TVP Historia Środa, 30.11.2022 Zmiany z dnia 16.11.2022 w stosunku do raportu z dnia 02.11.2022 (dodano pozycję programową) 07:50 POLSKA NA MUNDIALU - ODC. 8 Reportaż, 7 min, Polska, 2018 Autor: Zbigniew Rytel Reżyseria: Zbigniew Rytel Scenariusz: Zbigniew Rytel O wadze piłkarskich mistrzostw świata nie ma sensu się rozwodzić, jest ona oczywista dla każdego, kto choć trochę interesuje się sportem. Obok Igrzysk Olimpijskich jest to bez wątpienia najważniejsze wydarzenie sportowe na świecie. Polscy piłkarze dotychczas występowali na tych zawodach siedem razy (1938, 1974, 1978, 1982, 1986, 2002, 2006). W siedmiu turniejach rozegrali 31 meczów, w których 15 razy zwyciężali, 11 razy przegrywali i 5 razy remisowali. Strzelili w nich 44 bramki, a stracili 40. Udział w każdym z siedmiu turniejów poprzedzony był walką kwalifikacyjną i te dwie historie (eliminacje i turniej główny) mają złożyć się na historię udziału polskich piłkarzy w mistrzostwach świata opisaną w kolejnych odcinkach serialu. Założeniem jest, że jeden odcinek będzie trwał 6 - 8 minut i raz będzie obejmował cały turniej mistrzostw świata (np. pierwsze zawody z udziałem Polaków Francja 1938 r.), a innym razem tylko jeden, szczególny, wyjątkowy mecz (np. mecz z RFN w półfinale MŚ ’ 74 lub mecz o 3. miejsce w tym samym turnieju, wygrany z Brazylią). (dodano pozycję programową) 08:05 RZECZPOSPOLITA NIEODBUDOWANA - RZECZPOSPOLITA NIEODBUDOWANA. KATOWICE Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Zapraszamy w podróż po Rzeczypospolitej Nieodbudowanej - do miejsc celowo zniszczonych i świadomie nieodbudowanych przez dwa totalitaryzmy - narodowy socjalizm i komunizm. W cyklu traktujemy nieistniejące już zabytki jako punkt wyjścia do szerszych, a przez to ciekawszych opowieści o naszym wspólnym środkowoeuropejskim dziedzictwie. Piękno utracone w dziejowych kataklizmach jest dla nas świadectwem żywotności i geniuszu pokoleń mieszkańców Rzeczypospolitej. Dzięki wartkiej narracji i nowoczesnym technologiom przywracamy wspólnotom fragmenty ich dziedzictwa, odzyskujemy piękno, budzimy fascynację nim i rozbudzamy potrzebę szacunku dla pracy przeszłych pokoleń. (dodano pozycję programową) 18:25 W PRLU - SPORT I KONTROWERSJE Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Wykonawcy: Beata Michniewicz(Prowadzący) Sport wywołuje emocje nie tylko sportowe. Tak też było w PRL, kiedy to sportowcy byli zawodowcami udającymi amatorów. Czyli oficjalnie byli amatorami, ale zatrudniano ich w zakładach pracy. Te przedsiębiorstwa dawały im mieszkania, szybciej zresztą niż zwykłym pracownikom, którzy czekali na nie długie lata. Wiadomo, sportowcy nie mogli czekać, bo przecież kariera sportowa trwa krótko. Zdarzały się też ze sportowcami różne afery, najczęściej przemilczane przez media. A jeśli je nagłaśniano, to znaczyło, że władzy na tym zależało. (dodano pozycję programową) 19:00 HISTORIA POLSKI - WALKA O GŁOS Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Pustak Scenariusz: Robert Pustak Zdjęcia: Mariusz Nowakowski, Paweł Flis, Muzyka: Krzysztof Aleksander Janczak "Walka o głos" - telewizyjny film dokumentalny opowiadający fascynującą historię walki polskich kobiet o uzyskanie praw wyborczych. Walki rozumianej nie tylko wprost, jako działania niepodległościowe, ale także, a może przede wszystkim jako pionierskie działania społeczne, edukacyjne i legislacyjne. Autorzy filmu opowiadają tę historię poprzez pryzmat losów niezwykłych kobiet, takich jak Emilia Plater, Helena Modrzejewska czy Maria Rodziewiczówna, a także tych mniej znanych, jak Henryka Pustowójtówna, Eugenia Kierbedź czy Paulina Kuczalska - Reinschmit. Atutem filmu są unikatowe materiały archiwalne, które w połączeniu ze zdjęciami realizowanymi m.in. w USA, Francji i Włoszech oraz nowoczesną grafiką i animacjami stanowią o atrakcyjności wizualnej tej produkcji. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 22:05 KARBALA Dramat wojenny, 111 min, Polska 2015 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Łukaszewicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Cezary Skubiszewski Występują: Bartłomiej Topa, Antoni Królikowski, Hristo Shopov, Atheer Adel, Leszek Lichota, Michał Żurawski, Tomasz Schuchardt, Zbigniew Stryj i inni Irak, rok 2004. Polscy i bułgarscy żołnierze pod dowództwem kapitana Kalickiego dostają rozkaz obrony ratusza w Karbali. Okrążeni przez przeważające siły wroga, pozbawieni łączności z bazą oraz zapasów żywności i amunicji, podejmują bohaterską walkę. Scenariusz "Karbali" powstał na podstawie faktów. Od 3 do 6 kwietnia 2004 roku około 40 polskich i bułgarskich żołnierzy broniło ratusza w centrum Karbali przed atakami kilkuset szyickich rebeliantów, którzy dostali się do miasta udając pielgrzymów uczestniczących w święcie Aszura. Terroryści najpierw dokonali kilku zamachów bombowych, których ofiarami padli cywile, a następnie otoczyli ratusz i odcięli go od świata zewnętrznego. W dwupiętrowym budynku pozostała jedynie garstka (w porównaniu z siłami wroga) Polaków i Bułgarów. Iraccy policjanci, strzegący znajdującego się w ratuszu więzienia, masowo zdezerterowali. Islamscy bojówkarze wezwali obrońców do kapitulacji, a kiedy ci odmówili, rozpoczęli szturm. Pomimo przygniatającej przewagi przeciwnika ratusz udało się utrzymać aż do przybycia posiłków. Nikt z bohaterskich obrońców nie zginął. Niestety, ich godny podziwu wyczyn z powodów politycznych został na kilka lat skazany na zapomnienie. Amerykanom bardzo zależało na zatajeniu faktu, że w Karbali zdezerterowały niemal wszystkie siły policyjno - wojskowe odtwarzanego właśnie zgodnie z życzeniem władz USA państwa irackiego. W związku z tym obronę miejscowego City Hall oficjalnie przypisano... Irakijczykom. Dopiero kilka lat temu prawda przedostała się do mediów i opinii publicznej, także za sprawą "Karbali" Krzysztofa Łukaszewicza. Film, zarówno pod względem formy, jak i treści śmiało czerpie ze stylistyki współczesnego wojennego kina amerykańskiego (np. "Helikopter w ogniu" Ridleya Scotta). Nie jest to jednak naśladownictwo niewolnicze. Sprawdzone wzorce narracyjne i wizualne Łukaszewicz bardzo zręcznie wkomponowuje w słowiańską (czyli polską i bułgarską) mentalność swoich bohaterów, umiejętnie różnicuje ich charaktery, za pomocą zwięzłych dialogów "dopisując" każdemu szczegóły biograficzne, dzięki którym stają się bliżsi widzowi. Fabuła "Karbali" toczy się wartko niczym w kinie akcji, a jednocześnie ani przez chwilę nie ma się wrażenia, że reżyser idzie w stronę niewyszukanego kina rozrywkowego a la "Rambo". Przeciwnie - patosu tu raczej niewiele (choć trochę jest, ale uzasadniony), żołnierzom często towarzyszy strach, zdarza im się ulegać słabościom. Brak też stereotypowego podziału na dobro i zło, są za to trudne nierzadko wybory moralne i tragedie, po których duchowe blizny pozostaną na zawsze. Mimo skromnego budżetu "Karbala" Łukaszewicza wytrzymuje porównanie z hollywoodzkimi "blockbusterami", którymi się inspirowała. To - jak napisał jeden z krytyków - film z werwą, pazurem, autentyczny, szczery. Spora w tym zasługa świetnego aktorstwa (zwłaszcza Bartłomieja Topy w głównej roli), "prestidigitatorskiego" kunsztu operatora Arkadiusza Tomiaka (pieniędzy starczyło tylko na osiem dni w Jordanii, resztę zdjęć zrealizowano w Polsce) oraz świetnie budującej klimat, orientalizującej muzyki Cezarego Skubiszewskiego. Karbala, początek kwietnia 2004 roku. Kilkunastoosobowy oddział pod dowództwem kapitana Kalickiego zostaje wysłany do miejskiego ratusza, by wzmocnić jego załogę złożoną z niespełna dwudziestu żołnierzy bułgarskich i sporej grupy irackich policjantów. W mieście jest niespokojnie, zbliża się święto Aszura, podczas którego spodziewane jest przybycie wielu tysięcy pielgrzymów. Rozkaz z bazy jest jasny - City Hall należy utrzymać za wszelką cenę, aż do przybycia ewentualnych posiłków, co powinno nastąpić w ciągu doby. Polscy żołnierze, którzy jako członkowie "misji stabilizacyjnej", przybyli do Iraku raczej pilnować porządku niż brać udział w regularnej wojnie, są wyraźnie gorzej uzbrojeni od swych amerykańskich kolegów. Blacha ich samochodów jest tak cienka, że nie zapewnia dostatecznej ochrony przed kulami. Tymczasem tuż po przybyciu do karbalskiego ratusza, Polacy muszą przejść prawdziwy chrzest bojowy. W sąsiedztwie budynku dochodzi do krwawych zamachów terrorystycznych, iraccy policjanci, stanowiący przygniatającą większość załogi, dezerterują. Muzułmańscy bojówkarze otaczają ratusz i odcinają ludziom Kalickiego łączność z bazą. Na domiar złego wśród Polaków są problemy z morale, związane z wydarzeniami sprzed przybycia do budynku. Młody sanitariusz Kamil Grad ląduje w areszcie oskarżony o tchórzostwo i niewykonanie rozkazu, przez co zginął jego kolega. Inny z żołnierzy trafia do niewoli, w związku z czym istnieje groźba, że może zostać wykorzystany jako żywa tarcza podczas ataku na ratusz. Wraz z nadejściem nocy kilkuset rebeliantów rozpoczyna szturm. Polakom i Bułgarom udaje się go jednak odeprzeć. Podczas towarzyszącego walce chaosu Farid, ostatni iracki policjant pozostały w budynku, pomaga Kamilowi Gradowi uciec z aresztu i ukrywa go w swoim domu. Niedługo potem zjawia się tam grupa bojówkarzy, nakazując Faridowi wrócić do ratusza i wykorzystując zaufanie, którym darzy go Kalicki, pomóc islamistom zdobyć City Hall.