TVP Dokument Niedziela, 06.11.2022 Zmiany z dnia 13.10.2022 w stosunku do raportu z dnia 05.10.2022 (dodano pozycję programową) 07:00 NOTACJE - ANDRZEJ MATUL. SZEF PŁACZE SŁUCHAJĄC POEZJI Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2020 Andrzej Matul urodził się w 1947 r. w Warszawie. Absolwent Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego ze specjalizacją teatrologiczną. W Polskim Radiu od 1972 roku. Najpierw jako lektor i spiker. Następnie jako dziennikarz w Programie I współtworzył i prowadził najpopularniejsze audycje: "Sygnały Dnia", "Lato z Radiem" i "Cztery Pory Roku". Był m. in. autorem i gospodarzem cykli: "Pora na herbatę", "Aleja Gwiazd", "Spotkania z Mistrzem" i "Rozdroża Kultury". Laureat Złotego Mikrofonu i Chryzostoma, wielu nagród radiowych i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Odznaczony Medalem Gloria Artis. (dodano pozycję programową) 11:05 OD MORZA ŚRÓDZIEMNEGO DO AFRYKI POŁUDNIOWEJ - ODC. 3. PLAŻE I KRATY (FROM THE MEDITERANEAN TO SOUTH AFRICA / DE LA MEDITERRANE A L'AFRIQUE DU SUD. PLAGES ET BARREAUX) Cykl dokumentalny, 10 min, Francja, 2010 Reżyseria: Yannick Charles Seria dokumentalna, która pozwoli poznać szlak od Morza Śródziemnego aż po Południową Afrykę. Odcinek 3. Na wyspie u zachodniego krańca Sycylii białe miasteczko tuli się do gór. Jest maleńkie i jedyne na tej wyspie. Latem przybywają turyści i mimo licznych zbiorników na domach prędko kończy się woda pitna. Zimą miejscowi najbardziej obawiają się sztormów. Śliczna i dzika wyspa Marettimo liczy zaledwie 12 km długości. Poza jednym miasteczkiem i latarnią morską wyspa jest całkowicie bezludna. Latem łodzie z turystami zaglądają do morskich jaskiń, ale potem nikogo tu nie ma. Czy tak trudno tu żyć? Czy mieszkanie z dala od wszystkiego jest niemożliwe? Marettimo jest jedną z kilku wysp należących do archipelagu Egadów. Na wyspie Favignana znajduje się poprawczak. Dla młodych przestępców ta wyspa jest ich więzieniem. Z archipelagu przenosimy się na Sycylię, największą wyspę Morza Śródziemnego. Czujemy się, jakbyśmy wrócili na kontynent. Wrażenie izolacji znika. (dodano pozycję programową) 11:20 O. ANDRZEJ ZALEWSKI - MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM... Reportaż, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Beata Mordasewicz - Kamińska Zdjęcia: Krzysztof Więćkowski Ksiądz Andrzej Zalewski to misjonarz, werbista, grekokatolik. Powołuje się na słowa papieża Jana Pawła II o wizji chrześcijańskiej Europy, oddychającej wschodnim i zachodnim płucem. I o sympatii JP II do grekokatolików, czego przejawem było m.in. ustanowienie współpatronami Europy św. Cyryla i św. Metodego (czczonych w Kościele greckokatolickim jako Apostołów Słowian) oraz wyniesienie do chwały ołtarzy 27 grekokatolików, męczenników reżimu hitlerowskiego i komunistycznego (podczas pielgrzymki na Ukrainę w 2001roku). Przypomina, że przecież to jeden Kościół, uznający tego samego papieża, choć w innym tylko obrządku. Ksiądz Andrzej urodził się w Reszlu na Warmii. Sakrament chrztu, eucharystii i bierzmowania przyjął w kościele parafialnym pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Na jego decyzję wyboru życia zakonnego miały wpływ niezwykłe osoby. Panie Irena i Leokadia Karmaza, emerytowane polonistki z Wileńszczyzny, dzięki którym był na pielgrzymce w Częstochowie, Gierzwałdzie jak i na Europejskich Spotkaniach Młodzieży Taize w Hamburgu i Lizbonie. Siostra Kinga Średzińska MSF (Misjonarka Świętej Rodziny), która przypomniała mu o wielkim marzeniu, byciu misjonarzem. Obecnie pracuje w Białymstoku, gdzie jest spora społeczność grekokatolików i tu prężnie działa, uczy dzieci religii, pomaga potrzebującym, jest tam, gdzie być powinien. O. Andrzej jest osobą z ogromnym potencjałem, widać po nim radość służenia ludziom i kościołowi, pasję. Ma ogromne poczucie humoru, a swoim ciepłem dobrego człowieka przyciąga do siebie wiernych. Reportaż pokazuje jego pasję, ogromne zaangażowanie w sprawy Kościoła oraz pracę z ludźmi. Opowiada o kamieniach milowych w jego życiu. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 12:05 MOŁDAWIA - KRAJ NIEPEWNOŚCI (MOLDOVA THE PORTRAIT OF UNCERTAINTY) Film dokumentalny, 48 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: David Fontseca Republika Mołdawii to środkowoeuropejskie państwo położone między Rumunią a Ukrainą. Ma jedną z najsłabiej rozwiniętych gospodarek w Europie. Od trzydziestu lat znajduje się w stanie zamrożonego konfliktu z samozwańczym państwem Naddniestrzem, które oficjalnie leży w granicach Mołdawii. W Naddniestrzu stacjonuje półtora tysiąca rosyjskich żołnierzy. Przechowuje się tu ponad 20 tysięcy ton amunicji. Mołdawia wielokrotnie żądała wycofania wojsk rosyjskich ze swego terytorium. Zgodnie z konstytucją Mołdawia jest państwem neutralnym. Jednak wojna na Ukrainie zaburza subtelną równowagę między proeuropejską polityką rządu i rosyjską presją wewnątrz kraju. Republika Mołdawii jest jednym z państw, które mają najdłuższą granicę z Ukrainą. Dlatego też dla wielu Ukraińców Mołdawia jest najlepszym miejscem, do którego mogą uciekać przed wojną. Stale napływają tu osoby szukające schronienia. Obecnie Mołdawia jest krajem, który ma największą w Europie liczbę uchodźców w stosunku do liczby mieszkańców. Przejście graniczne Palanca znajduje się zaledwie 60 kilometrów od ukraińskiej Odessy. Jest miejscem o największym ruchu migracyjnym w kraju. Mołdawia jest również jednym z najbiedniejszych państw w Europie. Mimo to jej mieszkańcy udzielają pomocy uchodźcom. Jak będzie wyglądała mapa świata w wyniku wojny Rosji z Ukrainą? (dodano pozycję programową) 16:00 NIEZWYKŁY KSIĘŻYC (WONDERS OF THE MOON) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: James Van Der Pool Księżyc w kolorze krwi, Superksiężyc, pełnia i całkowite zaćmienie. Poznamy wiele ciekawostek o tym jedynym naturalnym satelicie Ziemi. Jest nazywany srebrnym globem, miesiącem lub luną. To piąty co do wielkości Księżyc w Układzie Słonecznym. Zdjęcia robione aparatami o słabym świetle ukazują Księżyc w jego naturalnym blasku. Dowiemy się, jak fazy Księżyca wpływają na różne procesy na Ziemi, na przykład w podmorskim świecie Południowego Pacyfiku rafy koralowe rozmnażają się zgodnie z cyklami Księżyca. Przyjrzymy się zaćmieniom, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc znajdują się w jednej linii. Występują one podczas nowiu, kiedy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, iż Księżyc jest widoczny na nocnym niebie tylko przez kilka godzin. Wyjątkiem są tylko dni w okolicach pełni, kiedy Księżyc gości na niebie przez całą noc. W pierwszej kwadrze widoczny jest wieczorem i zachodzi około północy, a w ostatniej kwadrze wschodzi dopiero około północy. Poznamy też festiwale i festyny księżycowe, które odbywają się na świecie i wtedy uwaga wszystkich skupiona jest na srebrnym globie.