TVP Dokument Sobota, 03.12.2022 06:00 DZIKA POLSKA - ZAKOCHANE ŁOPATY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzenie: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Jesień to czas godów łosi. Byki, które noszą teraz poroża różnych rozmiarów i kształtów od skromnych badyli po okazałe łopaty przez całe noce tęsknie postękują i jęczą, podążając śladami upatrzonych klęp. Widowisko odbywa się nocą, ale zwierzęta pozostawiają pewne znamienne ślady swojej obecności. Próbujemy je odnaleźć z pomocą ludzi, którzy obserwacji tych zwierząt poświęcili długie lata przemierzając bagniste ostoje łosi w północno wschodniej Polsce. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 15 TURNIEJ O RÓG KRÓLOWEJ Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Radosław Kotarski rusza do Anglii w towarzystwie polskich rycerzy, którzy będą bronili honoru Rzeczpospolitej na Turnieju Rycerskim o Jubileuszowy Róg Królowej i Miecz Honoru. W 2015 roku polscy reprezentaci okazali się najlepsi! Czy powtórzą sukces w 2016 roku? Przy okazji widzowie poznają tajemnice turniejów rycerskich organizowanych w przeszłości i dzisiaj. Jakie zwyczaje z nimi związane przetrwały do dzisiaj? Jaką rolę pełniły dawniej? 11:10 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - JAN SOSIŃSKI Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem odcinka jest Jan Sosiński. 11:40 BORN2DRIVE (BORN2DRIVE) Film dokumentalny, 88 min, Norwegia, 2019 Reżyseria: Daniel Fahre Scenariusz: Linn - Jeanethe Kyed Dokument o 15 - letnim Oliverze Solbergu, najmłodszym na świecie kierowcy rajdowym. Chłopak jeździ samochodem rajdowym o mocy 600 koni mechanicznych, przyspieszającym do setki w 1, 9 sekundy. Oliver Solberg jest synem trzykrotnego rajdowego mistrza świata Pettera Solberga i zawodniczki rajdowej Pernilli Solberg. Jest najmłodszym kierowcą rajdowym na świecie. Marzył o tym od dziecka i wygląda na to, że w rodzinie, w której żyłach płynie benzyna, to zupełnie naturalne. Okazało się, że chłopak ma talent, którego nie można zmarnować. Jest bystry, pracowity i zawzięty. Urodził się, by prowadzić. Porywający film dokumentalny nawet dla tych, którzy z samochodami nie mają nic wspólnego. Jeden ze zwycięzców Plebiscytu Publiczności 35. Warszawskiego Festiwalu Filmowego. 13:10 PRZEMIANY WĘGLA Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1952 Reżyseria: Roman Woźniakowski Scenariusz: J Borowski, Roman Woźniakowski Film instruktażowo - oświatowy ukazuje drogę chemicznej przeróbki węgla. Podstawowym procesem przetwarzania węgla jest sucha destylacja, która daje nam pięć zasadniczych składników: koks, smołę, benzol, amoniak i gaz. Składniki te, zwłaszcza smoła i benzol są surowcami wyjściowymi do dalszej produkcji. Nowoczesna chemia zna ponad 70 tysięcy przetworów z węgla. Twórcy skupiają się na ukazaniu podstawowych zastosowań surowca. Przykładami są tu barwniki anilinowe, oleje, smary, guma, stal i masy plastyczne do wyrobów samochodowych, bakelit, a także pończochy, włókna syntetyczne, czy lekarstwa. Film zawiera zdjęcia rysunkowo - trickowe, dzięki którym można dokładnie zaznajomić się procesem przemiany. 13:30 PRZYGODA NA SZCZELIŃCU Film dokumentalny, 17 min, Polska, 1958 Scenariusz i reżyseria: Edward Pałczyński Wędrówka dwóch chłopców po Górach Stołowych, którego najwyższym szczytem jest Szczeliniec Wielki. 13:50 MADAGASKAR - ODCINEK 3 KRAINA GORĄCA I PYŁU (MADAGASKAR EPISODE 3 - LAND OF HEAT AND DUST) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2011 Madagaskar to fragment lądu, który miliony lat temu odłączył się od dzisiejszej Afryki. Na oderwanej od reszty świata wyspie powstały niepowtarzalne gatunki roślin i zwierząt, z których ponad osiemdziesiąt procent nie występuje nigdzie indziej. Każdy gatunek na swój sposób przystosował się tu do życia w ekstremalnym klimacie, u niektórych rozwinęły się wyjątkowe strategie życiowe. Góry ciągnące się wzdłuż wyspy dzielą Madagaskar na dwie części. Wschodnie zbocza, zalewane deszczem, porasta las. Na zachód od gór rozciąga się zupełnie inna kraina. By w niej przetrwać, trzeba znieść suszę trwającą przez większość roku. Deszcz pada tu przelotnie i niespodziewanie. Im dalej na południe, tym klimat jest bardziej suchy, a mimo to ta spalona słońcem kraina tętni życiem. W trzeciej części cyklu wędrujemy po wyspie w czasie pory suchej, która na zachodzie i południu Madagaskaru trwa przez dziewięć miesięcy w roku. 14:50 FAKTOMANIA (FACTOMANIA) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: John Farren, Emma Parkins Dziesięcioodcinkowa, popularnonaukowa seria dokumentalna BBC. Dynamiczne połączenie faktów, zabawy, przekomarzania się, animacji, eksperymentów - i rywalizacji. Najbardziej niesamowite fakty świata i wybuchowe eksperymenty, niesamowite animowane opowieści i dziwne akrobacje. W każdym odcinku gospodarze Dom Byrne (Mr Curious), Fran Scott (Bold Experimentalist) i Greg Foot (Daredevil Scientist) mają trzy szanse na wygraną. Mogą przyznawać sobie nawzajem punkty historii za upakowanie maksimum faktów i maksimum zabawy. 15:50 FAKTOMANIA (FACTOMANIA) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: John Farren, Emma Parkins Dziesięcioodcinkowa, popularnonaukowa seria dokumentalna BBC. Dynamiczne połączenie faktów, zabawy, przekomarzania się, animacji, eksperymentów - i rywalizacji. Najbardziej niesamowite fakty świata i wybuchowe eksperymenty, niesamowite animowane opowieści i dziwne akrobacje. W każdym odcinku gospodarze Dom Byrne (Mr Curious), Fran Scott (Bold Experimentalist) i Greg Foot (Daredevil Scientist) mają trzy szanse na wygraną. Mogą przyznawać sobie nawzajem punkty historii za upakowanie maksimum faktów i maksimum zabawy. 16:55 NIEZWYKŁE MIASTA - BAKU ODC. 3/3 (SECRET CITIES SERIA 2) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Prowadzenie: Janina Ramirez, Alastair Sooke Eksperci sztuki Janina Ramirez i Alastair Sooke przybliżają tajemnice sztuki trzech pięknych miast - Baku, Bejrutu i Lizbony. Razem odkrywają fundamenty kultur, które ukształtowały te miasta w przeszłości. Robią to, dzięki spotkaniom z lokalnymi artystami i mieszkańcami, którzy pomagają im odnaleźć artystyczne atrakcje i mało znane skarby. W Lizbonie odkrywają starożytne nadmorskie miasto ukształtowane przez kultury: rzymską, arabską i krzyżowców. W Bejrucie zobaczą, jak Paryż Bliskiego Wschodu wznosi się z ruin wojny domowej. A w Baku, w Azerbejdżanie, podczas poszukiwania skarbów sztuki dostrzegają, że miasto znajduje się na skrzyżowaniu kultur. Seria maluje zaskakujące portrety najbardziej fascynujących metropolii świata. 18:00 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Reportaż, 23 min, Polska, 2020 Program "Tomek na granicach II Rzeczypospolitej" to reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 7 WINNE TAJEMNICE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Okazuje się, że w Polsce da się z powodzeniem uprawiać winogrona do produkcji win. Wbrew obiegowej opinii nasz mroźny klimat wcale nie przeszkadza w wytwarzaniu dobrych win, które mają już kilkusetletnią historię. Radosław Kotarski tym razem wyrusza do Zielonej Góry, gdzie sprawdza co pozostało z dawnych tradycji winiarskich. Odkrywa podziemia niemieckiej wytwórni win musujących Gremplera, wyciska sok z winogron stosując dawne techniki, a także postanawia skosztować współczesnych wyrobów polskich winiarzy. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 164 GORZÓW WIELKOPOLSKI Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Gorzów Wielkopolski - miasto z najdłuższą estakadą kolejową, torem żużlowym i najstarszym lodołamaczem w Polsce. Położone dumnie nad Wartą, szczyci się 750 - letnią tradycją. Mimo burzliwych dziejów i zniszczeń w mieście przetrwały piękne zabytki. Jednym z najciekawszych jest Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Wybudowana na fundamentach z kamienia, gotycka, z elementami stylu romańskiego od wieków dominowała w panoramie miasta. XIII - wieczna katedra podobnie jak średniowieczne mury miejskie, jest jednym z najstarszych zabytków Gorzowa. Pamiątki z dziejów miasta i regionu można zobaczyć w Muzeum Lubuskim, które mieści się w okazałej willi wybudowanej na początku XX wieku, należącej niegdyś do właściciela fabryki kabli, Gustawa Adolfa Schroedera. Będąc w muzeum koniecznie trzeba odwiedzić przylegający do willi ogród dendrologiczny. Wytyczona ścieżka edukacyjna pozwala poznać blisko 150 gatunków drzew i krzewów. Znajdziemy tu tak egzotyczne gatunki, jak złotolin japoński, jodłę kalifornijską i koreańską czy wierzbę mandżurską. Spacerując gorzowskimi uliczkami nie sposób ominąć bulwaru nadwarciańskiego. Na jego skraju możemy spotkać siedzącego w łódce Pawła Zacharka, legendarnego przewoźnika, za sprawą którego mieszkańcy przeprawiali się na drugą stronę Warty. Nad całym bulwarem rozciąga się najdłuższa w Polsce estakada kolejowa. Licząca ponad sto lat jest jednym z najpiękniej położonych zabytków techniki o unikatowym rozwiązaniu architektonicznym. Gorzów rozsławia też folklor cygański od 1989 roku z inicjatywy Edwarda Dębickiego - kompozytora, wirtuoza akordeonu, założyciela i szefa Cygańskiego Teatru Muzycznego Terno, odbywają się tu Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich Romane Dyvesa. 19:40 HISTORIE WILEŃSKIE - ODC. 6 Serial dokumentalny, 24 min, Litwa/Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Bartosz Frątczak Muzyka: Joanna Fidos Małgorzata Mozyro studiowała stosunki międzynarodowe, bo szczerze wierzyła w to, że polityka może zmienić świat na lepsze. Przez lata pracowała w dyplomacji, ale coraz częściej zarywała noce i wstawała skoro świt po to, by robić zdjęcia. Zawodowo zajęła się tym niedawno, ale bardzo szybko zaczęto o niej mówić jako o jednej z najbardziej wyrazistych wileńskich fotografek. Kobiety, które stają przed jej obiektywem, twierdzą, że sesja zdjęciowa u Małgorzaty Mozyro zastąpiła im co najmniej kilka spotkań z psychoterapeutą. 21:55 SAKAWA (SAKAWA) Film dokumentalny, 55 min, Niderlandy (Holandia)/Belgia, 2019 Reżyseria: Ben Asamoah Film dokumentalny o przestępcach internetowych z Ghany. Grupa oszustów nazywająca się Sakawa, pozyskuje dane potencjalnych klientów z internetu lub z wyrzuconych na śmieci twardych dysków. Na wysypiskach śmieci elektronicznych znajduje się skarbnica informacji. Otwarcie twardych dysków i uzyskanie dostępu do zdjęć i danych osobistych ich byłych właścicieli to stosunkowo prosta sprawa. W internecie prawie każdego można oszukać, znając imię, nazwisko i adres. Posługując się tymi danymi, oszuści wchodzą w kontakt z potencjalnymi klientami, żeby wyłudzać pieniądze. Robią to w różny sposób, albo obiecując przyjazd do pracy, albo oferując usługi seksualne. Wyszukują różne sposoby pozyskania zaufania i związania się z klientem, zmieniając głos w telefonie lub deklarując, że pieniądze są bardzo potrzebne na paszport albo na pomoc komuś choremu. Precyzyjnie wybierają kraje bogate, samotnych emerytów lub osoby naiwne. A wszystko po to, by uniknąć ubóstwa. Młoda matka z Ghany ze zdumieniem patrzy na amerykańską ulicę, którą wyklikała w Google Maps w ciągu kilku sekund. To Ama, należąca do grona ghańskich internetowych oszustów zwanych Sakawa. Łączą oni współczesne przekręty internetowe z tradycyjnymi afrykańskimi rytuałami wudu. Oszukują głównie obcokrajowców, szczególnie z Europy. Mają na to łatwe wytłumaczenie. Kraje europejskie okradały Afrykę z zasobów takich jak złoto, boksyt, kobalt, diamenty przemysłowe, fosforowe, skały, metale z grupy platynowców, wermikulit czy cyrkon. A teraz oni - oszuści z Sakawy - odbijają to sobie z nawiązką. Kradnąc pieniądze z Europy, postrzegając to jako akt zadośćuczynienia za popełnione na nich wcześniej kolonialne zbrodnie. W ubogiej Ghanie to jeden ze skutecznych sposobów na przetrwanie i poradzenie sobie z wszechobecnym bezrobociem. Brak skrupułów nie razi tu nikogo. Ile współczucia można się spodziewać po kimś, kto co tydzień musiał kupować rybę o wartości 250 euro dla swojego szefa, podczas gdy sam zarabiał zaledwie 12 euro miesięcznie? 23:00 TRZY DNI WOLNOŚCI Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2011 Reżyseria: Łukasz Borowski Jak wykorzystalibyście trzy dni wolności danej Wam po piętnastu latach spędzonych w więzieniu? Tyle czasu ma bohater filmu. Podczas krótkiej przepustki będzie musiał zmierzyć się ze swoim życiem, ocenić przeszłość i szanse na przyszłość, wybrać to, co dla niego najważniejsze. 23:35 PREWENCJA KRYMINALNA: INWIGILACJA 3.0 (PRE - CRIME) Film dokumentalny, 87 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Matthias Heeder, Monika Hielscher "Pre - crime" (tłumaczone jako przedstępstwo albo prewencja kryminalna) to termin ukuty przez pisarza science fiction Philipa K. Dicka i spopularyzowany w filmie Stevena Spielberga "Raport mniejszości". Coraz częściej stosowany jest jednak w literaturze naukowej do opisu systemów karnych, zajmujących się przestępstwami jeszcze niepopełnionymi. To ogół działań mających na celu przewidzenie, zakłócenie, powstrzymanie lub ograniczenie zagrożeń kryminalnych. Paradoksem jest tu niewątpliwie fakt monitorowania przestępstwa, do którego jeszcze nie doszło, a które jest niejako przesądzone. Film Matthiasa Heedera i Moniki Hielscher przedstawia współczesne systemy prewencji kryminalnej funkcjonujące już w zachodnich krajach (m.in. Wielka Brytania, Niemcy, USA). Film opowiada, na czym oparte są ich algorytmy, a także jak sprawdzają się w realnej pracy policji, poprawiając statystyki wykrywania przestępstw. Drugą stronę modelu prezentują prawnicy, aktywiści i osoby, które ku swojemu zdziwieniu znalazły się na listach osób podejrzewanych o przyszłe przestępstwa. Film jest socjologicznym esejem, badającym zacierające się granice między bezpieczeństwem a prywatnością, technologią a prawami człowieka, statystyką a konkretnym życiem. Termin prewencja kryminalna pochodzi z filmu "Raport mniejszości", w którym przewiduje się, że ktoś zamierza popełnić przestępstwo, i prewencyjnie się go aresztuje, zanim dokona zabronionego czynu. Przyszłość dzieje się już teraz. Trwa proces wzmacniania bezpieczeństwa publicznego. Czy można przewidzieć przestępstwo, zanim do niego dojdzie? Oprogramowanie przewiduje przestępstwa; policja jest na miejscu zbrodni wcześniej niż sprawca; komputery tworzą listy jutrzejszych zabójstw. To tak zwana prewencja kryminalna. Internet wciąż się uczy i ewoluuje. Obserwuje, analizuje, gromadzi, przechowuje. Witajcie w Matriksie. Matrix, Lista Strategicznych Osób, Lista Osób Objętych Zakazem Lotów, Lista Obserwowanych Terrorystów. Raz na liście, zawsze na liście, bo tak chce komputer, bo nikt za to bezpośrednio nie odpowiada. Bo nie ma procedury zapobiegającej błędom maszyny. Bo, szczerze mówiąc, nikogo nie obchodzi, w jaki sposób program komputerowy wpływa na życie. 00:45 PARA MIESZANA Film dokumentalny, 52 min, Polska 2005 Scenariusz i realizacja: Kinga Dębska, Lenka Wimmerova Zdjęcia: Wojciech Staroń, Michał Popiel - Machnicki, Viktor Smutny Wybór życiowego partnera to jedna z najważniejszych decyzji w życiu i zarazem wielka niewiadoma: może nam przynieść szczęście, nadać naszemu życiu sens, ale też - jeśli dokonaliśmy niewłaściwego wyboru - może zamienić je w piekło. Jeszcze więcej niepewności i dylematów towarzyszy nam, jeśli wybranek czy wybranka pochodzą z innego kraju czy kręgu kulturowego: mówią innym językiem, mają inną mentalność, inne doświadczenia. Przeciwnicy takiego rozwiązania mówią, że większość mieszanych małżeństw nie wytrzymuje próby czasu, że trudno im się dotrzeć, porozumieć. Zwolennicy twierdzą z kolei, że wielonarodowość czyni związek ciekawszym, nie pozwala popaść w rutynę. Dwie reżyserki: Polka Kinga Dębska i Czeszka Lenka Wimmerova postanowiły sprawdzić, jak jest w praktyce. Bohaterami swojego filmu uczyniły cztery polsko - czeskie pary w różnym wieku i na różnym etapie rozwoju ich związku. Lenka i Wojtek dopiero stoją u progu wspólnego życia. Poznali się dwa lata wcześniej na uniwersytecie. Ona - ładna i pełna wdzięku brunetka, on - trochę nieśmiały blondyn w okularach, przygotowują się do ślubu podekscytowani całą uroczystością i tym, co ich jeszcze czeka. Szczęśliwi, uśmiechnięci - są pewni, że się im uda: ślubowali sobie przecież "miłość, wierność i to, że się nie opuszczą aż do śmierci". Alice i Mateusz to niemal modelowe małżeństwo w średnim wieku z dwiema uroczymi córeczkami, wygodnym domem i samochodem. Poznali się nad polskim morzem, gdzie Ala przyjechała z koleżanką na studencki festiwal FAMA. Mateusz i jego kolega zaprosili następnie dziewczyny do Warszawy. To, co miało być wakacyjną przygodą, stało się związkiem na dobre i złe. Mateusz jest artystą: muzykiem i malarzem. Alice śpiewała. Marzenia o karierze musiała jednak poświęcić dla dobra rodziny. Kocha Mateusza, jest z nim szczęśliwa, ale czasami czuje się w Polsce trochę samotna, pozbawiona szerszego grona znajomych. Są dni, gdy zastanawia się, czy ich raczej zgodne małżeństwo przetrwałoby bez większych burz, gdyby mieszkali w Czechach. Silvie i Józio mieszkają razem, kochają się, ale nie mają ślubu. Oboje pracują w cieszyńskim teatrze. On ma za sobą zakończone rozwodem małżeństwo i dwóch niemal dorosłych synów, którzy przysparzają mu sporo zmartwień. Chłopcy mieszkają sami, jeden z nich ma problemy z narkotykami. Z ojcem utrzymują dość luźny kontakt, przypominają sobie o nim głównie wtedy, kiedy potrzebują pieniędzy. Józio opłaca im mieszkanie, ale nie jest w stanie zaspokoić wszystkich ich potrzeb. Na matkę synowie od dawna nie mają co liczyć. Silvie, sporo młodsza od Józia, czasami napomyka o małżeństwie: wyszłaby za Józia, gdyby przytrafiło im się dziecko. Ale wie, że byłoby im ciężko. Opowieść o "parach mieszanych" zamykają Ewa i Cestmir, którzy jesień życia spędzają w drewnianej chacie w Karkonoszach. Oboje mają już za sobą wcześniejsze małżeństwa zawarte w USC. Cestmir z długą, siwą brodą, niczym święty z obrazka, tchnie łagodnością i spokojem. Ochrzczony w Czeskim Kościele Husyckim nie praktykuje żadnej religii, Ewa jest przykładną katoliczką. "Dziwna" przynależność religijna męża sprawiła jednak, że nie udzielono im ślubu kościelnego. Ona zawsze marzyła o domu nad morzem. Wylądowała w górach, których nie lubią jej dotknięte artretyzmem nogi, ale przecież z tego powodu nie zostawi męża. Nie popiera związków, w których partnerów dzielą zbyt duże różnice kulturowe. Cestmira i ją dzieli tyle, ile trzeba, żeby po latach nadal chcieć być ze sobą. Łączy ich miłość. 01:50 HERKULES WYRUSZA W ŚWIAT Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2005 Scenariusz i reżyseria: Lidia Duda Zdjęcia: Piotr Wąsowski W 2004 r. Lidia Duda nakręciła znakomity, nagrodzony Złotym Lajkonikiem na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie, film dokumentalny "Herkules", którego bohaterem był 12 - letni wówczas Krzyś Sawczuk. Drobny, niewysoki chłopiec wyraźnie utyka na jedną nogę, urodził się bowiem z porażeniem mózgowym i nawet dwie operacje nie usunęły kalectwa. Mieszka z rodzicami i babcią w bytomskim Bobrku - najuboższej dzielnicy miasta. Wielu tamtejszych mieszkańców od dawna nie ma pracy. Bezrobotni od lat są także rodzice Krzysia. Matka pracowała kiedyś w masarni, ojciec był górnikiem. Później zaczął zarabiać na utrzymanie rodziny, zbierając złom i "chodząc na węgiel". Para się też kradzieżami. Podobnie jak żona nie stroni od alkoholu, ale ich dom nie jest typową meliną: skromnie urządzony, jest jednak w miarę porządny i czysty, Krzyś nie chodzi głodny. Nazywany przez ojca "Herkulesem" jest zaradny, pracowity i posłuszny. Dobrze poznał realia życia w Bobrku: wie, co znaczy z trudem wiązać koniec z końcem, zna wartość pieniądza, bo sam też próbuje zarabiać i pomagać rodzicom - zanosi do skupu zebrany przez ojca złom, zbiera węgiel na hałdach. Skrupulatnie rozlicza się z każdej zarobionej złotówki. Krzyś wywarł wielkie wrażenie na dwojgu młodych ludziach z Warszawy, Sergiuszu i Kasi - wykształconych, dobrze zarabiających. Oboje jeszcze nie założyli rodzin, są parą przyjaciół. Po obejrzeniu filmu postanowili zabrać chłopca na wakacje - pierwsze w jego życiu. 13 - letni już Krzyś bardzo się cieszył na ten wyjazd, nigdy wcześniej nie opuszczał Bytomia. Teraz ma okazję zwiedzić Warszawę, później jedzie ze swoimi opiekunami nad morze. Odwiedza miejsca, których nigdy dotąd nie widział, których może nawet sobie nie wyobrażał. Zachwyca go zarówno elegancka łazienka w warszawskim mieszkaniu, jak i wesołe miasteczko czy pływalnia. Poznaje inny świat, tak dalece odmienny od tego, co zna na co dzień. Jest radosny, rozluźniony. Ale każdy telefon do domu przypomina mu, że to tylko wakacje. Powrót na pewno nie będzie łatwy. 03:00 ALBANIA. SPEŁNIONA OBIETNICA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1996 Scenariusz: Ryszard Jaworski Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Ukazanie Albanii jako kraju, gdzie eksperyment komunistyczny został przeprowadzony do końca. Utopia zniszczyła kulturę, system wartości i tożsamość narodu po to, aby zmienić Albańczyków w bezwolną masę. Albania ukazana jest jako kraj fortyfikacji i bunkrów wojskowych, symbolizujących dążenie do izolacji.