BORNEO - NIELUDZKIE ŚWIATY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 17:00 CZAS W LAS - /3/ Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Sławomir Czyrnek Prowadzący: Magdalena Turowska, Sławomir Makaruk W kolejnym odcinku odwiedzimy Nadleśnictwo Pułtusk obejmujące 22 tysiące hektarów obszarów leśnych. Leśnik Wojciech Szydłowski pokaże, że to idealne miejsce na weekendowy wyjazd. Można tu pojeździć na rowerze po specjalnie wytyczonych trasach i zobaczyć, jak wyglądają miejsca naturalnych odnowień drzewostanu. W miejscowych lasach napotkamy też ślady historii - wzgórze nazywane "Napoleonką", miejsce pochówku ofiar zbrodni dokonanych przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Pułtusku. Miejscowe nadleśnictwo to prawdziwe bogactwo smaków natury. Leśnik Jakub Dołęga oraz kucharz Cezary Powała pokażą, jak przygotować podpłomyki z dziczyzną marynowaną w ziołach i czosnku w sosie z jeżyn oraz comber z sarny w marynacie. 17:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /84/ Reality show, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Spędziliśmy jeden rutynowy dzień pracy z inspektorami Ogólnopolskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami "Animals". Zobaczcie, jak przeprowadzają interwencje i jak reagują właściciele zwierząt. W ciągu niecałych dwóch miesięcy Inspektorat w Warszawie przeprowadził takich interwencji aż 53. Poznajcie też wydrę Basię, a jej historia pokaże, jak trudno jest odchować dzikie zwierzę bez matki, którą zabił człowiek, tak aby mogło wrócić do natury. Mamy nadzieję, że będzie to też ostrzeżenie przed trzymaniem dzikich zwierząt w domu, bo to nieuchronnie prowadzi do ich cierpienia i śmierci. Posłuchajcie również o emocjach, jakie towarzyszą opiekunom zwierząt, kiedy przychodzi czas wypuszczenia ich z bezpiecznego schronienia, aby rozpoczęły samodzielne życie w swoim naturalnym środowisku. 18:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (78) - SŁOŃ DOMOWY Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 W kolejnej podróży Wojciecha Cejrowskiego widzowie poznają słonie azjatyckie. Dowiadują się, ile ważą zwierzęta tego gatunku, jak są zbudowane, co i w jakich ilościach zjadają oraz do czego służą im trąby... 18:35 CZY WIESZ, ŻE? - /202/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:05 OPERACJA ZDROWIE - CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku: choroba autoimmunologiczna. Występuje, gdy system odpornościowy przez pomyłkę atakuje i ostatecznie niszczy własne tkanki. Choroby autoimmunologiczne są zasadniczo dzielone na dwie kategorie: swoiste narządowo, atakujące jeden narząd oraz nieswoiste narządowo, które mogą atakować wiele narządów i systemów naraz. Choroby autoimmunologiczne to m.in. choroby Gravesa-Basedova oraz Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, tocznie, miastenie oraz choroby wątroby. 19:35 ASTRONARIUM - 1/22 (132) - KOSMICZNY TELESKOP JAMESA WEBBA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który ma zrewolucjonizować naszą wiedzę o Wszechświecie. Po wielu latach oczekiwania w przestrzeń kosmiczną trafił teleskop Jamesa Webba - największy i najdroższy instrument naukowy wysłany w kosmos przez człowieka. W programie pokażemy, jak powstał ten niezwykły przyrząd. I w jaki sposób może nam otworzyć nowe okno na Wszechświat. 20:00 JIMA AL - KHALILI PRZEWODNIK PO ŻYCIU, WSZECHŚWIECIE I CAŁEJ RESZCIE/2/ (JIM AL - KHALILI`S GUIDE TO LIFE, THE UNIVERSE AND EVERYTHING) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Znany fizyk i profesor, Jim Al - Khalili, zabiera widzów w podróż przez dziwny i cudowny mikroskopijny świat mechaniki kwantowej, badając, w jaki sposób stoi ona za całą strukturą wszechświata i podstawowymi procesami życia. To jest przewodnik ku odpowiedzi na jedną z największych zagadek: jak się tu dostaliśmy? 21:05 ZMIANA KLIMATU: FAKTY - /2/ (CLIMATE CHANGE: THE FACTS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Zaledwie dwa stopnie Celsjusza dzielą nas od katastrofy klimatycznej. Jeśli tempo globalnego ocieplenia będzie się utrzymywać, w ciągu 40 lat osiągniemy próg trwałych szkód dla środowiska. Ale mamy możliwość, aby temu zapobiec. Ten dwuodcinkowy film w prosty, ale poruszający sposób przedstawia fakty na temat globalnego ocieplenia. Opowiada o życiu ludzi dotkniętych zmianami klimatycznymi i o ludziach, którzy z tymi zmianami walczą. Czołowi światowi eksperci ujawniają wydarzenia, które na nowo definiują nasze horyzonty. "To największe wyzwanie, przed jakim stanęliśmy. I ludzkość może temu sprostać". Takie jest przesłanie tego filmu. 22:05 PODWODNY RAJ BORNEO - EWOLUCJA Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 22:35 PODWODNY RAJ BORNEO - NIELUDZKIE ŚWIATY Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Andrzej Misiuk Scenariusz: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo-Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinię Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno-wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25-letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. "Podwodny raj Borneo" to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 23:05 CZAS W LAS - /3/ Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Reżyseria: Sławomir Czyrnek Scenariusz: Sławomir Czyrnek Prowadzący: Magdalena Turowska, Sławomir Makaruk W kolejnym odcinku odwiedzimy Nadleśnictwo Pułtusk obejmujące 22 tysiące hektarów obszarów leśnych. Leśnik Wojciech Szydłowski pokaże, że to idealne miejsce na weekendowy wyjazd. Można tu pojeździć na rowerze po specjalnie wytyczonych trasach i zobaczyć, jak wyglądają miejsca naturalnych odnowień drzewostanu. W miejscowych lasach napotkamy też ślady historii - wzgórze nazywane "Napoleonką", miejsce pochówku ofiar zbrodni dokonanych przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Pułtusku. Miejscowe nadleśnictwo to prawdziwe bogactwo smaków natury. Leśnik Jakub Dołęga oraz kucharz Cezary Powała pokażą, jak przygotować podpłomyki z dziczyzną marynowaną w ziołach i czosnku w sosie z jeżyn oraz comber z sarny w marynacie. 23:40 WETERYNARZE Z SERCEM - /84/ Reality show, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Spędziliśmy jeden rutynowy dzień pracy z inspektorami Ogólnopolskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami "Animals". Zobaczcie, jak przeprowadzają interwencje i jak reagują właściciele zwierząt. W ciągu niecałych dwóch miesięcy Inspektorat w Warszawie przeprowadził takich interwencji aż 53. Poznajcie też wydrę Basię, a jej historia pokaże, jak trudno jest odchować dzikie zwierzę bez matki, którą zabił człowiek, tak aby mogło wrócić do natury. Mamy nadzieję, że będzie to też ostrzeżenie przed trzymaniem dzikich zwierząt w domu, bo to nieuchronnie prowadzi do ich cierpienia i śmierci. Posłuchajcie również o emocjach, jakie towarzyszą opiekunom zwierząt, kiedy przychodzi czas wypuszczenia ich z bezpiecznego schronienia, aby rozpoczęły samodzielne życie w swoim naturalnym środowisku. 00:20 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - (78) - SŁOŃ DOMOWY Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2009 W kolejnej podróży Wojciecha Cejrowskiego widzowie poznają słonie azjatyckie. Dowiadują się, ile ważą zwierzęta tego gatunku, jak są zbudowane, co i w jakich ilościach zjadają oraz do czego służą im trąby... 00:50 CZY WIESZ, ŻE? - /202/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 01:35 OPERACJA ZDROWIE - CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE Magazyn medyczny, 25 min, Polska, 2020 Autor: Piotr Poraj - Poleski W tym odcinku: choroba autoimmunologiczna. Występuje, gdy system odpornościowy przez pomyłkę atakuje i ostatecznie niszczy własne tkanki. Choroby autoimmunologiczne są zasadniczo dzielone na dwie kategorie: swoiste narządowo, atakujące jeden narząd oraz nieswoiste narządowo, które mogą atakować wiele narządów i systemów naraz. Choroby autoimmunologiczne to m.in. choroby Gravesa-Basedova oraz Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, tocznie, miastenie oraz choroby wątroby. 02:15 ASTRONARIUM - 1/22 (132) - KOSMICZNY TELESKOP JAMESA WEBBA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Agnieszka Słowikowska, Krzysztof Czart, Maciej Mikołajewski, Bogumił Radajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Lektor: Maciej Gudowski Teleskop, który ma zrewolucjonizować naszą wiedzę o Wszechświecie. Po wielu latach oczekiwania w przestrzeń kosmiczną trafił teleskop Jamesa Webba - największy i najdroższy instrument naukowy wysłany w kosmos przez człowieka. W programie pokażemy, jak powstał ten niezwykły przyrząd. I w jaki sposób może nam otworzyć nowe okno na Wszechświat. 02:50 JIMA AL - KHALILI PRZEWODNIK PO ŻYCIU, WSZECHŚWIECIE I CAŁEJ RESZCIE/2/ (JIM AL - KHALILI`S GUIDE TO LIFE, THE UNIVERSE AND EVERYTHING) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2021 Znany fizyk i profesor, Jim Al - Khalili, zabiera widzów w podróż przez dziwny i cudowny mikroskopijny świat mechaniki kwantowej, badając, w jaki sposób stoi ona za całą strukturą wszechświata i podstawowymi procesami życia. To jest przewodnik ku odpowiedzi na jedną z największych zagadek: jak się tu dostaliśmy?