TVP Kultura Wtorek, 15.11.2022 Zmiany z dnia 16.11.2022 w stosunku do raportu z dnia 26.10.2022 (dodano pozycję programową) 17:55 CO DALEJ? - I WOJNA ŚWIATOWA JAKO POCZĄTEK NASZYCH CZASÓW Dysk./wywiad/debata, 19 min, Polska, 2022 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Dla milionów skutki I wojny światowej nie ustały wraz z zakończeniem działań wojennych w 1918 roku. Trauma fizyczna i psychiczna przetrwała długo po ustaniu walk, a gospodarcze, społeczne i polityczne konsekwencje konfliktu były odczuwalne jeszcze w latach 20. i 30. Wielka wojna zakwestionowała dotychczasowe zasady historii, ekonomii i nauk politycznych, skłaniając uczonych do ponownego przemyślenia podstawowych pojęć swoich dyscyplin. Zdaniem ekspertów, pierwsza wojna światowa zniszczyła co prawda imperia, ale stworzyła liczne nowe państwa narodowe, zachęciła mieszkańców zamorskich kolonii do upomnienia się o niepodległość, otworzyła Stanom Zjednoczonym drogę do pozycji światowego przywódcy, a także bezpośrednio doprowadziła do powstania sowieckiego komunizmu, faszyzmu i hitleryzmu. Wielu historyków uważa, że wojna ta nadal jest źródłem traumy kulturowej w wyobraźni zbiorowej Brytyjczyków, Francuzów czy Węgrów, a nawet Turków, Kanadyjczyków czy Australijczyków. Dla przykładu do dziś w swych wizjach artystycznych pisarze z tych krajów usiłują znaleźć różnorakie sposoby przepracowania traumy oraz upamiętnienia i odkupienia cierpienia wywołanego przez globalny konflikt lat 1914 - 1918. W programie udział biorą: - dr hab. HENRYK GŁĘBOCKI historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego - dr hab. MICHAŁ ŁUCZEWSKI socjolog narodu i pamięci - dr hab. RICHARD BUTTERWICK - PAWLIKOWSKI historyk, prof. Uniwersytetu Londyńskiego (dodano pozycję programową) 20:05 UCHODŹCY Teatr, 55 min, Polska, 2022 "Uchodźcy" to dramat, który powstał na podstawie prawdziwej historii. Po ataku Rosji na Ukrainę kilkoro aktorów znalazło schronienie w gościnnych progach Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice. Inni osiedlili się w Warszawie i w Krakowie. Konstantyn Konovalov, dramaturg z Kijowa, napisał tekst o aktorach i reżyserze, uchodźcach z Ukrainy, którzy żyją pod jednym dachem i przygotowują spektakl o wojnie perskiej. Obecna sytuacja wojenna jest powtórką antycznej historii, a paralele są bardzo wyraźne. Pod jednym dachem też nie ma pokoju: ścierają się charaktery, ścierają się poglądy. Każdy w inny sposób odnajduje się w roli uchodźcy. Tylko gdzieś w ciszy zamkniętego pokoju młoda dziewczyna czeka na wiadomości od swojego chłopaka, który został wciągnięty w wojenną zawieruchę i został na Ukrainie, aby walczyć o swój kraj. Inicjatorami projektu są Ryszard Montusiewicz, dyrektor TVP3 Lublin oraz Włodzimierz Staniewski, dyrektor Ośrodka. Zdjęcia realizowane są w zabytkowych przestrzeniach i plenerach Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice. Realizacja telewizyjna odbyła się w ramach gardzienickiego programu Ukraina - Polska - Europa.