TVP Kultura Piątek, 11.11.2022 08:10 KRONOS - PATRIOTYZM Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Piotr Nowak(Prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi dyskutuje na temat patriotyzmu. Czym jest patriotyzm? Czy jest potrzebny? Czy patriotyzm jest sprawą woli, czy uczucia? Czy w dzisiejszych czasach można mówić o patriotyzmie? 09:00 CUD NAD WISŁĄ Film wojenny, 52 min, Polska, 1921 Reżyseria: Ryszard Bolesławski Scenariusz: Adam Zagórski Zdjęcia: Zbigniew Gniazdowski Aktorzy: Jadwiga Smosarska, Anna Belina, Władysław Grabowski, Edmund Gasiński, Leonard Bończa-Stępiński, Stefan Jaracz, Wincenty Rapacki, Jerzy Leszczyński, Kazimierz Junosza-Stępowski, Henryk Małkowski Film zrealizowany został na zamówienie ówczesnego Wydziału Propagandy Ministerstwa Spraw Wojskowych. Treścią filmu są dzieje wojny polsko - bolszewickiej roku 1920, zakończonej słynną bitwą warszawską, która przeszła do historii jako "Cud nad Wisłą". Film ten do naszych czasów zachował się jedynie we fragmentach. 10:05 PLEASE FIND - HENRYK MIKOŁAJ GÓRECKI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2012 Reżyseria: Violetta Rotter - Kozera Scenariusz: Violetta Rotter - Kozera Zdjęcia: Dariusz Radecki Wykonawcy: Henryk Mikołaj Górecki Henryk Mikołaj Górecki (1933 - 2010) jest zaliczany do światowej czołówki kompozytorów. Rozpoczynał swoją drogę twórczą jako skrajny awangardzista, nie bojąc się radykalnych wyborów. Po uproszczeniu języka muzycznego, którego najdobitniejszym przykładem jest słynna III Symfonia "Symfonia pieśni żałosnych", przez jednych został okrzyknięty geniuszem, przez innych dyletantem... Bezkompromisowość wobec siebie i innych to główna cecha twórcy, który powtarzał: "nikt mnie nigdy nie mógł do niczego zmusić. Ja zawsze byłem wolny". 12:30 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. I Film historyczny, przygodowy, 75 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Barbara Brylska, Jan Nowicki, Tadeusz Schmidt, Daniel Olbrychski, Bogusz Bilewski, Mariusz Dmochowski, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski, Irena Karel, Władysław Hańcza, Marek Perepeczko, Witold Skaruch, Gustaw Lutkiewicz i inni Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza zrealizowana z wielkim rozmachem i olbrzymim nakładem środków finansowych. Koszt produkcji osiągnął zawrotną, jak na owe czasy, sumę 40 milionów złotych. Na potrzeby filmu wzniesiono kilka ogromnych dekoracji plenerowych. W ruinach zamku w Chęcinach została zrekonstruowana twierdza kamieniecka, wybudowano miasteczko Raszków oraz fortyfikację chreptiowską. Zdjęcia były kręcone m. in. w Bieszczadach, w okolicach Białego Boru w województwie koszalińskim, a także w Związku Radzieckim w ruinach XVI - wiecznego grodu tatarskiego oraz w halach łódzkiej wytwórni filmowej. W niektórych scenach brało udział po kilka tysięcy statystów, ubranych w kostiumy zaprojektowane z ogromną dbałością o szczegóły. W tytułowego bohatera filmu znakomicie wcielił się Tadeusz Łomnicki. Aby solidnie przygotować się do roli "małego rycerza", aktor poświęcił pół roku na naukę jazdy konno, ponadto przez rok zgłębiał tajniki szermierki. Niezapomnianą kreację stworzyła również Magdalena Zawadzka, odtwórczyni Baśki, wiernej towarzyszki życia pana Michała. Jak pisali recenzenci, wszystkie role w filmie zagrane były po mistrzowsku, nawet epizodyczne urosły do rangi pierwszoplanowych. Cała prasa w nieskończoność chwaliła Mieczysława Pawlikowskiego jako dobrodusznego, pełnego humoru Zagłobę, Barbarę Brylską jako romantyczną Krzysię, a także zakochanego w niej do nieprzytomności Ketlinga, czyli Jana Nowickiego, czy wreszcie Hankę Bielicką jako wspaniałą stolnikową i innych. Dużo się mówiło i pisało o młodym aktorze Danielu Olbrychskim, który na długo pozostał w pamięci widzów jako niezrównany, okrutny Azja Tuhajbejowicz. Uroczysta prapremiera "Pana Wołodyjowskiego" odbyła się 26 marca 1969 roku w Kielcach, a premiera - dwa dni później w Warszawie. Przygotowano 70 kopii filmu, co pozwoliło na szerokie rozpowszechnianie. "Pan Wołodyjowski" bił rekordy popularności i uznawany był podówczas za najbardziej kasową produkcję w historii kina polskiego. 14:00 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. II Film historyczny, przygodowy, 77 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Barbara Brylska, Jan Nowicki, Tadeusz Schmidt, DanielOlbrychski, Bogusz Bilewski, Mariusz Dmochowski, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski, Irena Karel, Władysław Hańcza, Marek Perepeczko, Witold Skaruch, Gustaw Lutkiewicz i inni Dalszy ciąg przygód pana Michała Wołodyjowskiego. Basię Wołodyjowską porywa zakochany w niej Tatar Azja, syn Tuhaj - Beja. Basia rani go i ucieka, udaje jej się wrócić do Chreptiowa. Wściekły Azja napada na Raszków, zabija dziedzica Nowowiejskiego, a jego córkę - swą dawną miłość - oddaje własnym żołnierzom. Młody Nowowiejski krwawo mści się za śmierć ojca i hańbę siostry. Kiedy Turcy ruszają na Kamieniec Podolski, Wołodyjowski i Ketling wysadzają twierdzę, aby nie oddać jej wrogom. 15:30 SZALEŃCY Film wojenny, 130 min, Polska, 1928 Reżyseria: Leonard Buczkowski Scenariusz: Kazimierz Andrzej Czyżowski Zdjęcia: Albert Wywerka Aktorzy: Jerzy Kobusz, Aleksander Starża, Irena Gawęcka, Marek Ożóg Film "Szaleńcy" jest debiutem fabularnym Leonarda Buczkowskiego. Akcja rozgrywa się na początku pierwszej wojny światowej. Główny bohater, Filipek, pracownik krakowskiej winiarni, poznaje w legionowym biurze werbunkowym studenta z Zurychu, Reckiego, który porzucił naukę i zgłosił się na ochotnika do walki przeciwko zaborcom. Filipek również zaciąga się na wojnę. Podczas walk ratuje życie studenta, znajdują schronienie w pobliskim dworze, gdzie córka dziedzica po kryjomu opiekuje się rannym żółnierzem. Gdy dwór zajmują Rosjanie, z kolei syn dziedzica ratuje rannego. Odtąd walczą wszyscy trzej razem, a Zofia, dziedzicówna, pracuje w szpitalu. Najmłodszy z trójki, Kazik, ginie. Koledzy żołnierską piosenką nad grobem żegnają poległego. 17:55 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - DALIA GRIMALAUSKAITE Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Seria ekskluzywnych wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką na Litwie, z wybitnymi przedstawicielami litewskiej kultury i polityki. Bohaterowie programu opowiadają o związkach Litwy z Polską, wzajemnych inspiracjach kulturalnych, wspólnej historii i perspektywach na przyszłość. Bohaterką odcinka jest Dalia Grimalauskaite, kierowniczka działu numizmatów Muzeum Narodowego w Wilnie. W rozmowie z Jolantą Rzegocką opowiada o historii litewskiej i polskiej państwowości zapisanej w monetach. 19:05 DLA CIEBIE, POLSKO Film wojenny, 46 min, Polska, 1920 Reżyseria: Antoni Bednarczyk Scenariusz: Marian Józefowicz Zdjęcia: Stanisław Sebel Aktorzy: Antoni Różański, Henryk Rydzewski, Stanisław Jasieński, Jadwiga Doliwa, Jan Karpowicz, Ryszard Sobiszewski Wiosna 1919 roku. Po wycofaniu się z Wilna armii niemieckiej, wybucha, toczona ze zmiennym szczęściem, wojna polsko - bolszewicka, która brutalnie wkracza w życie kochającej się pary Franka i Hanki. Hordy bolszewickie dokonują zniszczeń w polskich wsiach i dworach. We dworze dziedzica Okszy, powstańca 1863 roku, najeźdźcy urządzają sobie libację alkoholową. Odsiecz polskiej kawalerii nadchodzi jednak w samą porę. Nie mogąc bezczynnie czekać, Hanka zostaje siostrą miłosierdzia w jednym ze szpitali polowych pod Wilnem. Franek natomiast zdobywa powszechne uznanie po ujęciu rosyjskiego szpiega. Ważne dokumenty, jakie znaleziono przy szpiegu, przyczyniły się do zdobycia Wilna. Krwawe walki kończą się wkroczeniem wojsk polskich do Wilna. Hanka i Franek oboje w mundurach polskich żołnierzy szczęśliwie odnajdują się u stóp obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. Film kończy dokumentalny zapis uroczystości związanych z włączeniem Wilna w granice Polski, z udziałem Józefa Piłsudskiego i najwyższych dowódców polskiego wojska, a także zagranicznych gości. (katalog FINA) 20:00 NIEPODLEGŁOŚĆ Film dokumentalny, 86 min, Polska, 2018 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Bork Muzyka: Krzesimir Dębski Film dokumentalny "Niepodległość" pokazuje drogę do odzyskania niepodległości w 1918 roku, walkę o jej utrzymanie w pierwszych latach II Rzeczypospolitej oraz budowę nowej, niepodległej Polski. To wyjątkowy obraz tego, jak nasi rodacy najpierw wywalczyli, a potem budowali swoją wolną i niepodległą Ojczyznę. Historia pokazana w filmie rozpoczyna się od I wojny światowej i udziału w niej setek tysięcy Polaków, którzy walczyli w różnych armiach na wielu frontach. Czynili to z myślą, że ten wyczekiwany przez wiele lat konflikt zaborców doprowadzi wreszcie do powrotu Polski na mapę Europy i świata. "Niepodległość" uwzględnia także walkę o granice, m.in. powstanie wielkopolskie i powstania śląskie, kluczową dla polskiej wolności zwycięską wojnę polsko - bolszewicką, plebiscyty oraz zabiegi dyplomatyczne, jak choćby te z konferencji w Wersalu. Pozwala także zobaczyć czas budowy i tworzenia nowego państwa - wolnej i niepodległej Polski. Jest to również kronika ówczesnego życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Odtwarza zwyczajne życie, czyli czas na codzienną pracę, naukę i rozrywkę, który nadszedł po latach walki i przelewania krwi. Narrację prowadzą świadkowie i uczestnicy wydarzeń, którzy pozostawili pisemne świadectwa swoich losów i historii. Film "Niepodległość" powstał dzięki odnalezieniu doskonałej jakości materiałów archiwalnych z lat 1914 - 1923, które nie były dotychczas publikowane, a dzięki najnowszym osiągnięciom techniki filmowej zostały one odrestaurowane i pokolorowane. Prace trwały kilka lat. Uroczysta premiera filmu pod patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odbyła się 12 listopada 2018 r. w Teatrze Wielkim w Warszawie. Przy produkcji filmu wykorzystano archiwalia francuskie, niemieckie, rosyjskie, amerykańskie, ukraińskie oraz polskie (Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny). Wszystkie archiwalia pochodzą z lat 1914 - 1923. Całość materiałów archiwalnych została zrekonstruowana cyfrowo i pokolorowana, 80 procent to materiały dotąd nieznane i po raz pierwszy pokazane polskiej publiczności. Film wyprodukowała MWM Media Sp. z o.o. przy współpracy z Telewizją POLSAT, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym. 21:40 JACK STRONG Film sensacyjny, 122 min, Polska, 2014 Reżyseria: Władysław Pasikowski Scenariusz: Władysław Pasikowski Zdjęcia: Magdalena Górka Aktorzy: Marcin Dorociński, Maja Ostaszewska, Patrick Wilson, Oleg Maslennikow, Ireneusz Czop, Mirosław Baka, Krzysztof Pieczyński Film o Ryszardzie Kuklińskim - człowieku, który będąc w samym środku systemu, podejmuje samotną batalię przeciw Sowietom. Dzięki swojej determinacji rozpoczyna wieloletnią współpracę z CIA. Odtąd życie jego i jego rodziny jest zagrożone, a jeden nieostrożny ruch może doprowadzić do tragedii. 01:00 WALKA O GŁOS Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Pustak Scenariusz: Robert Pustak Zdjęcia: Mariusz Nowakowski, Paweł Flis, Muzyka: Krzysztof Aleksander Janczak "Walka o głos" - telewizyjny film dokumentalny opowiadający fascynującą historię walki polskich kobiet o uzyskanie praw wyborczych. Walki rozumianej nie tylko wprost, jako działania niepodległościowe, ale także, a może przede wszystkim jako pionierskie działania społeczne, edukacyjne i legislacyjne. Autorzy filmu opowiadają tę historię poprzez pryzmat losów niezwykłych kobiet, takich jak Emilia Plater, Helena Modrzejewska czy Maria Rodziewiczówna, a także tych mniej znanych, jak Henryka Pustowójtówna, Eugenia Kierbedź czy Paulina Kuczalska - Reinschmit. Atutem filmu są unikatowe materiały archiwalne, które w połączeniu ze zdjęciami realizowanymi m.in. w USA, Francji i Włoszech oraz nowoczesną grafiką i animacjami stanowią o atrakcyjności wizualnej tej produkcji. 01:50 GOMORRA S.II - ODC. 22 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 44 min, Włochy/Niemcy 2014 Scenariusz na podstawie książki Roberto Saviano Aktorzy: Salvatore Esposito, Marco D'Amore, Cristiana Dell'Anna, Fortunato Cerlino Ciro odkrywa, że to Patrizia pośredniczy między światem zewnętrznym a Pietrem. Razem ze swoimi ludźmi porywa brata Patrizii, Alessia. Grożą chłopakowi okrutną śmiercią, jeśli Patrizia nie powie wszystkiego. Chanel zostaje aresztowana. 02:50 TERAZ ANIMACJE! - POMIĘDZY (IN BETWEEN) Film animowany, 3 min, Francja, 2012 Reżyseria: Alice Bissonnet, Aloyse Desoubries - Binet, Sandrine Han Jin Kuang, Juliette Laurent, Sophie Markatatos Wykonawcy: Frederic Nagorny, Aude Pepin Krótki film animowany. Młodej kobiecie bezustannie towarzyszy krokodyl - symbol jej ogromnej nieśmiałości. Skutecznie uprzykrza jej życie, więc bohaterka na wszelkie sposoby stara się go pozbyć. Dopiero pojawienie się przystojnego sąsiada daje nadzieję na okiełznanie stwora. 02:55 TERAZ ANIMACJE! - OKO ZA OKO Film animowany, 16 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Płoch Scenariusz: Julia Płoch Krótki film animowany "Oko za oko" opiera się na schemacie mitu bohatera, porusza temat legend i przypowieści religijnych. Akcja filmu rozgrywa się nad wielkim jeziorem, którego jeden brzeg zamieszkują żaby. Opowiadają one historie o prastarym bóstwie Ogromnym Sumie, mieszkającym po drugiej stronie akwenu. Ich strachliwa natura zmusza je do nieoddalania się od swojego terytorium. W filmie śledzimy losy dwóch postaci: Czerwonej Żaby - mitycznego herosa, który opuścił dom, szukając prawdy w wierzeniach pobratymców, i Małej Żaby - dziecka, które chce iść w ślady swojego bohatera. W trakcie rozwoju akcji ich losy łączą się, a część tajemnic zostaje rozwiązana. (opis producenta)