TVP Kultura Piątek, 03.11.2023 Zmiany z dnia 25.10.2023 w stosunku do raportu z dnia 18.10.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 12:05 JADWIGA SMOSARSKA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2008 Reżyseria: Natasza Ziólkowska - Kurczuk Scenariusz: Natasza Ziółkowska - Kurczuk, prof. Małgorzata Hendrykowska Zdjęcia: Paweł Banasiak Wykonawcy: Nina Andrycz, prof. Małgorzata Hendrykowska, prof. Maria Kornatowska, Zbigniew Rymarz, Danuta Dąbrowska - Przybylska, Zygmunt Machwitz, Andrzej Kawecki Pretekstem do realizacji filmu o Jadwidze Smosarskiej jest fakt wydania przez profesor Małgorzatę Hendrykowską książki o aktorce, w której odsłonięte zostają nieznane dotąd fakty z jej życia. Scenariusz filmu bazuje na książce i powstał we współpracy z profesor Hedrykowską. We wrześniu 2008 roku przypada 110. rocznica urodzin Jadwigi Smosarskiej. Jakie losy były udziałem aktorki, którą pamięta się z ról w przedwojennych filmach "Jadzia", "Barbara Radziwiłłówna", "Czy Lucyna to dziewczyna", "Dwie Joasie", "Skłamałam", "Prokurator Alicja Horn"? Film ma charakter biograficzny, ale ukazuje aktorkę nie tylko przez pryzmat jej nieprawdopodobnej kariery i popularności, ale poprzez jej działania w czasie II wojny światowej, kiedy to uratowała ponad setkę ludzi. Z tego okresu zachowały się m. in. kwity bankowe oraz korespondencja Smosarskiej z Hanką Ordonówną ratującą z kolei polskie dzieci na Bliskim Wschodzie. Film ukazuje emigracyjne losy artystki, jej zaangażowanie w sprawy Polonii, ratowanie aktorów z wojennej pożogi, udział w odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, a także w tworzeniu Domu Aktora w Skolimowie, czy w końcu wieloletnią walkę z nieuleczalną śmiertelną chorobą - agranulocytozą. Jest to zatem opowieść o prawdziwym życiu aktorki. W filmie znalazły się nigdy dotąd niepublikowane dokumenty, fotografie, listy i inne materiały ikonograficzne, które znajdowały się w prywatnym archiwum Jadwigi Smosarskiej, a które przejęła prof. Małgorzata Hendrykowska. Oprócz tego film opowiada też o zmieniających się epokach: przedwojennej Polsce, o okresie drugiej wojny światowej, o 19 latach amerykańskiej emigracji i powrocie Jadwigi Smosarskiej do kraju na stałe na rok przed śmiercią w 1970 roku - w trudnym okresie kolejnego polskiego przełomu. Film przedstawia fragmenty świata Jadwigi Smosarskiej, a więc fragmenty świata przedwojennego filmu, ukazane poprzez kamery, urządzenia z planu filmowego, kostiumy, plakaty, wycinki prasowe, fotosy, fragmenty filmów i kronik. Pokazane są też miejsca związane z aktorką, oraz materiały archiwalne, zawierające wspomnienia ludzi, którzy ją znali.