TVP Dokument Wtorek, 08.11.2022 Zmiany z dnia 21.10.2022 w stosunku do raportu z dnia 11.10.2022 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:05 NOTACJE - MAREK KRAWCZYK. WAKACYJNA PRZYGODA ZE ZŁAMANĄ RĘKĄ Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2020 Marek Krawczyk (rocznik 1946), studiował na Wydziale Lekarskim warszawskiej Akademii Medycznej. Stopień doktora nauk medycznych uzyskał w 1975, a tytuł profesora zwyczajnego w 1999 roku. Specjalista w dziedzinie chirurgii ogólnej i onkologicznej, jeden z pionierów transplantacji wątroby w Polsce, inicjator nowych technik operacyjnych. W 2019 roku jako czwarty Polak w historii został członkiem honorowym Towarzystwa Chirurgów Amerykańskich. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 08:25 ROK 2077: SPOJRZENIE W PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 1 MUTACJA (2077 10 SECONDS TO THE FUTURE / 2077 - 10 PARA O FUTURO. EPISODE 1: MUTATION) Cykl dokumentalny, 54 min, Portugalia, 2017 Reżyseria: Pedro Clrigo, António Jos De Almeida Składający się z czterech części cykl dokumentalny, opowiadający o tym, co czeka nas w przyszłości. Wyobraźmy sobie naszą planetę za kilkadziesiąt lat. Czy będziemy gatunkiem wieloplanetarnym o długości życia znacznie większej niż dziśt? Czy komputery zastąpią ludzi? Dzięki ciągłym odkryciom w dziedzinie nanotechnologii, pragnieniu wiedzy i postępowi nauki, nasz stosunek do robotów, gdy będą one bardziej świadome poznawczo swojego środowiska, będzie inny. Wkraczamy w epokę, w której wkrótce trudno będzie odróżnić to, co fizyczne, od tego, co cyfrowe. Najbliższe kilkadziesiąt lat ulegnie największym i najszybszym przemianom w historii - w technologii, nauce i relacjach międzyludzkich. Żyjemy w akceleratorze naukowym o nieodwracalnych skutkach, w którym nasze dzisiejsze wybory zmienią świat jutra. Z pomocą wpływowych osobistości w globalnym społeczeństwie, takich jak fizycy teoretycy, patolodzy i prognostycy geopolityczni, próbujemy odpowiedzieć na te pytania, na które nie ma odpowiedzi. Ten cykl to podróż, która łączy teraźniejszość z przeszłością, aby pokazać nam, jak możemy wpływać na przyszłość. Odc. 1 Mutacja. Największe tajemnice przyrody to ludzki umysł i wszechświat. Mózg człowieka składa się z około stu miliardów neuronów jest ich tyle, ile gwiazd w Drodze Mlecznej. Potrafi wykonywać 10 biliardów obliczeń na sekundę, tyle ile komputer wielkości Nowego Jorku. Wszystko dzieje się powyżej naszych barków. Ten niewielki obszar jest domeną czasoprzestrzeni. Mózg człowieka potrafi coś, co odróżnia nas od zwierząt - przewidywać przyszłość. Gdzie i jacy będziemy za 60 lat? W najbliższych dekadach nastąpi najgwałtowniejsza w historii transformacja technologii, nauki, środowiska i relacji międzyludzkich. Żyjemy w ogromnym, nieprzewidywalnym akceleratorze. W ostatnich dekadach zgromadziliśmy więcej wiedzy niż w całej, wcześniejszej historii ludzkości. Do roku 2077 ta wiedza kilkukrotnie się pomnoży. Serial nagrodzony na URTI Grand Prix 2018 dla Author’s Documentary. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 10:30 DUNAJ - ODC. 1 OD ŹRÓDEŁ DO LINZU (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Serial dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. To 2888 kilometrów od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Dunaj był i jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez wspaniałe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. Odcinki: Odc. 01: Od źródła do Linz; Odc. 02: Z Wachau na Węgry; Odc. 03: Z Budapesztu do Belgradu; Odc. 04: Od Żelaznych Wrót do Morza Czarnego. (dodano pozycję programową) 11:20 RAJSKIE WYSPY WIDZIANE Z NIEBA - ODC. 9 MARTYNIKA Z LOTU PTAKA (PARADISE ISLANDS FROM THE SKY / LES ILES PARADISIAQUES VUES DU CIEL. VOL AU - DESSUS DES COTES DE MARTINIQUE) Serial dokumentalny, 11 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yannick Charles Seria filmów dokumentalnych opowiadających o najpiękniejszych, egzotycznych wyspach świata. W odcinku dziewiątym udamy się na Martynikę. Niektórzy nie odróżniają Wysp Karaibskich. Mylą im się Grenadyny z Grenadą, a Dominika z Dominikaną. Ale kto zobaczy Martynikę, nie pomyli jej z żadną inną. Fakt, że roślinnością i górami trochę przypomina sąsiednią Dominikę. Ale rozsiane w górach miasteczka bardziej przypominają Szwajcarię, gdyby nie to niebo o zachodzie słońca. Nad Martyniką góruje wulkan Montagne Pelee, co znaczy dosłownie Łysa Góra. To wyspa ludzi dzielnych i upartych, którzy potrafią zapomnieć o przeszłości, zakasać rękawy i budować przyszłość. Niewolnictwo, huragany, erupcje wulkanu... Nieszczęść było bez liku. Na ciepłych jeszcze zgliszczach znowu rozkwitało życie. Wybrzeże tonie w blasku zachodzącego słońca. Mijamy Schoelcher. A to stolica - Fort de France, rodzaj Neapolu Karaibów, zwłaszcza pod względem ruchu samochodowego. Wschodnie wybrzeże w niczym nie przypomina północnego. Tu fale mkną pchane wiatrem znad otwartego oceanu. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 12:50 POMNIK Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Weyhert, Henryka Dobosz - Kinaszewska Film dokumentalny o historii powstania Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku, który jest monumentem niezwykłym. Upamiętnia wydarzenia grudnia 1970 i strajki sierpnia 1980. Film przedstawia historię powstania i budowy, która odbyła się w zawrotnym tempie trzech miesięcy, mimo niechęci partyjnych władz centralnych, wątpliwości środowiska architektów, braku doświadczenia projektantów i budowniczych oraz trudności w zdobywaniu materiałów. Następnym wyzwaniem było przygotowanie uroczystości odsłonięcia pomnika 16 grudnia 1980 roku, która przez Solidarność była zwieńczeniem walki i manifestacją siły nowego wolnego związku zawodowego. W filmie wykorzystano bardzo liczne archiwalia oraz wypowiedzi osób związanych z powstaniem Monumentu, m. in.: Henryka Lenarciaka, Jerzego Borowczaka, Bogdana Pietruszki. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 16:00 ROK 2077: SPOJRZENIE W PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 2 GLOBALNE WYOBCOWANIE (2077 10 SECONDS TO THE FUTURE / 2077 - 10 PARA O FUTURO. EPISODE 2: GLOBAL ESTRANGEMENT) Cykl dokumentalny, 52 min, Portugalia, 2017 Reżyseria: António Jos De Almeida, Pedro Clrigo Składający się z czterech części cykl dokumentalny, opowiadający o tym, co czeka nas w przyszłości. Wyobraźmy sobie naszą planetę za kilkadziesiąt lat. Czy będziemy gatunkiem wieloplanetarnym o długości życia znacznie większej niż dziśt? Czy komputery zastąpią ludzi? Dzięki ciągłym odkryciom w dziedzinie nanotechnologii, pragnieniu wiedzy i postępowi nauki, nasz stosunek do robotów, gdy będą one bardziej świadome poznawczo swojego środowiska, będzie inny. Wkraczamy w epokę, w której wkrótce trudno będzie odróżnić to, co fizyczne, od tego, co cyfrowe. Najbliższe kilkadziesiąt lat ulegnie największym i najszybszym przemianom w historii - w technologii, nauce i relacjach międzyludzkich. Żyjemy w akceleratorze naukowym o nieodwracalnych skutkach, w którym nasze dzisiejsze wybory zmienią świat jutra. Z pomocą wpływowych osobistości w globalnym społeczeństwie, takich jak fizycy teoretycy, patolodzy i prognostycy geopolityczni, próbujemy odpowiedzieć na te pytania, na które nie ma odpowiedzi. Ten cykl to podróż, która łączy teraźniejszość z przeszłością, aby pokazać nam, jak możemy wpływać na przyszłość. Odc. 2 Globalne wyobcowanie. Sto lat po pierwszym locie na Księżyc rozpocznie się kolonizacja Marsa. Zmierzamy do stworzenia cywilizacji międzyplanetarnej. W ciągu 60 lat zaczniemy postrzegać kosmos nie jako coś odległego, lecz jako nowy dom. Lot na Marsa potrwa tyle, ile niegdyś trwał rejs z Lizbony do Indii. Ludzkość przejdzie od przemierzania oceanów do eksploracji międzyplanetarnej. W roku 2077 będziemy znacznie częściej podróżować w kosmos - jako gatunek międzyplanetarny. Ludzkość istnieje przez ułamek czasu istnienia wszechświata, więc możliwe, że życie wykształciło się także w innych miejscach. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 17:05 DUNAJ - ODC. 2. Z WACHAU DO GRANICY WEGIER (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Serial dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. To 2888 kilometrów od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Dunaj był jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez wspaniałe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. Odcinki: Odc. 01: Od źródła do Linz; Odc. 02: Z Wachau na Węgry; Odc. 03: Z Budapesztu do Belgradu; Odc. 04: Od Żelaznych Wrót do Morza Czarnego. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:10 MOŁDAWIA - KRAJ NIEPEWNOŚCI (MOLDOVA THE PORTRAIT OF UNCERTAINTY) Film dokumentalny, 48 min, Hiszpania, 2022 Reżyseria: David Fontseca Republika Mołdawii to środkowoeuropejskie państwo położone między Rumunią a Ukrainą. Ma jedną z najsłabiej rozwiniętych gospodarek w Europie. Od trzydziestu lat znajduje się w stanie zamrożonego konfliktu z samozwańczym państwem Naddniestrzem, które oficjalnie leży w granicach Mołdawii. W Naddniestrzu stacjonuje półtora tysiąca rosyjskich żołnierzy. Przechowuje się tu ponad 20 tysięcy ton amunicji. Mołdawia wielokrotnie żądała wycofania wojsk rosyjskich ze swego terytorium. Zgodnie z konstytucją Mołdawia jest państwem neutralnym. Jednak wojna na Ukrainie zaburza subtelną równowagę między proeuropejską polityką rządu i rosyjską presją wewnątrz kraju. Republika Mołdawii jest jednym z państw, które mają najdłuższą granicę z Ukrainą. Dlatego też dla wielu Ukraińców Mołdawia jest najlepszym miejscem, do którego mogą uciekać przed wojną. Stale napływają tu osoby szukające schronienia. Obecnie Mołdawia jest krajem, który ma największą w Europie liczbę uchodźców w stosunku do liczby mieszkańców. Przejście graniczne Palanca znajduje się zaledwie 60 kilometrów od ukraińskiej Odessy. Jest miejscem o największym ruchu migracyjnym w kraju. Mołdawia jest również jednym z najbiedniejszych państw w Europie. Mimo to jej mieszkańcy udzielają pomocy uchodźcom. Jak będzie wyglądała mapa świata w wyniku wojny Rosji z Ukrainą? (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:20 KOLBA, NA SZCZĘŚCIE! Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2010 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz, Maria Nockowska Scenariusz: Maria Nockowska Zdjęcia: Józef Szymura 80%, Piotr Jankowski 10%, Paweł Pietraszewski 10% Muzyka: Marzena Majcher Krzysztof Kolberger (ur. 13 sierpnia 1950 w Gdańsku, zmarł 7 stycznia 2011) popularny aktor i zarazem ambasador ludzi chorych. Człowiek, który na scenie tworzy wybitne kreacje, za kulisami, od kilkunastu lat, zmagał się z chorobą nowotworową. Życie z wyrokiem stało się szansą na odkrycie nowych możliwości bycia człowiekiem i bycia dla innych. Kolba, na szczęście! to zapis balansowania na granicy życia i śmierci, afirmacja życia we wszystkich jego przejawach. Film opowiada o artyście spełnionym, człowieku sukcesu, ale również o Hiobie, którego los wystawia na coraz to nowe próby. Czy to właśnie one ujawniły mu nowy wymiar człowieczeństwa? Śledzimy nakładanie się dwu biografii Krzysztofa tej artystycznej i tej zwykłej, w której, po zmyciu makijażu, aktor staje się pacjentem udręczonym rytuałem życia z chorobą. Przemiana odbywa się błyskawicznie - na granicy sceny i garderoby, w której bohater przyjmuje leki i poddaje się badaniom, by po chwili wyjść na scenę i kontynuować spektakl. Sceny ukazujące normalny żywot zawodowy i prywatny Kolbergera (próby w teatrze, udział w spektaklach, spotkania z publicznością w trakcie monodramów i wieczorów poetyckich, aktywność towarzyską, rodzinną) przeplatają się z wizytami u lekarzy, badaniami kontrolnymi, pomiarami poziomu cukru, przyjmowaniem leków i zastrzyków z insuliną. Oglądamy garść epizodów z trwającej kilkanaście lat egzystencji aktora w cieniu choroby, z jej dramatycznymi nawrotami zakończonymi skomplikowanymi operacjami. Choroba zmusza do życia w niezwykłym rygorze i zaplanowanym co do minuty rytmie dnia. Jeden z dni powszednich to przygotowania do kilkudniowego wyjazdu w Polskę, który staje się poważną operacją logistyczną. Krzysztof wyrusza niczym himalaista, z licznymi zestawami żywności, spreparowanymi wg wskazań dietetyków i lekarzy. Niedobór insuliny grozi mu w każdej chwili dramatyczną zapaścią, zasłabnięciem a nawet śpiączką. Stałym elementem terminarza Krzysztofa są spotkania z lekarzami: prof. Stanowskim i prof. Krawczykiem, którzy go operowali oraz prof. Szczylikiem stałym konsultantem i opiekunem. Kamera towarzyszy mu podczas wizyt kontrolnych, zabiegów rehabilitacyjnych oraz częstych, kilkudniowych pobytów w szpitalu. Osobną rolę w zdrowotnej epopei Krzysztofa odgrywa dr Ewa Sejda z Krynicy. Kolberger rozmawia z nią kilka razy dziennie, informując po każdym posiłku o swoim samopoczuciu i poziomie cukru. Ich spotkania odbywają się w krynickim sanatorium. Kamera śledzi spotkania Krzysztofa z bliskimi mu osobami, w tym byłą żoną Anną Romantowską, z którą pozostaje w wielkiej przyjaźni i która wspomaga go w chorobie. Krzysztof żyje także dzięki przyjaciołom: prywatnym i zawodowym, takim jak: Małgorzata Zajączkowska, Maria Pakulnis, Krystyna Janda, Anna Dymna, Leszek Wosiewicz, Andrzej Wajda; Izie, przykład Krzysztofa, pomógł oswoić własną chorobę. Mimo nawrotów nowotworu nie straciła nadziei, pracuje a dom jest zawsze pełen gości. Skoro Krzysztofowi się udało to i jej się uda. Leitmotivem opowieści jest Gdańsk Wrzeszcz, miasto dzieciństwa i młodości, do którego Krzysztof wraca w sensie fizycznym i mentalnym. Rodzinny dom z ogrodem we Wrzeszczu to osobista arkadia, punkt odniesienia, miejsce magiczne, idealne do opowieści o rodzinie, historii, protoplastach i imponderabiliach. Pejzaże Wybrzeża są tłem przemyśleń aktora związanych z traumatycznym doświadczeniem choroby. Czy ciągła obecność śmierci może nadać nowy sens życiu? Klamrą narracyjną filmu jest makabryczna pomyłka - nadana 17 lipca 2007 roku przez jedną ze stacji telewizyjnych informacja o śmierci Krzysztofa. Ludzie wierzą, że takie zdarzenie to dobra wróżba.