TVP Historia Niedziela, 13.11.2022 06:45 BYŁ TAKI DZIEŃ - 13 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1817 - utworzenie Ossolineum we Lwowie; 1924 - Nobel dla Reymonta; 1956 - do Moskwy wrócił Konstanty Rokossowski, dotychczasowy polski minister obrony narodowej z nadania Stalina; 07:00 BIBLIA - ABRAHAM CZ. 2 (THE BIBLE - ABRAHAM P. 2) Serial biblijny, 48 min, Niemcy/Francja/Włochy, 1994 Reżyseria: Joseph Sargent Aktorzy: Maximilian Schell, Barbara Hershey, Vittorio Gassman Cykl filmów ze znakomitą obsadą o głównych postaciach biblijnych. Opowieść biblijna o Jakubie, który za namową matki wyłudził od starszego brata Ezawa - za miskę soczewicy - prawo pierworództwa. Historia jego wędrówki do Hranu, gdzie przez wiele lat pracował u swego przebiegłego wuja Labana, by otrzymać za żonę ukochaną Rachelę. 09:00 STARA BAŚŃ. KIEDY SŁOŃCE BYŁO BOGIEM - ODC. 3/3 Serial historyczny, 45 min, Polska 2004 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz na motywach powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego: Józef Hen, Jerzy Hoffman Zdjęcia: Paweł Lebieszew, Jerzy Gościk Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Michał Żebrowski, Marina Aleksandrowa, Bogdan Stupka, Daniel Olbrychski, Jerzy Trela, Ewa Wiśniewska, Anna Dymna, Małgorzata Foremniak, Maciej Kozłowski i inni Wikingowie napadają na obozowisko kmiecych rodów oblegających gród Popiela. Kmiecie, którym udało się przeżyć pogrom, zbierają się w świątyni. Za namową kapłana wybierają Piastuna na swojego dowódcę. Przygotowani do walki wyruszają naprzeciw wikingom. Dzięki przemyślnej strategii Piastuna wikingowie zostają pokonani. Ich dowódca, Jarl Sigvald, ginie w pojedynku z Ziemowitem. Zwycięscy kmiecie ponownie oblegają gród Popiela, który po klęsce wikingów sam musi się bronić. Księżna truje ludzi niezdolnych do walki. Resztkę zatrutej kaszy zjada też jej syn Popiołek i umiera. Na widok jego bezwładnego ciała księżna wpada w obłęd. Myszy zjadają zapasy zboża. Popiel przeklina bogów i ginie rażony piorunem. Kmiecie wybierają Piastuna na księcia, a Ziemowita Piastowica na jego następcę. Przebłagani bogowie oddają Ziemowitowi ukochaną Dziwę. 10:05 GIGANCI NAUKI - TADEUSZ WENDA Film dokumentalny, 9 min, Polska, 2021 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Tadeusz Wenda to wybitny projektant linii kolejowych, mostów, budowniczy portów morskich. W 1920 roku, kiedy to Gdańsk jako wolne miasto, będący pod protektoratem Ligi Narodów, zablokował dostawy sprzętu wojennego dla walczącej Polski, rząd Polski zdecydował się na budowę polskiego portu nad Bałtykiem. Wybranie miejsca i opracowanie projektu zlecono Tadeuszowi Wendzie. Wenda osobiście dokonał wyboru miejsca pod przyszły port we wsi Gdynia, w dolinie rzeki Chylonki, między Kępą Oksywską a Kamienną Górą. O wyborze tej właśnie lokalizacji przesądziło dogodne położenie Gdyni: osłonięcie od wiatrów przez Półwysep Helski, odpowiednia głębokość wody przy brzegu oraz bliskość stacji kolejowej. Powołany do tego zadania inż. Wenda miał wówczas 57 lat, był człowiekiem dojrzałym, mającym odpowiednie przygotowanie teoretyczne i praktyczne. Z racji swojego doświadczenia zawodowego był cenionym specjalistą w dziedzinie budownictwa portowego. W 1921 roku Tadeusz Wenda przygotował koncepcję portu właściwego do zdolności przeładunkowej 6 mln ton, rekordowej w skali Europy i świata. 9 kwietnia 1923 roku z udziałem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Sikorskiego uroczyście otwarto w Gdyni Tymczasowy Port Wojenny i Schronisko dla Rybaków. 10:50 CI CHOLERNI POLACY. LOTNICTWO POLSKIE 1939 - 1945 - ODC. 11 PARTYZANCI I AMAZONKI Film dokumentalny, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Marek Szczepanek Wykonawcy: Krzysztof Mroczkowski (prowadzący) Cykl programów, przygotowanych wspólnie z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, prezentujący dokonania polskich lotników w czasie II wojny światowej. 12:55 DUNAJ - ODC. 4 OD ŻELAZNYCH WRÓT DO MORZA CZARNEGO (THE DANUBE - FROM ITS SOURCE TO THE BLACK SEA) Film dokumentalny, 44 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Barbel Jacks Seria dokumentalna o Dunaju i miastach oraz krainach położonych nad tą europejską rzeką. To 2888 kilometrów od źródła w Schwarzwaldzie do ujścia do Morza Czarnego, Dunaj łączy dziesięć krajów o bardzo różnych kulturach. Jest zatem nie tylko drugą najdłuższą rzeką Europy po Wołdze, ale także najbardziej międzynarodową rzeką na świecie. Była i jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych w Europie i stanowi koło ratunkowe dla wielu ludzi. Po drodze przepływa przez wspaniałe krajobrazy, od krasowych gór Jury Szwabskiej, przez aluwialne i bagienne krajobrazy z unikalną florą i fauną, aż po imponujące kaniony Żelaznej Bramy i wreszcie rozległą deltę rzeki u jej ujścia do Morza Czarnego. Nie tylko wielkość Dunaju jest wyjątkowa, ale ma również własną wolę i jest jedyną dużą rzeką w Europie, która płynie z zachodu na wschód. Ta seria filmów przedstawia przyrodę i ludzi nad Dunajem oraz daje wgląd w ich różne życie, które kształtuje rzeka. Odcinki: Odc. 01: Od źródła do Linz; Odc. 02: Z Wachau do granicy Węgier; Odc. 03: Z Budapesztu do Belgradu; Odc. 04: Od Żelaznych Wrót do Morza Czarnego. 14:00 NIE DO PRZEBACZENIA (THE UNFORGIVEN) Western, 116 min, USA 1960 Reżyseria: John Huston Scenariusz: Ben Maddow Zdjęcia: Franz Planer Muzyka: Dimitri Tiomkin Aktorzy: Audrey Hepburn, Burt Lancaster, Audie Murphy, Lilian Gish, Doug McClure, Charles Bickford, Joseph Wiseman, John Saxon i inni Kiedy reżyser John Huston przystąpił do realizacji "Nie do przebaczenia", miał już za sobą dwadzieścia lat pracy w zawodzie, a w dorobku filmy należące dziś do klasyki amerykańskiego kina, jak "Sokół maltański", "Skarb Sierra Madre", "Asfaltowa dżungla" czy "Afrykańska królowa". Wszystkie te produkcje wyróżniały się doborową obsadą, i tak też jest w przypadku "Nie do przebaczenia" uznanym przez krytykę za pierwszy western (nie licząc dyskusyjnego "Skarbu Sierra Madre") w karierze Hustona. Najbardziej pochlebne recenzje zebrali odtwórcy głównych postaci, którzy już wcześniej podbili filmowy świat - Audrey Hepburn nagrodzona Oscarem za "Rzymskie wakacje" i Burt Lancaster również zdobywca złotej statuetki za tytułową rolę w filmie "Elmer Gantry". Słowa uznania padły także pod adresem Lilian Gish, czołowej aktorki amerykańskiego kina niemego. "Nie do przebaczenia" to interesujący western pod względem aktorskim i realizatorskim. Toczącej się w wartkim tempie akcji towarzyszą znakomita muzyka Dimitriego Tiomkina i wysmakowane plastycznie zdjęcia Franza Planera. Budżet filmu przekroczył 5 milionów dolarów. Po trzysta tysięcy za swoje role wzięli Burt Lancaster i Audrey Hepburn. Zdjęcia były kręcone w malowniczych plenerach Durango w Meksyku. Na planie filmowym Audrey Hepburn odniosła poważne obrażenia spadając z konia, co znacznie opóźniło ukończenie produkcji. Osią intrygi jest konflikt pomiędzy osadnikami z Teksasu a Indianami z plemienia Kiowa, którym siłą odebrano ich ziemie. Akcja rozgrywa się w latach 80. XIX wieku. W niewielkim miasteczku na Dzikim Zachodzie pojawia się pijaczyna i włóczęga, weteran wojny secesyjnej Abe Kelsey (Joseph Wiseman), rozpowszechniający plotkę o indiańskim pochodzeniu pięknej Rachel Zachary (Audrey Hepburn). Matka dziewczyny, Matylda (Lilian Gish), dotychczas utrzymywała ten fakt w wielkiej tajemnicy. Rachel jako dziecko została uratowana przez nieżyjącego już seniora rodu Zacharych podczas masakry znienawidzonego plemienia Kiowa. Kiedy poganiacz bydła Ben Zachary (Burt Lancaster) wraca do domu, nie dowierza plotkom, ale wypytywana o prawdę matka niczemu nie zaprzecza. Opętany żądzą zemsty Ben wraz ze swym młodszym bratem Cashem (Audie Murphy) próbuje zabić przynoszącego złe wieści Kelseya, jednak ten się wymyka. Nienawidzący czerwonoskórych Ben od dawna podkochuje się w swej przyrodniej siostrze, która ma także innych adoratorów - Casha i mieszkającego w pobliżu nieśmiałego Charliego Rawlinsa. Napiętą sytuację pogarsza pojawienie się trzech Indian z plemienia Kiowa na czele z prawdziwym bratem Racheli, którzy chcą odebrać dziewczynę. Odprawieni z kwitkiem czerwonoskórzy w drodze powrotnej napadają na ranczo Rawlinsów, w potyczce ginie Charlie. Okazuje się, że Kelsey wrócił do miasteczka, by dokonać zemsty na rodzinie Zacharych. Kiedy przed wieloma laty Indianie porwali jego syna, chcieli wymienić chłopca na Rachel, jednak wówczas ojciec Bena odmówił. 16:30 GIGANCI HISTORII - OJCOWIE NIEPODLEGŁOŚCI - ROMAN DMOWSKI Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Roman Dmowski, współtwórca ruchu narodowego w Polsce, choć porównywany z Józefem Piłsudskim, wciąż wydaje się niedoceniany. Jaki był rzeczywisty wkład tego polityka w przywrócenie Polski na mapę Europy? Jego mistrzowskie pięciogodzinne przemówienie na konferencji pokojowej w Paryżu określane jest dziś jako słowna walka o Polskę. W przeciwieństwie do Piłsudskiego, nie był wodzem, nawet w obrębie własnego stronnictwa. Bywał dyplomatą i intelektualistą. Trafnie odczytywał trendy epoki i wyciągał z nich rozwiązania na przyszłość. Był autorem jedynego w swoim rodzaju opracowania na temat sytuacji w Europie Środkowo - Wschodniej. Ale kunszt intelektualisty i analityka nie przemówiły do zbiorowej wyobraźni, tak jak heroiczna legenda Legionów. Nie było w nim nic z impetu husarii, świetności poloneza, ale rytm powolny, młota wykuwającego granit oceniał wkrótce po jego śmierci Ksawery Pruszyński. Życiu, działalności i spuściźnie Romana Dmowskiego dedykowany jest ten odcinek teleturnieju. 17:30 OGNIEM I MIECZEM - ODC. 1/4 Serial historyczny, przygodowy, 49 min, Polska 2000 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Hoffman Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Izabella Scorupco, Michał Żebrowski, Aleksander Domogarow, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Stupka, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski, Daniel Olbrychski, Ewa Wiśniewska, Andrzej Seweryn, Wojciech Malajkat, Rusłana Pysanka, Marek Kondrat, Gustaw Holoubek, Andrzej Kopiczyński, Maciej Kozłowski, Adam Ferency, Gustaw Lutkiewicz i inni Premierę serialu "Ogniem i mieczem" poprzedziło znakomite przyjęcie kinowej wersji dzieła Jerzego Hoffmana. Obejrzało je ponad siedem milionów widzów, nie wspominając już o nagrodach i wyróżnieniach dla twórców filmu. Geneza powstania oraz wieloletnie kłopoty związane z realizacją "Ogniem i mieczem" obrosły legendą. Film Hoffmana przeszedł też do historii jako w pełni udana superprodukcja, która sprostała ogromnym oczekiwaniom zarówno widzów, jak i krytyki. Reżyserowi udało się pozyskać nie tylko rekordowe - jak na polską kinematografię - środki na realizację, lecz także znakomitych aktorów, których kreacje zapadają głęboko w pamięć. Krzysztof Kowalewski, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski z powodzeniem nadali indywidualny rys postaciom Zagłoby, Wołodyjowskiego i Podbipięty, nie wchodząc przy tym w kolizję z duchem powieściowego pierwowzoru. Dla Michała Żebrowskiego rola Skrzetuskiego stała się trampoliną do kariery, której widomym znakiem były tytułowe kreacje w "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy i "Wiedźminie" wg prozy Andrzeja Sapkowskiego. Prawdziwym objawieniem był jednak Aleksander Domogarow, rosyjski aktor, odtwarzający postać Bohuna. W opinii wielu to właśnie on stworzył najbardziej przejmującą kreację filmu. Na uwagę zasługuje też niezwykła skrupulatność w odtworzeniu realiów epoki, plastyczne, "epickie" zdjęcia oraz przekonująco zainscenizowane sceny batalistyczne. Telewizyjna, 4 - odcinkowa wersja epopei Hoffmana łącznie trwa około dwudziestu minut dłużej od filmu kinowego. Różnice między obiema wersjami są w zasadzie niedostrzegalne. Ze względu na specyfikę serialu materiał został nieco inaczej zmontowany, a fabuła zyskała trochę inny rytm. Jan Skrzetuski, poseł księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, wracając z Krymu ratuje życie pułkownikowi kozackiemu Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie, zaatakowany przez podstarostę Czaplińskiego, daje popis szlacheckiej krzepy, wyrzucając napastnika na bruk. Czyn ten wzbudza uznanie u dwu innych gości: Onufrego Zagłoby i Longina Podbipięty. Obaj rycerze szybko zaprzyjaźniają się ze Skrzetuskim i wspólnie ruszają w dalszą drogę. Wkrótce natrafiają na rozbitą kolaskę i wybawiają z opresji kniahinię Kurcewiczową oraz piękną bratanicę jej nieboszczyka męża, Helenę. Jan zakochuje się w dziewczynie od pierwszego wejrzenia. Helena odwzajemnia afekt, lecz na drodze do jego rozwoju staje poważny problem. Młoda Kurcewiczówna została bowiem przyrzeczona innemu - podpułkownikowi kozackiemu Jurko Bohunowi. Skrzetuskiemu udaje się nakłonić kniahinię do zmiany decyzji. Wkrótce książę Wiśniowiecki wysyła Jana z nową misją na Sicz. Skrzetuski dowiaduje się o planowanym przez Chmielnickiego powstaniu i wysyła swego totumfackiego Rzędziana do kniahini, by ostrzegł ją przed niebezpieczeństwem. Sam niebawem dostaje się do niewoli tatarskiej. 19:00 NAJWSPANIALSZE LATARNIE MORSKIE IRLANDII - OTOCZENI PRZEZ MORZA. ODC. 1/4 (THE GREAT LIGHTHOUSES OF IRELAND) Film dokumentalny, 50 min, Irlandia, 2020 Tajemnicze i romantyczne latarnie morskie pozostają istotną częścią infrastruktury morskiej Irlandii. Seria ta pokazuje zależność od morza i walkę z żywiołami Zielonej Wyspy oraz inżynierię, historię, a przede wszystkim ludzi stojących za tymi niezwykłymi budowlami oraz rolę, jaką odegrały w historycznych wydarzeniach. Dla Irlandii, przez wieki uzależnionej od morskiego transportu, latarnie są czymś szczególnym. Obecnie jest ich ponad sto, 66 wciąż działa. Najstarsza istniała już w średniowieczu - było to ognisko, rozpalane przez mnichów, chcących pokazać żeglarzom drogę do portu. Złota era latarni to XIX wiek: stały się symbolami ujarzmienia natury, ułatwiały nawigację na niebezpiecznych wodach przybrzeżnych. Gdzie fale atakują wyjątkowo wściekle, zaś wybrzeże jest skaliste. Irlandczycy są dumni ze swych latarni, porównują je do egipskich piramid i chińskiego muru. Pierwszy odcinek traktuje o życiu latarników, ich tradycjach, mundurach i zawodowym etosie tej prestiżowej, acz ciężkiej profesji. Drugi odcinek wyjaśnia, jak budowano te arcydzieła techniki w pięknych okolicznościach przyrody - na krawędzi klifu, wyspach, skałach ledwie wystających z wód Atlantyku, aż do latarni zakotwiczonych na dnie oceanu. Trzeci odcinek to rys historyczny - latarnie były świadkami bitew morskich, inwazji, katastrof, emigracji, wojny Irlandii o niepodległość i wojny domowej. Czwarty opowiada o końcu świata latarników (ostatni zszedł z posterunku w 1992 roku) i przyszłości, jaka je czeka w XXI wieku. Radar, radio, GPS i nowe technologie o dziwo nie odesłały latarni do lamusa, marynarze zapewniają, że nadal pomagają w ustaleniu pozycji. Poza tym romantyczne budowle działają na wyobraźnię i coraz częściej są celem turystycznych wypraw. 20:00 OSTATNIE CHWILE I WOJNY ŚWIATOWEJ (WWI: THE FINAL HOURS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Caglar Malli Scenariusz: Caglar Malii Podczas zimnego listopadowego weekendu w 1918 roku los Europy spoczywał w rękach kilku ludzi. Oto historia ich niezwykłych negocjacji, które zakończyły cztery lata dewastującego konfliktu. 21:05 ZA KILKA DOLARÓW WIĘCEJ (FOR A FEW DOLLARS MORE) Western, 127 min, Włochy/Niemcy/Hiszpania 1966 Reżyseria: Sergio Leone Scenariusz: Luciano Vincenzoni i Sergio Leone Muzyka: Ennio Morricone Występują: Clint Eastwood, Lee Van Cleef, Gian Maria Volonté, Luigi Pistilli, Mario Brega, Antonio Molina Rojo, Klaus Kinski, Rosemary Dexter i inni Podejmowane wielokrotnie przez różnych europejskich reżyserów próby stworzenia na Starym Kontynencie imitacji westernu grzeszyły brakiem polotu i nieudolnością.Gdy w 1964 r. początkujący włoski reżyser Sergio Leone nakręcił film "Za garść dolarów", na wszelki wypadek, w obawie przed niepochlebnymi recenzjami, umieścił w czołówce nie swoje prawdziwe nazwisko, ale pseudonim Bob Robertson. Film okazał się prawdziwą sensacją kasową: tylko we Włoszech po kilku zaledwie tygodniach eksploatacji przyniósł 430 mln lirów zysku. Leone jako pierwszy zdołał złamać amerykański monopol na ten gatunek filmowy i, zachęcony sukcesem, zrealizował rok później, już pod swoim nazwiskiem, ale z tymi samymi aktorami, drugą część "dolarowej" trylogii - "Za kilka dolarów więcej". Ostatnia - "Dobrzy, źli i brzydcy" powstała w 1966 r., lecz nie zakończyła przygody Sergia Leone z westernem. Reżyser jeszcze wielokrotnie wracał do tego typu filmów realizując m.in. "Dawno temu na Dzikim Zachodzie" czy "Garść dynamitu". "Za kilka dolarów więcej", uważany przez wielu krytyków za najdoskonalszy przykład "spaghetti westernu", miał już wszystkie typowe cechy gatunku: amerykański koloryt, sporą dawkę okrucieństwa (w filmie pada ok. 40 trupów) i trochę nihilistyczny wydźwięk. Sergio Leone dorzucił do tego jeszcze jeden wyróżnik: znakomitą muzykę Ennia Morricone, która nadawała jego spaghetti-westernom specyficzny klimat. "Za kilka dolarów więcej" to historia dwóch sławnych rewolwerowców: Douglasa Mortimera (Lee Van Cleef) i tajemniczego Człowieka Bez Imienia (Clint Eastwood), którzy polują na bandytę imieniem Indio (Gian Maria Volonté). Za jego głowę wyznaczono wysoką nagrodę. Obaj "myśliwi" reprezentują odmienne "szkoły" i "pracują" krańcowo różnymi metodami. Człowiek Bez Imienia lubi improwizację. Nieomylne oko, błyskawiczny refleks, niemal cyrkowa zręczność dają mu pewność zwycięstwa. Jest przy tym cyniczny i bezwzględny, nie kryje, że jest "łowcą głów" dla pieniędzy. Starszy, Mortimer, okupił zapewne swoją mądrość życiową i rozsądek ciężkimi doświadczeniami. Przygotowuje się do akcji z pedantyczną dokładnością, opracowuje jej szczegółowy plan. Wynik polowania na Indio będzie zarazem rozstrzygnięciem zawodowego pojedynku obu mistrzów. Pewnego dnia dowiadują się, że Indio szykuje skok na bank w El Paso. Przybywają tam za późno. Okazuje się, że Indio wraz ze swą bandą uciekł, zabierając zrabowane pieniądze. Mortimer i Człowiek Bez Imienia rozpoczynają pościg. Westernowa trylogia Sergia Leone uczyniła z Clinta Eastwooda gwiazdę ekranu. Bohater telewizyjnego serialu "Rawhide" pewnie jeszcze długo terminowałby w amerykańskiej telewizji, gdyby nie propozycja włoskiego twórcy. Po trzech udanych rolach wrócił do Hollywood w glorii sławy, zajmując należne miejsce obok Johna Wayne'a i Steve'a McQueena. 23:25 POLSCY. SERYJNI - ODC. 3 ZDZISŁAW MARCHWICKI Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2022 Reżyseria: Przemysław Semczuk, Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka, Przemysław Semczuk Jedna z najsłynniejszych, najgłośniejszych i do dziś budząca spory, sprawa seryjnego mordercy w PRL. Dla jednych: ofiara systemu, który za wszelką cenę chciał mieć zabójcę i przykładnie ukarać go na oczach społeczeństwa. Dla drugich: sprawca kilku zabójstw, któremu przypisano kolejne zbrodnie, których nie popełnił. Jak było naprawdę? Okrutne zbrodnie, których ofiarami było 21 kobiet (14 z nich zmarło), miały miejsce na Śląsku w latach 1964 - 1970. Jedną z kobiet zamordowanych przez wampira z Zagłębia była bratanica ówczesnego I sekretarza KC PZPR - Edwarda Gierka. Stąd śledczym za wszelką cenę zależało na znalezieniu i ukaraniu sprawcy. Ostatnie morderstwo miało miejsce 4 marca 1970 r. To wówczas do bycia wampirem z Zagłębia przyznał się Piotr Olszowy, chory psychicznie rzemieślnik i mieszkaniec Sosnowca. Milicja wypuściła go jednak z powodu braku mocnych dowodów winy. W nocy z 14 na 15 marca Olszowy popełnił samobójstwo, zabijając wcześniej żonę i dzieci. Z kolei 11 marca na milicję przyszedł anonimowy list z informacją, że to było już ostatnie morderstwo, więcej już nie będzie i nigdy mnie nie złapiecie. Marchwickiego zatrzymano blisko dwa lata później 6 stycznia 1972 roku w Dąbrowie Górniczej. Proces rozpoczął się 18 września 1974 roku w dużej sali Klubu Fabrycznego Zakładów Cynkowych Silesia w Katowicach i miał charakter pokazowy. Marchwickiego skazano na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano. 00:15 ZIEMIA OBIECANA Film obyczajowy, 162 min, Polska 1974 Scenariusz na podstawie powieści Władysława Reymonta i reżyseria: Andrzej Wajda Zdjęcia: Witold Sobociński, Edward Kłosiński, Wacław Dybowski Aktorzy: Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, Andrzej Seweryn, Anna Nehrebecka, Tadeusz Białoszczyński, Wojciech Siemion, Piotr Fronczewski, Jerzy Nowak, Jerzy Zelnik, Marek Walczewski, Franciszek Pieczka, Andrzej Szalawski, Kalina Jędrusik, Bożena Dykiel i inni Adaptacja powieści Władysława Reymonta była ogromnym przedsięwzięciem produkcyjnym i została zrealizowana w rekordowym tempie 77 dni zdjęciowych. Zdjęcia kręcono w kilkudziesięciu miejscach w Łodzi, pobliskich miasteczkach i na Śląsku, gdzie zachowały się fragmenty XIX - wiecznej zabudowy. Pod koniec XVIII wieku Łódź była małą wioską liczącą niespełna dwustu mieszkańców. W połowie następnego stulecia było ich już 20 tysiecy, pod koniec XIX wieku zaś aż trzysta tysięcy. Tak gwałtowny rozwój miasta jest trudny do wyobrażenia nawet dziś. Z całego kraju - z miasteczek, wiosek, ciągnęły do Łodzi tysiące ludzi w poszukiwaniu pracy, zarobku i lepszego życia. Na tej "ziemi obiecanej" nieliczni na nadludzkiej pracy tłumów zbijali majątki. Takie były początki kapitalistycznych przemian na ziemiach polskich, które doprowadziły do powstania przemysłu i robotniczych społeczności miejskich. Powieść Władysława Reymonta niezwykle obrazowo i barwnie oddaje dynamiczne i burzliwe przemiany społeczne towarzyszące gwałtownemu rozwojowi Łodzi. "Ziemia obiecana" to historia kariery trzech zaprzyjaźnionych przemysłowców. Karol Borowiec - Polak, syn ziemianina, Moryc Welt - Żyd i Niemiec Maks Baum decydują się założyć w Łodzi fabrykę włókienniczą. Walczą o jej budowę i egzystencję, pokonują piętrzące się trudności. Karol musi sprzedać rodzinny majątek. Nieubezpieczona fabryka zostaje spalona na polecenie innego przemysłowca, którego żona miała romans z Borowieckim. Po tym Karol decyduje się zerwać z narzeczoną Anką i wziąć ślub z córką żydowskiego multimilionera. Za cenę rezygnacji ze swych ideałów i miłości zostaje wielkim łódzkim kapitalistą. "Ziemia obiecana" obsypana została nagrodami na festiwalach filmowych w Gdańsku, Chicago, Moskwie, Valladolid, Kartagenie i Łagowie, w roku 1975 otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia, w roku 1976 - nominację do Oscara. 03:10 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA PRODUCENTA NABOJÓW I HANDLARZA BRONIĄ NA UKRAINIE Reportaż, 25 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu jeden dzień z życia właściciela pierwszych na Ukrainie sklepów z bronią i prywatnych zakładów produkujących amunicję. Bohater reportażu - Jurij - uzbraja myśliwych, sportowców i ludzi potrzebujących obrony. Jest także właścicielem kilku strzelnic pod Kijowem, na których spędzają wolny czas elity z kręgu biznesu i polityki.