TVP Historia Wtorek, 31.10.2023 06:30 BYŁ TAKI DZIEŃ - 31 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1517 - tezy Lutra na drzwiach katedry w Wittenberdze; 1910 - Wyspiańskiego inscenizacja mickiewiczowskich "Dziadów" w Teatrze Miejskim w Krakowie; 1940 - koniec Bitwy o Anglię; 1945 - zmarł Wincenty Witos; 06:35 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - FAZY ZIMNEJ WOJNY Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Prowadzący: Andrzej Mietkowski Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Zmieniały się amerykańskie doktryny: powstrzymywania, wypierania, wyzwalania, odprężenia. W przeciwnym obozie dywizje, mury, zasieki ucieleśniały doktrynę ograniczonej suwerenności państw Układu Warszawskiego. Strategię eksportu komunizmu na cały świat. O etapach zimnej wojny mówią m.in. historycy prof. Antoni Dudek i pof. Wojciech Roszkowski. Wyjątkowe archiwalia z czasów zimnej wojny. 07:10 STULECIE WINNYCH - ODC. 46 (S. IV, ODC. 7) Serial historyczny, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Piotr Rzepka, Ariadna Lewańska, Małgorzata Retei Aktorzy: Ina Sobala, Maria Pawłowska, Sabina Bednarz, Mariusz Binduła, Dominik Smaruj, Paweł Pabisiak, Sławomir Doliniec, Dominika Pasternak, Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Stefan Pawłowski, Marcin Franc, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Arkadiusz Janiczek Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Paweł Lucewicz, Wojciech Lemański Trwa stan wojenny. Rodzina Winnych pogrąża się w rozpaczy po ogromnej stracie. Nie działają telefony, nie ma kontaktu z Antkiem, Michałem Jr i Michelle, która zostaje przewieziona do ośrodka dla internowanych. Tymczasem Agnieszka zaczyna traktować Hanię jak własną córkę, przelewa na nią swoją niespełnioną, macierzyńską miłość. Ze Stanów Zjednoczonych powraca Janusz. Czy uda mu się uwolnić Michelle i zawalczyć o ich związek? 08:00 KŁAMSTWA I MITY POLSKI LUDOWEJ - ODC. 14 Magazyn, 10 min, Polska, 2023 Scenariusz: Sebastian Ligarski, Edyta Strub, Monika Kwasigroch Wielu młodych ludzi, urodzonych już w wolnej Polsce wiedzę o tym, jak wyglądała współczesna historia naszego kraju, czerpie z filmów, czasem z opowieści rodziny. Na lekcjach historii poznaje tylko najważniejsze z wydarzeń i nie zawsze potrafi zrozumieć, jak wyglądał ten system i jak żyło się w Polsce Ludowej. Zwłaszcza że kultywowana jest moda na PRL, pojawiają się lokale nawiązujące do tej nazwy, modne gadżety czy kultowe filmy. Sielankowy obraz kraju, w którym żyło się może biednie, ale było wesoło, pojawia się gdzieś w społecznej świadomości. Kłamstwo Polski Ludowej wciąż nie zostało odkłamane. Autorzy cyklu postawili sobie za cel próbę odkłamania tych lat, nie tylko w kwestiach fundamentalnych, ale też drobiazgach, by pokazać, jak wyglądało życie w najzabawniejszym baraku Układu Warszawskiego. Punktem wyjścia będą mniejsze i większe kłamstwa Polski Ludowej, z jakimi do dziś obcujemy - od słynnego referendum w 1946 roku, poprzez słynne gierkowskie "pomożecie", aż po Okrągły Stół. Aby to osiągnąć, w krótkiej formie dokumentalnej połączymy wiele źródeł: filmy archiwalne, stare zdjęcia, wspomnienia żyjących lub zachowane archiwalne wypowiedzi świadków, stare nagrania radiowe, gazety, filmy fabularne, piosenki z tych lat, a wszystko opatrzone komentarzem lektorskim. 08:40 HISTORIA POLSKI - ŻOŁNIERZE GENERAŁA MACZKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Rafał Geremek Scenariusz: Rafał Geremek Film dokumentalny przybliżający prawdziwe historie żołnierzy podległych generałowi Stanisławowi Maczkowi w czasach drugiej wojny światowej. 09:55 DWIE KORONY Dokument fabularyzowany Polska, 2017 Reżyseria: Michał Kondrat Scenariusz: Joanna Ficińska Lektor: Maciej Gudowski Aktorzy: Adam Woronowicz, Paweł Deląg, Arkadiusz Janiczek, Ksawery Szlenkier, Grzegorz Miśtal, Michał Chorosiński, Tadeusz Chudecki, Dominika Figurska, Marcin Kwaśny, Maciej Musiał, Sławomir Orzechowski, Antoni Pawlicki, Mateusz Pawłowski, Cezary Pazura Zdjęcia: Karol Łakomiec Muzyka: Robert Janson 10 X 1982 r. Jan Paweł II y wpisuje o. Maksymiliana Kolbego do grona Świętych Męczenników. Pierwszoplanowym bohaterem filmu jest św. Maksymilian Kolbe, założyciel największego przed II wojną światową klasztoru franciszkańskiego na świecie i twórca pisma "Rycerz Niepokalanej". Film ma też główną bohaterkę: Maryję, której i dla której Maksymilian Kolbe podporządkowuje całe swoje życie, widząc tylko w tym sens istnienia. Wiele wątków filmu jest związanych z "szalonymi" pomysłami, jakie miewał o. Kolbe, a które wyrastały ponad swoje czasy i były związane nie tylko z działaniami zakonnymi, ale także naukowo - technicznymi. W czasie realizacji filmu nacisk został położony na wybór autentycznych miejsc, w których przebywał o. Maksymilian, co ma być historycznym walorem obrazu, realizacja filmu odbyła się w wielu miejscach w Polsce, także we Włoszech, gdzie o. Kolbe spędził kilka lat na studiach oraz w Japonii, dokąd wyruszył jako misjonarz, zakładając tak zwany japoński Niepokalanów. 11:25 WSZYSCY TU DO MNIE PRZYJDZIECIE Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1981 Reżyseria: Tomasz Lengren Jaka jest stosowana polityka pochowania osób szczególnie zasłużonych - pyta kierownik miejskiego cmentarza komunalnego. Przede wszystkim trzeba się kierować uczciwą postawą członka partii - odpowiada po chwili. Te i inne podobne refleksje o przemijaniu dają odpowiedź, jak należało żyć w ustroju komunistycznym, aby zasłużyć na miejsce pochówku w alei zasłużonych (albo chociaż w alei pod zasłużonych). 11:40 GRECJA. OD GÓR DO MORZA - ODC. 4 SALONIKI I CHALKIDIKI (GREECE! FROM THE MOUNTAINS TO THE SHORELINE EPISODE 4 THESSALONIKI & CHALKIDIKÍ) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Johannes Backes, Dennis Wells Seria filmów dokumentalnych (5 odcinków) o Grecji. Od bujnych, zielonych lasów po ośnieżone góry, od wysokich klifów po nagie mielizny, Grecja jest krainą o naturalnym pięknie, z którą może konkurować jedynie jej historyczne znaczenie. Widziała najwcześniejsze cywilizacje Europy, jej filozoficznych założycieli i decydujące bitwy. Wspaniałe zdjęcia lotnicze tej wyjątkowej części Europy pokazują malownicze zatoki, zapierające dech w piersiach góry, dzikie delty rzek, malownicze wioski i klasztory. Krajobrazy, które widzimy, mogą oddychać i opowiadać swoje historie. Codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, tworzą równowagę dla widoku z lotu ptaka i zapraszają publiczność do doświadczenia najbardziej autentycznej kultury greckiej. Rybacy, mnisi, rzeźbiarze - zwykli ludzie żyjący w wyjątkowych miejscach - dają oryginalny wgląd w historyczne budowle, miejsca sakralne, starożytne tradycje i zwyczaje kulinarne, które od wieków wpływają na Europę. 13:10 KARIERA NIKODEMA DYZMY - ODC. 1/7 Serial obyczajowy, 51 min, Polska, 1979 Reżyseria: Jan Rybkowski, Marek Nowicki Scenariusz: Jan Rybkowski, Marek Nowicki, Witold Orzechowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Roman Wilhelmi, Leonard Pietraszak, Mariusz Dmochowski, Bronisław Pawlik, Tadeusz Pluciński, Bogusz Bilewski, Halina Golanko, Igor Śmiałowski, Hanna Balińska, Ryszard Barycz, Arkadiusz Bazak, Barbara Brylska, Krystyna Ciechomska, Liliana Głąbczyńska, Kazimierz Iwiński, Alicja Jachiewicz, Zofia Merle, Jerzy Molga, Włodzimierz Musiał, Lech Ordon, Witold Pyrkosz, Ewa Szykulska, Ewa Ziętek, Zygmunt Zintel, Wojciech Pokora, Bogdan Łazuka, Mieczysław Czechowicz, Hanna Stankówna, Tomasz Stockinger, Janusz Bylczyński Nikodem Dyzma, zredukowany urzędnik pocztowy z prowincjonalnego miasteczka, jak wielu bezrobotnych poszukuje pracy w Warszawie. Wymarzył sobie, że zostanie mandolinistą lub fordanserem, dlatego jak najcenniejszy rekwizyt przechowuje wytworny frak. Szczęśliwy traf otwiera przed nim nowe perspektywy. Znajduje na ulicy zaproszenie na raut rządowy i postanawia zaryzykować. Wyelegantowany idzie na bal, aby choć raz najeść się do syta. Podczas bankietu jeden z gości wytrąca mu z ręki talerz. Głodny i wściekły Dyzma robi mu głośną awanturę. Spodziewa się, że zostanie natychmiast wyrzucony na bruk. Tymczasem otrzymuje gratulacje i wyrazy uznania, między innymi od pułkownika Waredy i ministra rolnictwa Jaszuńskiego. Okazuje się, że zwymyślał dyrektora gabinetu premiera, niejakiego Terkowskiego, który ma wielu przeciwników politycznych. Nikodem Dyzma staje się bohaterem wieczoru, dygnitarze uznają go za jednego ze "swoich". Tak zaczyna się zawrotna kariera hochsztaplera. Dyzma bez namysłu korzysta z nęcącej oferty Kunickiego, przyjmuje posadę administratora w jego dobrach. Żegna się ze swymi gospodarzami z ulicy Krochmalnej, rozstaje się z Mańką, dziewczyną uliczną, której zaimponował grubym portfelem. Dziewczyna jest przekonana, że pieniądze pochodzą z napadu i po wykonaniu "mokrej roboty" jej przyjaciel musi na jakiś czas gdzieś się ukryć. W książkach tego autora odnaleźć można najważniejsze zalety dobrego scenariusza: wyraziście zarysowane postaci, przejrzystą i logiczną dramaturgię, klarowność wszystkich wątków. Nic więc dziwnego, że Tadeusz Dołęga - Mostowicz (1898 - 1939) został uznany za najbardziej "filmowego" ze wszystkich pisarzy dwudziestolecia międzywojennego. Większość jego powieści przeniesiono na ekran - od debiutanckiej "Kariery Nikodema Dyzmy" poprzez "Znachora", "Profesora Wilczura", "Doktora Murka" po "Pamiętnik pani Hanki". Wszystkie cieszyły się w swoim czasie ogromną popularnością, autor do dziś określany jest jako twórca rodzinnego modelu literatury popularnej. "Kariera Nikodema Dyzmy" to najwybitniejsza powieść Dołęgi - Mostowicza. Z jej narodzinami wiąże się pewna legenda literacka. Pisarz, wówczas skromny dziennikarz, po opublikowaniu krytycznego artykułu o Józefie Piłsudskim został dotkliwie pobity przez oficerów Marszałka. Wtedy obmyślił niebanalną zemstę, postanowił napisać książkę, która skompromitowałaby ludzi władzy i istniejące układy towarzysko - polityczne, ujawniła mechanizm, który pozwala nieukom i głupkom zajmować lukratywne posady i dochodzić do wysokich godności w państwie. Zrodzona "z potrzeby chwili" powieść okazała się zaskakująco ponadczasowa, uniwersalna. "Dyzma to postać nieśmiertelna" - pisał branżowy "Ekran" po premierze serialu. Ma on nie tylko swoich poprzedników, ale również następców. Jest wszechobecny w każdym czasie i w każdym miejscu. Różną przybiera postać, ale jest. Uśmiecha się głupio, a otoczenie widzi w tym uśmiechu coś zagadkowego. Mówi głupstwa, a ludzie szukają w tym głębi. Prostak, a wielu stara się dostrzec w nim oryginała. Nikt nie krzyknie "król jest nagi", chyba że będzie to dziecko lub wariat, jak Żorż Ponimirski. Zawoła on "z was się śmieję", a nikt mu nie wierzy, bo nikt nie wierzy wariatom, a wielu czci głupków, hochsztaplerów i ćwierćinteligentów!" Telewizyjna ekranizacja Jana Rybkowskiego to "drugie podejście" reżysera do tej powieści; w 1956 r. zrealizował kinową wersję "Kariery Nikodema Dyzmy", z Adolfem Dymszą w roli tytułowej. W serialu postać karierowicza brawurowo zagrał Roman Wilhelmi, otrzymał zresztą za tę rolę "Złoty Ekran". Pochlebne recenzje zebrał również Jerzy Bończak jako Krzepicki, wiecznie ukryty za plecami szefa, a przecież nieodzowny dla takich jak Dyzma "panów prezesów". Postać szczególnie sugestywną i pełną wyrazu stworzył też Bronisław Pawlik jako świeżo upieczony ziemianin Kunicki, który ma kompleksy wobec starej arystokracji, ale jest przekonany, że za pieniądze można mieć i załatwić wszystko. Nagrodę indywidualną za montaż obrazu filmowego serialu otrzymała Wiesława Otocka na IV Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej Olsztyn '80. 16:05 EX LIBRIS - KSIĄŻKA HISTORYCZNA ROKU 2023 ODC. 2 Magazyn, 5 min, Polska, 2023 Prowadzący: Wiktor Świetlik, Antoni Dudek Lektor: Marek Bocianiak Wykonawcy: Marek Bocianiak Ex Libris. Książka Historyczna Roku 2023. Telewizja Polska, Polskie Radio, Instytut Pamięci Narodowej oraz Narodowe Centrum Kultury ogłaszają kolejną edycję Konkursu "Książka Historyczna Roku" o Nagrodę im. Oskara Haleckiego. Ideą konkursu jest popularyzowanie dziejów Polski w XX wieku oraz promowanie czytelnictwa książek historycznych. Telewizję Polską w tym konkursie reprezentuje redakcja programu Ex Libris. Przygotujemy serię krótkich programów, które przedstawią widzom książki nominowane do poszczególnych kategorii. Rywalizacja o Nagrody im. Oskara Haleckiego będzie toczyć się w czterech kategoriach: a) najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku; b) najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku; c) najlepsze wydawnictwo źródłowe poświęcone historii Polski i Polaków w XX wieku, rozumiane jako publikacja opracowana zgodnie ze standardami naukowymi, w tym zwłaszcza opatrzona wstępem naukowym oraz przypisami; d) najlepsze wspomnienia dotyczące historii Polski i Polaków w XX wieku, rozumiane jako dziennik, relacje lub wywiady, które nie muszą spełniać rygorów przyjętych przy publikacjach o charakterze naukowym. Jury konkursu w każdej kategorii wybierze maksymalnie 10 książek nominowanych do nagrody, które następnie zostaną szczegółowo omówione przez redakcję programu Ex Libris. Swoich zwycięzców wskażą również czytelnicy, którzy od 1 do 31 października 2023 r. wybiorą w drodze głosowania internetowego najlepsze książki w kategorii naukowej i popularnonaukowej. Oprócz nagród jury ma prawo przyznać czterem publikacjom z listy nominowanych wyróżnienia o charakterze honorowym. 16:15 ZYGMUNT Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2020 Reżyseria: Magdalena Curzydło Scenariusz: Magdalena Curzydło Lektor: Jakub Kosiński Zdjęcia: Paweł Kasprzyk, Marian Przybylski, Tomasz Stańco W roku 2021 obchodzimy pięćsetną rocznicę zawieszenia i pierwszego dzwonienia dzwonu Zygmunta. Ufundowany przez Zygmunta Starego został nazwany jego imieniem. Dzwon znajduje się w jednej z wież Katedry Wawelskiej. Dzwoni tylko z okazji ważnych rocznic i wydarzeń, zarówno kościelnych jak i państwowych. Film przybliża historię najsłynniejszego dzwonu w Polsce. 17:05 HISTORIA POLSKI - RZECZPOSPOLITA ZAKOPIAŃSKA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Migoń, Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Adam Ferency W październiku 1918 roku w kurorcie pod Giewontem powstała Rada Narodowa, która oficjalnie przejęła władzę nad wojskiem, policją i urzędami w Zakopanem. Stała się ona jednym z pierwszych zaczątków niepodległej Polski. Film dokumentalny "Rzeczpospolita Zakopiańska" opowiada o jej powstaniu. Prezydentem Rady na dwa tygodnie został Stefan Żeromski - pisarz i społecznik. 16 listopada Rada została rozwiązana, a władzę przejęły organy nowo tworzącego się polskiego rządu. Film przedstawia również relację łączącą Józefa Piłsudskiego ze Stefanem Żeromskim, a także burzliwe tło walk o niepodległą Polskę i ewolucję wielu koncepcji, ideologii i związków politycznych. W tym decydującym momencie i wobec dziejowej szansy wszystkie stronnictwa i partie potrafiły zjednoczyć siły dla dobra Rzeczypospolitej. Film jest bogato ilustrowany niepublikowanymi fragmentami filmów, fotografiami ilustrującymi wydarzenia i przedstawiającymi bohaterów tamtych czasów. Zostały one ożywione za pomocą komputerowych technik graficznych i animacji. Duże fragmenty to inscenizacje w wykonaniu aktorów Teatru Witkacego. Film powstał z inspiracji śp. Wojtka Mroza. Przybliża piękną kartę z dziejów Zakopanego, mało znaną i bez wątpienia wartą opowiedzenia. W filmie nie występują żyjące postaci. Posłuchamy jednak znanych z kart historii, będą to: Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz, Józef Piłsudski, Medard Kozłowski, Władysław Leopold Jaworski, Jan Kasprowicz, Andrzej Strug, Ludwik Solski, Kazimierz Sichulski, Jadwiga Jakimowiczowa, por. Bolesław Wieniawa - Długoszowski, Kazimierz Dłuski, Bartus Obrochta, Franciszek Pawlica, major Mariusz Zaruski, Wincenty Szymborski, Bolesław Roja, kpt. Marian Bolesławicz, por. Antoni Stawarz, Wincenty Witos, por. Jerzy Lgocki, ks. Jan Humpola, Wojciech Brzega, dr Jan Bednarski, Ignacy Daszyński. 18:55 STULECIE WINNYCH - ODC. 47 (S. IV, ODC. 8) Serial historyczny, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Śliskowski Scenariusz: Ariadna Lewańska, Katarzyna Terechowicz, Małgorzata Retei Aktorzy: Urszula Grabowska, Magdalena Walach, Marcin Franc, Weronika Humaj, Kamila Bujalska, Arkadiusz Janiczek, Ina Sobala, Maria Pawłowska, Paweł Małaszyński, Filip Gurłacz, Zofia Stafiej, Marcin Kwaśny, Karol Górski, Marzena Bergmann, Katarzyna Anzorge Zdjęcia: Piotr Śliskowski Muzyka: Paweł Lucewicz, Wojciech Lemański Kasia przyjeżdża z darami do ośrodka dla internowanych i próbuje namierzyć Michelle. Jerzyka dręczą wyrzuty sumienia, próbuje skończyć współpracę z służbami. Z władzą jednak się nie zadziera. Czy Jerzykowi uda się odzyskać zaufanie rodziny? Czy bliscy wybaczą mu zdradę? Małgosia nie radzi sobie z rodzinną sytuacją. Zawsze może liczyć na Czerwca, ale odrzuca jego wsparcie. Równocześnie traci wiarę w dobre intencje swojego ojca, który wciąż ją zawodzi. Agnieszka jest kompletnie rozdarta. Martwi się o Michelle, czeka na jej powrót a równocześnie nie wyobraża sobie rozstania z malutką Hanią. 19:55 KRWAWA HISTORIA SZKOCKICH KLANÓW - ODC. 3 (BLOOD OF THE CLANS) Serial dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Craig Collinson W tym porywającym sequelu serii "Historia szkockich klanów" klany powracają jeszcze potężniejsze i jeszcze bardziej nikczemne. Narrator, Neil Oliver, zabiera widzów w podróż po najgorętszym okresie historii Wielkiej Brytanii. Klany, wciąż ze sobą skłócone, muszą stawić czoła brutalnej wojnie domowej, oszustwom legendarnego Rob Roya i zagrażającemu zagładą wyzwaniu rzuconemu przez nowego króla. Śmierć i zdrada kryją się za każdym rogiem. W trzech częściach serii występują inni bohaterowie. Najpierw są to protagoniści wojny domowej z lat 1644 - 51, potem słynny szkocki Janosik Rob Roy, a w końcu animatorzy i pogromcy ostatniego powstania jakobitów, czyli zwolenników przywrócenia na brytyjski tron dynastii Stuartów. Twórcy postawili na inscenizacje. Akcja, częściej niż we wnętrzach historycznych budowli, rozgrywa się w plenerze, aby widzowie mogli poznać posępny urok Gór Kaledońskich. Cykl nie idealizuje jednak przeszłości: górale są bitni, kłótliwi i nie gardzą pieniędzmi. Religijne i polityczne spory bywają przykrywką dla ich egoistycznych pobudek. Oprócz fanatyków niepodległości, swoje argumenty przedstawiają także zwolennicy unii z Anglią. Neil Oliver nie komentuje zza kadru, towarzyszy bohaterom, przyciszonym głosem tłumacząc powody, okoliczności i następstwa ich działań. 20:55 GERMINAL Dramat obyczajowy, 152 min, Francja, 1993 Reżyseria: Claude Berri Zdjęcia: Yves Angelo Muzyka: Jean-Louis Roques Aktorzy: Miou-Miou, Gérard Depardieu, Jean Carmet, Renaud Ekranizacja głośnej powieści Emila Zoli. Dramat rozgrywa się w drugiej połowie XIX wieku w środowisku francuskich górników, do którego trafia bezrobotny Étienne Lantier. Wkrótce jego socjalistyczne poglądy wyniosą go na czoło strajkujących pracowników kopalni. Jednak ich bunt zostanie brutalnie stłumiony, a nadzieje na polepszenie życia legną w gruzach. 23:40 POKOJÓWKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Bryll Scenariusz: Rafał Bryll Zdjęcia: Jakub Kowalczyk Muzyka: Marcin Sady Historia Ewy Waleckiej (oparta na jej wspomnieniach), która była więźniarką na Majdanku i przeżyła pobyt w obozie. Pracowała, między innymi, przez pewien czas, jako pokojówka w domu komendanta obozu. W obozie doświadczyła okrucieństwa i zła, ale także spotkała się z dobrocią, przyjaźnią i pomocą od tych, od których nigdy by się jej otrzymać nie spodziewała (jej przyjaźń z żoną komendanta obozu jest wręcz nierealna, a przecież wydarzyła się). Przeżyła obóz i po wojnie przez wiele lat, aż do śmierci, mieszkała w Lublinie, będąc aktywnym świadkiem wojny i działając na rzecz utrzymania pamięci o miejscach zagłady. Film ma formę klasycznego dokumentu, połączonego z sekwencjami animowanymi, które ilustrują najważniejsze epizody tej historii. Autorem animacji jest Łukasz Rusinek. Muzykę do filmu skomponował Marcin Sady, a autorem zdjęć jest Jakub Kowalczyk. 00:55 WCIELENIA ZŁA - ODC. 5/10 HITLER. IKONA TERRORU. (EVOLUTION OF EVIL) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Lektor: Maciej Gudowski Galeria najbardziej znanych despotów w najnowszej historii. Od Hitlera do Saddama Husajna, od Stalina do Kim Dzong Ila, od Mao do pułkownika Kaddafiego. Bezlitośni psychopaci, chciwi, okrutni, a czasem po prostu szaleni, przejęli kontrolę nad swoim krajem i terroryzują swoich poddanych, ale zawsze pozostaje pytanie: zzy urodzili się źli, czy też coś się stało, że tak się zachowują? Synonimem zła jest Hitler. I to jemu przyjrzymy się w kolejnym odcinku cyklu.